Tον δικό της φρενήρη ρυθμό ακολουθεί η αγορά κατοικίας, με τις τιμές πώλησης και ενοικίασης να σημειώνουν κατακόρυφη αύξηση κατά τη διάρκεια του τέταρτου τριμήνου του 2022, αποτυπώνοντας την ισχυρή οικονομική μεγέθυνση της χρονιάς που έφυγε, χωρίς να συμβαδίζουν πλέον με τις εκτιμήσεις για επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης το 2023.

Μάλιστα, όπως δείχνουν τα στοιχεία του δείκτη τιμών Spitogatos Property Index (SPI), που επιμελείται το ομώνυμο δίκτυο ηλεκτρονικών αγγελιών, κατά το τέταρτο τρίμηνο σημειώθηκε κατακόρυφη επιτάχυνση του ρυθμού ανόδου των τιμών. Ειδικότερα, η μέση αύξηση των τιμών πώλησης στο Λεκανοπέδιο Αττικής άγγιξε το 9,35% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, με τη μέση ζητούμενη τιμή πώλησης να ανέρχεται πλέον σε 2.014 ευρώ/τ.μ. Κατά το τρίτο τρίμηνο του 2022, ο ετήσιος ρυθμός ανόδου των τιμών είχε διαμορφωθεί σε 8,6%, ενώ η μέση ζητούμενη τιμή πώλησης δεν ξεπερνούσε τα 1.961 ευρώ/τ.μ.

Αντίστοιχα, σε ό,τι αφορά τα ενοίκια, η μέση ζητούμενη τιμή στο Λεκανοπέδιο Αττικής διαμορφώθηκε σε 8,5 ευρώ/τ.μ., αυξημένη κατά 7,7% σε ετήσια βάση. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα βόρεια και τα νότια προάστια παγιώνεται πλέον ένα ύψος της τάξης των 10-11 ευρώ/τ.μ. κατά μέσο όρο, που αποτελεί ιστορικά υψηλό επίπεδο, αν και οι πραγματικές τιμές για την πλειονότητα των προσφερόμενων ακινήτων είναι ακόμη πιο υψηλές. Αντίστοιχα, στο κέντρο της Αθήνας η μέση ζητούμενη τιμή αγγίζει πλέον τα 9,04 ευρώ/τ.μ., σημειώνοντας και αυτή ετήσια αύξηση της τάξης του 2,5%.

Στελέχη της αγοράς ακινήτων επισημαίνουν ότι, αν και οι ζητούμενες τιμές, ιδίως στα ενοίκια, καταγράφουν ανοδικές τάσεις, συναντούν «αντίσταση» από τους ενδιαφερόμενους ενοικιαστές. Εν ολίγοις, ναι μεν οι ιδιοκτήτες ζητούν περισσότερα χρήματα για τα ακίνητά τους, αλλά δεν είναι δεδομένο και ότι βρίσκουν εύκολα πρόθυμους ενοικιαστές να τα πληρώσουν. Αυτό μεταφράζεται σε μεγαλύτερους χρόνους αναμονής, δηλαδή τα προς ενοικίαση ακίνητα παραμένουν αδιάθετα στην αγορά για περισσότερους μήνες έως ότου βρουν ενοικιαστές, κάτι που δεν συνέβαινε με την ίδια συχνότητα πριν από 12-18 μήνες, όταν οι τιμές ήταν χαμηλότερες.

Σε ό,τι αφορά τις τιμές πώλησης, δεν φαίνεται πως θα υπάρξει σύντομα κάποια αποκλιμάκωση, αν και είναι πιθανό να περιοριστεί ο ρυθμός ανόδου, τουλάχιστον κατά τους πρώτους μήνες του 2023. Οπως τονίζουν επαγγελματίες του κλάδου, η αγορά ακινήτων υπολείπεται χρονικά της υπόλοιπης οικονομίας. Ως εκ τούτου, είναι πιθανή μια επιβράδυνση του τωρινού ράλι τιμών, χωρίς όμως να είναι και δεδομένη. Αλλωστε, η ζήτηση από το εξωτερικό έχει επανέλθει δυναμικά μετά την πανδημία και οι αλλαγές στο καθεστώς χορήγησης αδειών παραμονής μέσω του προγράμματος «Χρυσή Βίζα» είναι πιθανό να δημιουργήσουν νέες πληθωριστικές πιέσεις σε επιλεγμένες περιοχές.

