Ναυτιλία: Η πανδημία προκαλεί έμφραγμα σε πλοία και logistics
Παράταση στις ελλείψεις και τις καθυστερήσεις που παρατηρούνται στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα τους τελευταίους μήνες, είναι πιθανό να επιφέρει το «έμφραγμα» με τα πληρώματα των πλοίων της εμπορικής ναυτιλίας. Περίπου 200.000 ναυτικοί και μηχανικοί βρίσκονται σήμερα εγκλωβισμένοι σε μια ατέρμονη διαδικασία εναλλαγής πληρωμάτων. Συγκεκριμένα,όπως αναφέρει το Διεθνές Ναυτιλιακό Επιμελητήριο (International Chamber of Shipping), 100.000 μέλη πληρώματος είναι εγκλωβισμένα σε πλοία για διάστημα πολύ μεγαλύτερο του τυπικού των 3-9 μηνών.
Επιπλέον 100.000 είναι στην ξηρά, χωρίς να μπορούν να επιβιβαστούν στα πλοία και να βιοποριστούν, απαλλάσσοντας ταυτόχρονα και τους ναυτικούς εκείνους που έχουν συμπληρώσει ακόμα και ένα χρόνο πάνω σε ένα πλοίο.
Το πρόβλημα με την αντικατάσταση ναυτικών
Ουσιαστικά, οι ναυτικοί βιώνουν ξανά την κρίση του 2020, όταν ξέσπασε η πανδημία, καθώς οι εταιρείες δεν μπορούν να προχωρήσουν σε αντικατάσταση μελών του πληρώματος, λόγω των μέτρων περιορισμού της πανδημίας που έχουν υιοθετήσει ξανά πολλές χώρες (π.χ. υποχρεωτική καραντίνα 14 ημερών για όποιον εισέρχεται στη χώρα, ή ακόμα και απαγόρευση εισόδου αν δεν είναι πλήρως εμβολιασμένος). Αιτία είναι το νέο, πολύ πιο μεταδοτικό, στέλεχος Δ της πανδημίας, το οποίο έχει πλήξει μεγάλο μέρος της Ασίας, όπου και διαμένει μεγάλο ποσοστό των 1,7 εκατ. ναυτικών του παγκόσμιου εμπορικού στόλου (π.χ. Ινδία, Φιλιππίνες, Κίνα κτλ.).
Το νέο αυτό κύμα κρουσμάτων έχει ωθήσει πολλές από τις χώρες της περιοχής στο να αποκόψουν ακόμα και την πρόσβαση στην ξηρά για τα μέλη των πληρωμάτων των πλοίων που προσεγγίζουν στα λιμάνια. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, έχει αποκλειστεί ακόμα και η πρόσβαση σε νοσοκομειακή περίθαλψη για μέλη πληρωμάτων, που έχουν βρεθεί θετικά στον κορωνοϊό. Εφόσον υπάρξει θετικό κρούσμα, ένα πλοίο δεν μπορεί να φορτώσει, ή ξεφορτώσει το φορτίο του, πριν να περάσουν τουλάχιστον 14 ημέρες από την σχετική διάγνωση. Αυτό μεταφράζεται σε σοβαρές καθυστερήσεις. Το πρόβλημα επιτείνεται και από το γεγονός ότι υπολογίζεται ότι έχει εμβολιαστεί μόλις το 2,5% των πληρωμάτων του παγκόσμιου στόλου.
Ανθρωπιστική κρίση στη θάλασσα
Πρόκειται για μια ανθρωπιστική κρίση που εκτυλίσσεται στην θάλασσα, όπως έχει αναφέρει ακόμα και ο ίδιος ο ΟΗΕ, παροτρύνοντας τις κυβερνήσεις να κατατάξουν τους ναυτικούς στην κατηγορία των εργαζομένων πρώτης γραμμής, όπως δηλαδή το υγειονομικό προσωπικό. Με δεδομένο ότι το 90% του παγκόσμιου εμπορίου γίνεται διά της θάλασσας, η νέα αυτή κρίση απειλεί ξανά την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, καθώς θα υπάρξουν νέες καθυστερήσεις κι ενδεχομένως κι ελλείψεις σε πρώτες ύλες, όπως πετρέλαιο και σιδηρομετάλλευμα, μέχρι σιτηρά και ηλεκτρονικά προϊόντα.
