Η μοναξιά των ανθρώπων φαίνεται πως είναι η βασική αιτία που τα social media τα επόμενα χρόνια θα συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία και μάλιστα με ακόμα μεγαλύτερες δυνατότητες και πιο σύγχρονα εργαλεία. Αν αναλογιστούμε ότι το 65,7% του παγκόσμιου πληθυσμού της γης είναι αυτή τη στιγμή χρήστες, εύκολα καταλαβαίνει κάποιος ότι η συνήθεια της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι σίγουρο ότι θα υπάρχει για πολλά, πολλά ακόμα χρόνια.
Αυτό που όμως θα αλλάξει, είναι τα εργαλεία πρόσβασης που θα χρησιμοποιούμε στο μέλλον. Η τεχνολογική εξέλιξη σύμφωνα με τους ειδικούς θα είναι ραγδαία και στην ουσία θα βοηθήσει αυτή μας η συνήθεια να γίνει ακόμα πιο εθιστική.
Social Media: Πώς ξεκίνησαν όλα
Πάμε να δούμε με μια σύντομη αναδρομή για το πως ξεκίνησαν όλα… Όταν πριν από χρόνια στα γραφεία μας είχαμε τους μεγάλους υπολογιστές με τις οθόνες που στο πίσω μέρος τους υπήρχε ενσωματωμένο ένα τεράστιο κουτί σίγουρα δεν είχαμε φανταστεί όλα όσα θα ζούσαμε σήμερα. Και όμως από τότε έκαναν δειλά – δειλά την εμφάνιση τους τα κοινωνικά δίκτυα με στόχο - τι άλλο; - Nα «συνδέσουν» τους ανθρώπους μεταξύ τους.
Στα 90s το πρώτο μεγάλο social media
Το πρώτο μεγάλης κλίμακας κοινωνικό δίκτυo εμφανίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και συγκεκριμένα ήταν το SixDegrees (1997), εμπνευσμένο από τη θεωρία των έξι βαθμών διαχωρισμού, η οποία αρχικά προσδιορίστηκε από τον Frigyes Karinthy (Adeyemo, 2018). Η θεωρία υποστήριζε ότι ο καθένας απέχει έξι ή λιγότερες κοινωνικές συνδέσεις από τους άλλους (Jones, 2015). Δημιουργήθηκε για να διευκολύνει την επικοινωνία με άλλους, να καλλιεργεί σχέσεις και να αναπτύσσει το κοινωνικό δίκτυο του καθενός. Ο ιστότοπος χρησιμοποιούσε τη λεγόμενη «τεχνολογία μηχανής σύνδεσης», που επέτρεπε στα μέλη να χρησιμοποιούν προσωπικές και επαγγελματικές σχέσεις για να κάνουν νέες επαφές, να μοιράζονται πληροφορίες και να δημιουργούν κοινότητες ειδικού ενδιαφέροντος (Cleary & Hanrahan, 1999). Ακολούθησαν τα LiveJournal (1999) και Friendster (2002), που έδειξαν ότι η δημόσια ταυτότητα στο διαδίκτυο μπορεί να γίνει κοινή εμπειρία. Μετά ήρθε το MySpace (2003) το οποίο έβαλε στο παιχνίδι τη μουσική και την παραμετροποίηση του προφίλ, ανοίγοντας τον δρόμο στη κουλτούρα των δημιουργών.
Το Facebook «άλωσε» τις ζωές μας
Η «επέλαση» όμως του Facebook το 2004 ήταν που στην κυριολεξία «άλωσε» τη ζωή μας. Αν και στην αρχή είχε πολλούς αρνητές που το σνόμπαραν για να νιώθουν ξεχωριστοί, ακόμα και τα πιο δύσκολα «κάστρα» έπεσαν με τον καιρό καθώς το facebook απέδειξε ότι είναι πολυδιάστατο και όλοι κάτι είχαν να ωφεληθούν. Έφερε ανθρώπους πιο κοντά, ξαναζέστανε πεθαμένες φιλίες, έδωσε παρηγοριά, έγινε βήμα για να πει κάποιος την άποψη του και το βασικότερο από όλα έγινε απαραίτητο.
Ένα χρόνο αργότερα ήρθε το YouTube (2005) που όπως φάνηκε ήρθε για να μείνει ενώ ακολούθησε το Twitter το 2006 που στην πορεία έγινε X. Η δεύτερη «σοσιαλμιντιακή» επανάσταση φαίνεται πως έγινε με το Instagram το 2010 που αρχικά βάλθηκε να μας κάνει όλους φωτογράφους προτρέποντας μας να καταγράφουμε «στιγμές». Το Snapchat το 2011 απέκτησε το δικό του κοινό, ενώ το TikTok από το 2016 μέχρι και σήμερα «δίνει ρέστα» μεγαλώνοντας καθημερινά τη λίστα με τους χρήστες του.
Σταύρος Καπερώνης: Περάσαμε από το "συνδέομαι με τους φίλους μου" στο "προσαρμοσμένο περιεχόμενο στις ανάγκες μου"
Όπως μας εξηγεί ο Σταύρος Καπερώνης, UX | UIdesignerexpert, Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, «συμπυκνώνοντας την 25ετία σε μία φράση θα λέγαμε ότι περάσαμε από το, "συνδέομαι με τους φίλους μου", στο "προσαρμοσμένο περιεχόμενο στις ανάγκες μου", μετατοπίζοντας το κέντρο βάρους από το δίκτυο στον αλγόριθμο. Στην αρχή αντιμετωπίστηκαν με μείγμα ενθουσιασμού, σκεπτικισμού, περιέργειας και καχυποψίας. Η δημόσια συζήτηση περιστρεφόταν γύρω από την ιδιωτικότητα και τη διαδικτυακή ευγένεια. Παρά ταύτα, ΜΜΕ, πολιτική και διαφήμιση τα υιοθέτησαν γρήγορα: Η αμφίδρομη διάδραση και η "ζωντανή" μέτρηση απήχησης ήταν πρωτόγνωρες. Το mobile first έβαλε το κινητό στην τσέπη των χρηστών, το ατέρμονο scroll μεγιστοποίησε τον χρόνο και συνήθεια, και το διαφημιστικό μοντέλο χρηματοδότησε δωρεάν υπηρεσίες, εργαλεία για δημιουργούς και στόχευση επιχειρήσεων. Τα Social Media αποτέλεσαν το σύστημα επικοινωνίας που περιλαμβάνει ενημέρωση και ψυχαγωγία μέχρι αγορές και εξυπηρέτηση».
En
