Της ΑΝΘΗΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗ 

Η Λέσβος εκπέμπει SOS! Το νησί βρίσκεται σε πλήρη αποσυντονισμό, αφού καθημερινά χιλιάδες ψυχές καταφθάνουν ταλαιπωρημένες μέσα σε φουσκωτές βάρκες από τα παράλια της Τουρκίας και ξεβράζονται στις ελληνικές ακτές. Από εκεί συνεχίζεται η Οδύσσειά τους μέχρι να φτάσουν στα ελληνοσκοπιανά σύνορα, ωστόσο στο ενδιάμεσο αρκετοί είναι αυτοί που έχουν… ανοίξει δουλειές. Μάλιστα, πολλοί λένε ότι, λόγω των χρημάτων που έφεραν στην αγορά οι Σύροι, κατάφεραν να ξεχρεώσουν τους λογαριασμούς τους. Από την άλλη, κάποιοι άλλοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, αφού κάνουν λόγο για οικονομική καταστροφή των νοικοκυριών, λόγω ακυρώσεων. 

Στο οδοιπορικό μας στο νησί της Σαπφούς καταγράψαμε καρέ-καρέ την κατάσταση που επικρατεί, ενώ βρεθήκαμε μπροστά σε σκηνές απείρου κάλλους, με τους ντόπιους να παραφυλάνε πότε θα φτάσουν οι βάρκες στην ακτή, για να κάνουν «πλιάτσικο» σε αυτές, παίρνοντας τις μηχανές και τα κουπιά. 

Το ρολόι δείχνει μία το μεσημέρι και από μακριά φαίνονται να πλησιάζουν προς τα ελληνικά παράλια δύο βάρκες. Στην ακτή περιμένουν τους πρόσφυγες οι εθελοντές από τις ΜΚΟ που βρίσκονται στο νησί προκειμένου να βοηθήσουν, υπάλληλοι του δήμου, αλλά και μερικοί ντόπιοι, οι οποίοι περιμένουν με τα αγροτικά τους να φορτώσουν τις μηχανές και τα φουσκωτά. Μέσα σε μισή ώρα οι πρόσφυγες έχουν φτάσει στην παραλία. Οι εθελοντές βοηθάνε κυρίως τις μητέρες και τα μωρά που είναι βρεγμένα και ταλαιπωρημένα από τη θάλασσα, ενώ οι υπάλληλοι του δήμου προσπαθούν να απομακρύνουν τους ντόπιους και να τους εμποδίσουν να πάρουν οτιδήποτε. «Μα δεν καταλαβαίνετε; Είναι ντροπή αυτό που κάνετε. Πρέπει να βοηθήσουμε τους ανθρώπους. Αφήστε κάτω τις μηχανές», λέει ο υπεύθυνος που βρίσκεται εκεί, ωστόσο τα λόγια του μάλλον πάνε χαμένα. 

Οι πρόσφυγες ξεφορτώνονται τα σωσίβια και με μεγάλη χαρά επικοινωνούν με τους δικούς τους είτε μέσω FaceΤime είτε βγάζοντας selfie, που τις ανεβάζουν στο Facebook. Μετά παίρνουν τον δρόμο πεζοί είτε προς τη Μυτιλήνη είτε προς τον Μόλυβο. Στη διαδρομή, Αθίγγανοι έχουν στήσει αυτοσχέδιους πάγκους με μπουκάλια νερό, καρπούζια και κρακεράκια, που τα πουλάνε στους ταλαιπωρημένους Σύρους και Αφγανούς. 

Το ίδιο σκηνικό συνεχίζεται ολόκληρη την ημέρα μέχρι και αργά το απόγευμα. Το βράδυ κάνουν την εμφάνισή τους οι «καλοθελητές», οι οποίοι προσφέρονται να φορτώνουν στις καρότσες των αγροτικών τους αυτοκινήτων τους πρόσφυγες, που φτάνουν κυρίως κατά τις νυχτερινές ώρες, έναντι του ποσού των 5 ευρώ το άτομο! Αλλοι συμφωνούν, προκειμένου να γλυτώσουν την ταλαιπωρία του να περπατήσουν μέχρι το σημείο όπου τα λεωφορεία τους παραλαμβάνουν, για να τους πάνε στο κέντρο υποδοχής που δημιουργήθηκε  την τελευταία εβδομάδα, στην περιοχή του Καρά Τεπέ. Αλλοι, πάλι, είναι αποφασισμένοι να συνεχίσουν μόνοι τους και αρνούνται. 

ΚΟΝΣΕΡΒΕΣ. Στην πόλη της Μυτιλήνης οι ντόπιοι έχουν διχαστεί. Οι μισοί λένε πως με τους μετανάστες είδαν λεφτά στις τσέπες τους και οι άλλοι μισοί καταγγέλλουν πως έχουν χάσει τουρίστες. «Τι να σας πω. Ειδικά την περασμένη εβδομάδα εμείς βγάλαμε χρήματα. Κατορθώσαμε να πληρώσουμε τον λογαριασμό της ΔΕΗ, που τον χρωστούσαμε έναν χρόνο, αλλά και την Εφορία. Βέβαια, δεν πλουτίσαμε, όπως είπε η κυρία Χριστοδουλοπούλου, διότι τα έξοδά μας τρέχουν», λέει η κυρία Δέσπω, που διατηρεί παραδοσιακό μπακάλικο στο κέντρο, και τονίζει: «Φυσικά, υπάρχουν και φαινόμενα αισχροκέρδειας. Κάποιοι πουλούσαν ένα μπουκάλι νερό 2 ευρώ και τα σαντουιτσάκια 5 ευρώ». Μέσα στο ψυγείο του μαγαζιού είναι στοιβαγμένες αραβικές πίτες, ενώ η κυρία Δέσπω έχει γεμίσει τα ράφια με κονσέρβες κοτόπουλου. «Παραγγείλαμε ό,τι τρώνε οι άνθρωποι. Τώρα τελευταία έχουν μάθει και τη φέτα», λέει γελώντας. 
Το μαγαζάκι που βρίσκεται απέναντι από το λιμάνι και πουλάει σάντουιτς δεν σταματάει να δουλεύει, αφού οι μετανάστες πηγαινοέρχονται για φαγητό όλη την ημέρα, ενώ στα ταξιδιωτικά γραφεία σχηματίζονται ουρές. «Η αλήθεια είναι ότι μας βοήθησαν οικονομικά, αλλά υπήρχαν και κάποιοι που το εκμεταλλεύτηκαν. Νοίκιαζαν μέχρι και τις πρίζες στους ανθρώπους που ζητούσαν να φορτίσουν το κινητό τους για 5 ευρώ τα πέντε λεπτά». 

Ακόμη και έξω από το υποτυπώδες κέντρο υποδοχής που έχει στηθεί λίγο πιο έξω από την πόλη υπάρχουν καντίνες που ψήνουν κυρίως σουβλάκια κοτόπουλο, αλλά και το βανάκι γνωστής εταιρείας κινητής τηλεφωνίας, που πουλάει τηλεκάρτες και αξεσουάρ κινητών. 

Βέβαια, υπάρχουν και αυτοί που φωνάζουν πως όλη αυτή η κατάσταση έχει καταστρέψει τον τουρισμό. «Εχουν ακυρώσει κρατήσεις όλα τα κρουαζιερόπλοια, ενώ ο Οκτώβρης είναι νεκρός, αφού δεν θα πατήσει άνθρωπος. Αν η κατάσταση αυτή συνεχιστεί, θα έχουμε μεγάλο πρόβλημα», λέει η κυρία Ελένη, η οποία διατηρεί εστιατόριο στη Μυτιλήνη. Την ίδια άποψη έχει και η Εύα, η οποία εργάζεται σε καφετέρια στον Μόλυβο. «Από την ημέρα που ξεκίνησε όλο αυτό, έχει πέσει πολύ η δουλειά. Οι τουρίστες ακυρώνουν, ενώ δυσανασχετούν κιόλας. Θέλουμε να βοηθήσουμε τους ανθρώπους, αλλά εμάς ποιος θα μας βοηθήσει;», αναρωτιέται, και μάλλον εύλογα, ενώ εκφράζει την πεποίθηση πως μετά τις εκλογές η κατάσταση θα γίνει χειρότερη: «Πιστεύω πως οι 30.000 που έφυγαν μαζικά ήταν μια προεκλογική κίνηση». 


ΜΚΟ και ανταποκριτές από όλο τον κόσμο

Στη Μυτιλήνη έχουν καταφθάσει εθελοντές από όλο τον κόσμο, που συνεισφέρουν σημαντικά στην προσπάθεια να βοηθηθούν οι πρόσφυγες, αφού ο κρατικός μηχανισμός έχει αποδειχθεί ανεπαρκής. Ωστόσο, πολλοί είναι αυτοί που εκφράζουν τον προβληματισμό τους. «Εχουν έρθει από παντού, ακόμη και από μια οργάνωση που λέγεται “Release Islam”. Ολοι αυτοί χρηματοδοτούνται για να προσφέρουν βοήθεια. Μήπως θα πρέπει να προβληματιστούμε λίγο;», αναρωτιέται ο Κώστας, ιδιοκτήτης καταστήματος στην περιοχή του Μόλυβου.

Την ίδια ώρα, οι εικόνες που επικρατούν στο νησί κάνουν τον γύρο του κόσμου. Ρεπόρτερ από όλο τον πλανήτη καταγράφουν την κατάσταση και μέσω των ρεπορτάζ τους μεταφέρουν την ταλαιπωρία των μεταναστών αλλά και την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Λέσβος. Οι κάμερες τραβάνε πλάνα από τις βάρκες που έρχονται, τις σκηνές που έχουν τοποθετηθεί στη Μυτιλήνη, τις αυτοσχέδιες ντουζιέρες όπου πλένονται οι μετανάστες, το συσσίτιο και τις ουρές στα σουβλατζίδικα, ενώ οι ρεπόρτερ περιγράφουν το χάος που έχει προκαλέσει η ανεπάρκεια της Ε.Ε. και η κρατική αναλγησία.