Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις στην Εκκλησία της Κρήτης, μετά την απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου να προχωρήσει στην «αναβάθμιση» του γηραιού μητροπολίτη  Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων κ. Ειρηναίου μεταθέτοντάς τον στη Μητροπολίτη Μοσχονησίων. Η εξέλιξη αυτή, έρχεται λίγο καιρό μετά την εμπλοκή στην κάλυψη της χηρεύουσας θέσης του Μητροπολίτη Κυδωνίας και Αποκορώνου. Η κίνηση αυτή θεωρείται “στρατηγική” από πλευράς του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου, μετά και τις πρόσφατες εξελίξεις στην τελευταία συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Κρήτης, με συνέπεια να αναβληθεί εκ νέου η εκλογή στην Μητρόπολη Κυδωνιάς.

Ο Μητροπολίτης Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων κ. Ειρηναίος είχε θέσει ζήτημα παραίτησής του, η οποία δεν είχε γίνει αποδεκτή από τη Σύνοδο της Εκκλησίας της Κρήτης, μέχρι να εκλεγεί ο νέος Μητροπολίτης Κυδωνίας και Αποκορώνου. Μετά από όλα αυτά, το Φανάρι φαίνεται πως πήρε την κατάσταση στα χέρια του, αναβάθμισε τον κ. Ειρηναίο σε Μητροπολίτη Μοσχονησίων, με συνέπεια να κενώνεται και δεύτερη Μητρόπολη και να απαιτείται -όπως προβλέπει ο Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας της Κρήτης- η κάθοδος Εξαρχίας στην Κρήτη, που θα ρυθμίσει τα της κάλυψης των κενών θέσεων των δύο μητροπολιτών.

Τι προβλέπει ο Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας της Κρήτης

Ο Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας της Κρήτης στο Άρθρο 20 παρ. 3 του Ν. 4149/1961 προβλέπει πως σε περίπτωση που οι χηρεύουσες Ιερές Μητροπόλεις είναι περισσότερες από μία, η Ιερά Επαρχιακή Σύνοδος συμπληρώνεται δι ίσου αριθμού Ιεραρχών από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Κάτι αντίστοιχο είχε ξανασυμβεί παλαιότερα, περί το 1980. Αρα, η Εξαρχία από το Φανάρι θα αποτελείται από δύο αρχιερείς, οι οποίοι μαζί με εκείνους της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Κρήτης, θα προχωρήσουν στην εκλογή των δύο νέων Μητροπολιτών. Ωστόσο, ο μητροπολίτης Σφακίων κ. Ειρηναίος φέρεται να μην έχει αποδεχθεί να αναλάβει την Μητρόπολη Μοσχονησίων, αλλά αυτό σύμφωνα με εκκλησιαστικές πηγές δεν αποτελεί «εμπόδιο», καθώς η Σύνοδος της Εκκλησίας της Κρήτης και πάλι δεν θα μπορεί να εκλέξει Μητροπολίτη υπό αυτή την σύνθεση. Όπως λένε καλά ενημερωμένες πηγές περί των εκκλησιαστικών, η Σύνοδος της Εκκλησίας της Κρήτης μπορεί να συνέλθει όποτε θέλει, ωστόσο, δεν δύναται να κάνει εκλογή, αναμένοντας το πότε θα κατέβει η Εξαρχία από το Φανάρι, ερώτημα που θα απαντήσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Εκκλησιαστικοί κύκλοι αναφέρουν πως αν η εκλογή είχε γίνει τον περασμένο Ιούνιο (όταν ακόμη δεν υπήρχε το ζήτημα του μεταθετού και ενδεχομένως να ήταν νέος Μητροπολίτης Κυδωνίας και Αποκορώνου ο νυν Κισάμου και Σελίνου κ.κ. Αμφιλόχιος) δεν θα είχαμε αυτές τις εξελίξεις. Η κίνηση δε αυτή του Φαναρίου θεωρείται ως σαφές μήνυμα από τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο περί τήρησης της κανονικής και εκκλησιαστικής τάξης από μία εκκλησιαστική επαρχία του Οικουμενικού Θρόνου. Παράλληλα, εκτιμάται από εκκλησιαστικές πηγές ότι με την πρωτοβουλία αυτή επιλύεται και το σημαντικό ζήτημα εύρυθμης διοίκησης της μητρόπολης Σφακίων, δεδομένου της προχωρημένης ηλικίας του κ. Ειρηναίου. Να σημειωθεί ότι ο Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου, Καστελίου και Βιάννου κ. Ανδρέας (μοναδικός Συνοδικός από την Εκκλησία της Κρήτης), σύμφωνα με πληροφορίες, δεν θέλησε να συμμετάσχει στην διαδικασία και η ψήφος του μεταφέρθηκε σε άλλον Ιεράρχη. Απών ήταν και ο Μητροπολίτης Καρπάθου και Κάσου κ. Αμβρόσιος και ακολουθήθηκε και γι’ αυτόν η ίδια διαδικασία.

