Τα λόμπι των Βρυξελλών: 30.000 λομπίστες επηρεάζουν την ΕΕ
Περισσότεροι από 30.000 λομπίστες εκτιμάται ότι εργάζονται στις Βρυξέλλες, κάτι που καθιστά την ντε φάκτο έδρα της ΕΕ, την δεύτερη μεγαλούπολη παγκοσμίως όπου μαίνονται οι διεργασίες εταιρειών, οργανισμών και κρατικών συμφερόντων για τον επηρεασμό στα κέντρα λήψης αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο ετήσιος τζίρος του λόμπινγκ, σύμφωνα με στοιχεία του Economist από το 2021, υπολογιζόταν σε 3 δισ. ευρώ ετησίως. Μόνο οι καταγεγραμμένοι στο επίσημο μητρώο διαφάνειας της ΕΕ εκπροσωπούν 12.400 εταιρείες και οργανισμούς με συνολικό προϋπολογισμό για το λόμπινγκ που ανέρχεται σε 1,8 δισ. ευρώ.
Από αυτούς, 7.500 είναι διαπιστευμένοι στο Ευρωκοινοβούλιο, γεγονός που σημαίνει πως έχουν τη δυνατότητα να συναντώνται σε τακτική βάση με τους Ευρωβουλευτές. Όπως γράφει το Politico, με αφορμή το λεγόμενο Qatargate και την εμπλοκή της Ευρωβουλευτού και αντιπροέδρου του ευρωπαϊκού σώματος, Εύας Καϊλή, παρότι το Ευρωκοινοβούλιο είναι το λιγότερο ισχυρό από τα ευρωπαϊκά όργανα, ωστόσο έχει δει τη δικαιοδοσία του να ενισχύεται μετά το 2009, χωρίς όμως να συμβαίνει το ίδιο και με τους κανόνες και τα όργανα ελέγχου της διαφάνειας και των λόμπι.
Λόμπι Βρυξελλών
Πηγή: Economist
Σύμφωνα με στοιχεία ως το 2021 της Transparency International EU, τους μεγαλύτερους προϋπολογισμούς για το λόμπινγκ διέθεταν κάποιοι από τους κολοσσούς της τεχνολογίας (Big Tech) και συγκεκριμένα η Google με 5,75 εκατ. ευρώ, το Facebook με 5,5 εκατ. ευρώ, η Microsoft με 5,25 εκατ. ευρώ, ενώ η Apple διέθετε 3,5 εκατ. ευρώ για λόμπινγκ. Οι πετρελαϊκές Shell, BP και ExxonMobil 4,25 εκατ. ευρώ, 3,5 και 3,25 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, η φαρμακευτική Bayer 4,25 εκατ. ευρώ, ο κινεζικός τεχνολογικός κολοσσός Huawei 3 εκατ. ευρώ, η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία Volkswagen 3 εκατ. ευρώ.
Λόγω της πανδημίας και στη συνέχεια του πολέμου, υπήρξαν -σύμφωνα με τις αναλύσεις- πιθανές ανακατατάξεις σε αυτή τη λίστα. Στη διάρκεια της COVID-19 υπολογίζεται πως οι μεγάλες φαρμακευτικές και οι κολοσσοί της τεχνολογίας αύξησαν τις σχετικές δαπάνες του. Μόνο η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενώσεων Φαρμακευτικών Βιομηχανιών EFPIA, που εκπροσωπεί τις Pfizer, AstraZeneca και Johnson & Johnson προχώρησε σε σχετική αύξηση κατά 20%, από το 2020 μέχρι σήμερα. Ιδιαίτερα ισχυροί στο λόμπινγκ εκτός της EFPIA, είναι και οι ομοσπονδίες βιομηχανιών είναι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Χημικών Βιομηχανιών και το BusinessEurope, ενώ η έλευση του πολέμου επηρέασε τη σχετική δραστηριότητα που αφορά τις ενεργειακές εταιρείες και την αμυντική βιομηχανία. Τα δε πραγματικά ποσά που δίνονται για το λόμπινγκ εκτιμάται πως είναι μεγαλύτερα, από εκείνα που αναφέρονται. Μόνο οι μεγάλες φαρμακευτικές δαπανούν ετησίως περί τα 40 εκατ. ευρώ, με 300 λομπίστες που εργάζονται επισήμως στις Βρυξέλλες προωθώντας τα συμφέροντα της συγκεκριμένης βιομηχανίας.
Σχεδόν μία συνάντηση την ημέρα με τους εκπροσώπους της βιομηχανίας του άνθρακα
Κάθε χρόνο υπολογίζονται πως γίνονται εκατοντάδες συναντήσεις με τους Ευρωπαίους Επιτρόπους. Το διάστημα Δεκεμβρίου 2019-Μαϊου 2022, η Κομισιόν της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πραγματοποίησε 500 συναντήσεις με εκπροσώπους εταιρειών πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα, ένας αριθμός που πλησιάζει τη μία συνάντηση την ημέρα, σύμφωνα με την βρετανική ιστοσελίδα Unherd. Από τις συναντήσεις των Επιτρόπων και των υψηλόβαθμων αξιωματούχων της Κομισιόν, ένα ποσοστό 75% γίνεται με τις ισχυρότερες εταιρείες του πλανήτη, ενώ ειδικά όσον αφορά χρηματοοικονομικούς κανονισμούς, ψηφιακές υπηρεσίες, την εσωτερική αγορά και τη διεθνή εμπορική πολιτική, το ποσοστό ξεπερνά το 80%.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο υπογράφηκε και η συμφωνία για την προμήθεια 1,8 δισεκατομμυρίων δόσεων του εμβολίου για τον κορονοϊό της BioNTech/Pfizer ύψους 35 δισεκατομμυρίων ευρώ, οι συνθήκες υπό τις οποίες έγινε η οποία διερευνάται από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, μετά και τις αποκαλύψεις -τον Απρίλιο του 2021- για μία σειρά γραπτών μηνυμάτων μεταξύ της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν και του διευθύνοντα συμβούλου της Pfizer, Αλμπέρτ Μπουρλά, που προηγήθηκαν της συμφωνίας.
Τα παραθυράκια, ειδικά για τους Ευρωβουλευτές
Όμως παρά την ύπαρξη του μητρώου για την καταγραφή των λομπιτών, η διαδικασία εξακολουθεί να παραμένει σχετικά αδιαφανής. Μόλις πέρυσι έγινε υποχρεωτική η καταγραφή στο μητρώο -μέχρι τότε ήταν προαιρετική- ενώ παραμένουν σχετικά «παραθυράκια» που επιτρέπουν τη διαιώνιση της αδιαφάνειας. Ειδικά όσον αφορά το Ευρωκοινοβούλιο. Έτσι, παρότι οι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της Κομισιόν και οι επικεφαλής των επιτροπών του Ευρωκοινοβουλίου καθώς και οι εισηγητές νομοθετικών προτάσεων είναι υποχρεωμένοι να συνδέονται με το μητρώο και να αποκαλύπτουν τις συναντήσεις τους με τους λομπίστες, αυτό δεν ισχύει για τους απλούς Ευρωβουλευτές και το χαμηλόβαθμο προσωπικό.
Σύμφωνα με τον Αλμπέρο Αλεμάνο, καθηγητή ευρωπαϊκού δικαίου στο ευρωπαϊκό οικονομικό πανεπιστήμιο HEC Paris, το Ευρωκοινοβούλιο «είναι ο μόνος θεσμός που δεν επιβάλλει σχεδόν καθόλου κανόνες στους αντιπροσώπους του».
Τέλος, ένα επιπλέον κίνητρο προς τη διαφθορά για τους αξιωματούχους μπορεί να αποτελέσει και το λεγόμενο φαινόμενο των «περιστρεφόμενων θυρών», με άλλα λόγια το γεγονός πως πολλοί πρώην Επίτροποι, Ευρωβουλευτές και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι μετακινούνται μετά το τέλος της θητείας τους σε θέσεις επιρροής σε μεγάλους οργανισμούς. Όπως συνέβη με τον πρώην πρόεδρο της Κομισιόν, Εμανουέλ Μπαρόζο, ο οποίος προσελήφθη ως σύμβουλος και μη εκτελεστικός πρόεδρος στην Goldman Sachs International το 2016, ενώ η νυν εκτελεστική διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ), Έμερ Κουκ, εργαζόταν στο παρελθόν για την EFPIA.
Ο ετήσιος τζίρος του λόμπινγκ, σύμφωνα με στοιχεία του Economist από το 2021, υπολογιζόταν σε 3 δισ. ευρώ ετησίως. Μόνο οι καταγεγραμμένοι στο επίσημο μητρώο διαφάνειας της ΕΕ εκπροσωπούν 12.400 εταιρείες και οργανισμούς με συνολικό προϋπολογισμό για το λόμπινγκ που ανέρχεται σε 1,8 δισ. ευρώ.
Από αυτούς, 7.500 είναι διαπιστευμένοι στο Ευρωκοινοβούλιο, γεγονός που σημαίνει πως έχουν τη δυνατότητα να συναντώνται σε τακτική βάση με τους Ευρωβουλευτές. Όπως γράφει το Politico, με αφορμή το λεγόμενο Qatargate και την εμπλοκή της Ευρωβουλευτού και αντιπροέδρου του ευρωπαϊκού σώματος, Εύας Καϊλή, παρότι το Ευρωκοινοβούλιο είναι το λιγότερο ισχυρό από τα ευρωπαϊκά όργανα, ωστόσο έχει δει τη δικαιοδοσία του να ενισχύεται μετά το 2009, χωρίς όμως να συμβαίνει το ίδιο και με τους κανόνες και τα όργανα ελέγχου της διαφάνειας και των λόμπι.
Λόμπι Βρυξελλών
Πηγή: Economist
Σύμφωνα με στοιχεία ως το 2021 της Transparency International EU, τους μεγαλύτερους προϋπολογισμούς για το λόμπινγκ διέθεταν κάποιοι από τους κολοσσούς της τεχνολογίας (Big Tech) και συγκεκριμένα η Google με 5,75 εκατ. ευρώ, το Facebook με 5,5 εκατ. ευρώ, η Microsoft με 5,25 εκατ. ευρώ, ενώ η Apple διέθετε 3,5 εκατ. ευρώ για λόμπινγκ. Οι πετρελαϊκές Shell, BP και ExxonMobil 4,25 εκατ. ευρώ, 3,5 και 3,25 εκατ. ευρώ αντίστοιχα, η φαρμακευτική Bayer 4,25 εκατ. ευρώ, ο κινεζικός τεχνολογικός κολοσσός Huawei 3 εκατ. ευρώ, η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία Volkswagen 3 εκατ. ευρώ.
Λόγω της πανδημίας και στη συνέχεια του πολέμου, υπήρξαν -σύμφωνα με τις αναλύσεις- πιθανές ανακατατάξεις σε αυτή τη λίστα. Στη διάρκεια της COVID-19 υπολογίζεται πως οι μεγάλες φαρμακευτικές και οι κολοσσοί της τεχνολογίας αύξησαν τις σχετικές δαπάνες του. Μόνο η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Ενώσεων Φαρμακευτικών Βιομηχανιών EFPIA, που εκπροσωπεί τις Pfizer, AstraZeneca και Johnson & Johnson προχώρησε σε σχετική αύξηση κατά 20%, από το 2020 μέχρι σήμερα. Ιδιαίτερα ισχυροί στο λόμπινγκ εκτός της EFPIA, είναι και οι ομοσπονδίες βιομηχανιών είναι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Χημικών Βιομηχανιών και το BusinessEurope, ενώ η έλευση του πολέμου επηρέασε τη σχετική δραστηριότητα που αφορά τις ενεργειακές εταιρείες και την αμυντική βιομηχανία. Τα δε πραγματικά ποσά που δίνονται για το λόμπινγκ εκτιμάται πως είναι μεγαλύτερα, από εκείνα που αναφέρονται. Μόνο οι μεγάλες φαρμακευτικές δαπανούν ετησίως περί τα 40 εκατ. ευρώ, με 300 λομπίστες που εργάζονται επισήμως στις Βρυξέλλες προωθώντας τα συμφέροντα της συγκεκριμένης βιομηχανίας.
Σχεδόν μία συνάντηση την ημέρα με τους εκπροσώπους της βιομηχανίας του άνθρακα
Κάθε χρόνο υπολογίζονται πως γίνονται εκατοντάδες συναντήσεις με τους Ευρωπαίους Επιτρόπους. Το διάστημα Δεκεμβρίου 2019-Μαϊου 2022, η Κομισιόν της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πραγματοποίησε 500 συναντήσεις με εκπροσώπους εταιρειών πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα, ένας αριθμός που πλησιάζει τη μία συνάντηση την ημέρα, σύμφωνα με την βρετανική ιστοσελίδα Unherd. Από τις συναντήσεις των Επιτρόπων και των υψηλόβαθμων αξιωματούχων της Κομισιόν, ένα ποσοστό 75% γίνεται με τις ισχυρότερες εταιρείες του πλανήτη, ενώ ειδικά όσον αφορά χρηματοοικονομικούς κανονισμούς, ψηφιακές υπηρεσίες, την εσωτερική αγορά και τη διεθνή εμπορική πολιτική, το ποσοστό ξεπερνά το 80%.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο υπογράφηκε και η συμφωνία για την προμήθεια 1,8 δισεκατομμυρίων δόσεων του εμβολίου για τον κορονοϊό της BioNTech/Pfizer ύψους 35 δισεκατομμυρίων ευρώ, οι συνθήκες υπό τις οποίες έγινε η οποία διερευνάται από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, μετά και τις αποκαλύψεις -τον Απρίλιο του 2021- για μία σειρά γραπτών μηνυμάτων μεταξύ της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν και του διευθύνοντα συμβούλου της Pfizer, Αλμπέρτ Μπουρλά, που προηγήθηκαν της συμφωνίας.
Τα παραθυράκια, ειδικά για τους Ευρωβουλευτές
Όμως παρά την ύπαρξη του μητρώου για την καταγραφή των λομπιτών, η διαδικασία εξακολουθεί να παραμένει σχετικά αδιαφανής. Μόλις πέρυσι έγινε υποχρεωτική η καταγραφή στο μητρώο -μέχρι τότε ήταν προαιρετική- ενώ παραμένουν σχετικά «παραθυράκια» που επιτρέπουν τη διαιώνιση της αδιαφάνειας. Ειδικά όσον αφορά το Ευρωκοινοβούλιο. Έτσι, παρότι οι υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της Κομισιόν και οι επικεφαλής των επιτροπών του Ευρωκοινοβουλίου καθώς και οι εισηγητές νομοθετικών προτάσεων είναι υποχρεωμένοι να συνδέονται με το μητρώο και να αποκαλύπτουν τις συναντήσεις τους με τους λομπίστες, αυτό δεν ισχύει για τους απλούς Ευρωβουλευτές και το χαμηλόβαθμο προσωπικό.
Σύμφωνα με τον Αλμπέρο Αλεμάνο, καθηγητή ευρωπαϊκού δικαίου στο ευρωπαϊκό οικονομικό πανεπιστήμιο HEC Paris, το Ευρωκοινοβούλιο «είναι ο μόνος θεσμός που δεν επιβάλλει σχεδόν καθόλου κανόνες στους αντιπροσώπους του».
Τέλος, ένα επιπλέον κίνητρο προς τη διαφθορά για τους αξιωματούχους μπορεί να αποτελέσει και το λεγόμενο φαινόμενο των «περιστρεφόμενων θυρών», με άλλα λόγια το γεγονός πως πολλοί πρώην Επίτροποι, Ευρωβουλευτές και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι μετακινούνται μετά το τέλος της θητείας τους σε θέσεις επιρροής σε μεγάλους οργανισμούς. Όπως συνέβη με τον πρώην πρόεδρο της Κομισιόν, Εμανουέλ Μπαρόζο, ο οποίος προσελήφθη ως σύμβουλος και μη εκτελεστικός πρόεδρος στην Goldman Sachs International το 2016, ενώ η νυν εκτελεστική διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ), Έμερ Κουκ, εργαζόταν στο παρελθόν για την EFPIA.
