Κάθε χρόνο, τέτοιες μέρες, γίνεται κουβέντα για την αιματοβαμμένη εξέγερση του Πολυτεχνείου, για τους άοπλους φοιτητές που πρόταξαν τα στήθη τους στις κάννες των τανκς, για τους χιλιάδες πολίτες που όρθωσαν το ανάστημά τους απέναντι στη δικτατορία και, φυσικά, για τους νεκρούς εκείνων των ημερών.

Η απάντηση στους αμφισβητίες της ύπαρξης των νεκρών δίνεται από τους ίδιους τους συγγενείς τους. Όλα αυτά τα χρόνια λίγοι ήταν εκείνοι που μίλησαν δημόσια για τον χαμό των αγαπημένων τους προσώπων, μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός χεριού. Κι αυτό διότι ο λόγος δόθηκε στους εξεγερμένους και όχι στις οικογένειες εκείνων, που έχασαν τη ζωή τους για τη δημοκρατία και την ελευθερία.


Πολυτεχνείο: Συγκινεί η κόρη του Νίκου Μαρκούλη, που έχασε τη ζωή του στα γεγονότα

Τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» συνομίλησαν με τη Νικολέτα Μαρκούλη, κόρη του Νίκου Μαρκούλη, ο οποίος πυροβολήθηκε εν ψυχρώ στις 17 Νοεμβρίου 1973 από έναν λοχία που επέβαινε σε άρμα μάχης, το οποίο κινούνταν στην Πλατεία Βάθη και δύο μέρες αργότερα υπέκυψε στα τραύματά του. Η κ. Μαρκούλη δεν τον γνώρισε ποτέ, καθώς η μητέρα της ήταν έγκυος και, όταν γεννήθηκε, πήρε το όνομα του δολοφονημένου πατέρα της.

«Ο πατέρας μου εργαζόταν ως πλασιέ και εκείνη την ημέρα πήγαινε στη δουλειά του, ενώ τις προηγούμενες μέρες μαζί με τη μητέρα μου άκουγαν όλα όσα γίνονταν. Υπήρχε μια αγωνία. Ενώ ο πατέρας μου ήθελε να κατεβαίνει στο κέντρο, η μητέρα μου του έλεγε το ακριβώς αντίθετο, σαν να είχε ένα προαίσθημα ότι κάτι θα συμβεί. Το Σάββατο 17 Νοεμβρίου ο πατέρας μου, ενώ βρισκόταν στην Πλατεία Βάθη, είδε κάποιον τραυματισμένο και έσπευσε να τον βοηθήσει. Εκείνη την ώρα περνούσε ένα τανκ και ένας λοχίας τον πυροβόλησε στην κοιλιά. Αυτά τα λόγια τα είπε στον παππού μου όταν πήγε και τον είδε στο νοσοκομείο. Η μητέρα μου έμαθε από έναν γείτονα ότι είχε χτυπηθεί, ο οποίος συνάντησε τον μπαμπά μου στο νοσοκομείο. Λόγω της κατάστασης της μητέρας μου, τον παρακάλεσε να της πει ότι είχε χτυπηθεί στο πόδι. Πολύ γρήγορα έφτασαν στην Αθήνα οι παππούδες μου και τη Δευτέρα τον επισκέφθηκαν στο νοσοκομείο. Εκείνη την ώρα στο δωμάτιο μπήκαν κάποιοι “γιατροί” και τους έβγαλαν έξω. Μία μέρα αργότερα κατέληξε», τονίζει αρχικά η κυρία Μαρκούλη.

«Η χούντα ήθελε η ταφή να γίνει στην Αθήνα, ενώ οι παππούδες μου στο χωριό. Εντέλει μετέφεραν τη σορό του στο χωριό. Οταν τους είπαν ότι δεν θα ανοίξουν το φέρετρο, οι συγγενείς μου αντέδρασαν και το άνοιξαν για τον τελευταίο αποχαιρετισμό, όπως προτάσσει η παράδοσή μας», επισημαίνει ακόμα. «Δεν ήταν εύκολο να αναζητήσουμε τον άνθρωπο που στέρησε τη ζωή από τον πατέρα μου. Ο παππούς μου, όμως, είχε κάνει μήνυση κατά αγνώστων. Με πονάει το ότι δεν βρέθηκε αυτός που τον πυροβόλησε εν ψυχρώ και πολλοί δεν τιμωρήθηκαν. H μητέρα μου με μεγάλωσε με δυσκολίες. Για μερικά χρόνια, επειδή εκείνη έπρεπε να δουλέψει, μεγάλωσα με τις γιαγιάδες μου, ενώ σημαντική βοήθεια της έδωσαν και άνθρωποι από τη γειτονιά μας», συμπληρώνει.


Συνεχίζεται η έρευνα

Οσον αφορά τους αρνητές των νεκρών, η κ. Μαρκούλη δηλώνει ότι «υπάρχουν στοιχεία, υπήρχαν νεκροί. Είχε σημασία ο τόπος; Το ότι σκότωναν τον άοπλο κόσμο εν ψυχρώ, τι σημαίνει αυτό για μια Πολιτεία; Είναι σύννομο; Ηταν σωστό; Το μόνο όπλο ήταν η αντίθεσή τους στη χούντα. Τι ήταν αυτό που φόβισε αυτόν που τράβηξε όπλο και σκότωσε τον πατέρα μου; Πέρασε απλώς και πυροβόλησε».

«Κάθε χρόνο πηγαίνω και στο Πολυτεχνείο και στις πορείες. Τα παιδιά μου γνώρισαν τον παππού τους μέσα από τις περιγραφές. Η απουσία του γονιού δεν αναπληρώνεται με τίποτα. Ο βίαιος χαμός ενός γονέα με τέτοιον τρόπο σε στιγματίζει», καταλήγει η Νικολέτα Μαρκούλη.

Στο πόρισμα της προκαταρκτικής εξέτασης που κατέθεσε στις 14 Οκτωβρίου 1974 στον προϊστάμενό του ο εισαγγελέας Δημήτρης Τσεβάς εκτιμούσε ότι ο αριθμός των νεκρών μπορεί να φτάνει τους 34 (18 επώνυμοι και 16 ανώνυμοι) και οι τραυματίες τους 1.103. Κατά τη διάρκεια της δίκης για τα γεγονότα του Πολυτεχνείου (16 Οκτωβρίου - 31 Δεκεμβρίου 1975) τεκμηριώθηκαν 24 θάνατοι.

Χρόνια αργότερα (2002-2003), ο ιστορικός Λεωνίδας Καλλιβρετάκης (που συμμετείχε στα γεγονότα του Πολυτεχνείου ως φοιτητής της Φιλοσοφικής) πραγματοποίησε τη δική του έρευνα, υπό την αιγίδα του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, όπου εργάζεται, και συνέταξε έναν κατάλογο, στον οποίο περιλαμβάνονται 24 επώνυμοι νεκροί, ενώ για 16 ανώνυμους νεκρούς η έρευνα συνεχίζεται για την ταυτοποίησή τους. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, ο κατάλογος αυτός δεν αποκλείεται να επικαιροποιηθεί το επόμενο διάστημα, καθώς έχουν προκύψει νέα στοιχεία.

Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα Παραπολιτικά