Αλλάζουν όλα στις επικουρικές των νέων εργαζομένων μετά το 2021. Αυτό τονίζει σήμερα στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αρμόδιος για θέματα κοινωνικής ασφάλισης, Νότης Μηταράκης. Επίσης, οι νέες επικουρικές, η εργασία των συνταξιούχων, τα χρέη στο ασφαλιστικό σύστημα και η ενοποίηση των παροχών του ΕΦΚΑ βρίσκονται στο επίκεντρο της σημερινής συνέντευξής του.

Ποια μορφή θα έχουν οι νέες επικουρικές; Από πότε θα ισχύσει το νέο επικουρικό σύστημα και τι αλλαγές θα φέρει;

Το νέο, κεφαλαιοποιητικό επικουρικό σύστημα ασφάλισης θα τεθεί σε ισχύ από 1ης Ιανουαρίου 2021 και θα είναι υποχρεωτικό για όλους τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας από την ημερομηνία αυτή.

Δηλαδή, πώς θα λειτουργεί;

Ο κάθε ασφαλισμένος θα διαθέτει τον δικό του, ατομικό λογαριασμό, με τις εισφορές του ίδιου και του εργοδότη του, ενώ τα χρήματά του θα προσαυξάνονται με βάση την επενδυτική στρατηγική που ο ίδιος έχει επιλέξει.

Και η διαχείριση των καταβληθεισών εισφορών;

Σε συνεργασία με την κρατική ΑΕΔΑΚ, εξετάζουμε τη δημιουργία τριών επενδυτικών προϊόντων, χαμηλού, μεσαίου και υψηλού ρίσκου, μεταξύ των οποίων ο ασφαλισμένος θα μπορεί να επιλέγει εκείνο που καλύπτει τις ανάγκες του.

Θα υπάρχει πρόβλεψη για τον ασφαλισμένο σε προεπιλεγμένο επενδυτικό πακέτο;

Στο σημείο αυτό θα εξετάζεται και η πρόβλεψη αυτόματης κατάταξης του ασφαλισμένου σε ένα προεπιλεγμένο επενδυτικό πακέτο «κύκλου ζωής».

Αυτό θα προβλέπει την εναλλαγή του επενδυτικού κινδύνου, ξεκινώντας από μια επιθετική επενδυτική στρατηγική για τα πρώτα χρόνια ασφάλισης, ενώ όσο θα πλησιάζει ο εργαζόμενος στα χρόνια συνταξιοδότησής του θα ακολουθείται μια πιο μετριοπαθής επενδυτική στρατηγική, προκειμένου να μην τίθεται σε κίνδυνο το ύψος στο οποίο θα έχει φτάσει έως τότε η σύνταξή του.

Ποιος θα είναι όμως ο εγγυητής του συστήματος;

Το ΕΤΕΑΕΠ θα είναι ο θεματοφύλακας του συστήματος και ο μόνος υπεύθυνος φορέας συλλογής των εισφορών.

Να πάμε σε κάτι άλλο, επίσης σημαντικό: Τι αλλαγές θα φέρει η ενοποίηση ΕΦΚΑ- ΕΤΕΑΕΠ;

Είναι πολύ θετικό ότι το τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο του Νοεμβρίου ενέκρινε την ενοποίηση ΕΦΚΑ-ΕΤΕΑΕΠ, καθώς έτσι δημιουργείται μια ισχυρή οικονομική και διοικητική βάση για τη μετάβαση στο νέο κεφαλαιοποιητικό επικουρικό σύστημα ασφάλισης.

Από εκεί και πέρα, θα πρέπει να ξεκαθαριστεί πως τα όποια σενάρια ουσιαστικής ενοποίησης κύριας και επικουρικής σύνταξης δεν μπορούν να εξεταστούν με σοβαρότητα, καθώς κάτι τέτοιο θα ήταν ουσιαστικά αντισυνταγματικό, όπως κρίθηκε από το ΣτΕ στις 4/10/2019.

Δηλαδή;

Συγκεκριμένα, βάσει των αποφάσεων του ΣτΕ κρίθηκε αντισυνταγματικός ο συμψηφισμός κύριας και επικουρικής σύνταξης, που οδηγούσε στο πλαφόν των 1.300 ευρώ, και αυτός είναι άλλωστε ο λόγος που με το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο θα αποκαταστήσουμε τις άδικες μειώσεις που υπέστησαν πολλοί συνταξιούχοι.

Επιπλέον, είναι πολύ σημαντικό το ότι μέσα από την ενοποίηση ΕΦΚΑ-ΕΤΕΑΕΠ μπαίνει τέλος και στην ανησυχία για το κόστος μετάβασης στο νέο κεφαλαιοποιητικό ασφαλιστικό σύστημα, μέσα από την ενοποίηση των αποθεματικών των δύο Ταμείων.

