Τα 8 ψέματα που διαβάσαμε για την τραγωδία στο Μάτι (pics-vids)
Έντονο το φαινόμενο των fake news με αφορμή τις πυρκαγιές
Συγκλόνισαν τους πάντες οι εικόνες που παρακολουθήσαμε την τελευταία εβδομάδα μετά τη φονική πυρκαγιά στην Ανατολική Αττική, που κόστισε τη ζωή σε 88 ανθρώπους (σ.σ μέχρι στιγμής) και προκάλεσε ανυπολόγιστες ζημιές.
Τα social media είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο στη διάδοση των ειδήσεων την ίδια ώρα που ακόμη μια φορά παρατηρήθηκαν έντονα φαινόμενα, με ψεύτικές φωτογραφίες, αλλά και ψεύτικές ειδήσεις που είχαν ως σκοπό είτε να δημιουργήσουν λανθασμένες εντυπώσεις, είτε να κερδίσουν λίγα like, share και clicks περισσότερα, κάνοντας επίκληση στο συναίσθημα των χρηστών.
Το χέρι του πυροσβέστη
Μια από τις εικόνες που κυκλοφόρησε τις τελευταίες ημέρες, σύμφωνα με το reporter.gr, παρουσίαζε το καμένο χέρι ενός πυροσβέστη από τις πυρκαγιές.
Η φωτογραφία είναι όντως σοκαριστική ωστόσο δεν βγήκε στην Ελλάδα αλλά το 2015 στη Βρετανία και παρουσιάζει το χέρι της 26χρονης Katy Emslie, η οποία έπαθε έγκαυμα προσπαθώντας να σβήσει την φωτιά που έπιασε το δωμάτιο της από φορητό φορτιστή κινητού τηλεφώνου.
Με 30 χρόνια διαφορά
Σε μια άλλη φωτογραφία που κατέκλεισε τα social media εμφανίζεται ένας πυροσβέστης να σώζει ένα παιδί.
Είναι δεδομένο πως δεν πρόκειται για Έλληνα πυροσβέστη, αλλά για τον Adam Long, έναν Αμερικανό πυροσβέστη που σώζει ένα δίχρονο κοριτσάκι μετά από πυρκαγιά σε διαμέρισμα στο Σαιντ Λούις στις 30 Δεκεμβρίου 1988. Η φωτογραφία, η οποία δημοσιεύθηκε στην Post-Dispatch μια ημέρα μετά τη φωτιά, κέρδισε το βραβείο Pulitzer στην κατηγορία spot news photography το 1989.
Aπό την Καλιφόρνια στην Αττική
Μια φωτογραφία που δείχνει μια τεράστια φωτιά και πολλά οχήματα στον δρόμο και που επίσης κάνει τον γύρο του facebook δεν προέρχεται από την Ανατολική Αττική.
Άλλωστε η πυρκαγιά έφτασε στην παραλία πολύ πριν να νυχτώσει. Σύμφωνα με το ellinikahoaxes.gr, προέρχεται από αυτό το βίντεο.
Ο παππούς με το γατάκι
Το ίδιο συμβαίνει και με τη φωτογραφία που παρουσιάζει έναν ηλικιωμένο να έχει στην αγκαλιά του ένα γατάκι.
Η συγκεκριμένη φωτογραφία είναι από την Τουρκία και συγκεκριμένα από το χωριό Bolu Mudurnu. Το σπίτι του παππού της φωτογραφίας κάηκε τον Ιανουάριο 2018.
Η φωτογραφία που δείχνει εμπρησμό
Από την πρώτη στιγμή κυκλοφόρησε η φήμη πως πρόκειται για εμπρησμό. Το επιχείρημα αυτό ενισχύθηκε από φωτογραφίες που κυκλοφόρησαν τόσο στο διαδίκτυο, όσο και σε ελλαδικές εφημερίδες.
Η φωτογραφία που δημοσίευσε το Έθνος ως «αποκλειστικό», και ισχυρίζεται ότι προέρχεται από την ανατολική Αττική, κοινοποιήθηκε στο facebook (μαζί με μια ακόμη φωτογραφία) από το πρωί της Τετάρτης 25/7/2018. Όμως δεν έχει καμιά σχέση με την πυρκαγιά στην ανατολική Αττική.
Οι εικόνες λήφθηκαν στην Κινέτα, και όπως αναφέρει ο Δημήτριος Πολυχρόνης, κάτοικος της περιοχής και ιδιοκτήτης του Cafe Lemon Bistro που τις τράβηξε, είναι συγκεκριμένα στον οικισμό Γαλήνη, πάνω από το κτήμα «Σπύρος Παπαχαραλάμπους» σύμφωνα με το Hellenic hoaxes.
Τα πήρε στο κρανίο ο φωτογράφος
Ακόμη και ειδησεογραφικά site χρησιμοποίησαν φωτογραφίες από την περσινή φωτιά στον Κάλαμο δηλώνοντας ότι τραβήχτηκαν το προηγούμενο βράδυ.
Ο φωτογράφος της επίμαχης φωτογραφίας Βασίλης Ασβεστόπουλος επικοινώνησε με το Infowar και εξήγησε (όπως είχε κάνει νωρίτερα και στο twitter) ότι παρουσιάζεται μια περσινή φωτογραφία σαν να είναι από το Μάτι.
Ο πυροσβέστης που δροσίζεται
Μία από τις εικόνες που είδαμε να «παίζουν» πολύ αυτές τις μέρες είναι αυτή που δείχνει έναν κατάκοπο πυροσβέστη να έχει κάτσει στηριζόμενος στη ρόδα ενός οχήματος και να βρέχει το πρόσωπό του με ένα μπουκάλι νερό. Είναι μια εικονική φωτογραφία. Και σίγουρα συνέβη κάποια αντίστοιχη στιγμή και τις τελευταίες μέρες. Όμως δεν προέρχεται από τις φετινές πυρκαγιές.
Δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι σχετικά με το που τραβήχτηκε η συγκεκριμένη φωτογραφία, όμως, με ένα απλό ψάξιμο στις διαδικτυακές μηχανές αναζήτησης τη βρίσκουμε σε πολλά άρθρα για τις φωτιές που είχαν ξεσπάσει πέρσι στη Βορειοανατολική Αττική.
Fake news και το δράμα του Ψινάκη
Λίγο μετά την ανείπωτη τραγωδία ο Δήμαρχος Μαραθώνα Ηλίας Ψινάκης εμφανίστηκε στα κανάλια και μεταξύ άλλων είπε πως κάηκε και το σπίτι του από την πυρκαγιά
Ωστόσο όπως αποκάλυψε η σελίδα youweekly.gr, η οικία του δημάρχου έχει μόνο πολύ μικρές ζημιές στους εξωτερικούς τοίχους της περίφραξης ενώ κάηκαν οι τεράστιοι φοίνικες γύρω από αυτό.
Το εσωτερικό ωστόσο της οικίας παρέμεινε άθικτο.