Η λειψυδρία πλήττει επίσημα την Αττική με την ενεργοποίηση του καθεστώτος κόκκινου συναγερμού, μετά από θετική εισήγηση της ΡΑΑΕΥ. Τα υδατικά αποθέματα των ταμιευτήρων συρρικνώνονται ραγδαία, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη για άμεσες παρεμβάσεις στο υδροδοτικό σύστημα της πρωτεύουσας.

Ενεργοποίηση του άρθρου 55 και κατάσταση έκτακτης ανάγκης

Σύμφωνα με πληροφορίες από το energygame.gr και τη δημοσιογράφο Ιωάννα Κωσταδήμα, η απόφαση ενεργοποιεί το άρθρο 55 του νομικού πλαισίου, θέτοντας το υδροδοτικό δίκτυο σε λειτουργία έκτακτης ανάγκης. Αυτή η κίνηση ανοίγει τον δρόμο για την επιτάχυνση κρίσιμων έργων, από την ενδυνάμωση των ταμιευτήρων Ευήνου και Μόρνου έως τις μεγάλες επεμβάσεις στο Εξωτερικό Υδροδοτικό Σύστημα.

Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων είχε ήδη ενεργοποιήσει το πλήρες θεσμικό πλαίσιο αρμοδιοτήτων της, αμέσως μετά το επείγον αίτημα της ΕΥΔΑΠ προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Η σημερινή εισήγηση αποτελεί το αποτέλεσμα διαδικασίας που ξεκίνησε στα τέλη Οκτωβρίου, όταν η ΕΥΔΑΠ κατέθεσε επίσημο φάκελο τεκμηρίωσης για την κρισιμότητα της κατάστασης.

Το έργο Εύρυτος και η ενίσχυση των ταμιευτήρων

Η κήρυξη της Αττικής σε κατάσταση λειψυδρίας σημαίνει ότι η ενίσχυση των ταμιευτήρων Ευήνου και Μόρνου μέσω του έργου «Εύρυτος» εισέρχεται άμεσα σε φάση επιτάχυνσης. Το έργο αυτό αποτελεί τη βασική γραμμή άμυνας για τη σταθερότητα της υδροδότησης της πρωτεύουσας. Πρόκειται για ένα έργο προϋπολογισμού 500 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο περιλαμβάνει τη μερική εκτροπή των ποταμών Καρπενησιώτη και Κρικελιώτη προς τους ταμιευτήρες του Εύηνου. Συνοδεύεται από σειρά παρεμβάσεων αναβάθμισης του υδροδοτικού δικτύου και ανάπτυξης εγκαταστάσεων αφαλάτωσης. Η δημοπράτηση του σχεδίου "Εύρυτος" προγραμματίζεται για το καλοκαίρι του 2026 και περιλαμβάνει τεχνικό σχεδιασμό υψηλών απαιτήσεων: δύο σήραγγες μήκους 14 και 6 χιλιομέτρων, με διάμετρο τεσσάρων μέτρων, ικανές να μεταφέρουν έως 200 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού ετησίως.

Εγκαταστάσεις αφαλάτωσης ως εναλλακτική λύση

Παράλληλα με το κύριο έργο, επισπεύδονται οι μελέτες για εγκαταστάσεις αφαλάτωσης, δημιουργώντας κρίσιμη εφεδρική λύση σε περίπτωση απρόβλεπτων καθυστερήσεων. Οι αφαλατώσεις αποτελούν το εναλλακτικό σενάριο που προβλέπει την κατασκευή τριών μεγάλων μονάδων σε Θίσβη, Νέα Πέραμο και Λαύριο. Οι προτεινόμενες μονάδες θα έχουν συνολική δυναμικότητα 147.500 κυβικών μέτρων ημερησίως και θα είναι modular, επεκτάσιμες και μεταφερόμενες ανάλογα με τις ανάγκες. Ο συνολικός προϋπολογισμός ανέρχεται σε 480 εκατομμύρια ευρώ:

  • Θίσβη: 315 εκατομμύρια ευρώ
  • Νέα Πέραμος: 110 εκατομμύρια ευρώ
  • Λαύριο: 55 εκατομμύρια ευρώ

Ο χρόνος υλοποίησης εκτιμάται μεταξύ δύο και δυόμισι ετών, με τη Θίσβη να θεωρείται η πιο ώριμη τεχνικά επιλογή λόγω διαθέσιμου χώρου, οδικής πρόσβασης και επαρκούς ηλεκτροδοτικής ισχύος.

