Τα σενάρια για παροχές και η ασύμμετρη απειλή του φυσικού αερίου
Καθώς στο υπουργείο Οικονομικών μελετούν τα σενάρια για τις παροχές αλλά και τον προϋπολογισμό του επόμενου έτους, βασικό στοιχείο που επηρεάζει τα πάντα και πάνω σε αυτό θα γίνουν όλοι οι σχεδιασμοί είναι η τιμή του φυσικού αερίου. Μόνο που τα πάντα κινούνται σε αχαρτογράφητα νερά, καθώς οι τιμές του φυσικού αερίου τα προηγούμενα χρόνια ήταν σε γενικές γραμμές χαμηλές, σταθερές και με πολύ αργή άνοδο. Πέρυσι σαν σήμερα ήταν στα 28,8 €/MWh, ενώ χθες έφτασε ακόμη και τα 251. Δηλαδή ήταν αυξημένη εννέα φορές! Και αυτό τη στιγμή που το οικονομικό επιτελείο είχε κάνει τους προηγούμενους υπολογισμούς του στα 100 €/MWh, ένα σενάριο που τότε έμοιαζε λογικό. Εννοείται ότι αυτά τα σχέδια δεν λογαριάζονται στον έκτο όροφο της οδού Νίκης.
Ήδη, με ανακοίνωσή της η Gazprom απείλησε και πάλι την Ευρώπη ανακοινώνοντας πιθανή αύξηση τιμών κοντά στα 400 €/MWh, την οποία μάλιστα χαρακτηρίζει συντηρητική, στέλνοντας φυσικά την ευθύνη στις κυρώσεις που έχει επιβάλει στη Ρωσία η Ευρωπαϊκή Ένωση. Αξίζει βέβαια να πούμε ότι η χώρα μας βρίσκεται σε κάπως καλύτερη μοίρα από την υπόλοιπη Ευρώπη, καθώς μπορεί να βρει κάποιες λύσεις στην εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου. Η χώρα μας έχει τρία θετικά σε αυτό το επίπεδο:
Έχει τερματικό σταθμό εισόδου (την Ρεβυθούσα).
Έχει χαμηλή κατανάλωση νοικοκυριών και άρα μπορεί να εξασφαλίσει όσο φυσικό αέριο χρειάζονται, και
Έχει μία δυνατή εφοπλιστική κοινότητα που διακινεί το μεγαλύτερο μέρος υγροποιημένου αερίου στον κόσμο και άρα θα μπορούσε να διαπραγματευτεί με καλούς όρους.
Αντιθέτως φαίνεται ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να βρει ανάλογες λύσεις. Όπως έλεγε στο CNBC ο Μπιλ Περκινς, ενεργειακός αναλυτής: «Δεν υπάρχει αρκετή δυνατότητα εισαγωγής Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στην Ευρώπη ώστε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Η Ευρώπη χρειάζεται ρέον αέριο για να βγάλει τον χειμώνα. Δεν υπάρχει άλλη λύση, πέρα από τη δραστική διακοπή της ζήτησης με δελτίο ή ό,τι άλλο». Η κατάσταση λοιπόν αναμένεται να φέρει ύφεση στην Ευρώπη και πιθανότατα σε όλο τον κόσμο. Ο νομπελίστας οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί ήταν ξεκάθαρος προβλέποντας μία παγκόσμια «στασιμοπληθωριστική κρίση χρέους, με ύφεση μεγάλη, παρατεταμένη, σοβαρή που θα συνδυαστεί με χρηματοοικονομική δυσχέρεια σε όλο το οικονομικό φάσμα».
Ηρεμία πριν από την καταιγίδα
Τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού έδειξαν για το επτάμηνο μία αναπάντεχη αύξηση των εσόδων κατά 5,5 δισ., δηλαδή 17,8% πάνω από τον στόχο. Βασικός τροφοδότης ήταν τα έσοδα από φόρους που παρουσιάζονται ιδιαίτερα αυξημένα και μάλιστα μόνο τον μήνα Ιούλιο έφτασαν στα 6,4 δισ., δηλαδή 1,6 δισ. έναντι του στόχου (+32,7%). Σε γραπτή δήλωσή του ο Θεόδωρος Σκυλακάκης δεν έκρυψε -προσεκτικά είναι η αλήθεια- την ανησυχία του, τονίζοντας από τη μία ότι η οικονομία μας δείχνει αντοχές, που όμως «είναι συνυφασμένη με (…) τις τεράστιες εξωγενείς πιέσεις που αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια». Αυτό βέβαια που ικανοποίησε το Υπουργείο είναι η μαζική επιστροφή του ενός τρίτου της επιστρεπτέας προκαταβολής χωρίς τη χρήση των χαμηλότοκων και πολλών δόσεων, που σημαίνει ότι μεγάλος αριθμός επιχειρηματιών απλά δεν την χρειάστηκε και σε συνδυασμό με τις σημαντικές ενισχύσεις κατά την περίοδο του lockdown κατάφερε να έχει χρήματα στην άκρη.