Ενα από τα σημαντικότερα προβλήματα αυτή τη στιγμή που καλείστε να διαχειριστείτε είναι τα τεράστια ποσά που οφείλουν στα δημόσια Ταμεία γνωστές επιχειρήσεις, οι αποκαλούμενοι «στρατηγικοί κακοπληρωτές». Τι θα κάνετε με αυτό;

Δεν θα ανεχτούμε άλλο τους στρατηγικούς κακοπληρωτές του Δημοσίου και έχουμε λάβει μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση. Πλέον, για όσους εργοδότες επιχειρούν να υποβάλλουν ΑΠΔ στον ΕΦΚΑ χωρίς να καταβάλλουν παράλληλα τις εισφορές του συνόλου των εργαζομένων που απασχολούν η διαδικασία θα μπλοκάρεται και θα πρέπει να καταβάλλουν στα Ταμεία τις εισφορές που οφείλουν.

Το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) πώς θα κινηθεί;

Το Κέντρο Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών θα παίρνει μέτρα αναγκαστικής είσπραξης εισφορών και θα επεμβαίνει στις περιουσίες όσων χρωστούν τεράστια ποσά στο Δημόσιο βάσει του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων.

Τι εισπράξεις έχει το ΚΕΑΟ αυτή την ώρα;

Αυτή τη στιγμή, το ΚΕΑΟ έχει να εισπράξει 35 δισ. οφειλές εργοδοτικών εισφορών από 9.800 ελεύθερους επαγγελματίες και εργοδότες. Εχουμε πραγματοποιήσει συναντήσεις με εκπροσώπους τόσο του ΚΕΑΟ όσο και της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, στις οποίες συζητήθηκε η ανάγκη συντονισμού και παρακολούθησης των επιθεωρήσεων, των ελέγχων και των ερευνών μέσω του Συντονιστικού Οργάνου Επιθεώρησης και Ελέγχου (ΣΟΕΕ).

Να πάμε στην εργασία των συνταξιούχων. Ο Νόμος Κατρούγκαλου στο Αρθρο 20 προβλέπει περικοπή του 60% της σύνταξης στους συνταξιούχους εκείνους που επιθυμούν να εργαστούν. Σχεδιάζετε να το αλλάξετε αυτό;

Το συγκεκριμένο άρθρο αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα ηλικιακού ρατσισμού και περιθωριοποίησης μιας μεγάλης κατηγορίας πολιτών. Με το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο εξετάζουμε να αποκαταστήσουμε αυτή την κοινωνική αδικία, μειώνοντας σημαντικά την περικοπή του 60% που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία.

Πως θα λειτουργούν τα επαγγελματικά ταμεία:

Οι εισφορές των νέων ασφαλισµένων θα τοποθετούνται µε απώτερο σκοπό να έχουν απόδοση πάνω από τον τόκο του ταμιευτηρίου, δηλαδή 3%—4%

Αναλυτικά:

— Δημιουργία εντός πενταετίας αποθεµατικού €1.000.000.000

— Συνεχείς επενδύσεις ώστε να φτάσει το αποθεματικό τα €4.000.000.000 στην πενταετία -----

— Πλήρης διασφάλιση των αποθεματικών με ισχυρές ασφαλιστικές δικλίδες και διασπορά κινδύνου

— Πλήρης διαφάνεια στη διαχείριση των χρημάτων με τριπλή εποπτεία: εισαγγελέως, Τραπέζης της Ελλάδος και κράτους

— Δυνατότητα τοποθετήσεων χρημάτων στο αποθεματικό και από άλλους φορείς, για μεγαλύτερα κέρδη

— Στο νέο επικουρικό συμμετέχουν μόνο νέοι ασφαλισμένοι, με 4 επιλογές επενδύσεων των αποταµιεύσεων, ανάλογα µε το ρίσκο που θα αναλαµβάνουν

— Οδηγούμαστε στη δηµιουργία ενός φορέα επαγγελµατικής ασφάλισης. Οι εντασσόμενοι από την 1η/1/2021 θα μπορούν να επιλέξουν µεταξύ του δηµόσιου και του επαγγελµατικού τοµέα της επικουρικής ασφάλισης.

— Θα μπορούν να ενταχθούν νέοι μισθωτοί, νέοι αυτοαπασχολούµενοι, µηχανικοί, γιατροί, δικηγόροι, ελεύθεροι επαγγελµατίες και αγρότες

— Στόχος το νέο Ταμείο να έχει 1.000.000 νέους ασφαλισμένους

— Αναφορικά με το ρίσκο, όσοι επιλέξουν τη μη επένδυση των χρημάτων τους θα λαμβάνουν ως επικουρική σύνταξη το ποσό που συγκέντρωσαν χωρίς προσαύξηση. Αν επιλέξουν τοποθέτηση σε ομόλογα ή μετοχές, την αντίστοιχη απόδοση, χαμηλή, μεσαία, υψηλή, ανάλογα με το ρίσκο.

