Η εξομολόγηση της Ξένια Καλογεροπούλου: "Ξέρετε πόσο ζηλεύω τους ανθρώπους που μπορούν και βλέπουν σινεμά; - Δεν βλέπω, αλλά κοιτάζω τη ζωή κατάματα"
"Περνάω πολύ χρόνο μόνη μου"
Στα 90 της χρόνια, η Ξένια Καλογεροπούλου μιλά για την απώλεια της όρασής της, τη ζωή, το θέατρο, τις μνήμες, τον έρωτα, τη μοναξιά και τη δύναμη που αντλεί από τις μικρές, πολύτιμες στιγμές.
Μία από τις μεγάλες κυρίες του ελληνικού θεάτρου και του κινηματογράφου, και αναμφισβήτητα η σημαντικότερη μορφή του παιδικού θεάτρου στη χώρα, η Ξένια Καλογεροπούλου, μίλησε στο philenews.com και στον Γιάννη Χατζηγεωργίου με συγκλονιστική καθαρότητα και ειλικρίνεια για τη ζωή της στα 90 της χρόνια. Από το σπίτι της στα Ιλίσια, έχοντας χάσει το μεγαλύτερο μέρος της όρασής της, συνεχίζει να παίζει στο θέατρο, να γράφει βιβλία και να αντιμετωπίζει τη ζωή κατάματα, με λόγο που συγκινεί και σοφία που καθηλώνει.
Όταν ερωτάται ποια λέξη προσδιόρισε τη ζωή της, η Ξένια Καλογεροπούλου ξεκαθαρίζει πως οι λέξεις αλλάζουν μαζί με τις φάσεις της ζωής. «Έχω μια ζωή μεγάλης διάρκειας, 90 ετών, που έχει περάσει από διάφορες φάσεις. Και καλές και κακές. Τα πρώτα 12 χρόνια ήταν υπέροχα, αλλά μετά χώρισαν οι γονείς μου – κι αυτό ήταν το πρώτο άσχημο που βίωσα», εξηγεί, τονίζοντας πως δεν έχει παράπονο από τη διαδρομή της, όσο δύσκολη κι αν υπήρξε.
Η παιδική πληγή που δεν έκλεισε ποτέ
Ο χωρισμός των γονιών της, όταν ήταν μόλις 12 ετών, άφησε ανεξίτηλο αποτύπωμα. «Ήταν το πώς έγινε αυτός ο χωρισμός, όχι ο χωρισμός ως γεγονός», λέει, περιγράφοντας τη στιγμή που η μητέρα της τής ανακοίνωσε πως ο πατέρας της «δεν μας θέλει πια». «Θα “βόλευε” να μην υπάρχω», παραδέχεται με σπαρακτική ειλικρίνεια, εξηγώντας πως εκείνη τη στιγμή άλλαξε όλη της η ζωή, πρακτικά, ψυχολογικά και οικονομικά.
«Δεν είμαι βράχος, είμαι ποτάμι»
Παρότι πολλοί τη χαρακτηρίζουν «παράδειγμα», η ίδια αντιμετωπίζει αυτόν τον τίτλο με σκεπτικισμό. «Είναι και λίγο αστείο», λέει, εξηγώντας πως αναγκάστηκε να καταβάλει τεράστιες προσπάθειες για να σταθεί όρθια. Ακόμη και σήμερα, το να ανέβει τις σκάλες του θεάτρου όπου παίζει στο «Άρωμα Γυναίκας» αποτελεί δοκιμασία. «Δυσκολεύομαι πάρα πολύ», παραδέχεται, αλλά δεν σταματά. «Είμαι σκύλα», λέει με χιούμορ και αποφασιστικότητα.
Ξένια Καλογεροπούλου και η ζωή χωρίς όραση
Η απώλεια της όρασης είναι ίσως η πιο σκληρή δοκιμασία. Παρόλα αυτά, δεν παραιτείται. Κάνει ασκήσεις για τα μάτια, ελπίζοντας ότι ίσως στο μέλλον καταφέρει να ξαναδεί. «Ό,τι είναι να κάνω, το κάνω», λέει. Τα βιβλία παραμένουν σωτηρία, ακόμη κι αν πλέον τα ακούει αντί να τα διαβάζει. «Όλη μου τη ζωή την έζησα μέσα στα βιβλία», εξηγεί, θυμούμενη πως διάβαζε από παιδί, ακόμη και Γάλλους κλασικούς όπως τον Gustave Flaubert.
«Ξέρετε πόσο ζηλεύω όσους βλέπουν σινεμά;»
Υπάρχουν όμως πράγματα που απαιτούν όραση. «Κάποια πράγματα χρειάζονται την όραση. Όπως ο κινηματογράφος», λέει συγκινημένη. «Ξέρετε πόσο πολύ ζηλεύω τους ανθρώπους που μπορούν και βλέπουν σινεμά; Που βλέπουν ταινίες! Τόσες ωραίες ταινίες παίζονται τώρα… Και να μην μπορώ να δω ούτε μία… Να ξέρατε πόσο πολύ ζηλεύω τους ανθρώπους που βλέπουν γενικά…».
Η τελειότερη στιγμή της ζωής της
Από όλες τις εικόνες της ζωής της, ξεχωρίζει μία απλή, σχεδόν ταπεινή στιγμή. Σεπτέμβρης στο Πήλιο, θάλασσα γλυκιά, ο σύντροφός της Κωστής Σκαλιόρας ζωντανός, κι εκείνη να κολυμπά σε έναν κόλπο, διασταυρώνοντας έναν βαρκάρη που τραγουδούσε σιγανά ένα λαϊκό τραγούδι. «Αυτή ήταν η τελειότερη στιγμή που έχω ζήσει ποτέ», λέει, αποκλείοντας ακόμη και το θέατρο ή τον κινηματογράφο.
Η φιλία, η απώλεια και οι νέοι άνθρωποι
Στα 90 της, οι παλιοί φίλοι έχουν φύγει. Στη θέση τους ήρθαν νέοι, πολύ νεότεροι άνθρωποι, ακόμη και 20-25 ετών. «Ξέρετε τι γνώσεις μου μεταφέρουν αυτά τα παιδιά;», λέει με θαυμασμό, τονίζοντας πως η φιλία σε αυτή την ηλικία έχει τεράστια αξία, γιατί «δεν υπάρχει χρόνος πια για χάσιμο».
Ο έρωτας, η μνήμη και τα όνειρα
Μιλά με τρυφερότητα για τον Κωστή Σκαλιόρα, τον άνθρωπο που υπήρξε στο πλευρό της για δεκαετίες. «Τον σκέφτομαι κάθε μέρα», λέει. Στα όνειρά της, τον βλέπει συνεχώς, σαν να είναι ακόμη εκεί. «Μετά, όταν ξυπνάω, μου κακοφαίνεται», εξομολογείται.
Γιατί συνεχίζει να παίζει στο θέατρο
Παρά τους πόνους και τις δυσκολίες, συνεχίζει να ανεβαίνει στη σκηνή. «Βογκάω απ’ τον πόνο», λέει, αλλά η αδράνεια την τρομάζει περισσότερο. Η συναναστροφή με τους νέους ηθοποιούς τής δίνει ζωή, ακόμη κι αν το τίμημα είναι βαρύ.
«Με εκμεταλλεύτηκαν πολλοί»
Αναγνωρίζει ότι η καλοσύνη και η γενναιοδωρία της τής κόστισαν. «Σίγουρα μ’ έχουν εκμεταλλευτεί πολλοί», παραδέχεται. Παρά μισό αιώνα επιχειρηματικής δράσης στο παιδικό θέατρο, δεν έκανε χρήματα. «Δεν είναι εντυπωσιακό αυτό;», λέει με πικρό χαμόγελο.
Ο φόβος του τέλους και ο ορισμός της ευτυχίας
Ο θάνατος δεν την τρομάζει όσο η αρρώστια. Ονειρεύεται έναν ήσυχο, ξαφνικό αποχαιρετισμό, όπως της φίλης της Άλκη Ζέη. Όσο για την ευτυχία, την ορίζει ως «στιγμές από την πίσω πόρτα». Μικρές, φευγαλέες, αλλά ανεκτίμητες. «Τι ωραίο πράγμα που είναι να τις έχεις πάλι στη ζωή σου, αφού τις είχες κάποτε χάσει…».
Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι το τελευταίο βιβλίο της Ξένιας Καλογεροπούλου «Πριν τα ξεχάσω - Μισός αιώνας θέατρο για παιδιά. Όπως τα αφηγήθηκε στην Τζούλια Διαμαντοπούλου» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις του Εθνικού Θεάτρου. Επίσης η Ξ. Καλογεροπούλου συμμετέχει αυτή την περίοδο στην παράσταση «Άρωμα Γυναίκας» στο «Θέατρο Βρετάνια», στην Αθήνα (Πανεπιστημίου 7).