Προετοιμασία ενισχύσεων
Σε αυτό το πνεύμα (και με την πολιτική σύγκρουση να έχει βαρέσει κόκκινο για τις παρακολουθήσεις και τους μετανάστες στον Έβρο), η κυβέρνηση ετοιμάζεται ολοταχώς για να ανακοινώσει στη ΔΕΘ τα μέτρα που σχεδιάζει. Όπως τονίζει με κάθε ευκαιρία ο Υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, όλες οι πιθανές παρεμβάσεις είναι κοστολογημένες και το μόνο που πρέπει να καταφέρει η κυβέρνηση είναι να ορίσει ποιος είναι ο δημοσιονομικός της χώρος και οι προτεραιότητές της.
Από τη μία λοιπόν υπάρχουν τα θετικά: ο τουρισμός, οι εξαγωγές, οι επενδύσεις, η κατανάλωση και η καταβολή των φορολογικών υποχρεώσεων, που αυξάνουν τα περιθώρια ελιγμών. Από την άλλη όμως έρχεται η υπερβολική αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου, που συμπαρασύρει την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος και μαζί τα δύο διαχέονται και αποτυπώνονται στην αύξηση τιμών σε όλο το φάσμα της οικονομίας. Και το τέλος του πληθωρισμού δεν φαίνεται ακόμη.
Βάζοντας στη ζυγαριά τα θετικά και τα αρνητικά, το Μέγαρο Μαξίμου πακετάρει ήδη για τις βαλίτσες του πρωθυπουργού τα παρακάτω μέτρα:
Επιταγή ακρίβειας η οποία ενδέχεται να πάρει δύο μορφές, στηρίζοντας τα χαμηλότερα εισοδήματα, αλλά και ένα τμήμα της μεσαίας τάξης.
Fuel pass Η απόφαση για την καταβολή του, αλλά και το ύψος του θα εξαρτηθεί από την τιμή του πετρελαίου το οποίο καταγράφει εδώ και τρεις εβδομάδες πτώση κατά 15% ως αποτέλεσμα της διαφαινόμενης παγκόσμιας συγκράτησης της ανάπτυξης.
Διεύρυνση αποζημιώσεων για την ενέργεια, όπου αναμένεται να κατευθυνθεί και η μερίδα του λέοντος του δημοσιονομικού χώρου.
Αναδρομικά δώρων και επικουρικών στους συνταξιούχους, όχι όμως για το σύνολο όσων εμπίπτουν στις κατηγορίες που ικανοποίησε το Συμβούλιο της Επικρατείας, αλλά μόνο για εκείνους που έχουν δικαιωθεί.
Κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για τον δημόσιο τομέα και τους συνταξιούχους, και τέλος,
Αυξήσεις στις συντάξεις από την αρχή του 2023 βάσει του τύπου Πληθωρισμός+Ανάπτυξη/2 που δεν αποκλείεται να δώσει ως αποτέλεσμα ακόμη και άνοδο πέριξ του +6%.
Υπάρχει πάντως και ένα ερώτημα για το τέλος επιτηδεύματος, η κατάργηση του οποίου πιθανόν να πάρει αναβολή και άρα θα διατηρηθεί τουλάχιστον για την επόμενη φορολογική χρονιά.
Ήδη, με ανακοίνωσή της η Gazprom απείλησε και πάλι την Ευρώπη ανακοινώνοντας πιθανή αύξηση τιμών κοντά στα 400 €/MWh, την οποία μάλιστα χαρακτηρίζει συντηρητική, στέλνοντας φυσικά την ευθύνη στις κυρώσεις που έχει επιβάλει στη Ρωσία η Ευρωπαϊκή Ένωση. Αξίζει βέβαια να πούμε ότι η χώρα μας βρίσκεται σε κάπως καλύτερη μοίρα από την υπόλοιπη Ευρώπη, καθώς μπορεί να βρει κάποιες λύσεις στην εισαγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου. Η χώρα μας έχει τρία θετικά σε αυτό το επίπεδο:
Έχει τερματικό σταθμό εισόδου (την Ρεβυθούσα).
Έχει χαμηλή κατανάλωση νοικοκυριών και άρα μπορεί να εξασφαλίσει όσο φυσικό αέριο χρειάζονται, και
Έχει μία δυνατή εφοπλιστική κοινότητα που διακινεί το μεγαλύτερο μέρος υγροποιημένου αερίου στον κόσμο και άρα θα μπορούσε να διαπραγματευτεί με καλούς όρους.
Αντιθέτως φαίνεται ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να βρει ανάλογες λύσεις. Όπως έλεγε στο CNBC ο Μπιλ Περκινς, ενεργειακός αναλυτής: «Δεν υπάρχει αρκετή δυνατότητα εισαγωγής Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στην Ευρώπη ώστε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Η Ευρώπη χρειάζεται ρέον αέριο για να βγάλει τον χειμώνα. Δεν υπάρχει άλλη λύση, πέρα από τη δραστική διακοπή της ζήτησης με δελτίο ή ό,τι άλλο». Η κατάσταση λοιπόν αναμένεται να φέρει ύφεση στην Ευρώπη και πιθανότατα σε όλο τον κόσμο. Ο νομπελίστας οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί ήταν ξεκάθαρος προβλέποντας μία παγκόσμια «στασιμοπληθωριστική κρίση χρέους, με ύφεση μεγάλη, παρατεταμένη, σοβαρή που θα συνδυαστεί με χρηματοοικονομική δυσχέρεια σε όλο το οικονομικό φάσμα».
Ηρεμία πριν από την καταιγίδα
Τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού έδειξαν για το επτάμηνο μία αναπάντεχη αύξηση των εσόδων κατά 5,5 δισ., δηλαδή 17,8% πάνω από τον στόχο. Βασικός τροφοδότης ήταν τα έσοδα από φόρους που παρουσιάζονται ιδιαίτερα αυξημένα και μάλιστα μόνο τον μήνα Ιούλιο έφτασαν στα 6,4 δισ., δηλαδή 1,6 δισ. έναντι του στόχου (+32,7%). Σε γραπτή δήλωσή του ο Θεόδωρος Σκυλακάκης δεν έκρυψε -προσεκτικά είναι η αλήθεια- την ανησυχία του, τονίζοντας από τη μία ότι η οικονομία μας δείχνει αντοχές, που όμως «είναι συνυφασμένη με (…) τις τεράστιες εξωγενείς πιέσεις που αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια». Αυτό βέβαια που ικανοποίησε το Υπουργείο είναι η μαζική επιστροφή του ενός τρίτου της επιστρεπτέας προκαταβολής χωρίς τη χρήση των χαμηλότοκων και πολλών δόσεων, που σημαίνει ότι μεγάλος αριθμός επιχειρηματιών απλά δεν την χρειάστηκε και σε συνδυασμό με τις σημαντικές ενισχύσεις κατά την περίοδο του lockdown κατάφερε να έχει χρήματα στην άκρη.
Προετοιμασία ενισχύσεων
Σε αυτό το πνεύμα (και με την πολιτική σύγκρουση να έχει βαρέσει κόκκινο για τις παρακολουθήσεις και τους μετανάστες στον Έβρο), η κυβέρνηση ετοιμάζεται ολοταχώς για να ανακοινώσει στη ΔΕΘ τα μέτρα που σχεδιάζει. Όπως τονίζει με κάθε ευκαιρία ο Υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, όλες οι πιθανές παρεμβάσεις είναι κοστολογημένες και το μόνο που πρέπει να καταφέρει η κυβέρνηση είναι να ορίσει ποιος είναι ο δημοσιονομικός της χώρος και οι προτεραιότητές της.
Από τη μία λοιπόν υπάρχουν τα θετικά: ο τουρισμός, οι εξαγωγές, οι επενδύσεις, η κατανάλωση και η καταβολή των φορολογικών υποχρεώσεων, που αυξάνουν τα περιθώρια ελιγμών. Από την άλλη όμως έρχεται η υπερβολική αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου, που συμπαρασύρει την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος και μαζί τα δύο διαχέονται και αποτυπώνονται στην αύξηση τιμών σε όλο το φάσμα της οικονομίας. Και το τέλος του πληθωρισμού δεν φαίνεται ακόμη.
Βάζοντας στη ζυγαριά τα θετικά και τα αρνητικά, το Μέγαρο Μαξίμου πακετάρει ήδη για τις βαλίτσες του πρωθυπουργού τα παρακάτω μέτρα:
Επιταγή ακρίβειας η οποία ενδέχεται να πάρει δύο μορφές, στηρίζοντας τα χαμηλότερα εισοδήματα, αλλά και ένα τμήμα της μεσαίας τάξης.
Fuel pass Η απόφαση για την καταβολή του, αλλά και το ύψος του θα εξαρτηθεί από την τιμή του πετρελαίου το οποίο καταγράφει εδώ και τρεις εβδομάδες πτώση κατά 15% ως αποτέλεσμα της διαφαινόμενης παγκόσμιας συγκράτησης της ανάπτυξης.
Διεύρυνση αποζημιώσεων για την ενέργεια, όπου αναμένεται να κατευθυνθεί και η μερίδα του λέοντος του δημοσιονομικού χώρου.
Αναδρομικά δώρων και επικουρικών στους συνταξιούχους, όχι όμως για το σύνολο όσων εμπίπτουν στις κατηγορίες που ικανοποίησε το Συμβούλιο της Επικρατείας, αλλά μόνο για εκείνους που έχουν δικαιωθεί.
Κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για τον δημόσιο τομέα και τους συνταξιούχους, και τέλος,
Αυξήσεις στις συντάξεις από την αρχή του 2023 βάσει του τύπου Πληθωρισμός+Ανάπτυξη/2 που δεν αποκλείεται να δώσει ως αποτέλεσμα ακόμη και άνοδο πέριξ του +6%.
Υπάρχει πάντως και ένα ερώτημα για το τέλος επιτηδεύματος, η κατάργηση του οποίου πιθανόν να πάρει αναβολή και άρα θα διατηρηθεί τουλάχιστον για την επόμενη φορολογική χρονιά.