 — Τη διαχείριση των αποθεµατικών θα αναλάβει η Ανώνυµη Εταιρεία Διαχείρισης Αµοιβαίων Κεφαλαίων (ΑΕΔΑΚ) των ασφαλιστικών οργανισµών.

— Ενδεχομένως να μπορεί ο νέος ασφαλισμένος να επιλέξει µεταξύ µιας ασφαλιστικής εταιρείας και µιας τράπεζας. 

— Οι «παλαιοί» ασφαλισµένοι θα παραµείνουν στον ΕΤΕΑΕΠ και θα πάρουν επικουρική σύνταξη σύµφωνα µε τον Νόμο Κατρούγκαλου.

— Οι νέες εξελίξεις θα δημιουργήσουν «τρύπα» 100 εκατ. ευρώ στα έσοδα του προϋπολογισµού του ΕΤΕΑΕΠ κατά το πρώτο έτος εφαρµογής του νέου συστήµατος, που θα καλυφθεί από το Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών.

— Ηδη στο ΕΤΕΑΕΠ υπάρχουν αποθεµατικά 400 εκατ. ευρώ, που φτάνουν για να καλυφθούν οι ανάγκες. Το όλο εγχείρημα όμως απαιτεί προσοχή. Πολλή προσοχή.

Αν όλα πάνε καλά οι σχεδιαστές της νέας επικουρικής βλέπουν αύξηση στις μελλοντικές επικουρικές έως 30%.

Μοντέλα ασφάλισης: Τα δυο στρατόπεδα και η αντιπαράθεση

01. ΑΝΑΔΙΑΝΕΜΗΤΙΚΟ

Οι σημερινοί εργαζόμενοι καταβάλλουν εισφορές που καλύπτουν τις συντάξεις των σημερινών συνταξιούχων.
Δηλαδή, οι σημερινές εισφορές όσων εργάζονται καλύπτουν την πληρωμή των συντάξεων. Ουσιαστικά, αυτό αποτελεί αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών. Πού πάσχει αυτό το σύστημα; Πρέπει να έχει πολλούς εργαζομένους, για να καλύπτουν τους συνταξιούχους. Σήμερα στο αναδιανεμητικό υπάρχει συσκότιση μεταξύ εισφορών - αποδοχών. Ωστόσο, δεν αρκούν οι εισφορές, οπότε έρχεται η κρατική επιχορήγηση για ενίσχυση του προβλήματος.

02.ΚΕΦΑΛΑΙΟΠΟΙΗΤΙΚΟ

Εδώ οι εισφορές κάθε εργαζομένου μαζί με τις εργοδοτικές εισφορές συγκεντρώνονται στον ατομικό λογαριασμό του ασφαλισμένου. Οταν θα έρθει η ώρα της σύνταξης, η σύνταξη υπολογίζεται με βάση τις εισφορές όλου του εργασιακού βίου.

Δηλαδή, ένα είδος αποταμίευσης. Ετσι λοιπόν, ό,τι δώσεις θα πάρεις. Ακόμη, σε πολλές οικονομίες υπάρχουν τα επαγγελματικά ταμεία, με πολλές επιλογές σε τοποθετήσεις σταθερής απόδοσης.

Οι υποστηρικτές του συνδυασμού κεφαλαιοποιητικών και αναδιανεμητικών συστημάτων υποστηρίζουν ότι με αυτόν τον τρόπο θα μειωθούν οι εισφορές και θα ενισχυθεί η συνολική λειτουργία του ασφαλιστικού συστήματος.

Υποστηρίζουν μάλιστα ότι ένα μέρος της ασφάλισης πρέπει να είναι ευθύνη και επιλογή του ασφαλισμένου, ώστε να μην επιφορτίζεται με όλο το βάρος το κράτος.

Οι πολέμιοι του κεφαλαιοποιητικού συστήματος υποστηρίζουν ότι ανοίγει τον δρόμο για την ιδιωτικοποίηση της κοινωνικής ασφάλισης, ενώ η επένδυση των αποθεματικών (και των «ατομικών λογαριασμών») στις κεφαλαιαγορές ενέχει τον κίνδυνο σε περίπτωση νέας χρηματοπιστωτικής κρίσης, όπως αυτή του 2008-2009, να υπάρξουν τεράστιες απώλειες και αναφέρουν τα σχετικά παραδείγματα χωρών που μετά το 2008 επέστρεψαν ουσιαστικά σε αναδιανεμητικά συστήματα.

Επιπλέον, υποστηρίζουν ότι το κόστος μετάβασης θα είναι πολύ μεγάλο και ότι τελικά θα υπάρξει ακόμη μεγαλύτερη μείωση ή και συρρίκνωση των συντάξεων.