SOS στους δύο τροχούς: Δίκυκλα, κράνος και πεζοί στη σκιά των αριθμών - Το δεύτερο μέρος της μεγάλης έρευνας των ''Παραπολιτικών'' για την οδική ασφάλεια (Πίνακες)

Το πρώτο μέρος της μεγάλης έρευνας των «Παραπολιτικών» ανέδειξε τη σαφή βελτίωση των βασικών δεικτών οδικής ασφάλειας το 2025, με αιχμή τη μείωση των νεκρών κατά περίπου 20% και τη συγκρατημένη υποχώρηση των σοβαρών τραυματισμών. Τα αδημοσίευτα στοιχεία της Τροχαίας αποτύπωσαν τους καρπούς της εντατικοποίησης των ελέγχων, της αναθεώρησης του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και της στοχευμένης αστυνόμευσης, αποδομώντας παράλληλα το αφήγημα περί «εισπρακτικών μέτρων». Την ίδια στιγμή, κατέστη σαφές ότι, παρά τη μείωση των πιο βαριών συνεπειών, ο συνολικός όγκος τροχαίων παραμένει υψηλός, με τη βελτίωση να έρχεται κυρίως μέσα από τον περιορισμό της σφοδρότητας των ατυχημάτων. Οι εξαντλητικοί έλεγχοι, οι μαζικές αλκοολομετρήσεις και η δράση των ΟΕΠΤΑ αποδείχθηκαν καθοριστικά, ενώ τα ποιοτικά στοιχεία της οδικής συμπεριφοράς αναδείχθηκαν ως το επόμενο μεγάλο στοίχημα για τη μείωση του «φόρου αίματος» στην άσφαλτο.

Διαβάστε: Τα χιλιάδες αλκοτέστ σώζουν χιλιάδες ζωές: ''Ακτινογραφία'' των ελληνικών δρόμων από τα ''Παραπολιτικά'' - Το σχέδιο Χρυσοχοΐδη και τα αδημοσίευτα στοιχεία της Τροχαίας (Γραφήματα)

Στο δεύτερο μέρος της έρευνας, τα «Π» εστιάζουν εκεί όπου οι αριθμοί αποκτούν ανθρώπινο πρόσωπο: στη δυσανάλογη εμπλοκή των δικύκλων, στη χρήση -ή μηκράνους, στις παρασύρσεις πεζών και στις γεωγραφικές ανισότητες που εξακολουθούν να καθορίζουν τον κίνδυνο στους ελληνικούς δρόμους, φωτίζοντας τα σημεία όπου η πρόοδος συνυπάρχει ακόμη με επίμονες παθογένειες.

Μείωση της συμμετοχής των δικύκλων στα τροχαία ατυχήματα το 2025

Η μείωση της συμμετοχής των δικύκλων στα τροχαία ατυχήματα το 2025, όπως προκύπτει από τα συγκριτικά στοιχεία της Τροχαίας, δεν αναιρεί τη βαριά ανθρώπινη διάσταση που εξακολουθεί να συνοδεύει τα συγκεκριμένα οχήματα στο οδικό δίκτυο. Πίσω από τους αριθμούς των περιστατικών, έρχονται να προστεθούν τα στοιχεία για τους παθόντες, τα οποία αποτυπώνουν με ακόμα μεγαλύτερη σαφήνεια το μέγεθος του προβλήματος. Στο σύνολο της επικράτειας, από την 1η Ιανουαρίου έως τις 15 Δεκεμβρίου 2025, σχεδόν ένας στους δύο παθόντες σε τροχαία ατυχήματα σχετίζεται με δίκυκλο, παρά το γεγονός ότι η ποσοστιαία συμμετοχή τους στα ίδια τα ατυχήματα εμφανίζεται μειωμένη σε σχέση με το 2024. Συνολικά, από τους 13.206 παθόντες, οι 6.373 αφορούν οδηγούς και επιβάτες δικύκλων, με 181 νεκρούς και 235 βαριά τραυματίες.

