Συμπληρώθηκαν σήμερα 72 χρόνια από την τραγική απώλεια του υποβρυχίου «ΚΑΤΣΩΝΗΣ» στις 14 Σεπτεμβρίου 1943, ενώ έπλεε εν επιφανεία Βορείως της νήσου Σκιάθου, όταν έγινε αντιληπτό από τη γερμανική κορβέτα “UJ-2101” και παρά την ταχεία κατάδυση, που διέταξε ο ηρωικός κυβερνήτης του τότε Αντιπλοίαρχος Βασίλης Λάσκος, δέχτηκε πολλές δέσμες βομβών βάθους, που του προξένησαν σοβαρές ζημιές.

Τότε, ο κυβερνήτης διέταξε ανάδυση και επίθεση διά του πυροβόλου του σκάφους. Παρά τον άνισο αγώνα, από τα δραστικά πυρά του γερμανικού πολεμικού, το υποβρύχιο βυθίστηκε, παρασύροντας στον υγρό του τάφο 32 μέλη του πληρώματός του, συμπεριλαμβανομένου και του κυβερνήτη του, αιχμαλωτίσθηκαν άλλοι 15 οι οποίοι περισυνελλέγησαν από το πλήρωμα του γερμανικού πολεμικού, ενώ ο Ύπαρχος του υποβρυχίου Υποπλοίαρχος Ηλίας Τσουκαλάς και οι υπαξιωματικοί Τσίγκρος και Αντωνίου διέφυγαν κολυμπώντας επί 9 ώρες, έφτασαν στις ακτές του Πηλίου όπου εντοπίστηκαν από άνδρες του τοπικού ΕΛΑΣ και κατόπιν πολλών περιπετειών επανήλθαν στην Μέση Ανατολή.

Το υποβρύχιο «ΚΑΤΣΩΝΗΣ» ήταν ένα από τα έξι υποβρύχια του Στόλου, τα οποία παραγγέλθηκαν στην Γαλλία το 1925 κι ήταν δύο τύπων: Τα «ΚΑΤΣΩΝΗΣ» και «ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ», μικρότερα 300- 460 τόνων, ενώ τα «ΓΛΑΥΚΟΣ», «ΠΡΩΤΕΥΣ», «ΝΗΡΕΥΣ» και «ΤΡΙΤΩΝ» τα μεγαλύτερα 410-550 τόνων. Όλα τα υποβρύχια το 1940 που ξέσπασε ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος ήταν ήδη γερασμένα και κουβαλούσαν πολλά προβλήματα, που όμως δεν πτόησαν τα πληρώματά τους να πράξουν το καθήκον τους προς την πατρίδα.

Ο κυβερνήτης του Υ/Β «ΚΑΤΣΩΝΗΣ» Βασίλης Λάσκος γεννήθηκε στην Ελευσίνα στις 17 Αυγούστου του 1899. Το 1922 είναι Ανθυποπλοίαρχος στο αντιτορπιλλικό «ΑΣΠΙΣ», κατά τα γεγονότα του Σεπτεμβρίου του '22 και το κίνημα του Πλαστήρα, ο Λάσκος προσχωρεί στο κίνημα ευρισκόμενος στον Πειραιά και αποπλέει αφήνοντας τον κυβερνήτη του στην ξηρά, προκειμένου να συναντήσει τον επαναστατημένο στόλο στον Κάβο Ντόρο.

Όταν ο επίσημης Ελευσινιώτης Θεόδωρος Πάγκαλος κατέλαβε την εξουσία με στρατιωτικό κίνημα, ο Λάσκος είναι Υπασπιστής του και παραμένει στο πλευρό του ως το κίνημα του Κονδύλη, που τον έριξε ένα χρόνο αργότερα και τον συνέλαβε! Ο Πάγκαλος φυλακίζεται στο Τσεδίν και ο Λάσκος πέφτει σε δυσμένεια και τοποθετείται προϊστάμενος αποθήκης 50 αχρήστων τορπιλών οι οποίες από χρόνια δεν μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν λόγω τεχνικού προβλήματος. Ο Λάσκος δεν κάθεται ήσυχος ούτε και διαμαρτύρεται. Αφού τοποθετήθηκε προϊστάμενος εκεί, ασχολείται με τις ελαττωματικές τορπίλλες και τις διορθώνει για να αποσπάσει τα συγχαρητήρια του Υπουργού Ναυτικών και σαν ανταμοιβή στάλθηκε στην Αγγλία για να εποπτεύσει στην κατασκευή 50 νέων τορπιλών που είχαν παραγγελθεί.

