En20 απαντήσεις για τις κληρονοµιές - Καταργείται το... αµαρτωλό ''εξ αδιαιρέτου'', ενώ θεσµοθετούνται κι άλλα εργαλεία
Δείτε τα νέα δεδομένα
Τ α σηµεία-κλειδιά του νέου ∆ικαίου και πώς αλλάζουν τα δεδοµένα για διαθήκες, µεταφερόµενα χρέη, µεριδούχους και συγγενείς για τις κληρονομιές
Βασω Παλαιου
Μεγάλες αλλαγές θα φέρει η προτεινόµενη µεταρρύθµιση του Κληρονοµικού ∆ικαίου από το υπουργείο ∆ικαιοσύνης, η οποία αλλάζει τον τρόπο µε τον οποίο µεταβιβάζεται, προστατεύεται και διαχειρίζεται η περιουσία µετά τον θάνατο. Νέα εργαλεία, όπως η κληρονοµική σύµβαση και η συνδιαθήκη, θεσµοθετούνται πρώτη φορά, ενώ η νόµιµη µοίρα αποκτά πλέον χαρακτήρα ενοχικής αξίωσης και όχι αυτοµάτως µερίδας επί της κληρονοµίας.
Διαβάστε: Νέο Κληρονομικό Δίκαιο: Ριζικές αλλαγές στις κληρονομιές μετά από 80 χρόνια! Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε
1. Τι αλλάζει µε τις ιδιόγραφες διαθήκες και τους µεριδούχους (σ.σ. νόµιµους κληρονόµους);
Αν µοναδικός κληρονόµος ορίζεται πρόσωπο που δεν ανήκει στην πρώτη τάξη εξ αδιαθέτου, η διαθήκη δεν παράγει αποτελέσµατα έως ότου κηρυχθεί κυρία από το δικαστήριο. Ο µεριδούχος δεν παίρνει πια ποσοστό της περιουσίας, αλλά χρηµατική αξίωση.
2. Τι ισχύει για τα χρέη;
Ευθύνεται ο κληρονόµος µε την προσωπική του περιουσία; Οχι. Το νέο πλαίσιο καταργεί την προσωπική ευθύνη, οι κληρονόµοι δεν απειλούνται για χρέη του θανόντος µε την ατοµική τους περιουσία. Τα χρέη βαραίνουν την κληρονοµητέα περιουσία.
3. Αν η κληρονοµία έχει µόνο χρέη;
Ο κληρονόµος δεν διατρέχει κίνδυνο κατάσχεσης σε δικά του περιουσιακά στοιχεία. Οι δανειστές ικανοποιούνται αποκλειστικά από την κληρονοµία.
4. Μπορεί ο κληρονόµος να εκµισθώνει τα κληρονοµιαία χωρίς κίνδυνο;
Ναι. Μπορεί να εισπράττει µισθώµατα, ενώ η προσωπική του περιουσία παραµένει προστατευµένη.
5. Τι γίνεται αν ο κληρονόµος πουλήσει κληρονοµιαίο ακίνητο;
Αν πουλήσει και δεν εξοφλήσει το χρέος του κληρονοµουµένου µε το τίµηµα, τότε ευθύνεται προσωπικά. Η προστασία αίρεται όταν µειώνει την κληρονοµία µε δικές του πράξεις.
6. Τι παίρνουν οι µεριδούχοι πλέον;
∆εν αποκτούν αυτοµάτως ποσοστό της περιουσίας. Λαµβάνουν χρηµατική απαίτηση, ενώ µπορούν να ζητήσουν υποθήκη επί των κληρονοµιαίων για διασφάλιση.
7. Τι κληρονοµεί ο σύζυγος όταν υπάρχουν µακρινοί συγγενείς;
Ο επιζών σύζυγος πλέον λαµβάνει ολόκληρη την κληρονοµία, εφόσον δεν υπάρχουν τέκνα ή γονείς.
