Οι πρόσφατες δηλώσεις του πρώην υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάθιου Μπράιζα σύμφωνα με τις οποίες ο EastMed δεν θα κατασκευαστεί ποτέ καθώς και η συμφωνία Ισραήλ – Λιβάνου για τα κοιτάσματα φυσικού αερίου σε θαλάσσιες περιοχές των δύο χωρών φουντώνουν και πάλι τη συζήτηση για το μέλλον του αγωγού, η περιβαλλοντική μελέτη για την κατασκευή του οποίου βρίσκεται αυτές τις ημέρες σε δημόσια διαβούλευση.

Κύκλοι που παρακολουθούν την υπόθεση επισημαίνουν πως σε επίπεδο μελετητικής και τεχνικής ωρίμανσης το έργο, εκτιμώμενου κόστους άνω των επτά δισ. ευρώ, είναι σε πιο προχωρημένο στάδιο από άλλες διασυνδέσεις στην περιοχή όπως η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ που εκκινεί επίσημα αυτές τις ημέρες. Οι ίδιοι προσθέτουν πως η IGI Poseidon, η κοινή εταιρεία της ΔΕΠΑ και της ιταλικής Edison που προωθεί τον EastMed σχεδιάζει να προχωρήσει σε μη δεσμευτικό market test ώστε να «ζυγίσει» το ενδιαφέρον της αγοράς.

Πάντως ένα σημαντικό κομμάτι της δυναμικότητας, μέχρι και πέντε δισ. κυβικά μέτρα θα μπορούσε να καλυφθεί από τους δύο μετόχους, την ΔΕΠΑ και την Edison. Οι υποστηρικτές του έργου τονίζουν, επίσης, πως το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) και οι πλωτοί τερματικοί σταθμοί (FSRU) που σχεδιάζονται στην Ελλάδα και σε κάποιες χώρες της Ευρώπης είναι λιγότερο αποτελεσματική λύση έναντι ενός αγωγού όπως ο EastMed.

Τι είπε, όμως, ο Μαθ. Μπράιζα ο οποίος τα τελευταία χρόνια ζει και εργάζεται στην Τουρκία; Υποστήριξε πως το σχέδιο του EastMed «δεν έχει καμία λογική με εμπορικούς όρους. Είναι μια εξαιρετικά ακριβή λύση μεταφοράς φυσικού αερίου. Με μικρότερους αγωγούς από Κύπρο και Ισραήλ, το αέριο μπορεί να μεταφέρεται στην Αίγυπτο και από εκεί, μέσω επενδύσεων σε LNG, να πηγαίνει παντού». Κατά τον κ. Μπράιζα, από εμπορικής πλευράς, «η πιο λογική επιλογή» για τη μεταφορά του φυσικού αερίου της Νοτιοανατολικής Μεσογείου «είναι η Τουρκία επειδή έχει μια τεράστια αγορά με συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες».

Η πρόσφατη συμφωνία Ισραήλ – Λιβάνου αποτελεί για ορισμένους ένα βήμα που στηρίζει τις επιδιώξεις της Άγκυρας για την κατασκευή αγωγού μέσω Τουρκίας με κύριο πλεονέκτημα την τεράστια εσωτερική αγορά των 70- 80 δισ. κυβικών μέτρων το χρόνο. Οι ίδιοι παράγοντες τονίζουν πως, παρά τις δηλώσεις στήριξης του EastMed από αμερικανικούς παράγοντες (λίγους μήνες μετά το γνωστό non paper το οποίο «έθαβε» τον αγωγό), οι ΗΠΑ ενδιαφέρονται περισσότερο για τη σταθεροποίηση της μεγάλης αγοράς της Αιγύπτου που έχει, επίσης, τεράστιες ανάγκες σε φυσικό αέριο.

Αλλά και οι μεγάλοι πετρελαϊκοί όμιλοι, όπως φαίνεται από τον σχεδιασμό για τα κυπριακά κοιτάσματα, σχεδιάζουν τη μεταφορά του αερίου, μέσω αγωγού, στους σταθμούς υγροποίησης της Αιγύπτου και στη συνέχεια στις διεθνείς αγορές με τη μορφή του LNG.

 

 

Υπενθυμίζεται πως από πέρυσι η ελληνική κυβέρνηση και η Αίγυπτος έχουν συζητήσει και το ενδεχόμενο ενός αγωγού που θα συνδέει τις δύο χώρες, ως φθηνότερη λύση έναντι του EastMed. Αλλά και το ενδεχόμενο ενός «εικονικού αγωγού» δηλαδή τακτικών δρομολογίων πλοίων LNG από τους σταθμούς υγροποίησης της Αιγύπτου προς τη Ρεβυθούσα και τα FSRU που σχεδιάζονται στην Ελλάδα. Πολλά θα κριθούν και από τα πιθανά ελληνικά κοιτάσματα νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης, στις περιοχές που έχουν παραχωρηθεί στην κοινοπραξία της αμερικανικής ExxonMobil με την HellenIQ Energy (ΕΛΠΕ).

 

Με περίπου 2.000 χιλιόμετρα μήκος, εκ των οποίων περισσότερα από 1.400 χιλιόμετρα είναι υποθαλάσσια (περίπου 840 από αυτά στα ελληνικά ύδατα), ο αγωγός EastMed θα συνδέει υποθαλάσσια το Ισραήλ, την Κύπρο και την Ελλάδα μέσω της Κρήτης, και αφού διατρέξει για περίπου 540 χιλιόμετρα την ηπειρωτική Ελλάδα, καταλήγει στην Ιταλία μέσω μιας υποθαλάσσιας διαδρομής 210 χιλιομέτρων εντός του Ιονίου πελάγους, μέσω του υποθαλάσσιου τμήματος του αγωγού ΠΟΣΕΙΔΩΝ. Η δυναμικότητα του αγωγού με βάση το σημερινό σχεδιασμό είναι μεταξύ 11 και 20 bcm με δυνατότητες μεταφοράς υδρογόνου.