H εικόνα του ηλικιωμένου αστέγου στο γκαζόν της Πλατείας Κλαυθμώνος το πρωί της περασμένης Τετάρτης, στη διάρκεια του συλλαλητηρίου των εργαζομένων, ανέδειξε την τραγική αλήθεια της πόλης, της Αθήνας,  που έχει γεμίσει εκ νέου τοξικομανείς, ακαθαρσίες, σκουπίδια και ανολοκλήρωτα έργα. Ο αναπάντεχα καλός Σεπτέμβριος για τον τουρισμό, όπου ο αριθμός των αλλοδαπών επισκεπτών της Αθήνας ήταν σχεδόν διπλάσιος σε σχέση με τον Αύγουστο, στιγματίστηκε από ένα απροσδόκητα βρώμικο κέντρο.

Για παράδειγμα, οι κάδοι των σκουπιδιών της Μητροπόλεως, τα σπασμένα πεζοδρόμια της Αιόλου, η αποκλεισμένη για τροχοφόρα και για πεζούς πλέον Βασιλίσσης Ολγας, οι πεζόδρομοι-σκουπιδότοποι της Πλάκας και η απογοητευτική κατάσταση της Ομόνοιας, του Συντάγματος, της Διον. Αρεοπαγίτου και της Απ. Παύλου, συνθέτουν το σκηνικό της παρακμής. Ο πρώην δήμαρχος Κώστας Μπακογιάννης αποδίδει αυτή την κατάσταση στην αδράνεια και την αναβλητικότητα της δημοτικής Αρχής όσον αφορά στην αποκομιδή των σκουπιδιών. Οπως τονίζει, η έλλειψη έγκαιρου προγραμματισμού είχε ως αποτέλεσμα να παραμένουν μέχρι και σήμερα οι κάδοι υπερχειλισμένοι, δημιουργώντας μια εικόνα απαξίωσης και υποβάθμισης του δημόσιου χώρου.

astegi

Κεντρικά σημεία της Αθήνας

Στην είσοδο της Τραπέζης της Ελλάδος, επί της οδού Σταδίου, στην Ερμού κάτω από την Αθηνάς, στο Ζάππειο, στο Πανεπιστήμιο και σε ένα σωρό εγκαταλελειμμένα κτίρια καταλύουν νυχθημερόν εκατοντάδες άστεγοι. Ακόμα και στη Σωκράτους, στην πίσω πλευρά του δημαρχείου. Η αδυναμία των αρμόδιων υπηρεσιών, κεντρικών και αυτοδιοικητικών, να βοηθήσουν συντονισμένα τους τοξικομανείς, μεταφέροντάς τους σε οργανωμένες δομές εκτός αστικού ιστού, όπως και να αναγκάσουν τους περίπου 80.000 (κατ’ εκτίμηση, αφού δύναται να είναι πολύ περισσότεροι) παρανόμως διαβιούντες στην επικράτεια πολίτες τρίτων χωρών έχει προκαλέσει μη αναστρέψιμες καταστάσεις. Το 2025 δεν είναι 2013, όταν οργανώθηκε επιτυχώς η διαμονή και παροχή πρωτοβάθμιας περίθαλψής τους σε κτιριακές εγκαταστάσεις των πρώην Ολυμπιακών Ακινήτων στην Αμυγδαλέζα, αλλά το εγχείρημα έμεινε ανολοκλήρωτο, εξαιτίας των αντιδράσεων διαφόρων «αλληλέγγυων φορέων».

Σήμερα, ολόκληρες γειτονιές κάτω από την Πλατεία Ομονοίας έως τη Λεωφόρο Κηφισού, σε μήκος και σε πλάτος από τον Ταύρο έως τα Σεπόλια, αποτελούν γκέτο αστέγων, ως επί το πλείστον παραβατικών αλλά και αρκετών ιδιαίτερα επικίνδυνων. Οι υγειονομικές συνθήκες μετά την πανδημία του κορονοϊού έχουν επιδεινωθεί, ενώ εγκαταλείφθηκαν σχεδόν καθολικά οι οικίες και τα καταστήματα. Το έγκλημα κυριαρχεί σε όλες του τις εκφάνσεις.

