Εκτός από χρήµατα, χρειάζεται και εθνικού επιπέδου απόφαση
Άρθρο της Νίκης Δανδόλου, ειδικής γραμματέως διαχείρισης προγραμμάτων Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων
Σχεδόν κάθε µελέτη, διεθνής, ευρωπαϊκή ή εγχώρια, µας λέει -πολύ αφαιρετικά- τα εξής: Εχετε ταλαντούχο ανθρώπινο δυναµικό, αλλά δεν το υποστηρίζετε όπου και όπως πρέπει και σας φεύγει. Εχετε επιχειρήσεις, αλλά όχι πολλές κρίσιµου µεγέθους για τη δηµιουργία ποιοτικών και µόνιµων θέσεων εργασίας, και αυτές που έχετε τις εµποδίζετε µε τη γραφειοκρατία. Επενδύετε, αλλά το κάνετε συνήθως άταχτα ή χωρίς να εφαρµόζετε στην πράξη τη στρατηγική σας. Τα ανωτέρω συµπεράσµατα και παραινέσεις ακούγονται σαν κάθε µία από τις κατά καιρούς αξιολογήσεις προγραµµάτων του ΕΣΠΑ (σ.σ.: Μια ευτυχής υποχρέωση του σχετικού Κανονισµού της Ε.Ε. και από τις βασικές πηγές στη χώρα µας για αναλύσεις θεµατικών πολιτικών). Οι αριθµοί λένε την Ιστορία και θα γράψουν το µέλλον µας. Για ποια λειτουργικότητα της Πολιτείας µπορούµε να µιλήσουµε, ποια υποστήριξη µεταρρυθµίσεων, οικονοµικών και στρατηγικών, ποια δηµιουργικότητα των επιχειρήσεων και ποια αξιοποίηση προσόντων, εφόσον δεν πέσει δραστικά η ανεργία των νέων;
Ξέρουµε τι πρέπει να γίνει, όπως και ξέρουµε όλοι γιατί το ΕΣΠΑ δεν έχει πάντα τέλεια αποτελέσµατα. Και όχι, δεν είναι µόνο η -βαριάτυπολογία του. Είναι ότι µοιράζεται σε πολλά (spread too thin στη διεθνή ορολογία) και, άρα, δεν έχει επίπτωση. Είναι ότι το µοιράζουµε όπου έχουµε ανάγκη, µε την προοπτική επιβίωσης, όχι βελτίωσης, όχι µετασχηµατισµού. Οµως, πρέπει να µετασχηµατιστούν πολλές επιχειρήσεις, ακριβώς για να συνεχίσουν. Πρέπει να αλλάξουν η εκπαίδευση και οι δεξιότητες: γιατί τα παιδιά µας ή φεύγουν στο εξωτερικό ή µένουν άνεργα ή κάνουν την ίδια δουλειά που κληρονόµησαν από τους γονείς απλώς διαθέτοντας τώρα ένα πτυχίο στον τοίχο, όπως έλεγαν νέοι σε ένα πρόσφατο συνέδριο. Πρέπει να αλλάξουν και να γίνουν συστηµικές παρεµβάσεις σε τόσους τοµείς ακόµα. Γιατί ο κόσµος αλλάζει συνέχεια. Μέχρι να φτάσουµε τη µία µεταρρύθµιση, πολλές φορές οι εταίροι µας έχουν πάει στην επόµενη. Αυτήν τη στιγµή είµαστε σε µια συγκυρία µε σηµαντικούς διαθέσιµους πόρους από την Ε.Ε., τόσο από το ΕΣΠΑ 2014-2020, το επόµενο ΕΣΠΑ 2021-2027, όσο και από το Ταµείο Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας. Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο - ΕΚΤ (European Social Fund), µέρος του ΕΣΠΑ, είναι το πρώτο από τα ∆ιαρθρωτικά Ταµεία που δηµιουργήθηκε κατά την ίδια την ιδρυτική Συνθήκη της Ρώµης του 1957, για να υποστηρίξει τα κοινωνικά ζητήµατα, να τονώσει τις πολιτικές της εκπαίδευσης και της απασχόλησης. Στην Ελλάδα χρηµατοδοτεί εξαιρετικά και χρήσιµα έργα, από βρεφονηπιακούς σταθµούς µέχρι δράσεις στα πανεπιστήµια ή τις κινητές µονάδες του ΕΟ∆Υ για τον κορονοϊό. Και εδώ, όµως, υπάρχει µεγάλο πεδίο αποδοτικότερης αξιοποίησης, ακόµα κι αν το ΕΚΤ δεν µπορεί, φυσικά, από µόνο του να θεραπεύσει µια ανεργία των νέων της τάξης του 39%... Οι πόροι είναι κρίσιµο, κυριολεκτικά κρίσιµο, να τοποθετηθούν στρατηγικά. Εκεί που θα έχουµε «υπεραποδόσεις». Μόνο έτσι θα δηµιουργήσουµε δουλειές, σε τέτοιον βαθµό που θα φέρει τους ανθρώπους µας πίσω από το εξωτερικό ή θα προσελκύσει ξένες επενδύσεις. Και έτσι θα µπορέσουµε να υποστηρίξουµε και να διασφαλίσουµε και για τις επόµενες γενιές τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής.
