Η σημερινή ημέρα φέρνει ξανά στο προσκήνιο μία από τις πιο σεβαστές μορφές της Ορθοδοξίας, τον Άγιο Σπυρίδωνα, του οποίου η μνήμη τιμάται κάθε χρόνο στις 12 Δεκεμβρίου. Η φήμη του ως προστάτη των φτωχών και των ορφανών αλλά και η άρρηκτη σχέση του με την Κέρκυρα που τον θεωρεί πολιούχο της, κρατούν ζωντανή την παράδοση αιώνες τώρα. Η ιστορία του, τα θαύματα που του αποδίδονται και οι τέσσερις μεγάλες λιτανείες του νησιού εξακολουθούν να συγκινούν τους πιστούς που τον επικαλούνται σε δύσκολες στιγμές.

Ο Άγιος Σπυρίδων και ο βίος που σημάδεψε την παράδοση

Ο Άγιος Σπυρίδων γεννήθηκε στην Κύπρο την εποχή του Κωνσταντίνου του Μεγάλου και προερχόταν από φτωχή οικογένεια. Από μικρή ηλικία έβοσκε πρόβατα και μεγάλωσε με αγνότητα και απλότητα. Παντρεύτηκε, χήρεψε νωρίς και στη συνέχεια έγινε επίσκοπος Τριμυθούντος. Ήταν γνωστός για τη στήριξη προς τους αδύναμους και για την προσφορά του στους φτωχούς, στοιχεία που τον κατέστησαν ιδιαίτερα αγαπητό.

Τα θαύματα που του αποδίδονται είναι πολλά, από προσευχές που έφερναν βροχή σε περιόδους ξηρασίας μέχρι θεραπείες ασθενειών. Παράλληλα, σύμφωνα με την παράδοση, τιμωρούσε όσους φέρονταν πονηρά όπως στην περίπτωση εκείνων που έκρυβαν σιτάρι την ώρα που ο κόσμος λιμοκτονούσε. Η αποθήκη τους γκρεμίστηκε και καταπλακώθηκαν από το σιτάρι.

Τα θαύματα του Αγίου Σπυρίδωνα στην Κέρκυρα και οι λιτανείες

Όταν η πανούκλα έπληξε την Κέρκυρα το 1825 και το 1816, οι κάτοικοι κατέγραψαν εμφανίσεις του Αγίου που, σύμφωνα με την παράδοση, έδιωξε το κακό. Ένας καλογεράκος με σκούφια, όπως τον περιέγραφαν, κυνηγούσε με σταυρό ένα θηρίο που είχε σώμα λιονταριού και μαϊμούς και φτερά νυχτερίδας. Το θηρίο ήταν η πανούκλα και ο καλογεράκος ο Άγιος Σπυρίδων.

Το λείψανό του μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη τον έβδομο αιώνα για ασφάλεια από τις αραβικές επιδρομές στην Κύπρο. Μετά την άλωση της Πόλης το 1453 μεταφέρθηκε στην Κέρκυρα όπου παραμένει μέχρι σήμερα. Ο λαός του νησιού τον συνδέει με σωτηρίες σε κρίσιμες στιγμές και αυτός είναι ο λόγος που πραγματοποιούνται τέσσερις καθιερωμένες λιτανείες κάθε χρόνο.

Η παλαιότερη λιτανεία είναι του Μεγάλου Σαββάτου από το 1553 για την προστασία από τον λιμό και τη σιτοδεία. Ακολουθεί η λιτανεία της Κυριακής των Βαΐων για την απαλλαγή από την πανώλη το 1630 και η λιτανεία την πρώτη Κυριακή του Νοεμβρίου για την πανώλη του 1673. Τέλος, στις 11 Αυγούστου γίνεται η τέταρτη λιτανεία σε ανάμνηση της σωτηρίας της Κέρκυρας από τους Τούρκους το 1716.


Σύμφωνα με την παράδοση ο Άγιος συχνά «βγαίνει» από την εκκλησία του και περιπλανιέται στο νησί για να βοηθήσει όσους τον χρειάζονται. Για αυτό οι Κερκυραίοι αλλάζουν συχνά τα παπούτσια του που παρουσιάζονται φθαρμένα από το περπάτημα, μια εικόνα που έχει περάσει στη συλλογική συνείδηση ως σύμβολο της αδιάκοπης παρουσίας του.

Σήμερα γιορτάζουν όσοι φέρουν τα ονόματα Σπυρίδων, Σπύρος, Σπυριδούλα, Σπυρέτα, Σπυρίνα, Λούλα και τις υπόλοιπες ονομαστικές παραλλαγές.