Λιγότερα ατυχήματα, αλλά δυσανάλογα βαριές συνέπειες όταν σε αυτά εμπλέκονται δίκυκλα

Η εικόνα αυτή αναδεικνύει μια κρίσιμη αντίφαση: λιγότερα ατυχήματα, αλλά δυσανάλογα βαριές συνέπειες όταν σε αυτά εμπλέκονται δίκυκλα. Οι οδηγοί μοτοσυκλετών παραμένουν η πλέον εκτεθειμένη κατηγορία χρηστών του δρόμου, συγκεντρώνοντας τη συντριπτική πλειονότητα των παθόντων. Ιδιαίτερο βάρος αποκτούν τα στοιχεία που αφορούν τη χρήση κράνους, τα οποία λειτουργούν ως καταλύτης στη σοβαρότητα των συνεπειών. Παρά τις βελτιώσεις που καταγράφονται συνολικά στους δείκτες των τροχαίων, δεκάδες νεκροί και βαριά τραυματίες καταγράφονται σε περιπτώσεις χωρίς προστατευτικό εξοπλισμό, στοιχείο που επαναφέρει με εμφατικό τρόπο τη συζήτηση για την οδική συμπεριφορά. Σε αυτό το πλαίσιο, τα στατιστικά του 2025 δείχνουν μεν μια συγκρατημένη βελτίωση σε επίπεδο ατυχημάτων, ωστόσο υπενθυμίζουν ότι η οδική ασφάλεια των δικύκλων παραμένει ανοιχτή πληγή, όπου κάθε ποσοστιαία μονάδα μείωσης μεταφράζεται σε ανθρώπινες ζωές που σώζονται.

Σαφή υποχώρηση της συμμετοχής των δικύκλων στα τροχαία ατυχήματα καταγράφουν τα συγκεντρωτικά στοιχεία της Τροχαίας για το διάστημα από 1η Ιανουαρίου έως 15 Δεκεμβρίου 2025, σε σύγκριση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2024. Η μείωση αποτυπώνεται τόσο στους απόλυτους αριθμούς όσο και στα ποσοστά συμμετοχής, με πιο έντονη τη βελτίωση στα θανατηφόρα τροχαία. Σύμφωνα με τα στοιχεία, στα θανατηφόρα δυστυχήματα το 2025 καταγράφηκαν 189 δίκυκλα, έναντι 260 το 2024, γεγονός που μεταφράζεται σε μείωση κατά 71 περιστατικά ή 27,3%. Την ίδια ώρα, το σύνολο των οχημάτων που ενεπλάκησαν σε θανατηφόρα τροχαία μειώθηκε από 903 σε 747, δηλαδή κατά 17,3%. Η ποσοστιαία συμμετοχή των δικύκλων έπεσε από 28,8% το 2024 στο 25,3% το 2025, καταγράφοντας πτώση 3,5 ποσοστιαίων μονάδων.

Αντίστοιχη εικόνα, αν και ηπιότερη, προκύπτει και στα σοβαρά τροχαία ατυχήματα. Το 2025 ενεπλάκησαν 251 δίκυκλα, έναντι 271 το 2024, μείωση 7,4%, ενώ ο συνολικός αριθμός των οχημάτων παρέμεινε ουσιαστικά σταθερός (704 το 2025 έναντι 709 το 2024). Ως αποτέλεσμα, η συμμετοχή των δικύκλων στα σοβαρά τροχαία μειώθηκε από 38,2% σε 35,7%, πτώση 2,5 ποσοστιαίων μονάδων, παραμένοντας ωστόσο υψηλή. Η συνολική εικόνα δείχνει ότι το 2025 καταγράφεται γενική υποχώρηση της εμπλοκής των δικύκλων σε όλα τα επίπεδα σοβαρότητας των τροχαίων ατυχημάτων. Ιδιαίτερη σημασία έχει η αισθητή μείωση στα θανατηφόρα περιστατικά, χωρίς αυτό να αναιρεί το γεγονός ότι τα δίκυκλα εξακολουθούν να συμμετέχουν σε ένα σημαντικό ποσοστό σοβαρών και ελαφρών τροχαίων, διατηρώντας την οδική ασφάλεια των μοτοσυκλετιστών στο επίκεντρο του προβληματισμού.

Ιδιαίτερα αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία της Τροχαίας για τον αριθμό των παθόντων (οδηγών και επιβατών) σε τροχαία ατυχήματα με δίκυκλα στο σύνολο της επικράτειας, για το διάστημα από 1η Ιανουαρίου έως 15 Δεκεμβρίου 2025. Τα δεδομένα αποτυπώνουν με σαφήνεια τόσο τη βαρύτητα των συνεπειών όσο και τον κρίσιμο ρόλο της χρήσης κράνους. Σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά στοιχεία, το σύνολο των παθόντων από τροχαία ανήλθε σε 13.206 άτομα, εκ των οποίων 504 έχασαν τη ζωή τους, 501 τραυματίστηκαν βαριά και 12.201 ελαφρά. Από αυτούς, 6.373 παθόντες -σχεδόν οι μισοί- αφορούσαν δίκυκλα, γεγονός που αναδεικνύει τη δυσανάλογη συμμετοχή τους στη συνολική εικόνα των τροχαίων.

