Του Γ. Ι. Δημητρομανωλάκη, εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ

Προ των πυλών φαίνεται να βρίσκεται η συγγραφή του περίφημου πορίσματος της Επιτροπής Ανταγωνισμού σχετικά με την υπόθεση που ερευνούσε για τη σύσταση καρτέλ από τις έξι μεγαλύτερες κατασκευαστικές εταιρείες της χώρας. 

Παρά το γεγονός ότι έχουν περάσει πάνω από 2,5 χρόνια από τότε που πραγματοποιήθηκε μια τύπου FBI επιδρομή των εκπροσώπων της ανεξάρτητης Αρχής στα γραφεία των ΑΚΤΩΡ, «Μοχλός», ΑΕΓΕΚ, J&P «Αβαξ», INTRAKAT και ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ, αλλά και των δύο θεσμικών φορέων του κλάδου (ΣΤΕΑΤ και ΣΑΤΕ), οι έρευνες προχώρησαν με σχετικά αργούς ρυθμούς, εξαιτίας κυρίως της πολυπλοκότητας του εγχειρήματος. Και δεν είναι τυχαίο. Από εκείνη την επιδρομή οι αξιωματούχοι της επιτροπής πήραν στα χέρια τους πάνω από 12.000 e-mails και σχεδιαγράμματα, που ήταν ικανά να γεμίσουν έναν ολόκληρο υπολογιστή δεκάδων GB.

Η συγγραφή του πορίσματος γίνεται με εντολή του επικεφαλής της Αρχής, Δημήτρη Κυριτσάκη, καθώς φαίνεται ότι έχουν ολοκληρωθεί οι σχετικές διαδικασίες. Αξίζει να σημειωθεί ότι ήδη από τον Ιανουάριο (σ.σ.: πριν από τις εθνικές εκλογές) είχαν κληθεί τόσο όλοι οι διευθύνοντες των εταιρειών όσο και οι μεγαλομέτοχοί τους προκειμένου να δώσουν εξηγήσεις για ενδεχόμενες συστάσεις καρτέλ και άλλες τυχόν ενέργειες ενάντια στην κείμενη νομοθεσία. Η διαδικασία που είχε ακολουθηθεί εκείνη την εποχή θύμιζε εξέταση από την αμερικανική σειρά «CSI». 

Η ΕΞΕΤΑΣΗ

 Ολοι οι εμπλεκόμενοι είχαν κληθεί ακριβώς την ίδια ώρα, απομονώθηκαν μεταξύ τους σε ξεχωριστά γραφεία, ώστε να μην έχει δυνατότητα ο ένας να γνωρίζει τι απαντά ο άλλος, και κατέθεσαν. Παρουσία των νομικών υπερασπιστών εκ μέρους των έξι κατασκευαστικών ομίλων και κατόπιν αυτεπάγγελτης διαδικασίας, οι αρμόδιοι ανακριτές της Επιτροπής Ανταγωνισμού τοποθέτησαν κάθε επιχειρηματία απέναντί τους και με εισαγγελικό τρόπο ρωτούσαν πιεστικά όλους ακριβώς τα ίδια πράγματα αναφορικά με επικοινωνίες, e-mails που ανταλλάχθηκαν σε σχέση με διαγωνισμούς μεγάλων έργων, ραντεβού που φάνηκε πως συμφωνήθηκαν, τα κριτήρια συμμετοχής σε διαγωνισμούς κ.ά. 

Πηγές της επιτροπής τονίζουν ότι μεγαλύτερο βάρος στους ελέγχους δόθηκε στον ΑΚΤΩΡ. Στην εταιρεία έγιναν έλεγχοι για σειρά παραχωρήσεων και για τα έργα του σιδηροδρομικού άξονα Πατρών-Κορίνθου, με έμφαση στο τμήμα Τράπεζας-Πλατάνου, όπου υπήρξαν δύο ξεχωριστές δημοπρασίες και δόθηκαν ιδιαίτερα χαμηλές εκπτώσεις. Ο έλεγχος ως προς τις εκπτώσεις ήταν ένα κρίσιμο σημείο, καθώς παρουσιάζονται συνεννοήσεις και πολύ χαμηλά ποσοστά εκπτώσεων, τα οποία συνεχώς κινούνται στα όρια του 15%-16%. Ειδική έρευνα έχει πραγματοποιηθεί και στην υπόθεση της κοινοπραξίας ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ - ΤΕΡΝΑ - J&P «Αβαξ» αναφορικά με το φαινόμενο του προκαθορισμού των εκπτώσεων.