Επιστρέφοντας στην Ελλάδα αποφάσισε να πάει στα υποβρύχια, αν και μεγάλος στην ηλικία για αυτά. Το 1930, στα 32 του τοποθετήθηκε στον «ΚΑΤΣΩΝΗ» σαν τρίτος Αξιωματικός, αλλά …ομοιόβαθμος με τον κυβερνήτη του!

Συμμετείχε και στο αποτυχημένο Βενιζελικό κίνημα της 1-3-1935, όπου ο Λάσκος κατάφερε να καταλάβει την βάση υποβρυχίων και το Ναύσταθμο Σαλαμίνος

βοηθώντας τα πλοία να παραλάβουν τα πυρομαχικά τους και να φύγουν υπό τις βολές μιας κυβερνητικής πυροβολαρχίας που τους κανονιοβολούσε από το Κερατσίνι. Μετά την αποτυχία του Κινήματος, ο Λάσκος καταδικάστηκε από το Ναυτοδικείο «δις εις θάνατον» και σε «ατιμωτική καθαίρεση»! Δεν εκτελέστηκε γιατί ήταν εξόριστος στην Φασιστική Ιταλία.

Στις 28 Οκτωβρίου 1940, ο Λάσκος επιστρατεύεται και τον τοποθετείται αρχηγός ομάδος Μεταγωγικών. Δεν καταφέρνει να φύγει στη Μέση Ανατολή με την αποδημία του Στόλου τον Απρίλιο του 1941 και τελικώς το καταφέρνει με τη δεύτερη προσπάθεια, μέσω Χίου και Τουρκίας, όπου φτάνει στην Αλεξάνδρεια την άνοιξη του 1942.

Τότε και παρά τη μεγάλη ηλικία του, ήταν 43 ετών, και την οκτάχρονη απομάκρυνσή του από το Ναυτικό, ήθελε να επιστρέψει στα αγαπημένα του υποβρύχια. Κανονικώς δεν θα μπορούσε. Όμως είχε δυο σοβαρούς υποστηρικτές, αμφότεροι συμπατριώτες του Αρβανίτες: Τον Ναύαρχο Αλέξανδρο Σακελλαρίου και τον Πλοίαρχο Παναγιώτη Κώνστα, οι οποίοι του έδωσαν την κυβέρνηση του «ΚΑΤΣΩΝΗΣ», που είχε πολύ σοβαρά τεχνικά προβλήματα και επισκευαζόταν στο Πόρτ-Σουδάν για περισσότερους από 7 μήνες. Μετά από πολλές περιπέτειες, μεταξύ των οποίων και μία …βύθιση του σκάφους ενώ ήταν δεμένο στο ναύσταθμο της Αλεξάνδρειας, ο «ΚΑΤΣΩΝΗΣ» με τον Λάσκο για κυβερνήτη αναχώρησε για την πρώτη του πολεμική περιπολία στις 24 Μαρτίου 1943. Αποστολή του ήταν η περιπολία στο Νότιο Αιγαίο και η αποβίβαση κομάντος στην Λακωνία. Στις 2 Απριλίου έβαλε τορπίλας εναντίον πλοίου του Άξονος στο Γύθειο, το οποίο μετέφερε τορπίλες και βόμβας βάθους. Η έκρηξή τους στο κρηπίδωμα είχε ως αποτέλεσμα την ανατίναξη δύο πλοιαρίων που μετέφεραν πυρομαχικά και αυτή η έκρηξη με τη σειρά της προκάλεσε την βύθιση του εχθρικού πλοίου και επί του κρηπιδώματος τον θάνατο 20 Ιταλών Αξιωματικών και στρατιωτών.

Η δεύτερη πολεμική περιπολία του «ΚΑΤΣΩΝΗΣ» ξεκίνησε στις 1 Ιουλίου 1943 στο Νοτιοανατολικό Αιγαίο, όπου ο Λάσκος προσπάθησε να βυθίσει, ανεπιτυχώς, με ανάλογο τρόπο Ιταλικό φορτηγό που ήταν αγκυροβολημένο μέσα στο λιμάνι του Καρλοβασίου της Σάμου. Παρά την αποτυχία στην τελική προσπάθεια, ο Λάσκος δέχτηκε τα συγχαρητήρια του Υπουργού Ναυτικών.

Η Τρίτη και τελευταία πολεμική περιπολία του «ΚΑΤΣΩΝΗ» ξεκίνησε στις 5 Σεπτεμβρίου 1943, με την εκτέλεση επιθετικής περιπολίας στο Βόρειο Αιγαίο και αποβίβαση ομάδος καταδρομέων με τα γνωστά τραγικά αποτελέσματα που προαναφέρθηκαν.

Οι Ηρωικοί νεκροί της βυθίσεως του Υ/Β «ΚΑΤΣΩΝΗΣ»

1) Αντιπλοίαρχος Β. ΛΑΣΚΟΣ Κυβ/της

2) Υποπλοίαρχος Σ. ΜΥΚΟΝΙΟΣ

3) Υποπλοίαρχος Σ. ΤΡΟΥΜΠΑΚΗΣ

4) Εφ. Σημαιοφόρος Π. ΛΑΜΠΡΙΝΟΥΔΗΣ

5) Σημαιοφόρος Τορ. Μ. ΚΑΒΑΛΟΥΔΗΣ

6) Σημαιοφόρος Μηχ. Κ. ΞΕΝΟΣ

7) Αρχικελευστής Μηχ. Η. ΧΡΥΣΟΧΕΡΗΣ

8) Αρχικελευστής Μηχ. Ν. ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΖΑΣ

9) Κελευστής Αρμ. Δ. ΜΑΡΑΛΕΤΟΣ

10) Κελευστής Πυρ. Λ. ΣΤΑΜΟΥ

11) Κελευστής Μηχ. Π. ΜΑΓΙΑΤΗΣ

12) Κελευστής Ηλεκ. Β. ΡΑΝΤΟΣ

13) Υποκελευστής Α' Τορ. Ν. ΜΑΝΤΩΝΑΝΑΚΗΣ

14) Υποκελευστής Α' Ηλεκ. Α. ΒΛΑΧΑΚΗΣ

15) Υποκελευστής Β' Μηχ. Δ. ΚΟΥΒΕΛΗΣ

16) Υποκελευστής Β' Μηχ. Ε. ΤΣΑΤΣΑΡΗΣ

17) Υποκελευστής Β' Μηχ. Κ. ΣΕΛΛΑΚΗΣ

18) Υποκελευστής Β' Μηχ. Π. ΤΣΑΚΩΝΑΣ

19) Υποκελευστής Β' Ηλεκ. Ι. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ

20) Υποκελευστής Β' Ηλεκ. Α. ΚΡΕΣΤΑΣ

21) Δίοπος Τορ. Ε. ΠΛΑΤΙΔΗΣ

22) Δίοπος Τορ. Σ. ΞΕΠΑΠΑΔΕΑΣ

23) Δίοπος Σημ. Χ. ΑΛΕΞΙΟΥ

24) Δίοπος Ηλεκ. Ν. ΘΥΜΑΡΑΣ

25) Δίοπος Τεχν. Χαλκ. Μ. ΛΗΜΝΑΙΟΣ

26) Ναύτης Αρμ. Χ. ΜΗΤΣΙΑΛΗΣ

27) Ναύτης Τηλ. Γ. ΛΕΝΤΖΑΚΗΣ

28) Ναύτης Μηχ. Ν. ΜΟΣΧΟΝΑΣ

29) Ναύτης Μηχ. Α. ΦΟΥΝΤΟΥΛΑΚΟΣ

30) Ναύτης Ηλεκ. Ν. ΚΟΥΡΟΥΖΗΣ

31) Ναύτης Ηλεκ. Δ. ΠΡΙΝΤΖΟΣ

32) Ναύτης Ηλεκ. Ζ.ΖΩΓΡΑΦΟΣ

Λ.Σ.Μ.