«Φρένο»

Υπενθυμίζεται ότι το όριο των 250.000 ευρώ για την εξασφάλιση επενδυτικής άδειας παραμονής από πολίτες τρίτων χωρών πρόκειται να διπλασιαστεί σε 500.000 ευρώ στον Κεντρικό, Βόρειο και Νότιο Τομέα της Αττικής, όπως επίσης σε Μύκονο, Σαντορίνη και στον Δήμο Θεσσαλονίκης.

Στην πράξη, οι αλλαγές αυτές αφορούν συνοικίες όπως όλο το κέντρο της Αθήνας, την Ηλιούπολη, το Γαλάτσι, του Ζωγράφου, τον Βύρωνα, τη Νέα Φιλαδέλφεια, την Αγία Παρασκευή, το Ψυχικό, τη Μεταμόρφωση, τη Νέα Ιωνία, το Ν. Ηράκλειο, το Χαλάνδρι, τα Βριλήσσια, το Μαρούσι, την Καλλιθέα, τον Αγιο Δημήτριο, τη Νέα Σμύρνη και όλες τις περιοχές της Αθηναϊκής Ριβιέρας από το ύψος της Καλλιθέας μέχρι και τη Γλυφάδα.

Δεν φαίνεται πως θα υπάρξει σύντομα κάποια αποκλιμάκωση, αν και είναι πιθανό να περιοριστεί ο ρυθμός ανόδου, τουλάχιστον κατά τους πρώτους μήνες του 2023

Οι αλλαγές αυτές θα ισχύσουν από την 1η Μαΐου ανεξαιρέτως, πλην όσων επενδυτών έχουν προβεί σε σχετικά προσύμφωνα αγοράς κατά το διάστημα των πρώτων τεσσάρων μηνών του 2023, μέχρι δηλαδή τις 30 Απριλίου. Στη συνέχεια, παρέχεται περιθώριο έως το τέλος του έτους για την υπογραφή των οριστικών συμβολαίων. Εκ των πραγμάτων, λοιπόν, οι αλλαγές αυτές αναμένεται να μετατοπίσουν τη ζήτηση για ακίνητα που να πληρούν τα κριτήρια της «Χρυσής Βίζας», επηρεάζοντας αντίστοιχα και την αγορά κατοικίας. Στην έκθεσή της για τη νομισματική πολιτική, η Τράπεζα της Ελλάδος ανέφερε πριν από μερικές εβδομάδες ότι η ελληνική αγορά κατοικίας θα καταγράψει μεγαλύτερη εξάρτηση από το εξωτερικό λόγω του αντίστοιχου περιορισμού του εγχώριου αγοραστικού ενδιαφέροντος. Αυτό θα συμβεί εξαιτίας της αύξησης των επιτοκίων και των τιμών πώλησης, αλλά και λόγω των αβεβαιοτήτων που έχει δημιουργήσει ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία.

Ηδη, οι ξένοι επενδυτές έχουν επιστρέψει ακόμα πιο δυναμικά φέτος, με αποτέλεσμα οι εισροές ξένων κεφαλαίων για αγορά ακινήτων να κινούνται σε ιστορικά υψηλό επίπεδο. Συγκεκριμένα, κατά το 9μηνο του 2022 ανήλθαν σε 1,27 δισ. ευρώ, ποσό υψηλότερο κατά 60,2% από το προηγούμενο έτος και υψηλότερο ακόμα και από εκείνο του 2019, όταν είχε διαμορφωθεί σε 1,03 δισ. ευρώ.

*Δημοσιεύθηκε στο ένθετο Moneypro της εφημερίδας Παραπολιτικά στις 7 Ιανουαρίου 2023