Νέα επιβάρυνση στο κόστος δανεισμού για εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις, φέρνει η αναμενόμενη αύξηση του βασικού επιτοκίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας το επόμενο εικοσαήμερο.

Οι Έλληνες τραπεζίτες, παρακολουθώντας στενά το κλίμα που διαμορφώνεται τις τελευταίες ημέρες στο περιβάλλον της Κριστίν Λαγκάρντ, σε συνδυασμό με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat για τον πληθωρισμό στην ευρωζώνη (στο 10% το Σεπτέμβριο) προεξοφλούν μια γενναία αύξηση, της τάξεως πιθανότατα του 0,75 μονάδων, στο ίδιο πνεύμα με Ευρωπαίους τραπεζίτες και αξιωματούχους.

Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν το 0,75% δεν ανακοινωθεί στις 27 Οκτωβρίου, που συνεδριάζει το ΔΣ της ΕΚΤ (και που αποτελεί το πιο πιθανό σενάριο), τραπεζικοί κύκλοι θεωρούν σίγουρο ότι το «φράγμα» του 2%  στα επιτόκια του ευρώ θα σπάσει πολύ νωρίτερα από το τέλος του έτους.

Μια εκτίμηση, που στην πρώτη αύξηση της ΕΚΤ τον Ιούλιο ήταν πολύ πιο συντηρητική, με τους τραπεζίτες να εκτιμούν τότε ότι συνολικά η άνοδος του επιτοκίου της Κεντρικής Τράπεζας θα έφθανε το 1,5% στο τέλος του έτους. Προφανώς, τα δεδομένα άλλαξαν και πίεσαν σε αναθεώρηση στόχων και εκτιμήσεων από όλες τις πλευρές.

Σήμερα, η επιβάρυνση που έχει ήδη συμβεί στα νοικοκυριά, αναφορικά με τα στεγαστικά τους δάνεια, όπως και στα επιχειρηματικά δάνεια των ΜμΕ, είναι ως τώρα «λελογισμένη», υπό την έννοια ότι δεν είναι ικανή να ανατρέψει την ομαλή πορεία των αποπληρωμών ούτε να κάνει το νέο δανεισμό απαγορευτικό (τουναντίον μάλιστα, οι ενδιαφερόμενοι σπεύδουν να κλειδώσουν σταθερά επιτόκια με την τρέχουσα τιμολόγηση).

Για τον λόγο αυτό, οι τράπεζες δεν ανησυχούν ιδιαίτερα για νέα κρούσματα επισφαλειών. Η εκτίμηση αυτή αφορά στις δύο αυξήσεις που έχουν γίνει συνολικά από το καλοκαίρι, που ως αποτέλεσμα είχαν την άνοδο των επιτοκίων κατά 125 μονάδες βάσης. Αν σε αυτό, προστεθεί το 0,75% στο τέλος Οκτωβρίου, τότε το 2% θα έχει ήδη έρθει πολύ νωρίτερα από τις αρχικές προβλέψεις.

Το τι σημαίνει αυτό για τον τελικό καταναλωτή αγγίζει διάφορες πτυχές:

Στα Δάνεια

Κατ’ αρχήν, αυξάνεται η δόση του στεγαστικού δανείου. Αν το επιτόκιο είναι κυμαινόμενο, η αναπροσαρμογή γίνεται αυτόματα, καθώς το επιτόκιο βάσης είναι το Euribor το οποίο ακολουθεί το επιτόκιο της ΕΚΤ (τελευταίο κλείσιμο (5/10 στο 1,2 %).

Αν το δάνειο «τρέχει» ήδη με σταθερό επιτόκιο, εκεί δεν υπάρχει επιβάρυνση για όσο διαρκεί.

Αν πρόκειται για καινούργιο δάνειο με σταθερό επιτόκιο, εκεί ο ανταγωνισμός προσφέρει διάφορες τιμές, κατά μέσο όρο στο 3-4% . Με τις νέες αυξήσεις και το ανοδικό περιβάλλον που διαμορφώνεται για τους επόμενους μήνες, τα σταθερά θα αυξηθούν περαιτέρω (για τα νέα πάντα δάνεια).

Μία άλλη παράμετρος, πιο έμμεση, που επηρεάζει το κόστος δανεισμού, είναι η άνοδος των spreads, των περιθωρίων που βάζουν οι τράπεζες πρόσθετα στο βασικό επιτόκιο.

Στις καταθέσεις

Σταδιακά και ίσως με το σταγονόμετρο, θα αρχίσουν οι καταναλωτές να βλέπουν το θετικό απόηχο της αύξησης των επιτοκίων στους λογαριασμούς καταθέσεων.

Μέχρι στιγμής, οι τράπεζες και κυρίως οι τέσσερις μεγάλες συστημικές δεν δείχνουν να βιάζονται.

Ο Οκτώβριος αναμένεται να είναι ο μήνας – κλειδί για τις αυξήσεις στα επιτόκια καταθέσεων, καθώς το νέο στίγμα των επιτοκίων από την ΕΚΤ, συνδυαστικά και την ανοδική πορεία του euribor δεν αφήσουν άλλα περιθώρια.

Το έναυσμα αναμένεται να δώσει η νέα αύξηση των επιτοκίων του ευρώ, που όσο προσεγγίζει το 2%, πιέζει εκ των πραγμάτων σε μια ανοδική αναθεώρηση στα επιτόκια καταθέσεων, πάσης φύσεως.