Επεμβάσεις στο Εξωτερικό Υδροδοτικό Σύστημα

Ταυτόχρονα, προωθείται χωρίς καθυστερήσεις η ολοκλήρωση των επεμβάσεων στο Εξωτερικό Υδροδοτικό Σύστημα. Οι παρεμβάσεις αυτές αναμένεται να εξοικονομήσουν πάνω από 10 εκατομμύρια κυβικά μέτρα αδιύλιστου νερού, ενισχύοντας άμεσα το υδατικό ισοζύγιο του λεκανοπεδίου.

Νησιά σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης

Σε καθεστώς συναγερμού μπαίνουν επίσης το Μεγανήσι Λευκάδας, η Πάτμος και η Λέρος, με τη ΡΑΑΕΥ να εισηγείται την υπαγωγή τους σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Για τα νησιά, η απόφαση αυτή έχει άμεσο αντίκτυπο, καθώς η ένταξη στο ειδικό καθεστώς τους επιτρέπει να χρηματοδοτήσουν έργα με δημόσιους πόρους, παρά την έλλειψη διαχειριστικής επάρκειας.

Παπασταύρου: "Η Αττική αντιμετωπίζει πρόβλημα λειψυδρίας καθε 25-30 χρόνια"

Από την πλευρά του, ο υπουργός Περιβάλλοντος κι Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, μιλώντας στο vidcast του parapolitika.gr και τον δημοσιογράφο Θανάση Φουσκίδη για το θέμα επεσήμανε πως από το 2022 και μετά άρχισε να παρατηρείται μείωση νερού στους ταμιευτήρες. Αναλύοντας τις αιτίες, ο υπουργός αναφέρθηκε στην κλιματική αλλαγή, που έχει οδηγήσει σε 25% λιγότερες βροχοπτώσεις, μεγαλύτερη εξάτμιση του νερού και άρα απώλειες υδάτινων ποσοτήτων. Αυτό σημαίνει -κατά τον κ. Παπασταύρου- ότι πρέπει να αλλάξει η στρατηγική.

Ο υπουργός τονίζει ότι «είναι εντυπωσιακό ότι το φαινόμενο της λειψυδρίας εμφανίζεται στην Αττική κάθε 25-30 χρόνια, οπότε και γίνεται ένα μεγάλο έργο». Διαπιστώνοντας ιστορικά πως «κάθε γενιά αντιμετωπίζει το φαινόμενο λειψυδρίας στην Αττική» και πως «κάθε 25-30 χρόνια η Αττική χρειάζεται να κάνει ένα μεγάλο σημαντικό έργο για να ενισχύσει την παροχή νερού», τόνισε πως «αυτή τη στιγμή εκεί βρισκόμαστε πάλι».

Γι' αυτό και δρομολογούνται δύο πολύ μεγάλα έργα, σύμφωνα με τον υπουργό, ο οποίος στις κατηγορίες για καθυστέρηση, ανταπάντησε ότι «τα έργα αυτά είναι μεγάλης κλίμακας, επιλύουν το πρόβλημα για 20-30 χρόνια, έχουν μεγάλο κόστος, απαιτούν πολύ μεγάλες προεργασίες». Στην ερώτηση αν σε δύο χρόνια θα έχουμε νερό στην Αθήνα, ο κ. Παπασταύρου τονίζει πως «η υποχρέωση της κυβέρνησης είναι να προσφέρει τις υπηρεσίες εκείνες που οφείλει στους πολίτες της και γι' αυτό ενεργούμε καθημερινά. Και ενεργούμε με έναν τρόπο ούτως ώστε να μην είναι μόνο αύριο, σε έναν χρόνο, σε δύο χρόνια, αλλά και τα επόμενα δέκα και είκοσι χρόνια».