Καθώς οι τιμές της ενέργειας καταγράφουν το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις βρίσκονται εν μέσω συμπληγάδων, τις οποίες καλούνται να ξεπεράσουν.

Οπως μάλιστα όλα δείχνουν, σε λίγες ημέρες η τιμή της μεγαβατώρας στην Ευρώπη μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και τα 1.000 ευρώ, τιμή που προκαλεί όχι μόνο ίλιγγο αλλά και τρόμο. Είναι χαρακτηριστικό ότι αύριο η τιμή στην Γαλλία άγγιξε τα 900 ευρώ, ενώ στην Γερμανία τα 750 ευρώ

Στο πλαίσιο αυτό, εντείνονται πλέον οι πιέσεις για ανάληψη πρωτοβουλιών σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να υπάρξει όσο το δυνατόν ενιαία γραμμή αλλά και κοινή λήψη μέτρων απέναντι στην ενεργειακή κρίση.

Έκτακτη σύνοδο των υπουργών Ενέργειας οργανώνει η τσεχική προεδρία

Για το σκοπό αυτό, ο πρωθυπουργός της Τσεχίας, η χώρα του οποίου ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης αυτό το εξάμηνο, δήλωσε πως η χώρα του θα συγκαλέσει μια έκτακτη σύνοδο για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης που συνδέεται με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Η τσεχική προεδρία «θα συγκαλέσει μια έκτακτη σύνοδο των υπουργών Ενέργειας προκειμένου να συζητήσει συγκεκριμένα έκτακτα μέτρα για να αντιμετωπισθεί η κατάσταση στον τομέα της ενέργειας», ανέφερε σε ένα τουίτ ο πρωθυπουργός Πετρ Φιάλα.

Η απόφαση αυτή, η οποία εγκρίθηκε από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ελήφθη καθώς τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ προσπαθούν να μειώσουν την εξάρτησή τους από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο.

Παράλληλα ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, Μάριο Ντράγκι, σε πρόσφατη παρέμβαση, υπογράμμισε την ανάγκη θέσπισης ανώτατου ορίου στην τιμή του φυσικού αερίου που εισάγεται από τη Ρωσία.

Η Κομισιόν, από την πλευρά της, έχει διαβεβαιώσει ότι «αξιολογεί προσεκτικά τις διαφορετικές δυνατότητες επιβολής ανώτατων τιμών», αποφεύγοντας ωστόσο να διευκρινίσει ποια ακριβώς μορφή θα έχουν αυτές.

Ωστόσο, η επιλογή των επιδοτήσεων ή των μειωμένων λογαριασμών ρεύματος ενέχει τον κίνδυνο να επιδεινώσει -και όχι να επιλύσει- την κρίση, καθώς οι αναλυτές εκτιμούν ότι μια τέτοια στρατηγική συντελεί στη συντήρηση ή και στην αύξηση της κατανάλωσης και όχι στη μείωσή της, το οποίο είναι και το βασικό ζητούμενο.

«Είναι σαν να ρίχνεις βενζίνη στη φωτιά» ισχυρίζεται η Joanna Mackowiak-Pandera, επικεφαλής του think tank Forum Energii. «Δεν έχουμε φθάσει στην κορύφωση της κρίσης ακόμη» προσθέτει, μιλώντας στο πρακτορείο Bloomberg.

Φόβοι για αυξήσεις ελλειμάτων

Οι αποφάσεις της ΕΕ δεν είναι ούτε εύκολες ούτε δεδομένες καθώς υπάρχουν την ίδια στιγμή φόβοι για αυξήσεις των ελλειμάτων. Αυτή είναι και μία από τις επιλογές που εξετάζει η Ιταλία που χαιρέτισε την απόφαση της τσεχικής προεδρίας, με τον υφυπουργό Οικονομικών να αναζητά 20 με 25 δισ. ευρώ, για να καλύψει τις ενεργειακές ανατιμήσεις. Τα χρήματα μπορούν να βρεθούν, είτε με τον εκτροχιασμό του προϋπολογισμού, είτε με την αύξηση του ελλείμματος.

Τα μέτρα που εξετάζει η Γαλλία

H Γαλλία εξετάζει νέα μέτρα με τον υπουργό Οικονομικών, Μπρούνο Λεμέρ, να δηλώνει σήμερα ότι οι αυξήσεις στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος θα είναι περιορισμένες την επόμενη χρονιά αφήνοντας να εννοηθεί πως επίκειται νέα κυβερνητική παρέμβαση για το θέμα. Ωστόσο, σε αυτή τη φάση δεν έδωσε περισσότερες λεπτομέρειες. Η κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει αποφάσεις, μέσα στις επόμενες εβδομάδες, για το αν θα διατηρήσει το πλαφόν στις τιμές ρεύματος και φυσικού αερίου που έχουν τεθεί σε ισχύ μέχρι τα τέλη της χρονιάς, όπως και το αν θα διατηρήσει την έκπτωση στα καύσιμα κίνησης.

Από την άλλη πλευρά η δήλωση Λεμέρ επιβεβαιώνει πως, ακόμη και οι αρχές υποχρεωθούν να άρουν το πλαφόν, για να αντισταθμιστεί η λαϊκή δυσφορία θα δρομολογηθούν έτερα μέτρα στήριξης. Ωστόσο, τα περιθώρια ευελιξίας της είναι μικρά, καθώς ήδη τα μέτρα που έχει λάβει έχουν επιβαρύνει σημαντικά τα δημοσιονομικά της δεδομένα.