Αντιδράσεις από τους κληρικούς

Μέχρι στιγμής η μοναδική εκκλησιαστική αντίδραση στην απόφαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου προέρχεται από τον Σύνδεσμο Κληρικών της μητρόπολης Σφακίων. Σύμφωνα με ανακοίνωση τους, «ο Σύνδεσμος Κληρικών της Ιεράς Μητροπόλεως Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων «Οι Άγιοι Τέσσερις Μάρτυρες», πληροφορηθείς από τα Μέσα Ενημέρωσης την εκλογή του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου του, Μητροπολίτου Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων κ.κ. Ειρηναίου, από την Αγία και Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου σε Μητροπολίτη Μοσχονησίων, εκφράζει την εντονότατη διαμαρτυρία του καθώς και την βαθειά θλίψη και απογοήτευσή του για την ενέργεια αυτή, η οποία έγινε, χωρίς την σύμφωνη γνώμη του Επισκόπου μας, ο οποίος μας ενημέρωσε, ότι ουδέν γνώριζε και ουδέποτε ερωτήθηκε υπό ουδενός. Κατόπιν των ανωτέρω, οι κληρικοί της Ιεράς Μητροπόλεως δηλώνουμε:
1. Τον απόλυτο σεβασμό, την υική αφοσίωση και στήριξη καθώς και την βαθειά ευγνωμοσύνη προς τον Σεβασμιώτατο Ποιμενάρχη μας κ.κ. Ειρηναίο, ο οποίος επί τριάντα πέντε συναπτά έτη διακονεί θυσιαστικά την ιστορική και ακριτική Ιερά Μητρόπολη Λάμπης, Συβρίτου και Σφακίων, ανακαινίζοντας τους Ιερούς Ναούς και Μοναστήρια Της και χειροτονώντας εβδομήντα κληρικούς.
2. Με δεδομένη, όπως μας δήλωσε, την μη επιθυμία του να αποδεχτεί την εκλογή στην Ιερά Μητρόπολη Μοσχονησίων, δηλώνουμε την αμέριστη συμπαράστασή μας προς το σεπτό πρόσωπό του, βεβαιώνοντάς τον ότι, για εμάς θα παραμείνει εκείνος ο Ποιμενάρχης μας, έως ότου επιθυμεί στην Ιερά Μητρόπολη, την οποία « ανέστησε» από την «τέφρα» Της.
3. Αναμένουμε άμεσα από την Ιερά Επαρχιακή Σύνοδο της Εκκλησίας της Κρήτης, της οποίας τίμιο και σεβάσμιο Μέλος αποτελεί ο Ποιμενάρχης μας, να τοποθετηθεί επί του θέματος και να ενεργήσει αρμοδίως.
4. Ζητούμε από τους Βουλευτές του Ρεθύμνου, της Κρήτης και την Ελληνική Πολιτεία στο σύνολό της, ως και τους Εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης 1ου και 2ου Βαθμού, να έρθουν αρωγοί και συμπαραστάτες, στην έντονη διαμαρτυρία, την αντίθεση και τον δίκαιο αγώνα μας και καλούμε το ευσεβή Λαό του Θεού των τριών Επαρχιών της Μητροπόλεώς μας να προσεύχεται για τον Ποιμενάρχη τους, ο οποίος επί τόσα χρόνια νυχθημερόν διηκόνησε».

Αντιδράσεις και από την Τοπική Αυτοδιοίκηση

Με αφορμή την «μετάθεση» του κ. Ειρηναίου στην Μητρόπολη Μοσχονησίων, συνέταξαν ανακοίνωση και παράγοντες της τοπικής αυτοδιοίκησης της περιοχής. «Με αφορμή την εκλογή του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη κ.κ. Ειρηναίου σε Μητροπολίτη Μοσχονησίων, οι Δήμαρχοι Αγίου Βασιλείου, Αμαρίου και Σφακίων και εκφράζουμε από κοινού την στήριξη, την βαθιά μας εκτίμηση και τον αμέριστο σεβασμό μας στο πρόσωπο Του. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ.κ. Ειρηναίος, του οποίου όλοι είμαστε πνευματικά παιδιά και απολαμβάνουμε τη πατρική φροντίδα και αγάπη, είναι ένας αξιότατος ιεράρχης, ο οποίος έχει επιτελέσει ένα σπουδαίο πνευματικό και κοινωνικό έργο στις περιοχές μας. Με ποιμαντική συνέπεια, ανιδιοτελή προσφορά και βαθιά αγάπη για τον άνθρωπο, στάθηκε δίπλα στις τοπικές κοινωνίες. Το πλούσιο και πολυσχιδές έργο που ξεπερνά τα όρια της Ιεράς Μητροπόλεως μας και αποτελεί μαρτυρία της αφοσιώσεώς Του στο λειτούργημα που επιτελεί αλλά και ζωντανή παρακαταθήκη για όλους μας. Η παρουσία και η δράση Του υπήρξαν πηγή ενότητας και ευλογίας για τους Δήμους μας. Ο Σεβασμιώτατος, με αδιάκοπη ποιμαντική μέριμνα, ακλόνητη πνευματική συνέπεια και βαθιά αγάπη προς τον άνθρωπο, έχει διακονήσει τις κοινωνίες των Δήμων μας με τρόπο υποδειγματικό. Η μέχρι σήμερα διακονία Του αποτελεί για εμάς φάρο πνευματικό και σημείο αναφοράς, το οποίο τιμούμε και ευγνωμονούμε. Για εμάς, η σχέση Εκκλησίας και τοπικής αυτοδιοίκησης παραμένει σχέση αμοιβαίου σεβασμού και συνεργασίας, την οποία ο Σεβασμιώτατος έχει τιμήσει με το παράδειγμά Του.

Με σεβασμό προς την Εκκλησία και την Ιερά μας Παράδοση και χωρίς ίχνος αντιπαραθέσεως αλλά και με αίσθημα ευθύνης απέναντι στις τοπικές κοινωνίες, οφείλουμε να εκφράσουμε την λύπη και τον προβληματισμό μας για το γεγονός ότι, σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά, η μετακίνηση αυτή αποφασίστηκε χωρίς να ζητηθεί η γνώμη του ίδιου του Σεβασμιωτάτου και χωρίς να υπάρξει προηγούμενη ενημέρωσή του. Θεωρούμε ότι τέτοιες αποφάσεις, που αφορούν τόσο τον ίδιο όσο και τις τοπικές κοινωνίες που διακονεί, οι οποίες Τον περιβάλλουν με αγάπη και εκτίμηση, θα έπρεπε να λαμβάνουν υπόψη την προσωπική Του τοποθέτηση και να εκφράζουν σεβασμό προς το έργο Του.
Εκφράζουμε την ελπίδα ότι θα επικρατήσει πνεύμα διαλόγου, κατανόησης και δικαιοσύνης στην Τοπική μας Εκκλησία, την οποία θεωρούμε ακλόνητο βάθρο και από την οποία αντλούμε αισιοδοξία και δύναμη στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε», ήταν η σχετική ανακοίνωση.