Ένα νέο μεγάλο παζάρι για τα δισεκατομμύρια του Ταμείου Ανάκαμψης και το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο αναμένεται να ξεκινήσει, στις 7 το απόγευμα ώρα Ελλάδος, με τους 27 ηγέτες να προσέρχονται με διάθεση να βρεθεί μια λύση που θα βοηθήσει στην ανάκαμψη της Ευρώπης από την κρίση του κοροναϊού.

Οι τέσσερις κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης που φέρνουν εμπόδια στις διαπραγματεύσεις για το μεγάλο πακέτο ανάκαμψης της οικονομίας παρουσιάζονται, σύμφωνα με αξιωματούχους, έτοιμες να συμφωνήσουν σε ένα κομβικής σημασίας ζήτημα.

Αισιοδοξία Μέρκελ, Μαρκόν, Κόντε και Φον Ντερ Λάιεν

Ελπίδα για επίτευξη συμφωνίας στη Σύνοδο Κορυφής εξέφρασαν ο Πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, η καγκελάριος της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ, Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε, καθώς και η πρόεδρος της Κομισιόν, λίγο πριν τη νέα συνάντηση των 27 ηγετών. 

Ειδικότερα, η κα Μέρκελ αποκάλυψε ότι οι ηγέτες κατέληξαν χθες βράδυ σε ένα «πλαίσιο εν δυνάμει συμφωνίας», γεγονός που δίνει την ελπίδα ότι «συμφωνία μπορεί να επιτευχθεί σήμερα».

«Τη χθεσινή νύκτα, έπειτα από μακρές διαπραγματεύσεις, καταλήξαμε σε ένα πλαίσιο εν δυνάμει συμφωνίας. Είναι ένα βήμα προς τα εμπρός και δίνει την ελπίδα ότι μία συμφωνία μπορεί να επιτευχθεί σήμερα, ή τουλάχιστον ότι μία συμφωνία είναι εφικτή» δήλωσε η Άνγκελα Μέρκελ,
το μεσημέρι της Δευτέρας.

Από την πλευρά του, ο Μακρόν ανέφερε ότι υπάρχουν «εν δυνάμει ελπίδες για συμβιβαστική συμφωνία».

Οι συνομιλίες επαναλαμβάνονται «με εν δυνάμει ελπίδες για συμβιβαστική συμφωνία. Τίποτε δεν έχει αποφασισθεί, κατά συνέπεια θα παραμείνω επιφυλακτικός» δήλωσε ο Γάλλος Πρόεδρος προσερχόμενος στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Από την πλευρά του ο Ιταλός πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε δήλωσε σήμερα το μεσημέρι "συγκρατημένα αισιόδοξος" σε ό,τι αφορά το τελικό αποτέλεσμα της Συνόδου Κορυφής.

Πιο συγκεκριμένα, ο Ιταλός πρωθυπουργός τόνισε: "Την περασμένη νύχτα έγινε μια στροφή. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί, αλλά θα έλεγα ότι είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος. Δεν αστειευόμαστε, προσφέρουμε μια ευρωπαϊκή απάντηση και δεν μπορούμε να αστειευτούμε άλλο. Το οφείλουμε στους πολίτες μας που έχουν πληγεί από τις σοβαρές συνέπειες της κρίσης. Δεν είναι περίοδος κατάλληλη για αμφιταλαντεύσεις".

Φον Ντερ Λάιεν για Σύνοδο Κορυφής: Μπαίνουμε στην κρίσιμη φάση

Έκκληση προς τους ηγέτες να καταλήξουν σε συμφωνία απηύθυνε η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν.

Ειδικότερα, η Πρόεδρος της Κομισιόν ανέφερε ότι «μετά από τρεις ημέρες και τρεις νύχτες μαραθωνίου, τώρα εισερχόμαστε στην κρίσιμη φάση, αλλά έχω την εντύπωση ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες πραγματικά θέλουν τη συμφωνία. Έδειξαν βούληση να βρουν λύση και χρειαζόμαστε λύση».

Παράλληλα, η κ. Φον Ντερ Λάιεν τόνισε ότι «οι Ευρωπαίοι πολίτες χρειάζονται λύση, η ΕΕ χρειάζεται μία λύση, χρειάζεται συμφωνία για να ξεπεράσει αυτή την κρίση και να προετοιμάσει την Ευρώπη για το μέλλον. Είμαι θετική για σήμερα. Δεν είμαστε ακόμη εκεί, αλλά τα πράγματα κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση».