Πάνω από το 1/3 των πληρωμάτων του παγκόσμιου στόλου προέρχονται από την Ινδία και τις Φιλιππίνες. Αμφότερες οι χώρες πλήττονται βάναυσα από διαδοχικά κύματα της πανδημίας, με αποτέλεσμα να είναι εξαιρετικά δύσκολη η αντικατάσταση πληρωμάτων με νέα, τη στιγμή, που η μέγιστη διάρκεια μιας σύμβασης για υπηρεσία σε πλοίο δεν επιτρέπεται να ξεπερνά τους 11 μήνες, σύμφωνα με τις διεθνείς συνθήκες. Ωστόσο, μόνο τον φετινό Ιούλιο, υπολογίστηκε ότι σχεδόν το 9% των ναυτικών που βρίσκονται σε κάποιο πλοίο, έχουν ξεπεράσει το επιτρεπόμενο αυτό διάστημα. Τον Μάιο, το ποσοστό αυτό μόλις που ξεπερνούσε το 7%, σύμφωνα με τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Global Maritime Forum, που απαρτίζεται από 10 εταιρείες διαχείρισης πλοίων, υπεύθυνες για την απασχόληση πάνω από 90.000 μελών πληρώματος.
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, περίπου 50.000 ναυτικοί εναλλάσσονται σε μηνιαία βάση στα πλοία του διεθνούς στόλου. Ωστόσο, με τους περιορισμούς που υφίστανται σήμερα, ιδίως σε χώρες όπως η Κίνα, η Νότια Κορέα και η Ταϊβάν, που φιλοξενούν μερικά από τα μεγαλύερα λιμάνια παγκοσμίως, το νούμερο αυτό είναι πολύ χαμηλότερο.
Τα συνεχιζόμενα προβλήματα δεν αποκλείεται πλέον να έχουν και μακροπρόθεσμες συνέπειες. Σε έρευνα που διεξήγαγε η Διεθνής Ομοσπονδία Εργαζομένων στις Μεταφορές (ITF) τον περασμένο Μάρτιο, προέκυψε ότι σχεδόν οι μισοί ναυτικοί, είτε σκέφτονται σοβαρά να στραφούν σε άλλο επάγγελμα, αποχωρώντας από τον κλάδο, είτε δεν είναι καθόλου βέβαιοι ότι επιθυμούν να παραμείνουν. Έτσι, δεν αποκλείεται να υπάρξει σύντομα και μια γενικότερη έλλειψη ναυτικών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την λειτουργία του παγκόσμιου στόλου και αντίστοιχα για το διεθνές εμπόριο.
Επιπλέον 100.000 είναι στην ξηρά, χωρίς να μπορούν να επιβιβαστούν στα πλοία και να βιοποριστούν, απαλλάσσοντας ταυτόχρονα και τους ναυτικούς εκείνους που έχουν συμπληρώσει ακόμα και ένα χρόνο πάνω σε ένα πλοίο.
Το πρόβλημα με την αντικατάσταση ναυτικών
Ουσιαστικά, οι ναυτικοί βιώνουν ξανά την κρίση του 2020, όταν ξέσπασε η πανδημία, καθώς οι εταιρείες δεν μπορούν να προχωρήσουν σε αντικατάσταση μελών του πληρώματος, λόγω των μέτρων περιορισμού της πανδημίας που έχουν υιοθετήσει ξανά πολλές χώρες (π.χ. υποχρεωτική καραντίνα 14 ημερών για όποιον εισέρχεται στη χώρα, ή ακόμα και απαγόρευση εισόδου αν δεν είναι πλήρως εμβολιασμένος). Αιτία είναι το νέο, πολύ πιο μεταδοτικό, στέλεχος Δ της πανδημίας, το οποίο έχει πλήξει μεγάλο μέρος της Ασίας, όπου και διαμένει μεγάλο ποσοστό των 1,7 εκατ. ναυτικών του παγκόσμιου εμπορικού στόλου (π.χ. Ινδία, Φιλιππίνες, Κίνα κτλ.).
Το νέο αυτό κύμα κρουσμάτων έχει ωθήσει πολλές από τις χώρες της περιοχής στο να αποκόψουν ακόμα και την πρόσβαση στην ξηρά για τα μέλη των πληρωμάτων των πλοίων που προσεγγίζουν στα λιμάνια. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, έχει αποκλειστεί ακόμα και η πρόσβαση σε νοσοκομειακή περίθαλψη για μέλη πληρωμάτων, που έχουν βρεθεί θετικά στον κορωνοϊό. Εφόσον υπάρξει θετικό κρούσμα, ένα πλοίο δεν μπορεί να φορτώσει, ή ξεφορτώσει το φορτίο του, πριν να περάσουν τουλάχιστον 14 ημέρες από την σχετική διάγνωση. Αυτό μεταφράζεται σε σοβαρές καθυστερήσεις. Το πρόβλημα επιτείνεται και από το γεγονός ότι υπολογίζεται ότι έχει εμβολιαστεί μόλις το 2,5% των πληρωμάτων του παγκόσμιου στόλου.
Ανθρωπιστική κρίση στη θάλασσα
Πρόκειται για μια ανθρωπιστική κρίση που εκτυλίσσεται στην θάλασσα, όπως έχει αναφέρει ακόμα και ο ίδιος ο ΟΗΕ, παροτρύνοντας τις κυβερνήσεις να κατατάξουν τους ναυτικούς στην κατηγορία των εργαζομένων πρώτης γραμμής, όπως δηλαδή το υγειονομικό προσωπικό. Με δεδομένο ότι το 90% του παγκόσμιου εμπορίου γίνεται διά της θάλασσας, η νέα αυτή κρίση απειλεί ξανά την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, καθώς θα υπάρξουν νέες καθυστερήσεις κι ενδεχομένως κι ελλείψεις σε πρώτες ύλες, όπως πετρέλαιο και σιδηρομετάλλευμα, μέχρι σιτηρά και ηλεκτρονικά προϊόντα.
Πάνω από το 1/3 των πληρωμάτων του παγκόσμιου στόλου προέρχονται από την Ινδία και τις Φιλιππίνες. Αμφότερες οι χώρες πλήττονται βάναυσα από διαδοχικά κύματα της πανδημίας, με αποτέλεσμα να είναι εξαιρετικά δύσκολη η αντικατάσταση πληρωμάτων με νέα, τη στιγμή, που η μέγιστη διάρκεια μιας σύμβασης για υπηρεσία σε πλοίο δεν επιτρέπεται να ξεπερνά τους 11 μήνες, σύμφωνα με τις διεθνείς συνθήκες. Ωστόσο, μόνο τον φετινό Ιούλιο, υπολογίστηκε ότι σχεδόν το 9% των ναυτικών που βρίσκονται σε κάποιο πλοίο, έχουν ξεπεράσει το επιτρεπόμενο αυτό διάστημα. Τον Μάιο, το ποσοστό αυτό μόλις που ξεπερνούσε το 7%, σύμφωνα με τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Global Maritime Forum, που απαρτίζεται από 10 εταιρείες διαχείρισης πλοίων, υπεύθυνες για την απασχόληση πάνω από 90.000 μελών πληρώματος.
Υπό φυσιολογικές συνθήκες, περίπου 50.000 ναυτικοί εναλλάσσονται σε μηνιαία βάση στα πλοία του διεθνούς στόλου. Ωστόσο, με τους περιορισμούς που υφίστανται σήμερα, ιδίως σε χώρες όπως η Κίνα, η Νότια Κορέα και η Ταϊβάν, που φιλοξενούν μερικά από τα μεγαλύερα λιμάνια παγκοσμίως, το νούμερο αυτό είναι πολύ χαμηλότερο.
Τα συνεχιζόμενα προβλήματα δεν αποκλείεται πλέον να έχουν και μακροπρόθεσμες συνέπειες. Σε έρευνα που διεξήγαγε η Διεθνής Ομοσπονδία Εργαζομένων στις Μεταφορές (ITF) τον περασμένο Μάρτιο, προέκυψε ότι σχεδόν οι μισοί ναυτικοί, είτε σκέφτονται σοβαρά να στραφούν σε άλλο επάγγελμα, αποχωρώντας από τον κλάδο, είτε δεν είναι καθόλου βέβαιοι ότι επιθυμούν να παραμείνουν. Έτσι, δεν αποκλείεται να υπάρξει σύντομα και μια γενικότερη έλλειψη ναυτικών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την λειτουργία του παγκόσμιου στόλου και αντίστοιχα για το διεθνές εμπόριο.