Ειδικότερα στα δίκυκλα καταγράφηκαν 181 νεκροί, 235 βαριά τραυματίες και 5.957 ελαφρά τραυματίες, αριθμοί που επιβεβαιώνουν ότι οι μοτοσυκλετιστές και οι συνεπιβάτες τους παραμένουν από τις πλέον ευάλωτες ομάδες στο οδικό δίκτυο. Η ανάλυση ανά κατηγορία δείχνει ότι τη συντριπτική πλειονότητα των παθόντων με δίκυκλα αποτελούν οι οδηγοί. Συνολικά, 5.668 οδηγοί τραυματίστηκαν ή σκοτώθηκαν, εκ των οποίων 165 ήταν νεκροί, 214 βαριά τραυματίες και 5.289 ελαφρά τραυματίες. Αντίστοιχα, οι επιβάτες ανήλθαν σε 705 παθόντες, με 16 νεκρούς, 21 βαριά τραυματίες και 668 ελαφρά τραυματίες.

Τα στοιχεία για τη χρήση κράνους

Ιδιαίτερη βαρύτητα αποκτούν τα στοιχεία που αφορούν τη χρήση κράνους. Από τους οδηγούς παθόντες με δίκυκλα, 89 νεκροί και 103 βαριά τραυματίες φορούσαν κράνος, ενώ 52 νεκροί και 67 βαριά τραυματίες δεν έφεραν προστατευτικό εξοπλισμό. Σημαντικός αριθμός περιπτώσεων (24 νεκροί και 44 βαριά τραυματίες) αφορά περιστατικά όπου η χρήση κράνους δεν κατέστη δυνατό να διαπιστωθεί. Στα ελαφρά τραυματισμένα άτομα, 3.591 οδηγοί φορούσαν κράνος, 276 όχι, ενώ σε 1.422 περιπτώσεις δεν υπήρξε σχετική καταγραφή. Ανάλογη εικόνα προκύπτει και στους επιβάτες δικύκλων. Από τους 16 νεκρούς, οι 8 φορούσαν κράνος, οι 4 όχι, ενώ για 4 περιπτώσεις δεν διαπιστώθηκε η χρήση. Στους βαριά τραυματίες επιβάτες, 9 φορούσαν κράνος, 10 όχι, ενώ στους ελαφρά τραυματίες οι αντίστοιχοι αριθμοί ήταν 441 με κράνος, 145 χωρίς κράνος και 82 περιπτώσεις χωρίς σαφή στοιχεία.

Λιγότερα θανατηφόρα, αλλά όχι λιγότερος κίνδυνος για τους πιο ευάλωτους

Τα δεδομένα σκιαγραφούν με σαφήνεια το αποτύπωμα των τροχαίων με δίκυκλα στην επικράτεια: υψηλή συμμετοχή στους παθόντες, έντονη έκθεση των οδηγών, αλλά και κρίσιμη συσχέτιση μεταξύ σοβαρότητας τραυματισμού και χρήσης κράνους. Ενα στοιχείο που, παρά τη διαχρονική επισήμανση των Αρχών, εξακολουθεί να αποτελεί καθοριστικό παράγοντα απώλειας ζωών και σοβαρών τραυματισμών στους ελληνικούς δρόμους.

Η εικόνα που προκύπτει από τα στοιχεία των παθόντων έρχεται να συμπληρωθεί από τα δεδομένα των βεβαιωμένων παραβάσεων για μη χρήση κράνους, τα οποία αποτυπώνουν την καθημερινή οδική συμπεριφορά σε όλη τη χώρα. Σύμφωνα με τον πίνακα παραβάσεων του 11μήνου 2025, οι έλεγχοι της Τροχαίας κατέγραψαν 85.945 παραβάσεις, έναντι 87.018 το αντίστοιχο διάστημα του 2024, σημειώνοντας μια οριακή μείωση κατά 1,2% σε πανελλαδικό επίπεδο.

Πίσω από τη συνολική εικόνα, ωστόσο, αναδεικνύονται έντονες γεωγραφικές διαφοροποιήσεις. Στην Αττική, όπου παραμένει ο μεγαλύτερος όγκος ελέγχων και παραβάσεων, καταγράφεται αισθητή πτώση κατά 15,1%, με τις παραβάσεις να μειώνονται από 36.906 σε 31.315. Αντίστοιχη καθοδική τάση εμφανίζουν η Κρήτη (-27,5%), η Ηπειρος (-23%), η Πελοπόννησος (-21,4%) και η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (-6,2%), γεγονός που αποδίδεται τόσο στην εντατικοποίηση των ελέγχων όσο και στη σταδιακή συμμόρφωση των οδηγών.