4ήμερο σκληρών διαπραγματεύσεων 

Ύστερα από ολονύκτιες διαπραγματεύσεις, η Ολλανδία, η Αυστρία, η Δανία και η Σουηδία δηλώνουν ικανοποιημένες με το ενδεχόμενο τα 390 δισεκατομμύρια ευρώ του πακέτου να διατεθούν μέσω επιδοτήσεων και τα υπόλοιπα να χορηγηθούν μέσω χαμηλού επιτοκίου δάνεια.

Η διαρροή αυτή έδωσε ώθηση στις χρηματαγορές και το ευρώ άγγιξε τα υψηλότερα επίπεδα από τον Ιανουάριο του 2019, ενώ η απόσταση των αποδόσεων μεταξύ του ιταλικού και γερμανικού ομολόγου, τα ιταλικά spreads δηλαδή, είναι η μικρότερη από τον προηγούμενο Μάρτιο.

Οι 27 ηγέτες θα συνεδριάσουν και πάλι στις 19:00 με στόχο να συμφωνήσουν για σημαντικότατα ζητήματα όπως το συνολικό ποσό της χρηματοδότησης αλλά και τους ελεγκτικούς μηχανισμούς που θα επιτηρούν τον τρόπο με τον οποίο αυτή θα αξιοποιηθεί.

Σύμφωνα με το Bloomberg, γάλλος αξιωματούχος δήλωσε πως αρχίζει πια να αχνοφαίνεται το μονοπάτι προς μια πλήρη συμφωνία.

«Οι σκληρές διαπραγματεύσεις μόλις τελείωσαν, μπορούμε να είμαστε πολύ ευχαριστημένοι με το σημερινό αποτέλεσμα. Συνεχίζεται το απόγευμα.» ανέφερε, νωρίς το πρωί της Δευτέρας, ο αυστριακός καγκελάριος Σεμπάστιαν Κουρτς με ανάρτησή του στο Twitter.

Mε τους επενδυτές να υπολογίζουν ήδη σε μία συμφωνία, οι ευρωπαϊοι ηγέτες βρίσκονται υπό ασφυκτική πίεση για να την επιτύχουν, γεφυρώνοντας τις μεταξύ τους διαφωνίες.

Κατά τη διάρκεια του δείπνου της Κυριακής, υπήρξαν αρκετές στιγμές έντασης, μεταξύ των ισχυρών χωρών του Βορρά και των χωρών του Νότου που έχουν πληγεί ισχυρά από τον κορωναϊό. Η ένταση μάλιστα ήταν τέτοια που σύμφωνα με αξιωματούχους οι διαπραγματεύσεις βρέθηκαν συχνά στο χείλος της τελικής κατάρρευσης.

Ο ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε πάντως, ο οποίος ως σθεναρός υπερασπιστής της πολιτικής της λιτότητας είναι η βασική πηγή των εμποδίων στις διαπραγματεύσεις, δήλωσε για τα όσα συνέβησαν την Κυριακή:

«Δεν πήγε καλά σε μια δυο στιγμές, αλλά συνολικά νομίζω ότι έχει υπάρξει πρόοδος», και προσέθεσε: «Θέλουμε να κάνουμε την αλλαγή από δάνεια σε επιδοτήσεις, αν γίνουν μεταρρυθμίσεις και αν οι μεταρρυθμίσεις αυτές μπορέσουν να τεθούν σε ισχύ. Υπάρχει πλέον, ένα πολύ καλό κείμενο σχετικά με αυτό και η εντύπωσή μου είναι ότι υπάρχει ομόφωνη στήριξη»

Το συνολικό πακέτο που βρίσκεται στο κέντρο της διαπραγμάτευσης φτάνει στα 1,8 τρισεκατομμύρια ευρώ και σύμφωνα με το Bloomberg to 1 τρισεκατομμύριο θα διατεθεί μέσω επιδοτήσεων, ενώ 750 δισεκατομμύρια ευρώ προορίζονται για το έκτακτο πακέτο στήριξης. Το 1/3 του συνολικού ποσού θα πρέπει να διατεθεί σε προγράμματα μετατροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε μία οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.

Στην απογευματινή τους συνάντηση πάντως οι ηγέτες θα κληθούν να συμφωνήσουν πάνω σε δύο μεγάλα αγκάθια: πώς θα διασφαλιστεί η ορθή διαχείριση και αξιοποίση της χρηματοδότησης καθώς και το αν οι χρηματοδοτικές ροές θα συσχετίσουν με την υποχρέωση σεβασμού σε κάποια δημοκρατικά στάνταρντς.