Πίεση στη γερμανική κυβέρνηση

Στη Γερμανία συνεχίζεται η δημόσια συζήτηση ή κατά πολλούς το «φιάσκο» με το νέο τέλος για το φυσικό αέριο και τη σύγχυση που προκαλεί ως προς το ποιες εταιρείες ενέργειας είναι οι πραγματικοί δικαιούχοι της κρατικής ενίσχυσης που θα προκύψει από αυτό.

Ήδη ο υπ. Οικονομίας και Ενέργειας Ρόμπερτ Χάμπεκ έχει εξαγγείλει την επανεξέταση των νομικών κριτηρίων απονομής του, με τον καγκελάριο να συμφωνεί. Την ίδια ώρα, όμως, αυξάνεται ολοένα περισσότερο και η πίεση προς τη συγκυβέρνηση Σοσιαλδημοκρατών-Πρασίνων-Φιλελευθέρων για την λήψη πρόσθετων μέτρων ελάφρυνσης εξαιτίας του υψηλού πληθωρισμού και της εκτίναξης του κόστους ενέργειας.

Την καθιέρωση ανώτατου ορίου στις τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας ζητά μέσω του γερμανικού πρακτορείου ειδήσεων dpa ο Γεργκ Χόφμαν, επικεφαλής του ισχυρού γερμανικού συνδικάτου ΙG Metall.

O ίδιος μάλιστα εκτιμά ότι η γερμανική κυβέρνηση θα πρέπει να εξετάσει στο πλαίσιο ενός τρίτου πακέτου ελαφρύνσεων την ιδέα πρόσθετων εφάπαξ ενεργειακών βοηθημάτων για συνταξιούχους, φοιτητές και ανέργους. «Χωρίς τιμές ενέργειας που είναι προσιτές, ενδέχεται να διαρραγεί η κοινωνική συνοχή» αναφέρει ο Γεργκ Χόφμαν.

Γεγονός είναι πάντως ότι η γερμανική κυβέρνηση επισπεύδει το «κλείσιμο» του τρίτου πακέτου ελάφρυνσης με γνώμονα όχι μόνο τα χαμηλά αλλά και τα μεσαία εισοδήματα. Στα μέσα Σεπτεμβρίου επίκειται νέος κύκλος διαβουλεύσεων μεταξύ της γερμανικής κυβέρνησης και συνδικάτων.

Στη δίνη της ενεργειακής κρίσης η Βρετανία

Χειρότερη φαίνεται αυτή τη στιγμή η κατάσταση στη Βρετανία. Η κυβέρνηση φαίνεται να επαναφέρει την πρόταση για δάνεια στους παρόχους ενέργειας ώστε να μειώσουν τους λογαριασμούς έως και 500 λίρες (περίπου 587 ευρώ) ετησίως.

Σύμφωνα με την Daily Telegraph, η ρυθμιστική αρχή ενέργειας της Βρετανίας ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι οι λογαριασμοί ενέργειας θα εκτοξευθούν κατά 80% σε 3.549 λίρες κατά μέσο όρο ετησίως από τον Οκτώβριο, προκαλώντας εκκλήσεις για επείγουσα κυβερνητική στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.

Ο υπουργός Οικονομικών Nadhim Zahawi έχει ετοιμάσει μια σειρά επιλογών για κυβερνητική στήριξη που μπορεί να εξετάσει ο επόμενος πρωθυπουργός, ο οποίος θα αναλάβει τα καθήκοντά του στις αρχές Σεπτεμβρίου, ανέφερε η Telegraph.

Η εκτόξευση των λογαριασμών ενέργειας έχει οδηγήσει τον βρετανικό πληθωρισμό σε υψηλό 40 ετών, αλλά η αντίδραση της βρετανικής κυβέρνησης καθυστερεί λόγω της κούρσας για την αντικατάσταση του πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον, η οποία αναμένεται να τερματιστεί στις 5 Σεπτεμβρίου.

Στη ΔΕΘ τα νέα μέτρα

Και στην Ελλάδα τη δέσμη μέτρων για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων ενόψει του δύσκολου -ενεργειακά και όχι μόνο- χειμώνα εξετάζουν τα επιτελεία της κυβέρνησης, πάντα σε συνάρτηση με τα δημοσιονομικά περιθώρια που θα έχουν στη διάθεσή τους.

Σαφέστερη εικόνα θα έχει το υπουργείο Οικονομικών στις αρχές Σεπτεμβρίου, οπότε και θα καθοριστεί η λίστα των μέτρων που θα αποφασίσει πριν τη ΔΕΘ η κυβέρνηση, τόσο για το υπόλοιπο του 2022, όσο και για το 2023.

Το οικονομικό επιτελείο έχει ήδη μία λίστα με πιθανά μέτρα, τα οποία έχουν κοστολογηθεί. Κάποια μέτρα θα είναι προσωρινά και κάποια μέτρα θα είναι μόνιμου χαρακτήρα.

Στη λίστα των μέτρων που είναι υπό εξέταση για το διάστημα 2022 – 2023 περιλαμβάνονται:

* συνέχιση επιδότησης στο ρεύμα

* ενίσχυση επιδόματος θέρμανσης

* επιταγή ακρίβειας

* fuel pass 3

* κατάργηση εισφοράς αλληλεγγύης – σύνολο εργαζομένων & συνταξιούχων

* αύξηση συντάξεων & κατώτατου μισθού

* αναστολή ΦΠΑ 24% στην οικοδομή

* διατήρηση μειωμένου ΦΠΑ σε εστίαση, μεταφορές, κ.α.