Οι περιοχές

Στο Πανεπιστήμιο, στην Αθηνάς, στο Μοναστηράκι, στην Ομόνοια, στην Αχαρνών, στον Κολωνό και στο Μεταξουργείο, κυρίως τοξικομανείς και ηλικιωμένοι διανυκτερεύουν τα βράδια, ενώ την ημέρα μαζεύονται στα συσσίτια ή στις δομές του δήμου. Δυστυχώς, οι περισσότερες προσπάθειες που έχουν γίνει είτε από τις αρμόδιες υπηρεσίες είτε από τον δήμο δεν έχουν φέρει τα απαραίτητα αποτελέσματα, αφού ακόμη εκατοντάδες άνθρωποι (κάποιοι και από επιλογή) ζουν έξω. Τα τελευταία χρόνια προέκυψαν και νέες εστίες, στην οδό Φυλής, στη Λιοσίων και στον παλιό σταθμό Πελοποννήσου, κάτω από την Τροχαία.

Από τα δελτία συμβάντων στην Κρατική Ασφάλεια και τα Αστυνομικά Τμήματα Συντάγματος, Ομόνοιας, Ακροπόλεως, Εξαρχείων, Κυψέλης και Αγ. Παντελεήμονα προκύπτει ότι δρουν κυρίως 2-3 ομάδες Αλβανών κακοποιών, 4 ομάδες Ρουμάνων, 9 ομάδες Αλγερινών, καθώς και κάποιες παλαιότερες Βούλγαρων και Γεωργιανών, ενώ πάντα επικίνδυνες είναι οι «συμμορίες» των Αφγανών και των Κούρδων, οι οποίες επιδίδονται συχνά-πυκνά και σε χρήση όπλων.

Οι ειδικοί

Στο σύνολό τους οι ειδικοί συμφωνούν ότι η αστεγία και η εξάρτηση συνυπάρχουν σε πολύ μεγάλο βαθμό. Ανάμεσά τους ο Εθνικός Συντονιστής για τα Ναρκωτικά, δρ Χρήστος Κουιμτσίδης, ο οποίος δηλώνει ότι «η σχέση αστεγίας και χρήσης ουσιών (συμπεριλαμβανομένου του αλκοόλ) είναι κυκλική και αλληλεξαρτώμενη, με αφετηρία είτε την έλλειψη εργασίας και στη συνέχεια στέγης, που οδηγεί στη χρήση, είτε τη χρήση ουσιών, η οποία οδηγεί στην απώλεια εργασίας και στέγης».

 Πιστεύει, ακόμα, ότι το ζήτημα των άστεγων ενεργών χρηστών συμπυκνώνει πολλαπλές ανεπάρκειες της κοινωνικής πολιτικής στην Ελλάδα, όπως είναι η έλλειψη πολιτικής βούλησης και οι συντηρητικές πολιτισμικές αξίες, και δεν βλέπει τίποτα παράδοξο που «ελλείψει κατάλληλων κοινωνικών υπηρεσιών, ένα αξιοσημείωτο κομμάτι των αστέγων ενδέχεται να είναι ενεργοί χρήστες ή ασθενείς με ψυχικά νοσήματα, όπως επίσης αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες». Στις προτάσεις των ειδικών περιλαμβάνονται η δημιουργία εξειδικευμένων δομών, η ενίσχυση της υγειονομικής περίθαλψης και της ψυχολογικής τους υποστήριξης, η πραγματική καταγραφή τους, τα βιώσιμα προγράμματα εργασίας και, φυσικά, η αύξηση των κτιριακών υποδομών, αφού στις παρούσες δεν υπάρχει καμία ιδιωτικότητα (6 άτομα ανά δωμάτιο).

 

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά