Οι ελληνικές επενδύσεις για την απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο
Οι προχθεσινές ανακοινώσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για τον δεύτερο τερματικό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από την Gastrade στην Αλεξανδρούπολη έρχονται να συμπληρώσουν ένα κύμα επενδύσεων σε αποθηκευτικές εγκαταστάσεις LNG που προωθείται ή σχεδιάζεται τους τελευταίους μήνες. Ισχυροί ενεργειακοί όμιλοι και όχι μόνο έχουν σε αρχικό ή προχωρημένο στάδιο σχέδια για νέες υποδομές φυσικού αερίου που θα περιορίσουν την ενεργειακή εξάρτηση από το ρωσικό αέριο.
Ταυτόχρονα «κουμπώνουν» με την ευρωπαϊκή στροφή προς το LNG, υπό το φόβο αντιποίνων της Μόσχας, και την ανάγκη για τροφοδοσία γειτονικών αγορών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η ανάγκη για ενιαία ρύθμιση των αποθηκευτικών χώρων LNG της Ευρώπης παράλληλα με ενίσχυση των σχετικών επενδύσεων επισημάνθηκε στο τελευταίο, έκτακτο, συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης την περασμένη Δευτέρα.
Τα νέα έργα έρχονται να συμπληρώσουν τη μοναδική υποδομή αποθήκευσης LNG που διαθέτει σήμερα η Ελλάδα στην Ρεβυθούσα. Εκτός από την Gastrade, στην οποία συμμετέχουν ο όμιλος Κοπελούζου, η Gaslog Cyprus Investments Ltd του εφοπλιστή Πήτερ Λιβανού, η ΔΕΠΑ Εμπορίας, η βουλγαρική κρατική εταιρεία Bulgartransgaz EAD και ο ΔΕΣΦΑ με 20% ο κάθε ένας, σε προχωρημένο στάδιο βρίσκεται και ο σχεδιασμός της Διώρυγα Gas του ομίλου Motor Oil για τερματικό σταθμό (FSRU) στους Αγίους Θεοδώρους.
Επί μήνες σέρνεται, εν μέσω διαφωνιών μεταξύ ΔΕΣΦΑ και ΡΑΕ, ο διαγωνισμός του ΤΑΙΠΕΔ για την υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου ανοικτά της Καβάλας. Το ρυθμιστικό πλαίσιο (οι επενδύσεις που συνοδεύουν την υπόγεια αποθήκη και ο Κανονισμός Τιμολόγησης) εκκρεμεί αν και θεωρείται θέμα ημερών η ολοκλήρωσή του. Στο διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον η κοινοπραξία ΔΕΣΦΑ – ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και η Energean που εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα πετρελαίου του Πρίνου.
Σχέδιο για FSRU στην Θεσσαλονίκη έχει επεξεργαστεί και ο όμιλος των Ελληνικών Πετρελαίων (ΕΛΠΕ) μέσω της θυγατρικής Elpedison χωρίς να έχει προχωρήσει. Αντίστοιχο σχέδιο για πλωτό τερματικό σταθμό LNG παράλληλα με μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ακούγεται πως επεξεργάζεται και ο εφοπλιστής Γ. Προκοπίου που είχε επικρατήσει στο διαγωνισμό για τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά αν και θεωρείται εξαιρετικά δύσκολη την υλοποίησή του. Εξίσου δύσκολα εκτιμάται πως θα προχωρήσει πρόταση για αντίστοιχο τερματικό ανοικτά του Βόλου από την εταιρεία Mediterranean Gas. Η τελευταία έχει υποβάλει και αίτημα για χορήγηση αδείας Ανεξάρτητου Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΑΣΦΑ) στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ).
Το διπλό FSRU της Αλεξανδρούπολης
Η Gastrade είναι η πρώτη εταιρεία στην Ελλάδα η οποία έλαβε άδεια ΑΣΦΑ για το έργο του «Τερματικού Σταθμού LNG Αλεξανδρούπολης» για το οποίο πρόσφατα ελήφθη η Τελική Επενδυτική Απόφαση και τώρα βρίσκεται σε φάση υλοποίησης με στόχο να λειτουργήσει στα τέλη του επόμενου χρόνου. Η πλωτή μονάδα θα διαθέτει αποθηκευτικούς χώρους 170.000 κυβικών μέτρων και δυνατότητα παροχής φυσικού αερίου άνω των 5,5 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως. Θα συνδέεται με το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου με αγωγό μήκους 28 χιλιομέτρων ώστε στη συνέχεια να τροφοδοτεί όχι μόνο την ελληνική αγορά, αλλά και τις γειτονικές αγορές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Παράλληλα έχει δυνατότητα μετατροπής ώστε να αποθηκεύεται και να μεταφέρεται υδρογόνο. Το συνολικό ύψος της επένδυσης φτάνει τα 380 εκατ. ευρώ.