Δεν θα το βάφτιζα μνημόνιο

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας κατά την ενημέρωση των πολιτικών ρωτήθηκε σχετικά με τον αν η Ελλάδα θα αποδεχτεί μια απόφαση που θα προβλέπει βέτο κρατών μελών της ΕΕ στην εκταμίευση χρημάτων (όπως είναι η θέση της Ολλανδίας και υιοθετήθηκε στη συμβιβαστική πρόταση Μισέλ) και γενικότερα όρους που παραπέμπουν σε μνημονιακές διαδικασίες.

Ο κ. Πέτσας απέφυγε να μιλήσει για μνημονιακές υποχρεώσεις και περιορίστηκε να χαρακτηρίσει ως δυσλειτουργικό το σχήμα που προτείνεται για τη λειτουργία του Ταμείου Ανάκαμψης.

«Δεν θα το βάφτιζα αυτό ως μια προσπάθεια εισόδου μνημονιακών υποχρεώσεων, αλλά ως μια πολύ περίπλοκη διαδικασία διακυβέρνησης του Ταμείου Ανάκαμψης, η οποία θα φέρει πολύ μεγάλες δυσκολίες στην υλοποίηση των δράσεων που θα προβλέπονται από τα κράτη-μέλη, για να χρησιμοποιήσουν τα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης» είπε ο κ. Πέτσας και πρόσθεσε:

«Πιστεύουμε ότι μέσα στη διάρκεια της ημέρας θα υπάρξουν τροποποιήσεις στο θέμα της διακυβέρνησης του Ταμείου Ανάκαμψης και θα τοποθετηθούμε συνολικά στο τέλος. Αυτή τη στιγμή, αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι είναι πολύ δυσλειτουργικό το σχήμα που προτείνεται».

Κατά την εισαγωγική του τοποθέτηση ο κ. Πέτσας ενόψει της τέταρτης μέρας των εργασιών της Συνόδου Κορυφής είπε πως πρόκειται για «μια κρίσιμη συνεδρίαση που θα δείξει αν το βήμα της Ευρώπης προς περαιτέρω ολοκλήρωση και εμβάθυνση θα ολοκληρωθεί ή, αντίθετα, θα μείνει μετέωρο. Ελπίζουμε για το πρώτο και εργαζόμαστε για αυτό».

Συμβάλλει εποικοδομητικά

Αυτό που διαφαίνεται είναι πως η κυβέρνηση θέλει να παρθεί πάση θυσία μια απόφαση για το Ταμείο Ανάκαμψης ωστόσο δεν είναι σαφές πόσο οι διαπραγματεύσεις έχουν οδηγήσει κοντύτερα ή μακρύτερα από τις αρχικές θέσεις με τις οποίες προσήλθε σε αυτή τη σύνοδο ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος επεδίωκε μεταξύ άλλων να μην αλλάξει η αναλογία δανείων προς επιχορηγήσεις καθώς και να μην μπουν πρόσθετοι όροι επιτήρησης πέραν των προβλεπόμενων στο πλαίσιο της λειτουργίας των ευρωπαϊκών οργάνων.

«Ο Πρωθυπουργός όλο αυτό το τετραήμερο συμμετείχε ενεργά, όχι μόνο στην Ολομέλεια, αλλά και σε πολλές συσκέψεις στο περιθώριο της Συνόδου, από τις χώρες του Νότου, μέχρι το γκρουπ των λεγόμενων «φειδωλών χωρών». Αναδείχθηκε έτσι, άλλη μια φορά, πόσο πολύτιμη είναι για τη χώρα η ανάκτηση της αξιοπιστίας της. Γεγονός που αξιοποιείται από τον Πρωθυπουργό για να φέρει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα σε μια δύσκολη και ιστορικής σημασίας διαπραγμάτευση» ανέφερε ο κ. Πέτσας και σημείωσε:

«Σκοπός των παρεμβάσεών του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι να συμβάλλει εποικοδομητικά για μια επιτυχή κατάληξη της Συνόδου, ώστε να εγκριθεί το Ταμείο Ανάκαμψης και το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2021-2027, προκειμένου οι ευρωπαϊκοί πόροι να επαρκούν για την αντιμετώπιση των αναγκών και των απαιτήσεων των Ευρωπαίων πολιτών».