Δίκτυα αερίου: Οι εντολές της ΡΑΕ σε ΔΕΣΦΑ, ΔΕΔΑ και Διώρυγα Gas
Στον αέρα παραμένει και μετά την έγκριση του Δεκαετούς Προγράμματος Ανάπτυξης (ΔΠΑ) 2022 – 2031 του ΔΕΣΦΑ από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), τόσο το επενδυτικό πρόγραμμα της ΔΕΔΑ για την επέκταση των δικτύων φυσικού αερίου σε νέες περιοχές, όσο και η έγκαιρη ένταξη του πλωτού τερματικού (FSRU) που σχεδιάζει η Διώρυγα Gas του ομίλου Motor Oil στους Αγ. Θεοδώρους Κορινθίας.
Στην απόφαση της ΡΑΕ για την έγκριση του ΔΠΑ 2022 – 2031, η ρυθμιστική αρχή ζητεί από τον διαχειριστή να προχωρήσει σε συναντήσεις τόσο με τις διοικήσεις της ΔΕΔΑ και της HENGAS (που αναπτύσσουν τα δίκτυα φυσικού αερίου σε πολλές πόλεις της χώρας), όσο και της Διώρυγα Gas ώστε να βρεθεί λύση. Πρώτον για να μη χαθούν κοινοτικά κονδύλια από το προηγούμενο ΕΣΠΑ που χρηματοδοτούν την ανάπτυξη των δικτύων και, δεύτερον, για να προχωρήσουν τα απαραίτητα έργα για τη σύνδεση του FSRU της Διώρυγα Gas.
Ειδικά για το σχεδιαζόμενο FSRU της Διώρυγα Gas η ΡΑΕ δεν έκανε κατ’ αρχήν αποδεκτή τη μετατόπιση του χρονοδιαγράμματος του απαραίτητου μετρητικού σταθμού για τη σύνδεση με το δίκτυο φυσικού αερίου από το 2023 στον Μάρτιο του 2025.
Στην απόφαση της ρυθμιστικής αρχής επισημαίνεται πως η καθυστέρηση «δεν συνάδει με τα χρονοδιαγράμματα για τα οποίο έχει ενημερώσει η Διώρυγα GAS την Αρχή, αλλά και επειδή υπό τις παρούσες συνθήκες κρίνεται σκόπιμη η κατά το δυνατόν επιτάχυνση των έργων που θα συμβάλουν στην ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας, δεδομένου ότι η συγκεκριμένη υποδομή – εφόσον υλοποιηθεί – λόγω της χωροθέτησής της δύναται να ενισχύσει τον κανόνα Ν-1 της χώρας, ιδίως αν ενισχυθεί το νότιο τμήμα του αγωγού». Ο κανόνας Ν-1 υπολογίζει το επίπεδο ασφάλειας εφοδιασμού μιας χώρας με βάση τις κοινοτικές οδηγίες.
Σημειώνεται πως η διοίκηση της Διώρυγα Gas είχε επισημάνει κατά τη διαβούλευση του ΔΠΑ 2023 – 2032 πως «η υπερεξάρτηση από τη Ρεβυθούσα, σε συνδυασμό με την όδευση του συνόλου των διεθνών αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου που εξυπηρετούν τη χώρα μας από τουρκικά εδάφη, πριν αυτοί εισέλθουν στο βόρειο τμήμα του ΕΣΦΑ, δημιουργεί εύλογα ερωτήματα σχετικά με τη διασφάλιση της εθνικής ασφάλειας εφοδιασμού».
Όπως ανέφερε στην επιστολή της ότι «η πλήρης πρόσβαση της Διώρυγα Gas στο ΕΣΦΑ θα παρείχε στην πρώτη τη δυνατότητα να τροφοδοτήσει το ΕΣΦΑ (σ.σ. Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου) με ποσότητες φυσικού αερίου άνω των 4 bcm (δισ. κυβικών μέτρων) ετησίως (όπως και αποτυπώθηκε κατά τη φάση εκδήλωσης μη δεσμευτικού ενδιαφέροντος), υποκαθιστώντας πολύ σημαντικό κομμάτι των ροών ρωσικού φυσικού αερίου σε περίπτωση διακοπής αυτών».
Στο κενό τα έργα για τα δίκτυα φυσικού αερίου στην περιφέρεια
Πιο περίπλοκη γίνεται η κατάσταση με τα δίκτυα διανομής φυσικού αερίου στην περιφέρεια, θέμα για το οποίο έχει ήδη αντιδράσει σφόδρα η διοίκηση της ΔΕΔΑ, αλλά και της HENGAS. Για παράδειγμα, η ΔΕΔΑ έχει ήδη δημοπρατήσει τους διαγωνισμούς για την ανάπτυξη των δικτύων φυσικού αερίου στην Ηπειρο και συγκεκριμένα σε Ιωάννινα, Άρτα, Πρέβεζα και Ηγουμενίτσα.
Οι πόλεις σύμφωνα με το σχεδιασμό του ΔΕΣΦΑ θα εφοδιάζονταν με υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) που θα μεταφέρονταν από τη Ρεβυθούσα στην Ηγουμενίτσα και στη συνέχεια μέσω των δικτύων στις άλλες περιοχές. Το συγκεκριμένο μοντέλο είχε θεωρηθεί συμφερότερο από την επέκταση του (επίσης υπό σχεδιασμό) αγωγού Δυτικής Μακεδονίας προς την Ήπειρο.
Όμως η ΡΑΕ δεν εγκρίνει το έργο κατασκευής υποδομών μικρής κλίμακας LNG στην Ηγουμενίτσα με κυριότερο επιχείρημα πως μακροπρόθεσμα είναι φθηνότερη η κατασκευή του αγωγού σύνδεσης με Δυτική Μακεδονία.
Προσθέτει πως η ρυθμιστική αρχή «οφείλει να αναμένει το υπό αναθεώρηση Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, αλλά και την Εθνική Στρατηγική για το Υδρογόνο, πριν προχωρήσει στην έγκριση νέων μεγάλων επενδυτικών έργων φυσικού αερίου που υπάρχει περίπτωση να μην χρησιμοποιηθούν επαρκώς (stranded assets)». Έτσι σήμερα είναι άγνωστο από πού θα πάρουν αέριο τα δίκτυα διανομής της Ηπείρου…
Ζητείται λύση και για τα δίκτυα της Δυτικής Μακεδονίας
Να προχωρήσουν άμεσα σε συνάντηση ο ΔΕΣΦΑ, η HENGAS και η ΔΕΔΑ ζητεί η ΡΑΕ και για το θέμα που έχει προκύψει με την τροφοδοσία της Δυτικής Μακεδονίας με φυσικό αέριο καθώς σε κάποιες πόλεις (π.χ. Φλώρινα) έχει ήδη ξεκινήσει η κατασκευή των δικτύων διανομής. Ζητεί επίσης να επιταχυνθεί ο σχεδιασμός για τον αγωγό υψηλής πίεσης προς την Δυτική Μακεδονία το κόστος του οποίου συνεχώς αυξάνεται και το χρονοδιάγραμμα μετατοπίζεται προς τα πίσω από τον ΔΕΣΦΑ.
Αρχικά ο αγωγός μήκους 122 χιλιομέτρων θα είχε κόστος 110 εκατ. και θα παραδίδονταν τον Σεπτέμβριο του 2023. Τώρα το κόστος έχει εκτοξευθεί τα 167 εκατ. (λόγω και αύξησης των υλικών π.χ. χάλυβας) και η παράδοση έχει πάει για Σεπτέμβριο 2023.
Ταυτόχρονα η ΡΑΕ δεν εγκρίνει, προς το παρόν, τη νέα μετατόπιση του χρονοδιαγράμματος κατασκευής μετρητικών σταθμών για την τροφοδοσία της περιοχής και ζητεί διαπραγματεύσεις μεταξύ του διαχειριστή και των εταιρειών διανομής αερίου.
Μέχρι να κατασκευαστεί ο αγωγός προς τη Δυτική Μακεδονία είχε αρχικά προταθεί ως ενδιάμεση λύση η παροχή αερίου από τον αγωγό ΤΑΡ με κατασκευή μετρητικών / ρυθμιστικών σταθμών στις θέσεις Πόρεια, Άσπρος και Περδίκκα. Η διοίκηση του ΤΑΡ υπαναχώρησε και στη συνέχεια ο ΔΕΣΦΑ παρουσίασε σχέδιο για τροφοδοσία με LNG / CNG (συμπιεσμένο φυσικό αέριο).
Από την Πόρεια θα τροφοδοτούνταν τα δίκτυα διανομής σε Καστοριά, Άργος Ορεστικό και Μανιάκι και Γρεβενών. Από το Άσπρος, τα δίκτυα διανομής σε Σκύδρα, Έδεσσα και Γιαννιτσά και από τον Περδίκκα, τα δίκτυα διανομής της πόλης της Φλώρινας. Τώρα η ΡΑΕ απορρίπτει το σχέδιο για τροφοδοσία με CNG και ζητεί συνάντηση των τριών πλευρών ώστε να βρεθεί λύση.
Η διοίκηση της ΔΕΔΑ επισημαίνει στην επιστολή της κατά τη διαβούλευση τον κίνδυνο όχι μόνο της απώλειας πόρων από τα έργα κατασκευής των δικτύων διανομής στις πόλεις της Δυτικής Μακεδονίας, αλλά και επιδοτήσεων (20 εκατ. ευρώ) από το ΕΣΠΑ που είχαν λάβει π.χ. οι κάτοικοι της Φλώρινας για αντικατάσταση συστημάτων θέρμανσης.
Αντίστοιχο ζήτημα απώλειας κοινοτικών πόρων τίθεται και με τα δίκτυα διανομής πόλεων της Πελοποννήσου καθώς ο ΔΕΣΦΑ πάει προς τα πίσω τα χρονοδιαγράμματα μετρητικών σταθμών. Και γι’ αυτό το θέμα η ΡΑΕ ζητάει συνάντηση των εμπλεκομένων ώστε να βρεθεί λύση.
Στην απόφαση της ΡΑΕ για την έγκριση του ΔΠΑ 2022 – 2031, η ρυθμιστική αρχή ζητεί από τον διαχειριστή να προχωρήσει σε συναντήσεις τόσο με τις διοικήσεις της ΔΕΔΑ και της HENGAS (που αναπτύσσουν τα δίκτυα φυσικού αερίου σε πολλές πόλεις της χώρας), όσο και της Διώρυγα Gas ώστε να βρεθεί λύση. Πρώτον για να μη χαθούν κοινοτικά κονδύλια από το προηγούμενο ΕΣΠΑ που χρηματοδοτούν την ανάπτυξη των δικτύων και, δεύτερον, για να προχωρήσουν τα απαραίτητα έργα για τη σύνδεση του FSRU της Διώρυγα Gas.
Ειδικά για το σχεδιαζόμενο FSRU της Διώρυγα Gas η ΡΑΕ δεν έκανε κατ’ αρχήν αποδεκτή τη μετατόπιση του χρονοδιαγράμματος του απαραίτητου μετρητικού σταθμού για τη σύνδεση με το δίκτυο φυσικού αερίου από το 2023 στον Μάρτιο του 2025.
Στην απόφαση της ρυθμιστικής αρχής επισημαίνεται πως η καθυστέρηση «δεν συνάδει με τα χρονοδιαγράμματα για τα οποίο έχει ενημερώσει η Διώρυγα GAS την Αρχή, αλλά και επειδή υπό τις παρούσες συνθήκες κρίνεται σκόπιμη η κατά το δυνατόν επιτάχυνση των έργων που θα συμβάλουν στην ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας, δεδομένου ότι η συγκεκριμένη υποδομή – εφόσον υλοποιηθεί – λόγω της χωροθέτησής της δύναται να ενισχύσει τον κανόνα Ν-1 της χώρας, ιδίως αν ενισχυθεί το νότιο τμήμα του αγωγού». Ο κανόνας Ν-1 υπολογίζει το επίπεδο ασφάλειας εφοδιασμού μιας χώρας με βάση τις κοινοτικές οδηγίες.
Σημειώνεται πως η διοίκηση της Διώρυγα Gas είχε επισημάνει κατά τη διαβούλευση του ΔΠΑ 2023 – 2032 πως «η υπερεξάρτηση από τη Ρεβυθούσα, σε συνδυασμό με την όδευση του συνόλου των διεθνών αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου που εξυπηρετούν τη χώρα μας από τουρκικά εδάφη, πριν αυτοί εισέλθουν στο βόρειο τμήμα του ΕΣΦΑ, δημιουργεί εύλογα ερωτήματα σχετικά με τη διασφάλιση της εθνικής ασφάλειας εφοδιασμού».
Όπως ανέφερε στην επιστολή της ότι «η πλήρης πρόσβαση της Διώρυγα Gas στο ΕΣΦΑ θα παρείχε στην πρώτη τη δυνατότητα να τροφοδοτήσει το ΕΣΦΑ (σ.σ. Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου) με ποσότητες φυσικού αερίου άνω των 4 bcm (δισ. κυβικών μέτρων) ετησίως (όπως και αποτυπώθηκε κατά τη φάση εκδήλωσης μη δεσμευτικού ενδιαφέροντος), υποκαθιστώντας πολύ σημαντικό κομμάτι των ροών ρωσικού φυσικού αερίου σε περίπτωση διακοπής αυτών».
Στο κενό τα έργα για τα δίκτυα φυσικού αερίου στην περιφέρεια
Πιο περίπλοκη γίνεται η κατάσταση με τα δίκτυα διανομής φυσικού αερίου στην περιφέρεια, θέμα για το οποίο έχει ήδη αντιδράσει σφόδρα η διοίκηση της ΔΕΔΑ, αλλά και της HENGAS. Για παράδειγμα, η ΔΕΔΑ έχει ήδη δημοπρατήσει τους διαγωνισμούς για την ανάπτυξη των δικτύων φυσικού αερίου στην Ηπειρο και συγκεκριμένα σε Ιωάννινα, Άρτα, Πρέβεζα και Ηγουμενίτσα.
Οι πόλεις σύμφωνα με το σχεδιασμό του ΔΕΣΦΑ θα εφοδιάζονταν με υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) που θα μεταφέρονταν από τη Ρεβυθούσα στην Ηγουμενίτσα και στη συνέχεια μέσω των δικτύων στις άλλες περιοχές. Το συγκεκριμένο μοντέλο είχε θεωρηθεί συμφερότερο από την επέκταση του (επίσης υπό σχεδιασμό) αγωγού Δυτικής Μακεδονίας προς την Ήπειρο.
Όμως η ΡΑΕ δεν εγκρίνει το έργο κατασκευής υποδομών μικρής κλίμακας LNG στην Ηγουμενίτσα με κυριότερο επιχείρημα πως μακροπρόθεσμα είναι φθηνότερη η κατασκευή του αγωγού σύνδεσης με Δυτική Μακεδονία.
Προσθέτει πως η ρυθμιστική αρχή «οφείλει να αναμένει το υπό αναθεώρηση Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, αλλά και την Εθνική Στρατηγική για το Υδρογόνο, πριν προχωρήσει στην έγκριση νέων μεγάλων επενδυτικών έργων φυσικού αερίου που υπάρχει περίπτωση να μην χρησιμοποιηθούν επαρκώς (stranded assets)». Έτσι σήμερα είναι άγνωστο από πού θα πάρουν αέριο τα δίκτυα διανομής της Ηπείρου…
Ζητείται λύση και για τα δίκτυα της Δυτικής Μακεδονίας
Να προχωρήσουν άμεσα σε συνάντηση ο ΔΕΣΦΑ, η HENGAS και η ΔΕΔΑ ζητεί η ΡΑΕ και για το θέμα που έχει προκύψει με την τροφοδοσία της Δυτικής Μακεδονίας με φυσικό αέριο καθώς σε κάποιες πόλεις (π.χ. Φλώρινα) έχει ήδη ξεκινήσει η κατασκευή των δικτύων διανομής. Ζητεί επίσης να επιταχυνθεί ο σχεδιασμός για τον αγωγό υψηλής πίεσης προς την Δυτική Μακεδονία το κόστος του οποίου συνεχώς αυξάνεται και το χρονοδιάγραμμα μετατοπίζεται προς τα πίσω από τον ΔΕΣΦΑ.
Αρχικά ο αγωγός μήκους 122 χιλιομέτρων θα είχε κόστος 110 εκατ. και θα παραδίδονταν τον Σεπτέμβριο του 2023. Τώρα το κόστος έχει εκτοξευθεί τα 167 εκατ. (λόγω και αύξησης των υλικών π.χ. χάλυβας) και η παράδοση έχει πάει για Σεπτέμβριο 2023.
Ταυτόχρονα η ΡΑΕ δεν εγκρίνει, προς το παρόν, τη νέα μετατόπιση του χρονοδιαγράμματος κατασκευής μετρητικών σταθμών για την τροφοδοσία της περιοχής και ζητεί διαπραγματεύσεις μεταξύ του διαχειριστή και των εταιρειών διανομής αερίου.
Μέχρι να κατασκευαστεί ο αγωγός προς τη Δυτική Μακεδονία είχε αρχικά προταθεί ως ενδιάμεση λύση η παροχή αερίου από τον αγωγό ΤΑΡ με κατασκευή μετρητικών / ρυθμιστικών σταθμών στις θέσεις Πόρεια, Άσπρος και Περδίκκα. Η διοίκηση του ΤΑΡ υπαναχώρησε και στη συνέχεια ο ΔΕΣΦΑ παρουσίασε σχέδιο για τροφοδοσία με LNG / CNG (συμπιεσμένο φυσικό αέριο).
Από την Πόρεια θα τροφοδοτούνταν τα δίκτυα διανομής σε Καστοριά, Άργος Ορεστικό και Μανιάκι και Γρεβενών. Από το Άσπρος, τα δίκτυα διανομής σε Σκύδρα, Έδεσσα και Γιαννιτσά και από τον Περδίκκα, τα δίκτυα διανομής της πόλης της Φλώρινας. Τώρα η ΡΑΕ απορρίπτει το σχέδιο για τροφοδοσία με CNG και ζητεί συνάντηση των τριών πλευρών ώστε να βρεθεί λύση.
Η διοίκηση της ΔΕΔΑ επισημαίνει στην επιστολή της κατά τη διαβούλευση τον κίνδυνο όχι μόνο της απώλειας πόρων από τα έργα κατασκευής των δικτύων διανομής στις πόλεις της Δυτικής Μακεδονίας, αλλά και επιδοτήσεων (20 εκατ. ευρώ) από το ΕΣΠΑ που είχαν λάβει π.χ. οι κάτοικοι της Φλώρινας για αντικατάσταση συστημάτων θέρμανσης.
Αντίστοιχο ζήτημα απώλειας κοινοτικών πόρων τίθεται και με τα δίκτυα διανομής πόλεων της Πελοποννήσου καθώς ο ΔΕΣΦΑ πάει προς τα πίσω τα χρονοδιαγράμματα μετρητικών σταθμών. Και γι’ αυτό το θέμα η ΡΑΕ ζητάει συνάντηση των εμπλεκομένων ώστε να βρεθεί λύση.