Την Τετάρτη στη Βουλή ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης ανακοίνωσε πως σχεδιάζεται και δεύτερο FSRU στην Αλεξανδρούπολη. Λίγο αργότερα η Gastrade ανακοίνωσε πως κατέθεσε στη ΡΑΕ αίτηση για τη χορήγηση νέας Άδειας Ανεξάρτητου Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΑΣΦΑ). Το δεύτερο FSRU θα έχει τις ίδιες ικανότητες αποθήκευσης και μεταφοράς με το πρώτο.
Μέσα στους επόμενους μήνες θα ληφθεί και η τελική επενδυτική απόφαση για την επένδυση του ομίλου Motor Oil μέσω της Διώρυγα Gas στο FSRU στους Αγίους Θεοδώρους δίπλα στα διυλιστήρια. Αυτή την περίοδο ο όμιλος βρίσκεται στο στάδιο ολοκλήρωσης του χρηματοοικονομικού μοντέλου της επένδυσης. Όπως έχει ανακοινωθεί, το έργο θα αποτελείται από πλωτό τερματικό σταθμό παραλαβής, προσωρινής αποθήκευσης και αεριοποίησης LNG που θα βρίσκεται νοτιοδυτικά του διυλιστηρίου της Motor Oil. Η ΔΙΩΡΥΓΑ GAS έχει συμπεριληφθεί στο 10ετές πλάνο ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ (2021-2030) και θα συνδεθεί με το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) μέσω χερσαίου αγωγού (που θα κατασκευαστεί με τεχνολογία ανάμειξης υδρογόνου). Η χωρητικότητα αποθήκευσης της μονάδας είναι έως 210.000 κυβικά μέτρα και ετήσια εκτιμώμενη ζήτηση 2,5 δισ. κυβικά μέτρα.
Η κυριαρχία των Ελλήνων εφοπλιστών στο LNG
Όσον αφορά στη μεταφορά του πολύτιμου καυσίμου, η κυριαρχία των Ελλήνων εφοπλιστών στα πλοία μεταφοράς LNG και υγραερίου (LPG) είναι αδιαμφισβήτητη καθώς ελέγχουν περίπου το 16,6% του παγκόσμιου στόλου. Μάλιστα πέρυσι οι Έλληνες εφοπλιστές βρέθηκαν στην πρώτη θέση διεθνώς με βάση τις νέες παραγγελίες πλοίων μεταφοράς LNG / LPG. Τα στοιχεία της εταιρείας ερευνών Vessels Value δείχνουν πως κατά τη διάρκεια της περυσινής χρονιάς παρήγγειλαν 18 πλοία μεταφοράς LNG συνολικής αξίας 3,63 δισ. δολαρίων αλλά και 14 πλοία μεταφοράς LPG αξίας 823 εκατ. δολαρίων.
Ταυτόχρονα «κουμπώνουν» με την ευρωπαϊκή στροφή προς το LNG, υπό το φόβο αντιποίνων της Μόσχας, και την ανάγκη για τροφοδοσία γειτονικών αγορών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η ανάγκη για ενιαία ρύθμιση των αποθηκευτικών χώρων LNG της Ευρώπης παράλληλα με ενίσχυση των σχετικών επενδύσεων επισημάνθηκε στο τελευταίο, έκτακτο, συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης την περασμένη Δευτέρα.
Τα νέα έργα έρχονται να συμπληρώσουν τη μοναδική υποδομή αποθήκευσης LNG που διαθέτει σήμερα η Ελλάδα στην Ρεβυθούσα. Εκτός από την Gastrade, στην οποία συμμετέχουν ο όμιλος Κοπελούζου, η Gaslog Cyprus Investments Ltd του εφοπλιστή Πήτερ Λιβανού, η ΔΕΠΑ Εμπορίας, η βουλγαρική κρατική εταιρεία Bulgartransgaz EAD και ο ΔΕΣΦΑ με 20% ο κάθε ένας, σε προχωρημένο στάδιο βρίσκεται και ο σχεδιασμός της Διώρυγα Gas του ομίλου Motor Oil για τερματικό σταθμό (FSRU) στους Αγίους Θεοδώρους.
Επί μήνες σέρνεται, εν μέσω διαφωνιών μεταξύ ΔΕΣΦΑ και ΡΑΕ, ο διαγωνισμός του ΤΑΙΠΕΔ για την υπόγεια αποθήκη φυσικού αερίου ανοικτά της Καβάλας. Το ρυθμιστικό πλαίσιο (οι επενδύσεις που συνοδεύουν την υπόγεια αποθήκη και ο Κανονισμός Τιμολόγησης) εκκρεμεί αν και θεωρείται θέμα ημερών η ολοκλήρωσή του. Στο διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον η κοινοπραξία ΔΕΣΦΑ – ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και η Energean που εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα πετρελαίου του Πρίνου.
Σχέδιο για FSRU στην Θεσσαλονίκη έχει επεξεργαστεί και ο όμιλος των Ελληνικών Πετρελαίων (ΕΛΠΕ) μέσω της θυγατρικής Elpedison χωρίς να έχει προχωρήσει. Αντίστοιχο σχέδιο για πλωτό τερματικό σταθμό LNG παράλληλα με μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ακούγεται πως επεξεργάζεται και ο εφοπλιστής Γ. Προκοπίου που είχε επικρατήσει στο διαγωνισμό για τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά αν και θεωρείται εξαιρετικά δύσκολη την υλοποίησή του. Εξίσου δύσκολα εκτιμάται πως θα προχωρήσει πρόταση για αντίστοιχο τερματικό ανοικτά του Βόλου από την εταιρεία Mediterranean Gas. Η τελευταία έχει υποβάλει και αίτημα για χορήγηση αδείας Ανεξάρτητου Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΑΣΦΑ) στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ).
Το διπλό FSRU της Αλεξανδρούπολης
Η Gastrade είναι η πρώτη εταιρεία στην Ελλάδα η οποία έλαβε άδεια ΑΣΦΑ για το έργο του «Τερματικού Σταθμού LNG Αλεξανδρούπολης» για το οποίο πρόσφατα ελήφθη η Τελική Επενδυτική Απόφαση και τώρα βρίσκεται σε φάση υλοποίησης με στόχο να λειτουργήσει στα τέλη του επόμενου χρόνου. Η πλωτή μονάδα θα διαθέτει αποθηκευτικούς χώρους 170.000 κυβικών μέτρων και δυνατότητα παροχής φυσικού αερίου άνω των 5,5 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως. Θα συνδέεται με το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου με αγωγό μήκους 28 χιλιομέτρων ώστε στη συνέχεια να τροφοδοτεί όχι μόνο την ελληνική αγορά, αλλά και τις γειτονικές αγορές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Παράλληλα έχει δυνατότητα μετατροπής ώστε να αποθηκεύεται και να μεταφέρεται υδρογόνο. Το συνολικό ύψος της επένδυσης φτάνει τα 380 εκατ. ευρώ.
Την Τετάρτη στη Βουλή ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης ανακοίνωσε πως σχεδιάζεται και δεύτερο FSRU στην Αλεξανδρούπολη. Λίγο αργότερα η Gastrade ανακοίνωσε πως κατέθεσε στη ΡΑΕ αίτηση για τη χορήγηση νέας Άδειας Ανεξάρτητου Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΑΣΦΑ). Το δεύτερο FSRU θα έχει τις ίδιες ικανότητες αποθήκευσης και μεταφοράς με το πρώτο.
Μέσα στους επόμενους μήνες θα ληφθεί και η τελική επενδυτική απόφαση για την επένδυση του ομίλου Motor Oil μέσω της Διώρυγα Gas στο FSRU στους Αγίους Θεοδώρους δίπλα στα διυλιστήρια. Αυτή την περίοδο ο όμιλος βρίσκεται στο στάδιο ολοκλήρωσης του χρηματοοικονομικού μοντέλου της επένδυσης. Όπως έχει ανακοινωθεί, το έργο θα αποτελείται από πλωτό τερματικό σταθμό παραλαβής, προσωρινής αποθήκευσης και αεριοποίησης LNG που θα βρίσκεται νοτιοδυτικά του διυλιστηρίου της Motor Oil. Η ΔΙΩΡΥΓΑ GAS έχει συμπεριληφθεί στο 10ετές πλάνο ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ (2021-2030) και θα συνδεθεί με το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) μέσω χερσαίου αγωγού (που θα κατασκευαστεί με τεχνολογία ανάμειξης υδρογόνου). Η χωρητικότητα αποθήκευσης της μονάδας είναι έως 210.000 κυβικά μέτρα και ετήσια εκτιμώμενη ζήτηση 2,5 δισ. κυβικά μέτρα.
Η κυριαρχία των Ελλήνων εφοπλιστών στο LNG
Όσον αφορά στη μεταφορά του πολύτιμου καυσίμου, η κυριαρχία των Ελλήνων εφοπλιστών στα πλοία μεταφοράς LNG και υγραερίου (LPG) είναι αδιαμφισβήτητη καθώς ελέγχουν περίπου το 16,6% του παγκόσμιου στόλου. Μάλιστα πέρυσι οι Έλληνες εφοπλιστές βρέθηκαν στην πρώτη θέση διεθνώς με βάση τις νέες παραγγελίες πλοίων μεταφοράς LNG / LPG. Τα στοιχεία της εταιρείας ερευνών Vessels Value δείχνουν πως κατά τη διάρκεια της περυσινής χρονιάς παρήγγειλαν 18 πλοία μεταφοράς LNG συνολικής αξίας 3,63 δισ. δολαρίων αλλά και 14 πλοία μεταφοράς LPG αξίας 823 εκατ. δολαρίων.