Στον αντίποδα, σε αρκετές περιοχές καταγράφονται έντονες αυξήσεις, που προκαλούν προβληματισμό. Η Κεντρική Μακεδονία εμφανίζει υπερδιπλασιασμό των παραβάσεων (+112,8%), ενώ σημαντική άνοδο παρουσιάζουν η Στερεά Ελλάδα (+99,8%), τα Ιόνια Νησιά (+77,1%), η Δυτική Ελλάδα (+32,3%) και η Θεσσαλία (+27,1%). Ανοδική τάση καταγράφεται και στο Νότιο Αιγαίο (+18,4%), με φόντο την αυξημένη κυκλοφορία δικύκλων και την τουριστική κινητικότητα.

Η κατανομή αυτή δείχνει ότι, παρά τη συγκρατημένη μείωση σε εθνικό επίπεδο, η μη χρήση κράνους εξακολουθεί να αποτελεί διαχρονικό πρόβλημα, με έντονη τοπική δυναμική. Τα στοιχεία των παραβάσεων έρχονται να κουμπώσουν με τα δεδομένα των παθόντων, επιβεβαιώνοντας ότι η μη συμμόρφωση δεν είναι απλώς διοικητικό ζήτημα, αλλά παράγοντας που συνδέεται άμεσα με τη βαρύτητα των συνεπειών στους δρόμους. Στο σύνολό τους, τα στοιχεία του 2025 σκιαγραφούν μια εικόνα μερικής βελτίωσης, αλλά και επίμονων ανισοτήτων, υπενθυμίζοντας ότι η χρήση κράνους παραμένει το πιο απλό -και ταυτόχρονα πιο παραβιαζόμενομέτρο οδικής ασφάλειας για τους αναβάτες δικύκλων.

Τα στοιχεία για τους πεζούς

Στο παζλ της οδικής ασφάλειας, δίπλα στους αριθμούς για τα δίκυκλα, τους παθόντες και τις παραβάσεις μη χρήσης κράνους, έρχονται να προστεθούν τα στοιχεία για τους πεζούς, τους πιο απροστάτευτους χρήστες του δρόμου. Τα δεδομένα της Τροχαίας για το 2025 δείχνουν ότι, παρά τη μείωση των τροχαίων σε ορισμένους δείκτες, οι πεζοί εξακολουθούν να πληρώνουν βαρύ τίμημα. Από τους 13.206 παθόντες σε τροχαία ατυχήματα στο σύνολο της επικράτειας, οι 1.763 ήταν πεζοί, με 62 ανθρώπους να χάνουν τη ζωή τους. Οι περισσότερες θανατηφόρες παρασύρσεις σημειώθηκαν μέσα σε κατοικημένες περιοχές, σε ώρες καθημερινής κυκλοφορίας, γεγονός που αποδομεί το αφήγημα ότι ο κίνδυνος περιορίζεται μόνο στους αυτοκινητοδρόμους ή στη νυχτερινή οδήγηση.

Τα Ι.Χ. παραμένουν ο βασικός «παίκτης» στις θανατηφόρες παρασύρσεις, ωστόσο τα δίκυκλα εμπλέκονται σε σχεδόν έναν στους τέσσερις θανάτους πεζών, στοιχείο που έρχεται να κουμπώσει με τη συνολική εικόνα της ευαλωτότητας που χαρακτηρίζει τη συγκεκριμένη κατηγορία οχημάτων.

Τρεις στους τέσσερις πεζούς που παρασύρονται και καταλήγουν είναι άνω των 56 ετών

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί το ηλικιακό προφίλ των θυμάτων, καθώς τρεις στους τέσσερις νεκρούς πεζούς είναι άνω των 56 ετών, αποτυπώνοντας μια σκληρή πραγματικότητα για τον αστικό χώρο και την προστασία των πιο αδύναμων. Συνολικά, τα στοιχεία του 2025 δείχνουν ότι η οδική ασφάλεια δεν είναι μονοδιάστατο ζήτημα. Οι αριθμοί για τα δίκυκλα, η χρήση κράνους, οι παραβάσεις και οι παρασύρσεις πεζών συνθέτουν μια κοινή εικόνα: μικρές βελτιώσεις σε επιμέρους δείκτες, αλλά επίμονα ρίσκα για όσους δεν έχουν «καρότσα» να τους προστατεύσει.

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά