Τράπεζες: Οι δύο επιλογές του ΤΧΣ για την αποεπένδυση
Ένα λεπτομερέστατο κείμενο έντεκα σελίδων που έδωσε χθες το απόγευμα στη δημοσιότητα το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ορίζει με κάθε λεπτομέρεια, τη διαδικασία, τους όρους, τις μεθόδους, τους τύπους των συναλλαγών και το κοινό στο οποίο απευθύνεται η στρατηγική αποεπένδυσης του Ταμείου από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες.
Στην ουσία περιγράφεται βήμα – βήμα ο ρόλος και η λειτουργία του Ταμείου έως το τέλος του 2025, οπότε και παύει να ισχύει. Μέχρι τότε, το ΤΧΣ θα πρωταγωνιστήσει στις εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα, δεχόμενο προσφορές επενδυτών, ακούγοντας προτάσεις τραπεζών και ανοίγοντας το ίδιο τη διαδικασία πώλησης των συμμετοχών του.
Το powergame.gr παρουσιάζει συνοπτικά τα κυριότερα σημεία του πλάνου αποεπένδυσης που όπως είναι γνωστό δεν θα ακολουθήσει συγκεκριμένη σειρά και χρονοδιάγραμμα αναφορικά με τις συμμετοχές του ΤΧΣ (40% στην Εθνική, 27% στην Πειραιώς, 9% στη Alpha Bank και 1,4% στη Eurobank).
Κατ’ αρχήν, καμία διμερή συναλλαγή δεν θα γίνεται εκτός ανταγωνιστικής πλειοδοτικής διαδικασίας, είτε πρόκειται για αυτόκλητη προσφορά (unsolicited offer) είτε για απόφαση του Ταμείου να ξεκινήσει επίσημη διαδικασία πώλησης ή ακόμη και να προσεγγίσει έναν δυνητικό επενδυτή.
Οι συναλλαγές: Μέσω κεφαλαιαγοράς ή με ιδιωτική συναλλαγή
Η αποχώρηση του Ταμείου από τις τέσσερις τράπεζες μπορεί κατά το μεγαλύτερο ποσοστό να γίνει με πρωτοβουλία του ίδιου του Ταμείου. Μπορεί όμως να γίνει και με πρωτοβουλία των ίδιων των τραπεζών ή με αυτόκλητη προσφορά τρίτου μέρους.
Η μέθοδος όμως των συναλλαγών είναι καθορισμένη και δίνει δυνατότητα δύο επιλογών:
Μέσω Κεφαλαιαγοράς, όπου οι μετοχές πωλούνται απευθείας στην ανοιχτή αγορά κυρίως σε θεσμικούς επενδυτές και η τιμή μπορεί να καθορισθεί είτε μέσω Βιβλίου Προσφορών (book building) είτε μέσω του συνήθους μηχανισμού διαπραγμάτευσης του ΧΑ
Μέσω Ιδιωτικής Συναλλαγής, όπου η συμμετοχή του Ταμείου πωλείται μέσω ιδιωτικής τοποθέτησης ή δημόσιας εξαγοράς σε επενδυτή.
Είναι εξίσου σημαντικό να τονισθεί ότι καμία μεμονωμένη συναλλαγή δεν θα αποτελεί σημείο αναφοράς για την επόμενη και κάθε μία θα ορίζεται με βάση τις συνθήκες που θα επικρατούν τότε. Αυτό σημαίνει ότι ούτε η τιμή, ούτε άλλοι όροι μιας συναλλαγής δεν θα δημιουργούν «προηγούμενο» για τις επόμενες.
Στο πλαίσιο εξασφάλισης της αξίας του χαρτοφυλακίου του Ταμείου και της εύλογης τιμής, το ΤΧΣ θα μπορεί να ζητά ανεξάρτητες γνωμοδοτήσεις από χρηματοοικονομικούς συμβούλους και στη συνέχεια θα τις θέτει υπόψη του Διοικητικού Συμβουλίου, πριν αυτό δώσει το «πράσινο φως» για κάθε συναλλαγή. Κατά περίπτωση, μπορεί να ζητηθεί και πρόσθετη γνωμοδότηση.
Οι μέθοδοι συναλλαγών μέσω κεφαλαιαγοράς
Προβλέπονται τέσσερις συνολικά συναλλαγές μέσω κεφαλαιαγοράς, τρεις που μπορεί να γίνουν με πρωτοβουλία του Ταμείου (Accelerated Bookbuilds (ABB), Fully marketed Offering (FMO) και Trading plan/dribble out) και μία με πρωτοβουλία της αντίστοιχης τράπεζας (share buyback).
Οι διαφορές τους έχουν να κάνουν με το χρόνο, π.χ. η πρώτη η ΑΒΒ Accelerated Bookbuilds γίνεται μέσω Βιβλίου Προσφορών μέσα σε μία μέρα ενώ η FMO απαιτεί ημέρες και εβδομάδες, με την τρίτη επιλογή να εκτείνεται χρονικά και σε μήνες.
Το Ταμείο μπορεί να χρησιμοποιήσει συνδυαστικά τις παραπάνω επιλογές, ανάλογα με την περίπτωση και τις συνθήκες.
Η διάθεση μετοχών με ιδιωτική συναλλαγή
Στην περίπτωση πώλησης μεγάλου πακέτου μετοχών , σε ποσοστό που υπερβαίνει το 5% ή της πλήρους συμμετοχής του ΤΧΣ (αν έχει λιγότερο από 5%) το ίδιο το Ταμείο έχει δικαίωμα, μετά από συζήτηση με το σύμβουλο διάθεσης, να επιλέξει και να αποφασίσει μία από τις δύο μεθόδους διάθεσης:
– Εμπιστευτικές διμερείς συζητήσεις και στη συνέχεια πλειοδοτική ανταγωνιστική διαδικασία (είτε με πρωτοβουλία του Ταμείου είτε με αυτόκλητη προσφορά). Αυτό ορίζεται λεπτομερώς σε οκτώ επιμέρους βήματα.
– Δημοπρασία από επίσημη διαδικασία πώλησης, μέσω πλειστηριασμού, σύμφωνα με τα έξι βήματα που ορίζονται λεπτομερώς στο Παράρτημα Γ της στρατηγικής αποεπένδυσης (είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα του ΤΧΣ).
Η πρώτη επιλογή που εμπεριέχει διμερείς διαπραγματεύσεις, μπορεί να οδηγήσει σε υπό όρους συμφωνία με τον πρώτο πλειοδότη, αλλά παρέχει παράλληλα τη δυνατότητα και σε άλλα μέρη να υποβάλλουν προσφορά με καλύτερους όρους.
Επίσης, αν υπάρξει σύμφωνη γνώμη για τιμή και όρους, τότε το ΤΧΣ θα υπογράψει νομικά δεσμευτικά έγγραφα με τον επενδυτή, εφόσον βέβαια η τιμή είναι εύλογη και εφόσον συνηγορήσουν υπέρ οι δύο γνωμοδοτήσεις ανεξάρτητων οίκων που θα ληφθούν προηγουμένως.
Στην ουσία περιγράφεται βήμα – βήμα ο ρόλος και η λειτουργία του Ταμείου έως το τέλος του 2025, οπότε και παύει να ισχύει. Μέχρι τότε, το ΤΧΣ θα πρωταγωνιστήσει στις εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα, δεχόμενο προσφορές επενδυτών, ακούγοντας προτάσεις τραπεζών και ανοίγοντας το ίδιο τη διαδικασία πώλησης των συμμετοχών του.
Το powergame.gr παρουσιάζει συνοπτικά τα κυριότερα σημεία του πλάνου αποεπένδυσης που όπως είναι γνωστό δεν θα ακολουθήσει συγκεκριμένη σειρά και χρονοδιάγραμμα αναφορικά με τις συμμετοχές του ΤΧΣ (40% στην Εθνική, 27% στην Πειραιώς, 9% στη Alpha Bank και 1,4% στη Eurobank).
Κατ’ αρχήν, καμία διμερή συναλλαγή δεν θα γίνεται εκτός ανταγωνιστικής πλειοδοτικής διαδικασίας, είτε πρόκειται για αυτόκλητη προσφορά (unsolicited offer) είτε για απόφαση του Ταμείου να ξεκινήσει επίσημη διαδικασία πώλησης ή ακόμη και να προσεγγίσει έναν δυνητικό επενδυτή.
Οι συναλλαγές: Μέσω κεφαλαιαγοράς ή με ιδιωτική συναλλαγή
Η αποχώρηση του Ταμείου από τις τέσσερις τράπεζες μπορεί κατά το μεγαλύτερο ποσοστό να γίνει με πρωτοβουλία του ίδιου του Ταμείου. Μπορεί όμως να γίνει και με πρωτοβουλία των ίδιων των τραπεζών ή με αυτόκλητη προσφορά τρίτου μέρους.
Η μέθοδος όμως των συναλλαγών είναι καθορισμένη και δίνει δυνατότητα δύο επιλογών:
Μέσω Κεφαλαιαγοράς, όπου οι μετοχές πωλούνται απευθείας στην ανοιχτή αγορά κυρίως σε θεσμικούς επενδυτές και η τιμή μπορεί να καθορισθεί είτε μέσω Βιβλίου Προσφορών (book building) είτε μέσω του συνήθους μηχανισμού διαπραγμάτευσης του ΧΑ
Μέσω Ιδιωτικής Συναλλαγής, όπου η συμμετοχή του Ταμείου πωλείται μέσω ιδιωτικής τοποθέτησης ή δημόσιας εξαγοράς σε επενδυτή.
Είναι εξίσου σημαντικό να τονισθεί ότι καμία μεμονωμένη συναλλαγή δεν θα αποτελεί σημείο αναφοράς για την επόμενη και κάθε μία θα ορίζεται με βάση τις συνθήκες που θα επικρατούν τότε. Αυτό σημαίνει ότι ούτε η τιμή, ούτε άλλοι όροι μιας συναλλαγής δεν θα δημιουργούν «προηγούμενο» για τις επόμενες.
Στο πλαίσιο εξασφάλισης της αξίας του χαρτοφυλακίου του Ταμείου και της εύλογης τιμής, το ΤΧΣ θα μπορεί να ζητά ανεξάρτητες γνωμοδοτήσεις από χρηματοοικονομικούς συμβούλους και στη συνέχεια θα τις θέτει υπόψη του Διοικητικού Συμβουλίου, πριν αυτό δώσει το «πράσινο φως» για κάθε συναλλαγή. Κατά περίπτωση, μπορεί να ζητηθεί και πρόσθετη γνωμοδότηση.
Οι μέθοδοι συναλλαγών μέσω κεφαλαιαγοράς
Προβλέπονται τέσσερις συνολικά συναλλαγές μέσω κεφαλαιαγοράς, τρεις που μπορεί να γίνουν με πρωτοβουλία του Ταμείου (Accelerated Bookbuilds (ABB), Fully marketed Offering (FMO) και Trading plan/dribble out) και μία με πρωτοβουλία της αντίστοιχης τράπεζας (share buyback).
Οι διαφορές τους έχουν να κάνουν με το χρόνο, π.χ. η πρώτη η ΑΒΒ Accelerated Bookbuilds γίνεται μέσω Βιβλίου Προσφορών μέσα σε μία μέρα ενώ η FMO απαιτεί ημέρες και εβδομάδες, με την τρίτη επιλογή να εκτείνεται χρονικά και σε μήνες.
Το Ταμείο μπορεί να χρησιμοποιήσει συνδυαστικά τις παραπάνω επιλογές, ανάλογα με την περίπτωση και τις συνθήκες.
Η διάθεση μετοχών με ιδιωτική συναλλαγή
Στην περίπτωση πώλησης μεγάλου πακέτου μετοχών , σε ποσοστό που υπερβαίνει το 5% ή της πλήρους συμμετοχής του ΤΧΣ (αν έχει λιγότερο από 5%) το ίδιο το Ταμείο έχει δικαίωμα, μετά από συζήτηση με το σύμβουλο διάθεσης, να επιλέξει και να αποφασίσει μία από τις δύο μεθόδους διάθεσης:
– Εμπιστευτικές διμερείς συζητήσεις και στη συνέχεια πλειοδοτική ανταγωνιστική διαδικασία (είτε με πρωτοβουλία του Ταμείου είτε με αυτόκλητη προσφορά). Αυτό ορίζεται λεπτομερώς σε οκτώ επιμέρους βήματα.
– Δημοπρασία από επίσημη διαδικασία πώλησης, μέσω πλειστηριασμού, σύμφωνα με τα έξι βήματα που ορίζονται λεπτομερώς στο Παράρτημα Γ της στρατηγικής αποεπένδυσης (είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα του ΤΧΣ).
Η πρώτη επιλογή που εμπεριέχει διμερείς διαπραγματεύσεις, μπορεί να οδηγήσει σε υπό όρους συμφωνία με τον πρώτο πλειοδότη, αλλά παρέχει παράλληλα τη δυνατότητα και σε άλλα μέρη να υποβάλλουν προσφορά με καλύτερους όρους.
Επίσης, αν υπάρξει σύμφωνη γνώμη για τιμή και όρους, τότε το ΤΧΣ θα υπογράψει νομικά δεσμευτικά έγγραφα με τον επενδυτή, εφόσον βέβαια η τιμή είναι εύλογη και εφόσον συνηγορήσουν υπέρ οι δύο γνωμοδοτήσεις ανεξάρτητων οίκων που θα ληφθούν προηγουμένως.
