Επικουρική ασφάλιση: Πώς θα λειτουργήσει ο ατομικός κουμπαράς
Μπορεί το υπουργείο Εργασίας το τελευταίο διάστημα να έχει ρίξει όλο το βάρος στο εργασιακό νομοσχέδιο, το οποίο κατατέθηκε στην Βουλή τις προηγούμενες ημέρες, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι έχει σταματήσει να υλοποιεί με γοργούς ρυθμούς τον σχεδιασμό του για την αναμόρφωση του συστήματος επικουρικής ασφάλισης. Η αλλαγή της επικουρικής ασφάλισης αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα και καθημερινά υπάρχουν πολύωρες «ζυμώσεις» ανάμεσα στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου και υπηρεσιακά στελέχη προκειμένου να συμπληρωθεί το πάζλ που θα συνθέτει το νέο καθεστώς επικουρικής ασφάλισης.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις μέσα στον Ιούνιο αναμένεται να δοθεί σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου για το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης σύμφωνα με το οποίο από 1η Ιανουαρίου του 2022 κάθε νέος εργαζόμενος θα έχει έναν ατομικό «κουμπαρά», στον οποίο θα αποταμιεύονται οι εισφορές του. Αυτό σημαίνει ότι με το νέο σύστημα, το λεγόμενο κεφαλαιοποιητικό, οι εισφορές των νέων εργαζομένων δεν θα χρηματοδοτούν τις τωρινές συντάξεις, αλλά θα αποταμιεύονται προκειμένου να επενδυθούν σε ομόλογα ή μετοχές για τις συντάξεις των ίδιων των ασφαλισμένων.
Στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης εκτιμούν ότι το όφελος από την αλλαγή του ασφαλιστικού συστήματος από διανεμητικό σε κεφαλαιοποιητικό στις επικουρικές συντάξεις θα δώσει «ανάσα» στους μελλοντικούς συνταξιούχους, καθώς θα μπορούν στο τέλος του εργασιακού τους βίου, να λαμβάνουν αυξημένη επικουρική σύνταξη. Κι αυτό, γιατί αυτή θα υπολογίζεται στη βάση των εισφορών που έχουν καταβάλλει και των αποδόσεων των επενδύσεών τους.
Υπενθυμίζεται ότι το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης αφορά σε νέους μισθωτούς δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας, νέους αυτοαπασχολούμενους που εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας και απασχολούνται σε κλάδους στους οποίους σήμερα είναι υποχρεωτική η επικουρική ασφάλιση (π.χ. μηχανικοί, δικηγόροι), και όλους τους υφιστάμενους εργαζομένους (μισθωτούς και αυτοαπασχολούμενους) ηλικίας έως 35 ετών, οι οποίοι ωστόσο μπορούν να υπαχθούν στο νέο καθεστώς προαιρετικά.
Τα προφίλ των επενδύσεων θα είναι τρία. Το πρώτο θα είναι το «συντηρητικό», το δεύτερο θα είναι πιο «ισορροπημένο» και το τρίτο λίγο «ριψοκίνδυνο». Ο κάθε ασφαλισμένος θα μπορεί να επιλέγει με τι αναλογία θα τοποθετείται και σε ποιο από αυτά τα προφίλ. Το επίπεδο του κινδύνου των επενδύσεων θα είναι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του ασφαλιστικού βίου του ασφαλισμένου. Όσο περνούν τα χρόνια όλες οι επενδύσεις γίνονται λιγότερο ριψοκίνδυνες. Το υψηλότερο επίπεδο κινδύνου θα υπάρχει μόνο στην αρχή του εργασιακού βίου του ασφαλισμένου και θα έχει μεγάλο χρονικό ορίζοντα στις επενδύσεις του, ενώ το επίπεδο του κινδύνου θα αποκλιμακώνεται σταδιακά.
Το βασικό σενάριο προβλέπει ότι το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών υπέρ του νέου Δημόσιου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης Κεφαλαιοποιητικής Λειτουργίας θα ανέλθει στο 6,5% επί των μεικτών αποδοχών των μισθωτών, όπως ισχύει και στον επικουρικό κλάδο του e-ΕΦΚΑ.
