Αυτές είναι οι αλλαγές στις Ένοπλες Δυνάμεις: Τι πρέπει να ξέρετε για I5, εξαγορά θητείας και στράτευση γυναικών

Την ανάγκη να «δημιουργήσουμε έναν νέο Στρατό» υπογράμμισε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, παρουσιάζοντας τις σαρωτικές αλλαγές που περιλαμβάνει το νομοσχέδιο για τις Ένοπλες Δυνάμεις, το οποίο εγκρίθηκε χθες, Τρίτη (30/9), από το Υπουργικό Συμβούλιο και αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση. Ο «Χάρτης Μετάβασης των Ενόπλων Δυνάμεων στη Νέα Εποχή» προβλέπει, μεταξύ άλλων, νέα δομή βαθμολογίου και μισθολογίου, επανασχεδιασμό του συστήματος σταδιοδρομίας και των στρατιωτικών σπουδών, καθώς και εκτεταμένες αλλαγές στη θητεία και την εφεδρεία. Ξεχωρίζει το νέο θεσμικό πλαίσιο για τις αναβολές και τις απαλλαγές, ενώ, για πρώτη φορά, προβλέπεται η δυνατότητα εθελοντικής στράτευσης γυναικών ηλικίας 20 έως 26 ετών.

Διαβάστε: Δένδιας: Τολμηρές αλλαγές στις Ένοπλες Δυνάμεις - Τι είπε για τη θητεία, την υποχρεωτική στράτευση γυναικών, το βαθμολόγιο και το μισθολόγιο (Εικόνες)

Κατά την παρουσίαση του νομοσχεδίου σε δημοσιογράφους στη Λέσχη Αξιωματικών Ενόπλων Δυνάμεων, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο ζήτημα των αναβολών και των απαλλαγών, κάνοντας λόγο για «αυξητική τάση στην κοπάνα». Όπως ανέφερε, την τελευταία τριετία 30.000 στρατεύσιμοι μετακινήθηκαν στην κατηγορία Ι5, με το 76% των περιπτώσεων να αποδίδεται σε ψυχολογικά προβλήματα και μόλις το 24% σε παθολογικά. Ειδική αναφορά έγινε στο φαινόμενο της συστηματικής αποφυγής στράτευσης μέσω γνωματεύσεων για ψυχική υγεία, με τον κ. Δένδια να κάνει λόγο για «χαριτωμένη φάμπρικα», καθώς περισσότεροι από 35.000 έχουν απαλλαγεί την τελευταία τριετία. Επιπλέον, 38.890 στρατεύσιμοι παραμένουν ανυπότακτοι στο εξωτερικό. «Μιλάμε για είκοσι ταξιαρχίες», σημείωσε, τονίζοντας πως η απουσία τους καθίσταται κρίσιμη, «την ώρα που η πατρίδα αντιμετωπίζει δεκαπλάσια απειλή».



Ο κ. Δένδιας επανέλαβε την προσήλωσή του στο πρότυπο του Στρατού των πολιτών, απορρίπτοντας τη λογική ενός μισθοφορικού μοντέλου, το οποίο -όπως είπε- δεν συμβαδίζει με την ελληνική συνταγματική και ιστορική παράδοση. «Δεν σας έκρυψα ποτέ ότι η κυβέρνηση, αλλά και εγώ, πιστεύουμε στον Στρατό των πολιτών», τόνισε, υπενθυμίζοντας ότι η στρατιωτική θητεία αποτελεί συνταγματική υποχρέωση. Αναφερόμενος στις αρχαίες ελληνικές πόλεις, έκανε λόγο για στρατεύματα στα οποία «ο καθένας κάλυπτε με την ασπίδα του τον διπλανό του», ως σύμβολο συλλογικής ευθύνης και αλληλεγγύης.

Ένοπλες Δυνάμεις: «Φρένο» στις απαλλαγές I5

Στο πλαίσιο αυτό, αυστηροποιείται σημαντικά το καθεστώς απαλλαγών για όσους επικαλούνται ψυχολογικά προβλήματα. Εφεξής, η διάρκεια αναβολής περιορίζεται στα πέντε έτη, με δυνατότητα χορήγησης μόνο μέσω γνωμάτευσης από επιμελητή Α' ή διευθυντή δημόσιου νοσοκομείου - όχι οποιουδήποτε ψυχολόγου, ενώ η τελική κρίση θα γίνεται από το Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ). «Δεν είναι ανόητοι αυτοί που φοράνε την τιμημένη στολή του Έλληνα στρατιώτη και πάνε στα σύνορα και ευφυείς αυτοί που μεταφέρουν χαρτιά και απαλλάσσονται», ανέφερε ο ΥΠΕΘΑ.