Τα στοιχεία, όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, έχουν να κάνουν με συμφωνίες και συνεννοήσεις εκ των προτέρων από την πλευρά των επιχειρήσεων για τον τρόπο υποβολής των προσφορών, ώστε και μεγάλες εκπτώσεις να μη δίνονται και τα δημόσια έργα να μοιράζονται κατά τρόπο τέτοιο που να εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους. Η Επιτροπή Ανταγωνισμού ήδη από την αρχή των ερευνών είχε εστιάσει το ενδιαφέρον της σε δύο εταιρείες που θεωρούνται «πρωταθλήτριες του κλάδου», αλλά και σε άλλες, μικρότερες, που λέγεται ότι καθόριζαν μεταξύ τους τις μεγάλες δουλειές. 

ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ

 Ομως η επιτροπή φαίνεται ότι προχωρεί ταχύτατα και άλλες υποθέσεις, η έκβαση των οποίων αναμένεται να επηρεάσει τον εγχώριο -και όχι μόνο- επιχειρηματικό χάρτη. Οι σημαντικές παραβάσεις, οι οποίες περιλαμβάνονται στις σχετικές εισηγήσεις της ανεξάρτητης Αρχής, προοιωνίζονται βαριά πρόστιμα στις εμπλεκόμενες εταιρείες.

Πρόκειται για τις αποφάσεις που αφορούν τη φαρμακοβιομηχανία GlaxoSmithKline, ενώ ιδιαίτερη σημασία αποδίδουν οι άνθρωποι της ανεξάρτητης Αρχής και στην έναρξη της ακροαματικής διαδικασίας για την υπόθεση στην οποία εμπλέκεται η Colgate-Palmolive Hellas. Κι αυτό διότι, πέρα από τις όποιες ανταγωνιστικές συμπεριφορές διαπιστωθούν ή όχι, τόσο στην περίπτωση της GlaxoSmithKline όσο και σε αυτήν της Cοlgate, αξίζει να σημειωθεί ότι κλητεύθηκαν και οι μητρικές εταιρείες, πρακτική που σπανίζει στις εθνικές Αρχές ανταγωνισμού. 

Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης η απόφαση για την GlaxoSmithKline

Η υπόθεση της GlaxoSmith-Kline έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς θα είναι η πρώτη απόφαση που θα εκδοθεί σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης από εθνική Αρχή ανταγωνισμού, μετά τον ορισμό των συνήθων κριτηρίων από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης.  Στην ουσία, δηλαδή, η Επιτροπή Ανταγωνισμού θα έρθει να αποδεχθεί ή να απορρίψει τα συνήθη όρια που τίθενται στις παραγγελίες των φαρμακαποθηκών από τις φαρμακοβιομηχανίες. Υπενθυμίζεται ότι η εισήγηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού επί της συγκεκριμένης υπόθεσης υποστήριζε ότι τόσο η GlaxoSmithKline ΑΕΒΕ όσο και η μητρική της, GlaxoSmithKline Plc., καταχράστηκαν τη δεσπόζουσα θέση τους στην αγορά των αντιημικρανικών φαρμάκων, αρνούμενες να ικανοποιήσουν τις παραγγελίες των φαρμακαποθηκών για συγκεκριμένο σκεύασμα, έτσι ώστε να απαγορεύσουν τις παράλληλες εξαγωγές. 

Μια άλλη υπόθεση, επίσης από το παρελθόν, είναι αυτή της Αθηναϊκής Ζυθοποιίας, η απόφαση για την οποία αποκτά άλλη σημασία μετά τις επιχειρηματικές εξελίξεις (συγχώνευση της «Μύθος» με τη «Φιξ») στην αγορά της μπίρας. 

Μια υπόθεση η οποία αφορά προϊόντα ευρείας κατανάλωσης και, συγκεκριμένα, απορρυπαντικά και καλλυντικά είναι αυτή της Colgate-Palmolive. Η εταιρεία ελέγχεται για το εάν στις συμβάσεις της με τις χονδρεμπορικές και λιανεμπορικές αλυσίδες είχε περιλάβει ρήτρα απαγόρευσης παράλληλων εισαγωγών. Η υπόθεση ξεκίνησε το 2009, όταν η Επιτροπή Ανταγωνισμού άρχισε έρευνα για τον κλάδο των απορρυπαντικών και, ύστερα από στοιχεία και καταθέσεις μαρτύρων που συγκέντρωσε, αποφάσισε να επεκτείνει την έρευνα και στα λοιπά προϊόντα της εταιρείας. Στην ακροαματική διαδικασία ενώπιον της Ολομέλειας της Αρχής κλήθηκαν να καταθέσουν και εκπρόσωποι της αμερικανικής μητρικής.