8. Τι γίνεται µε συντρόφους που φρόντιζαν τον διαθέτη;
Θεσπίζεται κληροδοσία εκ του νόµου, ο σύντροφος που παρείχε ουσιώδη φροντίδα δικαιούται χρηµατικό ποσόν ανάλογο των υπηρεσιών του.
9. Αν δεν υπάρχουν καθόλου συγγενείς;
Ο σύντροφος ελεύθερης ένωσης µπορεί να ζητήσει ολόκληρη την κληρονοµία µέσω δικαστικής διαδικασίας, αν αποδείξει συµβίωση άνω των τριών ετών.
10. Πώς προστατεύεται η οικογενειακή στέγη;
Ο σύζυγος µπορεί να ζητήσει την επιδίκαση της κατοικίας ή, εναλλακτικά, την επικαρπία της εφ’ όρου ζωής.
11. Μπορεί γονέας να εξαιρέσει από την κληρονοµία ακίνητα που είχε δώσει µε γονική παροχή;
Ναι. Με νέα διαδικασία, ο γονέας που είχε προβεί σε γονική παροχή µπορεί να ζητήσει την απόδοση των ποσοστών στα συγκεκριµένα ακίνητα.
12. Πώς εξασφαλίζονται οικογενειακές επιχειρήσεις;
Με κληρονοµική σύµβαση, ο διαθέτης µπορεί να δεσµευθεί ώστε η επιχείρηση να περιέλθει στον διάδοχο που επιθυµεί, αποφεύγοντας διενέξεις µεταξύ κληρονόµων.
13. Τι γίνεται µε συµφωνίες φροντίδας ηλικιωµένων;
Πλέον προβλέπεται δεσµευτική κληρονοµική σύµβαση, µε την οποία ο φροντιστής µπορεί να λάβει το ακίνητο του διαθέτη, χωρίς τον κίνδυνο ανάκλησης της υπόσχεσης.
14. Επιτρέπεται συνδιαθήκη;
Ναι. Τα ζευγάρια µπορούν να καθορίζουν κοινά τη διαδοχή τους, µε δέσµευση και για τους δύο.
15. Μπορούν σύζυγοι να αποκλείσουν ο ένας τον άλλον;
Με αµοιβαία σύµβαση παραίτησης από κληρονοµικά δικαιώµατα µπορούν να κατευθύνουν όλη την περιουσία στα δικά τους παιδιά.
16. Επιτρέπεται η αποκλήρωση λόγω αχαριστίας;
Για πρώτη φορά, ναι. Η βαριά αντικοινωνική συµπεριφορά θεµελιώνει αποκλήρωση.
17. Τι γίνεται µε ακίνητα εξ αδιαιρέτου;
Καταργείται ο υποχρεωτικός πλειστηριασµός. Ο συγκληρονόµος µπορεί να ζητήσει να του επιδικαστεί ολόκληρο το ακίνητο στην εµπορική του αξία.
18. Κληρονοµούν όσοι έχουν διαπράξει οικονοµικά εγκλήµατα σε βάρος του διαθέτη;
Το δικαστήριο µπορεί να τους κηρύξει ανάξιους και να αποκλειστούν από την κληρονοµία.
19. Κληρονοµεί σύζυγος που έχει καταδικαστεί για κακοποίηση;
Οχι. Η τελεσίδικη καταδίκη για εγκλήµατα κατά της ζωής, της υγείας ή της γενετήσιας ελευθερίας οδηγεί σε αυτόµατη κληρονοµική ανικανότητα.
20. Μπορεί ο διαθέτης να ορίζει εκτελεστή διαθήκης µε διαχειριστικές αρµοδιότητες;
Ναι. Ορίζεται ρητά ότι επιτρέπεται ο εκτελεστής-διαχειριστής, ακόµη και χωρίς άλλες διατάξεις προς εκτέλεση. Το νέο Κληρονοµικό ∆ίκαιο επιχειρεί να εκσυγχρονίσει ένα σύστηµα δεκαετιών, αντιµετωπίζοντας σύγχρονες ανάγκες οικογενειακών σχέσεων, προστασίας ευάλωτων προσώπων και ασφάλειας δικαίου. Οι αλλαγές είναι πολλές και θα επηρεάσουν σχεδόν κάθε οικογένεια, µε στόχο να επιλυθούν παθογένειες που ταλαιπωρούσαν τους πολίτες επί δεκαετίες.
Δημοσιεύτηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή
Διαβάστε: Νέο Κληρονομικό Δίκαιο: Ριζικές αλλαγές στις κληρονομιές μετά από 80 χρόνια! Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε
20 απαντήσεις για τις κληρονοµιές: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε
Παράλληλα, ενισχύεται η θέση των συζύγων και συντρόφων, ρυθµίζονται εκ νέου ζητήµατα ευθύνης για χρέη και περιορίζεται η πολυδιάσπαση της περιουσίας µέσα από την κατάργηση του αναγκαστικού «εξ αδιαιρέτου». Η «Κυριακάτικη Απογευµατινή» δίνει σήµερα τις απαντήσεις στα 20 πιο σηµαντικά ερωτήµατα που προκύπτουν από το νέο ∆ίκαιο, που θα τεθεί σε δηµόσια διαβούλευση.1. Τι αλλάζει µε τις ιδιόγραφες διαθήκες και τους µεριδούχους (σ.σ. νόµιµους κληρονόµους);
Αν µοναδικός κληρονόµος ορίζεται πρόσωπο που δεν ανήκει στην πρώτη τάξη εξ αδιαθέτου, η διαθήκη δεν παράγει αποτελέσµατα έως ότου κηρυχθεί κυρία από το δικαστήριο. Ο µεριδούχος δεν παίρνει πια ποσοστό της περιουσίας, αλλά χρηµατική αξίωση.
2. Τι ισχύει για τα χρέη;
Ευθύνεται ο κληρονόµος µε την προσωπική του περιουσία; Οχι. Το νέο πλαίσιο καταργεί την προσωπική ευθύνη, οι κληρονόµοι δεν απειλούνται για χρέη του θανόντος µε την ατοµική τους περιουσία. Τα χρέη βαραίνουν την κληρονοµητέα περιουσία.
3. Αν η κληρονοµία έχει µόνο χρέη;
Ο κληρονόµος δεν διατρέχει κίνδυνο κατάσχεσης σε δικά του περιουσιακά στοιχεία. Οι δανειστές ικανοποιούνται αποκλειστικά από την κληρονοµία.
4. Μπορεί ο κληρονόµος να εκµισθώνει τα κληρονοµιαία χωρίς κίνδυνο;
Ναι. Μπορεί να εισπράττει µισθώµατα, ενώ η προσωπική του περιουσία παραµένει προστατευµένη.
5. Τι γίνεται αν ο κληρονόµος πουλήσει κληρονοµιαίο ακίνητο;
Αν πουλήσει και δεν εξοφλήσει το χρέος του κληρονοµουµένου µε το τίµηµα, τότε ευθύνεται προσωπικά. Η προστασία αίρεται όταν µειώνει την κληρονοµία µε δικές του πράξεις.
6. Τι παίρνουν οι µεριδούχοι πλέον;
∆εν αποκτούν αυτοµάτως ποσοστό της περιουσίας. Λαµβάνουν χρηµατική απαίτηση, ενώ µπορούν να ζητήσουν υποθήκη επί των κληρονοµιαίων για διασφάλιση.
7. Τι κληρονοµεί ο σύζυγος όταν υπάρχουν µακρινοί συγγενείς;
Ο επιζών σύζυγος πλέον λαµβάνει ολόκληρη την κληρονοµία, εφόσον δεν υπάρχουν τέκνα ή γονείς.
8. Τι γίνεται µε συντρόφους που φρόντιζαν τον διαθέτη;
Θεσπίζεται κληροδοσία εκ του νόµου, ο σύντροφος που παρείχε ουσιώδη φροντίδα δικαιούται χρηµατικό ποσόν ανάλογο των υπηρεσιών του.
9. Αν δεν υπάρχουν καθόλου συγγενείς;
Ο σύντροφος ελεύθερης ένωσης µπορεί να ζητήσει ολόκληρη την κληρονοµία µέσω δικαστικής διαδικασίας, αν αποδείξει συµβίωση άνω των τριών ετών.
10. Πώς προστατεύεται η οικογενειακή στέγη;
Ο σύζυγος µπορεί να ζητήσει την επιδίκαση της κατοικίας ή, εναλλακτικά, την επικαρπία της εφ’ όρου ζωής.
11. Μπορεί γονέας να εξαιρέσει από την κληρονοµία ακίνητα που είχε δώσει µε γονική παροχή;
Ναι. Με νέα διαδικασία, ο γονέας που είχε προβεί σε γονική παροχή µπορεί να ζητήσει την απόδοση των ποσοστών στα συγκεκριµένα ακίνητα.
12. Πώς εξασφαλίζονται οικογενειακές επιχειρήσεις;
Με κληρονοµική σύµβαση, ο διαθέτης µπορεί να δεσµευθεί ώστε η επιχείρηση να περιέλθει στον διάδοχο που επιθυµεί, αποφεύγοντας διενέξεις µεταξύ κληρονόµων.
13. Τι γίνεται µε συµφωνίες φροντίδας ηλικιωµένων;
Πλέον προβλέπεται δεσµευτική κληρονοµική σύµβαση, µε την οποία ο φροντιστής µπορεί να λάβει το ακίνητο του διαθέτη, χωρίς τον κίνδυνο ανάκλησης της υπόσχεσης.
14. Επιτρέπεται συνδιαθήκη;
Ναι. Τα ζευγάρια µπορούν να καθορίζουν κοινά τη διαδοχή τους, µε δέσµευση και για τους δύο.
15. Μπορούν σύζυγοι να αποκλείσουν ο ένας τον άλλον;
Με αµοιβαία σύµβαση παραίτησης από κληρονοµικά δικαιώµατα µπορούν να κατευθύνουν όλη την περιουσία στα δικά τους παιδιά.
16. Επιτρέπεται η αποκλήρωση λόγω αχαριστίας;
Για πρώτη φορά, ναι. Η βαριά αντικοινωνική συµπεριφορά θεµελιώνει αποκλήρωση.
17. Τι γίνεται µε ακίνητα εξ αδιαιρέτου;
Καταργείται ο υποχρεωτικός πλειστηριασµός. Ο συγκληρονόµος µπορεί να ζητήσει να του επιδικαστεί ολόκληρο το ακίνητο στην εµπορική του αξία.
18. Κληρονοµούν όσοι έχουν διαπράξει οικονοµικά εγκλήµατα σε βάρος του διαθέτη;
Το δικαστήριο µπορεί να τους κηρύξει ανάξιους και να αποκλειστούν από την κληρονοµία.
19. Κληρονοµεί σύζυγος που έχει καταδικαστεί για κακοποίηση;
Οχι. Η τελεσίδικη καταδίκη για εγκλήµατα κατά της ζωής, της υγείας ή της γενετήσιας ελευθερίας οδηγεί σε αυτόµατη κληρονοµική ανικανότητα.
20. Μπορεί ο διαθέτης να ορίζει εκτελεστή διαθήκης µε διαχειριστικές αρµοδιότητες;
Ναι. Ορίζεται ρητά ότι επιτρέπεται ο εκτελεστής-διαχειριστής, ακόµη και χωρίς άλλες διατάξεις προς εκτέλεση. Το νέο Κληρονοµικό ∆ίκαιο επιχειρεί να εκσυγχρονίσει ένα σύστηµα δεκαετιών, αντιµετωπίζοντας σύγχρονες ανάγκες οικογενειακών σχέσεων, προστασίας ευάλωτων προσώπων και ασφάλειας δικαίου. Οι αλλαγές είναι πολλές και θα επηρεάσουν σχεδόν κάθε οικογένεια, µε στόχο να επιλυθούν παθογένειες που ταλαιπωρούσαν τους πολίτες επί δεκαετίες.
Δημοσιεύτηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή
