Φυσικό αέριο: Η ρωσική κρίση πριμοδοτεί τις ελληνικές έρευνες
Οι ανατροπές που έφερε η ρωσική κρίση με τις κυρώσεις για την εισβολή στην Ουκρανία ενδέχεται να ωφελήσουν τον ελληνικό σχεδιασμό, ώστε να επιταχυνθούν οι έρευνες για τυχόν κοιτάσματα φυσικού αερίου. Κύκλοι της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) υποστηρίζουν πως σχεδόν όλοι οι πετρελαϊκοί κολοσσοί αναμορφώνουν το στρατηγικό σχεδιασμό σε σχέση με την έρευνα και εκμετάλλευση κοιτασμάτων μετά τις κυρώσεις προς την Μόσχα.
Περισσότερα δεδομένα θα υπάρχουν, όμως, μετά τα ραντεβού, που αναμένεται να πραγματοποιηθούν με τους διεθνείς ομίλους όπου θα επικοινωνηθεί και το νέο μήνυμα που έδωσε στις αρχές της εβδομάδας ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μετά τη σύσκεψη στην ΕΔΕΥ: Πως η Ελλάδα είναι αποφασισμένη να διερευνήσει αν διαθέτει στο υπέδαφός της εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα υδρογονανθράκων.
Στην ίδια σύσκεψη συμφωνήθηκε, με τη συμμετοχή και των δύο ελληνικών ομίλων που εμπλέκονται στις έρευνες (των Ελληνικών Πετρελαίων και της Energean) και ένα «τολμηρό αλλά ρεαλιστικό» χρονοδιάγραμμα για τις έρευνες σε έξι περιοχές. Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει ολοκλήρωση του πρώτου γύρου των σεισμικών ερευνών και στις έξι περιοχές μέχρι το τέλος του 2023 και εκτέλεση της πρώτης ερευνητικής γεώτρησης πριν το τέλος της ίδιας χρονιάς.
Στην περίπτωση που οι γεωτρήσεις δείξουν εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα στις πιο ώριμες περιοχές – να έχει αρχίσει η εκμετάλλευσή τους στις αρχές του 2026 ή και λίγο νωρίτερα. Στην ΕΔΕΥ υποστηρίζουν πως αν ολοκληρωθούν εγκαίρως οι σεισμικές έρευνες (δύο και τριών διαστάσεων – 2D και 3D) και προχωρήσουν κάποιες ερευνητικές γεωτρήσεις με θετικά αποτελέσματα τότε υπάρχουν τεχνικές λύσεις (π.χ. με τη μίσθωση πλωτής εξέδρας – FPSO) για την ταχύτερη εμπορική εκμετάλλευση κοιτάσματος.
Το μεγάλο ερωτηματικό, για το οποίο αποφεύγουν να τοποθετηθούν στην ΕΔΕΥ και στην κυβέρνηση, είναι η στάση των δύο ξένων ομίλων (Total Energies και ExxonMobil) που είναι συνέταιροι των ΕΛΠΕ στα δύο μεγάλα «οικόπεδα» στη Δυτική και Νοτιοδυτική Κρήτη. Τα περιθώρια για να προχωρήσουν οι σεισμικές έρευνες από τη συγκεκριμένη κοινοπραξία στενεύουν και είναι σαφές πως θα αναληφθούν πρωτοβουλίες, με βάση και τα προβλεπόμενα στις συμβάσεις παραχώρησης, ώστε να τηρηθούν οι προθεσμίες που συμφωνήθηκαν στη σύσκεψη της Δευτέρας. Όλα θα κριθούν από τις επιστολές και επαφές που θα έχει τις επόμενες εβδομάδες με τους δύο ομίλους η διοίκηση της ΕΔΕΥ υπό τον Αρ. Στεφάτο.
Στην σύσκεψη υπήρξαν δεσμεύσεις από τις ελληνικές εταιρείες που εμπλέκονται πως θα κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα που συμφωνήθηκαν για τις σεισμικές έρευνες. Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, δεσμεύτηκε να αναζητήσει ρυθμιστικές ή άλλες παρεμβάσεις μέσω των οποίων θα επιταχυνθεί η διαδικασία αδειοδοτήσεων ή άλλων αποφάσεων ώστε να προχωρήσουν οι σεισμικές έρευνες και τυχόν ερευνητικές γεωτρήσεις αν τα αποτελέσματα των ερευνών είναι θετικά. Το εύρος και το είδος των παρεμβάσεων (αν π.χ. θα χρειαστεί νομοθετική ρύθμιση) είναι υπό μελέτη. Το πρώτο βήμα είναι ο χαρακτηρισμός των ερευνών ως έργα εθνικής σημασίας ώστε να λάβουν ειδικό καθεστώς ταχύτερων αδειοδοτήσεων όπως π.χ. ο αγωγός φυσικού αερίου ΤΑΡ.
Η πλέον ώριμη παραχώρηση η οποία μπορεί να προχωρήσει σε εμπορική εκμετάλλευση πριν το τέλος του 2025, αν τελικά υπάρξει το ανάλογο κοίτασμα φυσικού αερίου (αν και γειτονεύει με αλβανική εκμετάλλευση κοιτάσματος αερίου) αφορά την χερσαία περιοχή «Ιωάννινα». Σύμφωνα με την ΕΔΕΥ έχει ολοκληρωθεί το ελάχιστο τεχνικό πρόγραμμα με πρόσκτηση 400 χιλιομέτρων δισδιάστατων σεισμικών δεδομένων και «έχει εντοπιστεί ένας ερευνητικός στόχος με προτεινόμενη τοποθεσία γεώτρησης». Η Energean δεσμεύτηκε πως με τη λήψη των σχετικών αδειών θα ολοκληρώσει εργασίες όρυξης ερευνητικής γεώτρησης το συντομότερο δυνατό (εντός του 2023).
Εξελίξεις υπάρχουν και στο «οικόπεδο 2» δυτικά της Κέρκυρας που έχει παραχωρηθεί στην κοινοπραξία Energean και Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ). Η ιταλική πλευρά έχει από τις αρχές του χρόνου επανεκκινήσει τις έρευνες για κοιτάσματα εντός της δικής της ΑΟΖ. Επιπλέον, το γειτονικό «οικόπεδο» εντός της ιταλικής ΑΟΖ είχε παραχωρηθεί στον τομέα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων της Edison που αποκτήθηκε από την Energean. Προβλέπεται πως μέχρι το τέλος του 2023 θα έχει ολοκληρωθεί η δεύτερη φάση (με τρισδιάστατα δεδομένα – 3D) των σεισμικών ερευνών ώστε στις αρχές του 2024 να αποφασιστεί αν θα προχωρήσει ή όχι σε ερευνητική γεώτρηση ή αν θα αποχωρήσει.
Και η διοίκηση των ΕΛΠΕ υποσχέθηκε πως θα καταβάλλει κάθε προσπάθεια, όπως έχει πει και δημοσίως ο επικεφαλής του ομίλου Ανδρ. Σιάμισιης ώστε να ολοκληρώσει μέχρι το τέλος του 2023 τις τρισδιάστατες σεισμικές έρευνες στα «οικόπεδα» 10 (Κυπαρισσιακός Κόλπος) και «Ιόνιο». Τα ΕΛΠΕ ολοκλήρωσαν πρόσφατα το ελάχιστο τεχνικό πρόγραμμα και των δύο παραχωρήσεων έχοντας προχωρήσει στην πρόσκτηση 2.800 τετραγωνικών χιλιομέτρων δισδιάστατων σεισμικών δεδομένων. Στην περίπτωση θετικών αποτελεσμάτων και σε αυτή την περιοχή μπορεί να αρχίσει η παραγωγή φυσικού αερίου από τις αρχές του 2028.
Περισσότερα δεδομένα θα υπάρχουν, όμως, μετά τα ραντεβού, που αναμένεται να πραγματοποιηθούν με τους διεθνείς ομίλους όπου θα επικοινωνηθεί και το νέο μήνυμα που έδωσε στις αρχές της εβδομάδας ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μετά τη σύσκεψη στην ΕΔΕΥ: Πως η Ελλάδα είναι αποφασισμένη να διερευνήσει αν διαθέτει στο υπέδαφός της εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα υδρογονανθράκων.
Στην ίδια σύσκεψη συμφωνήθηκε, με τη συμμετοχή και των δύο ελληνικών ομίλων που εμπλέκονται στις έρευνες (των Ελληνικών Πετρελαίων και της Energean) και ένα «τολμηρό αλλά ρεαλιστικό» χρονοδιάγραμμα για τις έρευνες σε έξι περιοχές. Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει ολοκλήρωση του πρώτου γύρου των σεισμικών ερευνών και στις έξι περιοχές μέχρι το τέλος του 2023 και εκτέλεση της πρώτης ερευνητικής γεώτρησης πριν το τέλος της ίδιας χρονιάς.
Στην περίπτωση που οι γεωτρήσεις δείξουν εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα στις πιο ώριμες περιοχές – να έχει αρχίσει η εκμετάλλευσή τους στις αρχές του 2026 ή και λίγο νωρίτερα. Στην ΕΔΕΥ υποστηρίζουν πως αν ολοκληρωθούν εγκαίρως οι σεισμικές έρευνες (δύο και τριών διαστάσεων – 2D και 3D) και προχωρήσουν κάποιες ερευνητικές γεωτρήσεις με θετικά αποτελέσματα τότε υπάρχουν τεχνικές λύσεις (π.χ. με τη μίσθωση πλωτής εξέδρας – FPSO) για την ταχύτερη εμπορική εκμετάλλευση κοιτάσματος.
Το μεγάλο ερωτηματικό, για το οποίο αποφεύγουν να τοποθετηθούν στην ΕΔΕΥ και στην κυβέρνηση, είναι η στάση των δύο ξένων ομίλων (Total Energies και ExxonMobil) που είναι συνέταιροι των ΕΛΠΕ στα δύο μεγάλα «οικόπεδα» στη Δυτική και Νοτιοδυτική Κρήτη. Τα περιθώρια για να προχωρήσουν οι σεισμικές έρευνες από τη συγκεκριμένη κοινοπραξία στενεύουν και είναι σαφές πως θα αναληφθούν πρωτοβουλίες, με βάση και τα προβλεπόμενα στις συμβάσεις παραχώρησης, ώστε να τηρηθούν οι προθεσμίες που συμφωνήθηκαν στη σύσκεψη της Δευτέρας. Όλα θα κριθούν από τις επιστολές και επαφές που θα έχει τις επόμενες εβδομάδες με τους δύο ομίλους η διοίκηση της ΕΔΕΥ υπό τον Αρ. Στεφάτο.
Στην σύσκεψη υπήρξαν δεσμεύσεις από τις ελληνικές εταιρείες που εμπλέκονται πως θα κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για να τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα που συμφωνήθηκαν για τις σεισμικές έρευνες. Η κυβέρνηση, από την πλευρά της, δεσμεύτηκε να αναζητήσει ρυθμιστικές ή άλλες παρεμβάσεις μέσω των οποίων θα επιταχυνθεί η διαδικασία αδειοδοτήσεων ή άλλων αποφάσεων ώστε να προχωρήσουν οι σεισμικές έρευνες και τυχόν ερευνητικές γεωτρήσεις αν τα αποτελέσματα των ερευνών είναι θετικά. Το εύρος και το είδος των παρεμβάσεων (αν π.χ. θα χρειαστεί νομοθετική ρύθμιση) είναι υπό μελέτη. Το πρώτο βήμα είναι ο χαρακτηρισμός των ερευνών ως έργα εθνικής σημασίας ώστε να λάβουν ειδικό καθεστώς ταχύτερων αδειοδοτήσεων όπως π.χ. ο αγωγός φυσικού αερίου ΤΑΡ.
Η πλέον ώριμη παραχώρηση η οποία μπορεί να προχωρήσει σε εμπορική εκμετάλλευση πριν το τέλος του 2025, αν τελικά υπάρξει το ανάλογο κοίτασμα φυσικού αερίου (αν και γειτονεύει με αλβανική εκμετάλλευση κοιτάσματος αερίου) αφορά την χερσαία περιοχή «Ιωάννινα». Σύμφωνα με την ΕΔΕΥ έχει ολοκληρωθεί το ελάχιστο τεχνικό πρόγραμμα με πρόσκτηση 400 χιλιομέτρων δισδιάστατων σεισμικών δεδομένων και «έχει εντοπιστεί ένας ερευνητικός στόχος με προτεινόμενη τοποθεσία γεώτρησης». Η Energean δεσμεύτηκε πως με τη λήψη των σχετικών αδειών θα ολοκληρώσει εργασίες όρυξης ερευνητικής γεώτρησης το συντομότερο δυνατό (εντός του 2023).
Εξελίξεις υπάρχουν και στο «οικόπεδο 2» δυτικά της Κέρκυρας που έχει παραχωρηθεί στην κοινοπραξία Energean και Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ). Η ιταλική πλευρά έχει από τις αρχές του χρόνου επανεκκινήσει τις έρευνες για κοιτάσματα εντός της δικής της ΑΟΖ. Επιπλέον, το γειτονικό «οικόπεδο» εντός της ιταλικής ΑΟΖ είχε παραχωρηθεί στον τομέα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων της Edison που αποκτήθηκε από την Energean. Προβλέπεται πως μέχρι το τέλος του 2023 θα έχει ολοκληρωθεί η δεύτερη φάση (με τρισδιάστατα δεδομένα – 3D) των σεισμικών ερευνών ώστε στις αρχές του 2024 να αποφασιστεί αν θα προχωρήσει ή όχι σε ερευνητική γεώτρηση ή αν θα αποχωρήσει.
Και η διοίκηση των ΕΛΠΕ υποσχέθηκε πως θα καταβάλλει κάθε προσπάθεια, όπως έχει πει και δημοσίως ο επικεφαλής του ομίλου Ανδρ. Σιάμισιης ώστε να ολοκληρώσει μέχρι το τέλος του 2023 τις τρισδιάστατες σεισμικές έρευνες στα «οικόπεδα» 10 (Κυπαρισσιακός Κόλπος) και «Ιόνιο». Τα ΕΛΠΕ ολοκλήρωσαν πρόσφατα το ελάχιστο τεχνικό πρόγραμμα και των δύο παραχωρήσεων έχοντας προχωρήσει στην πρόσκτηση 2.800 τετραγωνικών χιλιομέτρων δισδιάστατων σεισμικών δεδομένων. Στην περίπτωση θετικών αποτελεσμάτων και σε αυτή την περιοχή μπορεί να αρχίσει η παραγωγή φυσικού αερίου από τις αρχές του 2028.
