Σε πορεία υλοποίησης μπαίνουν τις επόμενες εβδομάδες πολλά από τα μεγάλα έργα που προκηρύχθηκαν και ανατέθηκαν την τελευταία τριετία στο μεγαλύτερο πρόγραμμα υποδομών που εξελίσσεται στην Ελλάδα μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το σχέδιο για τα δημόσια έργα, ύψους περίπου 14 δισ. ευρώ που είχε εκπονήσει η κυβέρνηση και υλοποιεί το υπουργείο Υποδομών υπό τους Κ. Καραμανλή και Γ. Καραγιάννη, βρίσκεται στο τελικό στάδιο.

Μέχρι σήμερα έχουν δημοπρατηθεί έργα άνω των 10 δισ. ευρώ ενώ έχουν υπογραφεί συμβάσεις γύρω στα πέντε δισ. ευρώ. Τις επόμενες εβδομάδες υπογράφονται δύο μεγάλες συμβάσεις ύψους άνω του μισού δισ. ευρώ για την επέκταση της Λεωφόρου Κύμης και την περιφερειακή Θεσσαλονίκης (flyover). Το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των υπογεγραμμένων συμβάσεων των πέντε μεγαλύτερων κατασκευαστικών ομίλων (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ΑΒΑΞ, Mytilineos, Intrakat), μαζί με τις προς υπογραφή συμβάσεις, βρίσκεται σήμερα στα επίπεδα των 10 δισ. ευρώ.


Στον μακρύ κατάλογο των έργων που προχώρησαν την τελευταία τρία χρόνια πρέπει να ενταχθεί και μια δεύτερη λίστα: Αυτή με τα έργα που ωριμάζουν τεχνικά και χρηματοοικονομικά από το υπουργείο Υποδομών προκειμένου να δημοπρατηθούν τα επόμενα χρόνια με σημαντικότερο παράδειγμα της επεκτάσεις της Αττικής Οδού.

Για παράδειγμα, η κυβέρνηση επεξεργάζεται αυτή την περίοδο το μοντέλο χρηματοδότησης της σήραγγας Ηλιουπόλεως που θα συνδέει τον Καρέα με τη Λεωφόρο Βουλιαγμένης. Κατά πληροφορίες, μεταξύ των προτάσεων είναι και η αξιοποίηση τμήματος των εσόδων από ιδιωτικοποιήσεις ώστε το κρίσιμο έργο να προχωρήσει ως δημόσιο και να μην υλοποιηθεί με σύμβαση παραχώρησης και (πρόσθετα) διόδια στην Αττική.


Στον ίδιο κατάλογο εντάσσονται και έργα με ευρύτερο αντίκτυπο για την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης όπως το φιλόδοξο σχέδιο Sea2Sea για σιδηροδρομική διασύνδεση των λιμανιών Ελλάδας και Βουλγαρίας για την οποία θα υπάρξουν νέες επαφές στην Αθήνα τις επόμενες ημέρες. Η ελληνική πλευρά προωθεί ήδη την αναβάθμιση της σύνδεσης του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης με τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα και αναμένει τις πρωτοβουλίες της γειτονικής χώρας. Στόχος είναι η παράκαμψη του Βοσπόρου με διακίνηση φορτίων που σήμερα περνούν από τα Στενά, σχέδιο που στηρίζουν ΕΕ και ΗΠΑ.

Στο υπουργείο έχουν βάλει φιλόδοξους στόχους και για τη συμβασιοποίηση κρίσιμων έργων. Για παράδειγμα, θέλουν μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2023 να έχουν προσωρινούς αναδόχους για τα έξι μεγάλα σιδηροδρομικά έργα, ύψους άνω των τεσσάρων δις. ευρώ που προωθούνται με το σύστημα μελέτη – κατασκευή. Πρόκειται για έργα όπως οι επεκτάσεις του προαστιακού προς Λαύριο και Ραφήνα, η ανατολική σιδηροδρομική Εγνατία, η σύνδεση με το λιμάνι της Πάτρας, κ.α.


Τα έργα που προχωρούν εντός του έτους
Μέχρι το τέλος του χρόνου αναμένονται νέες δημοπρατήσεις από το υπουργείο Υποδομών σε έργα περί το μισό δισ. ευρώ που έχουν ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς και η υποβολή προσφορών σε πέντε διαγωνισμούς που προωθούνται με ΣΔΙΤ, συνολικού ύψους κοντά στο 1,5 δισ. ευρώ. Έτσι, το βάρος του υπουργείου θα πέσει πλέον στο μέτωπο της υλοποίησης καθώς η πρόκληση είναι πρωτοφανής για το κατασκευαστικό δυναμικό της χώρας. Η κινητοποίηση είναι εμφανής ακόμα και στο Μέγαρο Μαξίμου που παρακολουθεί τα χρονοδιαγράμματα ορισμένων κρίσιμων έργων όπως το μετρό Θεσσαλονίκης που αναμένεται να παραδοθεί τους επόμενους μήνες.

Μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου, προβλέπεται πως θα περάσει στο δεύτερο στάδιο η διαδικασία για την επιλογή κατασκευαστή και διαχειριστή στο κεντρικό τμήμα (Χανιά – Ηράκλειο), προϋπολογισμού 1,6 δισ. ευρώ, ενός από τους μεγαλύτερους διαγωνισμούς πανευρωπαϊκά για σύμβαση παραχώρησης οδικής αρτηρίας. Οι κοινοπραξίες που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον θα κληθούν τους επόμενους μήνες να προχωρήσουν στην υποβολή δεσμευτικής οικονομικής προσφοράς. Στο δεύτερο στάδιο περνούν εντός του έτους και οι διαγωνισμοί ΣΔΙΤ για το φράγμα Χαβρία στη Χαλκιδική μέσω του οποίου αντιμετωπίζονται προβλήματα ύδρευσης και άρδευσης στην περιοχή και για το νέο κτίριο της Γενικής Γραμματείας Υποδομών στην οδό Πειραιώς, συνολικού ύψους κοντά στα 220 εκατ. ευρώ.

Προσφορές για πέντε μεγάλα έργα ΣΔΙΤ
Στις 30 Νοεμβρίου έχει προγραμματιστεί η εκδήλωση ενδιαφέροντος για δύο μεγάλα έργα ύδρευσης / άρδευσης, το φράγμα Ενιπέα στα Φάρσαλα και το διπλό φράγμα στον Ταυρωνίτη ποταμό στην Κρήτη. Η διάρκεια των δύο ΣΔΙΤ έχει οριστεί σε 360 μήνες (30 χρόνια). Το κόστος με ΦΠΑ για το φράγμα Ενιπέα φτάνει τα 230,07 εκατ. ευρώ και για φράγμα Ταυρωνίτη τα 267,09 εκατ. ευρώ.

Λίγες ημέρες αργότερα, στις 5 Δεκεμβρίου αναμένεται η εκδήλωση ενδιαφέροντος για τους οδικούς άξονες Θεσσαλονίκη – Έδεσσα και Δράμα – Αμφίπολη που προωθούνται, επίσης, με ΣΔΙΤ. Το τμήμα Θεσσαλονίκη – Έδεσσα είναι εκτιμώμενου κόστους 445 εκατ. ευρώ, και το τμήμα Δράμα – Αμφίπολη, 248,5 εκατ. ευρώ. Στο κόστος περιλαμβάνονται και οι πληρωμές διαθεσιμότητας, δηλαδή η ετήσια αμοιβή που θα παρέχει το δημόσιο στον ιδιώτη που θα αναλάβει την αναβάθμιση και διαχείριση των οδικών αξόνων για 30 χρόνια.

Για τις 2 Δεκεμβρίου, αλλά με αυξημένες πιθανότητες παράτασης, έχει προγραμματιστεί η εκδήλωση ενδιαφέροντος στο διαγωνισμό για το ΣΔΙΤ λειτουργίας και συντήρησης του μετρό Θεσσαλονίκης, ύψους 292 εκατ. ευρώ που θα είναι στην ουσία η πρώτη είσοδος ιδιώτη στη λειτουργία μέσου μαζικής μεταφοράς σταθερής τροχιάς έπειτα από δεκαετίες. Εκτός από την κοινοπραξία HitachiRail–Ansaldo–ΑΚΤΩΡ η οποία κατασκευάζει σήμερα το μετρό Θεσσαλονίκης, ενδιαφέρον αναμένεται και από τουλάχιστον άλλη μία κοινοπραξία με γαλλικούς ομίλους και συμμετοχή εγχώριων «παικτών».

ΤΑ ΜΕΓΑΛΑ ΕΡΓΑ ΠΟΥ ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΕΡΓΟ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ (εκατ. ευρώ)
Αυτοκινητόδρομος Ε65 – Βόρειο Τμήμα (Α/Κ Τρικάλων – Α/Κ Γρεβενών) 480
Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης (ΒΟΑΚ) – Τμήμα Χανιά – Ηράκλειο 1.600
ΒΟΑΚ – Τμήμα Χερσόνησος – Νεάπολη (με ΣΔΙΤ) 290
ΒΟΑΚ – Τμήμα Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος 186
Επέκταση Λεωφόρου Κύμης μέχρι την Εθνική Οδό 352
Οδικός Άξονας Λαμία – Ιτέα – Αντίρριο (τμήμα Μπράλος – Άμφισσα) 285
Ανατ. Εσωτερική Περιφερειακή Θεσσαλονίκης (flyover) 373
Ανατ. Περιφερειακή Οδός Αλεανδρούπολης 36
Οδικός Άξονας Θεσσαλονίκη – Έδεσσα 445
Οδικός Άξονας Δράμα – Αμφίπολη 249
Οδικός Άξονας Καλαμάτα – Πύλος – Μεθώνη 250
Σύνδεση 6ου Προβλήτα ΟΛΘ με ΠΑΘΕ και Εγνατία Οδό 65
Οδικός Άξονας Πάτρα – Πύργος 332
Οδικός Άξονας Άκτιο – Αμβρακία 150
Οδικός Άξονας Καλλονής – Σιγρίου Λέσβου 40
Μετρό Θεσσαλονίκης, βασική γραμμή και επέκταση προς Καλαμαριά 1.550
Φορέας Λειτουργίας του Μετρό Θεσσαλονίκης 400
ΣΔΙΤ Δικαστικών Μεγάρων Θεσσαλονίκης, Σερρών, Έδεσσας και Κιλκίς 120
ΣΔΙΤ 17 σχολικών μονάδων στην Κεντρική Μακεδονία 129
Σιδηροδρομική Σύνδεση 6ου Προβλήτα και Προαστιακός Θεσσαλονίκης 53
Σιδηροδρομική Γραμμή Θεσσαλονίκη – Καβάλα – Τοξότες 1.680
Σιδηροδρομική Γραμμή Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο 1.080
Σιδηροδρομική Γραμμή Κιάτο – Πάτρα (τμήμα Ρίο – Λιμάνι Πατρών) 477
Επέκταση Προαστιακού μέχρι το Λαύριο 391
Επέκταση Προαστιακού μέχρι τη Ραφήνα 309
Προαστιακός Δυτικής Αττικής 100
ΣΔΙΤ για το Φράγμα Ενιπέα 230
ΣΔΙΤ για το Φράγμα Ταυρωνίτη 267
ΣΔΙΤ για την Ύδρευση Κέρκυρας 147
Φράγμα Μπραμιανού 70
Φράγμα Τσικνιά Λέσβου 107
Υδρευση Πρέβεζας, Άρτας και Λευκάδας 130
ΣΔΙΤ για το νέο κτίριο της Γενικής Γραμματείας Υποδομών 113
ΣΔΙΤ για Δίκτυα Άρδευσης Ταυρωπού* 160
ΣΔΙΤ για Φράγμα Μιναγιώτικο Πύλου* 142
12.788
Πώς κλείνει ο κύκλος των δημοπρατήσεων
Το πακέτο των μεγάλων διαγωνισμών του υπουργείου Υποδομών θα κλείσει μέχρι το τέλος του χρόνου με τη δημοπράτηση της γραμμής του προαστιακού στη Δυτική Αττική και τριών σημαντικών έργων άρδευσης / ύδρευσης, συνολικούς ύψους γύρω στα 400 εκατ. ευρώ. Η νέα προαστιακή γραμμή Άνω Λιόσια – Ελευσίνα – Μέγαρα θα αναπτυχθεί με αξιοποίηση της παλιάς μετρικής σιδηροδρομικής γραμμής Αθηνών – Κορίνθου που δεν λειτουργεί εδώ και 15 χρόνια. Το έργο είναι προϋπολογισμού κοντά στα 100 εκατ. ευρώ με τον ανάδοχο να αναλαμβάνει, ως προαίρεση, τη διασύνδεση της γραμμής με τον παλαιό σιδηροδρομικό σταθμό των Μεγάρων.

Μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου αναμένεται να δημοπρατηθεί και το έργο του φράγματος Μπραμιανού στο Λασίθι, προϋπολογισμού περί τα 70 εκατ. ευρώ, του φράγματος Τσικνιά στη Λέσβο μαζί με τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας νερού και τα δίκτυα ύδρευσης και άρδευσης (προϋπολογισμού κοντά στα 107 εκατ. ευρώ) και η κατασκευή των έργων ύδρευσης στους νομούς Πρέβεζας, Άρτας και Λευκάδας, με προϋπολογισμό 130 εκατ. ευρώ.