Αλλαγές και στις αναβολές στη στρατιωτική θητεία

Η αναδιάρθρωση στο σύστημα των αναβολών είναι γενικότερη. Καταργείται η δυνατότητα αναβολής για υποψήφιους βουλευτές και ευρωβουλευτές, καθώς -όπως παρατήρησε δηκτικά ο υπουργός- έχει διαμορφωθεί μια πρακτική κατά την οποία ορισμένοι στρατεύσιμοι αναζητούν οποιονδήποτε πολιτικό σχηματισμό, ακόμα και το «40ό κόμμα», προκειμένου να εγγραφούν ως υποψήφιοι και να αποφύγουν τη θητεία. Παράλληλα, εξορθολογίζεται η διάρκεια των αναβολών σπουδών: το όριο τίθεται στο 25ο έτος για φοιτητές ΑΕΙ (ν+2 έτη), στο 30ό για υποψήφιους διδάκτορες (από το 31ο) και στο 22ο για τις σχολές ανώτερης επαγγελματικής κατάρτισης (από το 24ο). Στο ίδιο πλαίσιο, εισάγεται νέο κίνητρο για όσους επιλέγουν να καταταγούν αμέσως μετά τη λήξη της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, καθώς θα υπηρετούν μειωμένη θητεία, διάρκειας εννέα μηνών. Η ρύθμιση, όπως εξήγησε ο υπουργός, στοχεύει στην προσέλκυση νεότερων στρατεύσιμων και στη διεύρυνση της βάσης της εφεδρείας.

«Τσουχτερή» η εξαγορά στρατιωτικής θητείας

Στον πυρήνα των παρεμβάσεων εντάσσεται και η αναμόρφωση του πλαισίου για τους κατοίκους εξωτερικού και την εξαγορά της θητείας. Ο κ. Δένδιας χαρακτήρισε το ισχύον καθεστώς άδικο, επισημαίνοντας ότι «δεν είναι δικαιοσύνη» να καταβάλλει κάποιος 900 ευρώ μηνιαίως για εξαγορά στα 33, όταν άλλοι υπηρετούν κανονικά. «Δεν είμαστε διατεθειμένοι να δεχθούμε τον χωρισμό των πολιτών σε πονηρούς και αφελείς», τόνισε. Σύμφωνα με το νέο πλαίσιο, το ηλικιακό όριο εξαγοράς μετατίθεται στο 40ό έτος, ενώ το μηνιαίο ποσό αυξάνεται στα 1.500 ευρώ. Όπως διευκρινίστηκε, θα υπάρξει μεταβατική περίοδος τουλάχιστον δύο ετών για τους ήδη ανυπότακτους, προκειμένου να επανεξετάσουν τη στάση τους. «Η υπηρεσία στην πατρίδα είναι αυτονόητη υποχρέωση των Ελλήνων», ανέφερε ο υπουργός, προσθέτοντας πως «υπάρχει πάντα χρόνος διόρθωσης μιας εσφαλμένης προσέγγισης».

Εθελοντική στράτευση γυναικών

Στο νομοσχέδιο περιλαμβάνεται επίσης η πρόβλεψη για εθελοντική στράτευση γυναικών, πρωτοβουλία για την οποία ο υπουργός δήλωσε «ιδιαίτερα υπερήφανος». Για το 2026 τίθεται ένας περιορισμένος πιλοτικός στόχος: 200 εθελόντριες, ηλικίας 20 έως 26 ετών, θα υπηρετήσουν δωδεκάμηνη θητεία, με εκπαίδευση στο Κέντρο Εκπαίδευσης Υλικού Πολέμου στη Λαμία. Οι συμμετέχουσες θα έχουν πρόσβαση σε παροχές των Ενόπλων Δυνάμεων (νοσοκομεία, λέσχες), ενώ η θητεία θα αναγνωρίζεται ως προϋπηρεσία, με δυνατότητα μοριοδότησης στο ΑΣΕΠ, πρόσληψης ως ΕΠΟΠ και κατά προτεραιότητα τοποθέτησης σε θέσεις πολιτικού προσωπικού, όπως νοσηλευτές, διοικητικοί ή βρεφονηπιοκόμοι. Ο υπουργός άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο διεύρυνσης του μέτρου στο μέλλον, τονίζοντας ότι, παρότι «δεν είναι ακόμη ο καιρός», η χώρα οφείλει να είναι θεσμικά και οργανωτικά έτοιμη για την περίπτωση υποχρεωτικής στράτευσης γυναικών, «όταν και αν απαιτηθεί».