Το βάρος της διαχείρισης του νέου συστήματος θα το σηκώσει ένας νέος φορέας, ο οποίος σύμφωνα με υπηρεσιακά στελέχη, θα είναι έτοιμος μέχρι το τέλος του 2021.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις μέσα στον Ιούνιο αναμένεται να δοθεί σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου για το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης σύμφωνα με το οποίο από 1η Ιανουαρίου του 2022 κάθε νέος εργαζόμενος θα έχει έναν ατομικό «κουμπαρά», στον οποίο θα αποταμιεύονται οι εισφορές του. Αυτό σημαίνει ότι με το νέο σύστημα, το λεγόμενο κεφαλαιοποιητικό, οι εισφορές των νέων εργαζομένων δεν θα χρηματοδοτούν τις τωρινές συντάξεις, αλλά θα αποταμιεύονται προκειμένου να επενδυθούν σε ομόλογα ή μετοχές για τις συντάξεις των ίδιων των ασφαλισμένων.
Στελέχη της κοινωνικής ασφάλισης εκτιμούν ότι το όφελος από την αλλαγή του ασφαλιστικού συστήματος από διανεμητικό σε κεφαλαιοποιητικό στις επικουρικές συντάξεις θα δώσει «ανάσα» στους μελλοντικούς συνταξιούχους, καθώς θα μπορούν στο τέλος του εργασιακού τους βίου, να λαμβάνουν αυξημένη επικουρική σύνταξη. Κι αυτό, γιατί αυτή θα υπολογίζεται στη βάση των εισφορών που έχουν καταβάλλει και των αποδόσεων των επενδύσεών τους.
Υπενθυμίζεται ότι το νέο σύστημα επικουρικής ασφάλισης αφορά σε νέους μισθωτούς δημόσιου και ιδιωτικού τομέα που εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας, νέους αυτοαπασχολούμενους που εισέρχονται για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας και απασχολούνται σε κλάδους στους οποίους σήμερα είναι υποχρεωτική η επικουρική ασφάλιση (π.χ. μηχανικοί, δικηγόροι), και όλους τους υφιστάμενους εργαζομένους (μισθωτούς και αυτοαπασχολούμενους) ηλικίας έως 35 ετών, οι οποίοι ωστόσο μπορούν να υπαχθούν στο νέο καθεστώς προαιρετικά.
Τα προφίλ των επενδύσεων θα είναι τρία. Το πρώτο θα είναι το «συντηρητικό», το δεύτερο θα είναι πιο «ισορροπημένο» και το τρίτο λίγο «ριψοκίνδυνο». Ο κάθε ασφαλισμένος θα μπορεί να επιλέγει με τι αναλογία θα τοποθετείται και σε ποιο από αυτά τα προφίλ. Το επίπεδο του κινδύνου των επενδύσεων θα είναι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του ασφαλιστικού βίου του ασφαλισμένου. Όσο περνούν τα χρόνια όλες οι επενδύσεις γίνονται λιγότερο ριψοκίνδυνες. Το υψηλότερο επίπεδο κινδύνου θα υπάρχει μόνο στην αρχή του εργασιακού βίου του ασφαλισμένου και θα έχει μεγάλο χρονικό ορίζοντα στις επενδύσεις του, ενώ το επίπεδο του κινδύνου θα αποκλιμακώνεται σταδιακά.
Το βασικό σενάριο προβλέπει ότι το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών υπέρ του νέου Δημόσιου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης Κεφαλαιοποιητικής Λειτουργίας θα ανέλθει στο 6,5% επί των μεικτών αποδοχών των μισθωτών, όπως ισχύει και στον επικουρικό κλάδο του e-ΕΦΚΑ.
Το βάρος της διαχείρισης του νέου συστήματος θα το σηκώσει ένας νέος φορέας, ο οποίος σύμφωνα με υπηρεσιακά στελέχη, θα είναι έτοιμος μέχρι το τέλος του 2021.
