Τ. Χάλονεν: Ο πόλεμος στην Ουκρανία θα κρατήσει – Η Ευρώπη έδειξε υπεροψία
Η Τάρια Χάλονεν αποτέλεσε την πρώτη γυναίκα που ανέλαβε την προεδρία της Φινλανδίας και μάλιστα επί μια 12ετία από το 2000 μέχρι το 2012. Ρεαλίστρια αλλά και ιδεαλίστρια, η κ. Χάλονεν δεν θεωρεί πως η Ευρώπη ήταν αφελής ως προς τις προθέσεις της Ρωσίας αλλά ειλικρινής ως προς την αναγκαιότητα μιας συνεργάσιμης Ευρώπης. Ως μέλος του High-Level Advisory Board on Mediation στη γενική γραμματεία του ΟΗΕ, η κ. Χάλονεν δηλώνει πως βρισκόμαστε σε μια εποχή που καθορίζεται από απρόσμενα συμβάντα. Τώρα πια φαίνεται, όμως, πως ο πόλεμος στην Ουκρανία θα διαρκέσει.
Η προεδρία της Φινλανδίας ήταν το επιστέγασμα μιας πλούσιας πολιτικής σταδιοδρομίας για την κ. Χάλονεν, διατηρώντας προηγουμένως την έδρα της στο κοινοβούλιο της Φινλανδίας σε πέντε διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις και έχοντας συμμετάσχει τρεις φορές σε υπουργικά συμβούλια. Η 79χρόνη πολιτικός ξεκίνησε την πολιτική καριέρα της από το 1974 ως υποψήφια του κόμματος των Σοσιαλδημοκρατών και ανέλαβε, μεταξύ άλλων, καθήκοντα υπουργού Εξωτερικών από το 1995 έως το 2000. Αν και η Φινλανδία είναι μια μακρινή χώρα, «το Ελσίνκι, το Κάιρο και το Κέιπ Τάουν βρίσκονται στην ίδια ζώνη ώρας» παρατηρεί η κ. Χάλονεν σε μια εκτενή και αποκλειστική συνάντηση με το powergame.gr στο πλαίσιο του συνεδρίου του Economist για τη βιωσιμότητα που έλαβε χώρα το διάστημα μεταξύ 31 Νοεμβρίου με 1η Δεκεμβρίου.
Προτεραιότητα της Φινλανδίας ήταν μια συνεργάσιμη Ευρώπη
Ερωτώμενη για το εάν η Δύση ήταν αφελής στον κίνδυνο του καθεστώτος του προέδρου της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, η Τάρια Χάλονεν εξηγεί πως ως σκανδιναβική χώρα, η οποία βρίσκεται ανατολικότερα και κοντά στα κράτη της Βαλτικής, η Φινλανδία είχε ενεργή συμμετοχή στην οικοδόμηση μιας συνεργάσιμης Ευρώπης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Δεν πιστεύω πως αυτό ήταν αφελές. Γνωρίζω πως έχει ασκηθεί μεγάλη κριτική και εις βάρος των Γερμανών, ειδικότερα της καγκελαρίας. Όμως κανένας δεν ήταν αφελής, αλλά ειλικρινής στην πεποίθηση πως η Ευρώπη χρειάζεται τη συνεργασία». Ήταν μια πεποίθηση που μοιράζονταν μια ολόκληρη γενιά πολιτικών στη Γερμανία, τη Γαλλία, τη Μ. Βρετανία και τη Σκανδιναβία.
Οι χώρες της Βαλτικής και η Πολωνία, αντίθετα, ήταν ανέκαθεν απαισιόδοξες διότι είχαν βιώσει το καθεστώς της Σοβιετικής Ένωσης. Σήμερα, βέβαια, Σκανδιναβία και Βαλτική στηρίζουν σθεναρά τους Ουκρανούς, σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο.
Δύσκολο να κατανοήσει κανείς τη Ρωσία
Είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς τη Ρωσία με το παρελθόν της Σοβιετικής Ένωσης και με ισχυρή την παρουσία της Ορθόδοξης Εκκλησίας, όπου «ακόμη και ο πατριάρχης (Κύριλλος) υποστηρίζει τον πόλεμο». «Ο Πούτιν και οι υποστηρικτές του θεωρούν πως έχουν το δικαίωμα να παραβιάζουν τους κανόνες του διεθνούς συστήματος», τονίζει η ίδια.
Αν και η Ουκρανία έχει την υποστήριξη της πλειοψηφίας των μελών του ΟΗΕ, ισχυρές χώρες όπως η Ινδία και η Κίνα κρατούν αποστάσεις και «αυτό είναι πολύ σοβαρό». Αν και ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν έχει διαρκέσει ούτε έναν χρόνο, «η εικόνα για το μέλλον δεν είναι τόσο καλή».
Όσο οι ΗΠΑ υποστηρίζουν στρατιωτικά την Ουκρανία, ο Ρώσος πρόεδρος θα υπολογίζει πως ο πόλεμος θα γίνεται δυσκολότερος όσο περισσότερο διαρκεί. Από την άλλη πλευρά, δηλώνει η κ. Χάλονεν, υπάρχουν πολεμικά μέτωπα που κράτησαν ή κρατούν χρόνια στην Κορέα ή τη Μέση Ανατολή. «Φαίνεται προφανές πως αυτός ο πόλεμος θα κρατήσει ακόμη». Κάνει αναφορά σε μια «υπεροψία της Ευρώπης» καθώς υποδείκνυε τόσο καιρό σε τρίτες χώρες τι να κάνουν, θεωρώντας πως ένας πόλεμος δεν θα ξεσπούσε στην ήπειρο.
Η Τάρια Χάλονεν κατά τη συνέντευξή της στο powergame.gr
Η Τάρια Χάλονεν κατά τη συνέντευξή της στο powergame.gr
Μια διαφορετική ματιά για την πυρηνική ενέργεια
Καθώς η ατζέντα για την κλιματική αλλαγή έχει τεθεί στο περιθώριο όσο η Ευρώπη στρέφεται ξανά στα ορυκτά καύσιμα για την ενεργειακή της ασφάλεια, η κ. Χάλονεν αναγνωρίζει πως ίσως είναι αναπόφευκτος ένας συμβιβασμός μόνον ως προς την προσωρινή χρήση πυρηνικής ενέργειας για την κάλυψη άμεσων ενεργειακών αναγκών. Θετικό ρόλο διαδραματίζει, παράλληλα, η ταχύτερη ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ).
Οι αφρικανικές χώρες μπορούν να επωφεληθούν από τις ΑΠΕ και γι΄αυτό χρειάζονται τη συνεργασία και τεχνολογία του ανεπτυγμένου κόσμου. «Είμαι λίγο πιο αισιόδοξη σε αυτό το κομμάτι», δηλώνει η κ. Χάλονεν.
Βιωσιμότητα: Υπεράνω πολιτικής και συνόρων
Από τη δεκαετία του ’90 ήταν ξεκάθαρο πως μια βιώσιμη Ευρώπη απαιτούσε τη συνεργασία όλων. Επειδή έχει υπηρετήσει και ως υψηλή αξιωματούχος σε διεθνείς οργανισμούς εκτός από τον ΟΗΕ, όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης και τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, η κ. Χάλονεν γνωρίζει πως ζητήματα όπως η βιωσιμότητα αποτελούν μια μόνιμη ατζέντα, η οποία θα πρέπει να εξυπηρετείται με συνέπεια, ανεξάρτητα από την εκάστοτε κυβέρνηση. Γι’ αυτόν τον σκοπό, έχει μεσολαβήσει έτσι ώστε το υπουργείο Εξωτερικών της Φινλανδίας να βρίσκεται σε διαρκή επαφή με τον ΟΗΕ καθώς η ατζέντα της βιώσιμης ανάπτυξης υπερβαίνει μια καθιερωμένη εκλογική περίοδο.
Εξάλλου, η υλοποίηση των στόχων για τη βιώσιμη ανάπτυξη (Sustainable Development Goals, SDGs) είναι μια πολυσυλλεκτική διαδικασία. «Οι πρόεδροι και οι πρωθυπουργοί είναι πολύ ευπρόσδεκτοι αλλά χρειαζόμαστε επίσης την επιχειρηματική και την ακαδημαϊκή κοινότητα, τους μη κυβερνητικούς οργανισμούς (NGOs) και μεμονωμένες προσωπικότητες. Είναι μια θετική αλλά συνάμα και δύσκολη πτυχή για την αποπεράτωση των SDGs», δηλώνει η ίδια.
Ως πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου στο πανεπιστήμιο του Ελσίνκι μέχρι τις αρχές του τρέχοντος έτους, η κ. Χάλονεν ηγήθηκε της προσπάθειας να ενσωματωθεί το θέμα της βιώσιμης ανάπτυξης στη διδακτική ύλη. Σήμερα έχει παρουσία σε κάθε τμήμα σπουδών στο πανεπιστήμιο του Ελσίνκι ώστε να είναι προετοιμασμένοι όλοι οι τομείς της κοινωνίας για τις πολλαπλές πτυχές της βιωσιμότητας. Οι 17 στόχοι για τη βιώσιμη ανάπτυξη υιοθετήθηκαν στην 70η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ του 2015, με προθεσμία για την υλοποίηση τους έως το 2030, από την ποιοτική εκπαίδευση έως τη μηδενική φτώχεια.
Ισότητα μεταξύ των δύο φύλων στην πολιτική και το πάρτι της Σάνα Μαρίν
Πιστεύει πως οι χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου θα πρέπει να αποζημιωθούν για τις φυσικές καταστροφές που υπέστησαν από την κλιματική αλλαγή; «Ναι, βέβαια και πρέπει να σας πω πως αρκετές γυναίκες πολιτικοί έθεσαν αυτό το ζήτημα επί τάπητος στην COOP27». Πρόσθεσε πως οι γυναίκες στην πολιτική έχουν μια ευρεία έννοια της ασφάλειας στον κόσμο. Μολονότι «δεν έχει ακόμη θεμελιωθεί και επιστημονικά», στις κοινωνίες όπου είναι γενικά μεγαλύτερη η συμμετοχή των γυναικών υπάρχει ισότητα και ισορροπία.
Θεωρεί πως ο Τύπος ήταν αυστηρός απέναντι στην πρωθυπουργό της Φινλανδίας, Σάνα Μαρίν; «Ως φεμινίστρια και πολιτικός μιας διαφορετικής γενιάς θεωρώ πως η προσωπική ζωή θα πρέπει να είναι ιδιωτική. Αλλά η κριτική που ασκήθηκε εις βάρος της προέρχονταν κυρίως από μεσήλικες άντρες. Σήμερα, η ζωή όλων είναι εκτεθειμένη 24 ώρες την ημέρα, επτά ημέρες την εβδομάδα. Τέλος, το θέμα αυτό δεν αφορούσε στις ενέργειες της ως πολιτικού. Ο χορός και το τραγούδι δεν θα πρέπει να γίνονται αντικείμενο κριτικής».
Η προεδρία της Φινλανδίας ήταν το επιστέγασμα μιας πλούσιας πολιτικής σταδιοδρομίας για την κ. Χάλονεν, διατηρώντας προηγουμένως την έδρα της στο κοινοβούλιο της Φινλανδίας σε πέντε διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις και έχοντας συμμετάσχει τρεις φορές σε υπουργικά συμβούλια. Η 79χρόνη πολιτικός ξεκίνησε την πολιτική καριέρα της από το 1974 ως υποψήφια του κόμματος των Σοσιαλδημοκρατών και ανέλαβε, μεταξύ άλλων, καθήκοντα υπουργού Εξωτερικών από το 1995 έως το 2000. Αν και η Φινλανδία είναι μια μακρινή χώρα, «το Ελσίνκι, το Κάιρο και το Κέιπ Τάουν βρίσκονται στην ίδια ζώνη ώρας» παρατηρεί η κ. Χάλονεν σε μια εκτενή και αποκλειστική συνάντηση με το powergame.gr στο πλαίσιο του συνεδρίου του Economist για τη βιωσιμότητα που έλαβε χώρα το διάστημα μεταξύ 31 Νοεμβρίου με 1η Δεκεμβρίου.
Προτεραιότητα της Φινλανδίας ήταν μια συνεργάσιμη Ευρώπη
Ερωτώμενη για το εάν η Δύση ήταν αφελής στον κίνδυνο του καθεστώτος του προέδρου της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, η Τάρια Χάλονεν εξηγεί πως ως σκανδιναβική χώρα, η οποία βρίσκεται ανατολικότερα και κοντά στα κράτη της Βαλτικής, η Φινλανδία είχε ενεργή συμμετοχή στην οικοδόμηση μιας συνεργάσιμης Ευρώπης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Δεν πιστεύω πως αυτό ήταν αφελές. Γνωρίζω πως έχει ασκηθεί μεγάλη κριτική και εις βάρος των Γερμανών, ειδικότερα της καγκελαρίας. Όμως κανένας δεν ήταν αφελής, αλλά ειλικρινής στην πεποίθηση πως η Ευρώπη χρειάζεται τη συνεργασία». Ήταν μια πεποίθηση που μοιράζονταν μια ολόκληρη γενιά πολιτικών στη Γερμανία, τη Γαλλία, τη Μ. Βρετανία και τη Σκανδιναβία.
Οι χώρες της Βαλτικής και η Πολωνία, αντίθετα, ήταν ανέκαθεν απαισιόδοξες διότι είχαν βιώσει το καθεστώς της Σοβιετικής Ένωσης. Σήμερα, βέβαια, Σκανδιναβία και Βαλτική στηρίζουν σθεναρά τους Ουκρανούς, σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο.
Δύσκολο να κατανοήσει κανείς τη Ρωσία
Είναι δύσκολο να κατανοήσει κανείς τη Ρωσία με το παρελθόν της Σοβιετικής Ένωσης και με ισχυρή την παρουσία της Ορθόδοξης Εκκλησίας, όπου «ακόμη και ο πατριάρχης (Κύριλλος) υποστηρίζει τον πόλεμο». «Ο Πούτιν και οι υποστηρικτές του θεωρούν πως έχουν το δικαίωμα να παραβιάζουν τους κανόνες του διεθνούς συστήματος», τονίζει η ίδια.
Αν και η Ουκρανία έχει την υποστήριξη της πλειοψηφίας των μελών του ΟΗΕ, ισχυρές χώρες όπως η Ινδία και η Κίνα κρατούν αποστάσεις και «αυτό είναι πολύ σοβαρό». Αν και ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν έχει διαρκέσει ούτε έναν χρόνο, «η εικόνα για το μέλλον δεν είναι τόσο καλή».
Όσο οι ΗΠΑ υποστηρίζουν στρατιωτικά την Ουκρανία, ο Ρώσος πρόεδρος θα υπολογίζει πως ο πόλεμος θα γίνεται δυσκολότερος όσο περισσότερο διαρκεί. Από την άλλη πλευρά, δηλώνει η κ. Χάλονεν, υπάρχουν πολεμικά μέτωπα που κράτησαν ή κρατούν χρόνια στην Κορέα ή τη Μέση Ανατολή. «Φαίνεται προφανές πως αυτός ο πόλεμος θα κρατήσει ακόμη». Κάνει αναφορά σε μια «υπεροψία της Ευρώπης» καθώς υποδείκνυε τόσο καιρό σε τρίτες χώρες τι να κάνουν, θεωρώντας πως ένας πόλεμος δεν θα ξεσπούσε στην ήπειρο.
Η Τάρια Χάλονεν κατά τη συνέντευξή της στο powergame.gr
Η Τάρια Χάλονεν κατά τη συνέντευξή της στο powergame.gr
Μια διαφορετική ματιά για την πυρηνική ενέργεια
Καθώς η ατζέντα για την κλιματική αλλαγή έχει τεθεί στο περιθώριο όσο η Ευρώπη στρέφεται ξανά στα ορυκτά καύσιμα για την ενεργειακή της ασφάλεια, η κ. Χάλονεν αναγνωρίζει πως ίσως είναι αναπόφευκτος ένας συμβιβασμός μόνον ως προς την προσωρινή χρήση πυρηνικής ενέργειας για την κάλυψη άμεσων ενεργειακών αναγκών. Θετικό ρόλο διαδραματίζει, παράλληλα, η ταχύτερη ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ).
Οι αφρικανικές χώρες μπορούν να επωφεληθούν από τις ΑΠΕ και γι΄αυτό χρειάζονται τη συνεργασία και τεχνολογία του ανεπτυγμένου κόσμου. «Είμαι λίγο πιο αισιόδοξη σε αυτό το κομμάτι», δηλώνει η κ. Χάλονεν.
Βιωσιμότητα: Υπεράνω πολιτικής και συνόρων
Από τη δεκαετία του ’90 ήταν ξεκάθαρο πως μια βιώσιμη Ευρώπη απαιτούσε τη συνεργασία όλων. Επειδή έχει υπηρετήσει και ως υψηλή αξιωματούχος σε διεθνείς οργανισμούς εκτός από τον ΟΗΕ, όπως το Συμβούλιο της Ευρώπης και τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, η κ. Χάλονεν γνωρίζει πως ζητήματα όπως η βιωσιμότητα αποτελούν μια μόνιμη ατζέντα, η οποία θα πρέπει να εξυπηρετείται με συνέπεια, ανεξάρτητα από την εκάστοτε κυβέρνηση. Γι’ αυτόν τον σκοπό, έχει μεσολαβήσει έτσι ώστε το υπουργείο Εξωτερικών της Φινλανδίας να βρίσκεται σε διαρκή επαφή με τον ΟΗΕ καθώς η ατζέντα της βιώσιμης ανάπτυξης υπερβαίνει μια καθιερωμένη εκλογική περίοδο.
Εξάλλου, η υλοποίηση των στόχων για τη βιώσιμη ανάπτυξη (Sustainable Development Goals, SDGs) είναι μια πολυσυλλεκτική διαδικασία. «Οι πρόεδροι και οι πρωθυπουργοί είναι πολύ ευπρόσδεκτοι αλλά χρειαζόμαστε επίσης την επιχειρηματική και την ακαδημαϊκή κοινότητα, τους μη κυβερνητικούς οργανισμούς (NGOs) και μεμονωμένες προσωπικότητες. Είναι μια θετική αλλά συνάμα και δύσκολη πτυχή για την αποπεράτωση των SDGs», δηλώνει η ίδια.
Ως πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου στο πανεπιστήμιο του Ελσίνκι μέχρι τις αρχές του τρέχοντος έτους, η κ. Χάλονεν ηγήθηκε της προσπάθειας να ενσωματωθεί το θέμα της βιώσιμης ανάπτυξης στη διδακτική ύλη. Σήμερα έχει παρουσία σε κάθε τμήμα σπουδών στο πανεπιστήμιο του Ελσίνκι ώστε να είναι προετοιμασμένοι όλοι οι τομείς της κοινωνίας για τις πολλαπλές πτυχές της βιωσιμότητας. Οι 17 στόχοι για τη βιώσιμη ανάπτυξη υιοθετήθηκαν στην 70η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ του 2015, με προθεσμία για την υλοποίηση τους έως το 2030, από την ποιοτική εκπαίδευση έως τη μηδενική φτώχεια.
Ισότητα μεταξύ των δύο φύλων στην πολιτική και το πάρτι της Σάνα Μαρίν
Πιστεύει πως οι χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου θα πρέπει να αποζημιωθούν για τις φυσικές καταστροφές που υπέστησαν από την κλιματική αλλαγή; «Ναι, βέβαια και πρέπει να σας πω πως αρκετές γυναίκες πολιτικοί έθεσαν αυτό το ζήτημα επί τάπητος στην COOP27». Πρόσθεσε πως οι γυναίκες στην πολιτική έχουν μια ευρεία έννοια της ασφάλειας στον κόσμο. Μολονότι «δεν έχει ακόμη θεμελιωθεί και επιστημονικά», στις κοινωνίες όπου είναι γενικά μεγαλύτερη η συμμετοχή των γυναικών υπάρχει ισότητα και ισορροπία.
Θεωρεί πως ο Τύπος ήταν αυστηρός απέναντι στην πρωθυπουργό της Φινλανδίας, Σάνα Μαρίν; «Ως φεμινίστρια και πολιτικός μιας διαφορετικής γενιάς θεωρώ πως η προσωπική ζωή θα πρέπει να είναι ιδιωτική. Αλλά η κριτική που ασκήθηκε εις βάρος της προέρχονταν κυρίως από μεσήλικες άντρες. Σήμερα, η ζωή όλων είναι εκτεθειμένη 24 ώρες την ημέρα, επτά ημέρες την εβδομάδα. Τέλος, το θέμα αυτό δεν αφορούσε στις ενέργειες της ως πολιτικού. Ο χορός και το τραγούδι δεν θα πρέπει να γίνονται αντικείμενο κριτικής».