Ξέρουμε τι πρέπει να γίνει, όπως και ξέρουμε όλοι γιατί το ΕΣΠΑ δεν έχει πάντα τέλεια αποτελέσματαΚαι αυτό δεν θα γίνει µόνο µε προσωρινή στήριξη, επιδόµατα ή άλλα. Θα γίνει µε θέσεις εργασίας. Που θα γίνουν από επιχειρήσεις. Νέες ή υφιστάµενες, που θα µεγαλώσουν ή θα αλλάξουν. Και οι επιχειρήσεις δηµιουργούνται υπό συγκεκριµένες συνθήκες. Που ξέρουµε ποιες είναι. Τι χρειάζεται για να τα πετύχουµε αυτά; Χρήµατα; Ναι, αλλά όχι µόνο. Για την ακρίβεια, πρώτα χρειάζεται απόφαση. Η απόφαση, όµως, δεν είναι µόνο της Πολιτείας, είναι µια εθνικού επιπέδου συνολική µας απόφαση.
Ξέρουµε τι πρέπει να γίνει, όπως και ξέρουµε όλοι γιατί το ΕΣΠΑ δεν έχει πάντα τέλεια αποτελέσµατα. Και όχι, δεν είναι µόνο η -βαριάτυπολογία του. Είναι ότι µοιράζεται σε πολλά (spread too thin στη διεθνή ορολογία) και, άρα, δεν έχει επίπτωση. Είναι ότι το µοιράζουµε όπου έχουµε ανάγκη, µε την προοπτική επιβίωσης, όχι βελτίωσης, όχι µετασχηµατισµού. Οµως, πρέπει να µετασχηµατιστούν πολλές επιχειρήσεις, ακριβώς για να συνεχίσουν. Πρέπει να αλλάξουν η εκπαίδευση και οι δεξιότητες: γιατί τα παιδιά µας ή φεύγουν στο εξωτερικό ή µένουν άνεργα ή κάνουν την ίδια δουλειά που κληρονόµησαν από τους γονείς απλώς διαθέτοντας τώρα ένα πτυχίο στον τοίχο, όπως έλεγαν νέοι σε ένα πρόσφατο συνέδριο. Πρέπει να αλλάξουν και να γίνουν συστηµικές παρεµβάσεις σε τόσους τοµείς ακόµα. Γιατί ο κόσµος αλλάζει συνέχεια. Μέχρι να φτάσουµε τη µία µεταρρύθµιση, πολλές φορές οι εταίροι µας έχουν πάει στην επόµενη. Αυτήν τη στιγµή είµαστε σε µια συγκυρία µε σηµαντικούς διαθέσιµους πόρους από την Ε.Ε., τόσο από το ΕΣΠΑ 2014-2020, το επόµενο ΕΣΠΑ 2021-2027, όσο και από το Ταµείο Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας. Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο - ΕΚΤ (European Social Fund), µέρος του ΕΣΠΑ, είναι το πρώτο από τα ∆ιαρθρωτικά Ταµεία που δηµιουργήθηκε κατά την ίδια την ιδρυτική Συνθήκη της Ρώµης του 1957, για να υποστηρίξει τα κοινωνικά ζητήµατα, να τονώσει τις πολιτικές της εκπαίδευσης και της απασχόλησης. Στην Ελλάδα χρηµατοδοτεί εξαιρετικά και χρήσιµα έργα, από βρεφονηπιακούς σταθµούς µέχρι δράσεις στα πανεπιστήµια ή τις κινητές µονάδες του ΕΟ∆Υ για τον κορονοϊό. Και εδώ, όµως, υπάρχει µεγάλο πεδίο αποδοτικότερης αξιοποίησης, ακόµα κι αν το ΕΚΤ δεν µπορεί, φυσικά, από µόνο του να θεραπεύσει µια ανεργία των νέων της τάξης του 39%... Οι πόροι είναι κρίσιµο, κυριολεκτικά κρίσιµο, να τοποθετηθούν στρατηγικά. Εκεί που θα έχουµε «υπεραποδόσεις». Μόνο έτσι θα δηµιουργήσουµε δουλειές, σε τέτοιον βαθµό που θα φέρει τους ανθρώπους µας πίσω από το εξωτερικό ή θα προσελκύσει ξένες επενδύσεις. Και έτσι θα µπορέσουµε να υποστηρίξουµε και να διασφαλίσουµε και για τις επόµενες γενιές τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής.
