Στην ατζέντα του τελευταίου Eurogroup δεν υπήρχε επισήμως το θέμα της αναθεώρησης του Συμφώνου Σταθερότητας, ωστόσο σε πάμπολλα πηγαδάκια που στήθηκαν κατά τη διάρκεια του διημέρου στη Στοκχόλμη βασικό θέμα συζήτησης ήταν οι προτάσεις της Κομισιόν για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες και το στοίχημα -μεταξύ σοβαρού και αστείου- ήταν πόσο γρήγορα και έντονα θα αντιδράσουν οι Γερμανοί.

Φυσικά, δεν σημειώθηκε καμία έκπληξη. Οι Γερμανοί τράβηξαν «κόκκινες γραμμές» με μάλλον άκομψο τρόπο και αναζητούν συμμάχους μεταξύ των πάντα πρόθυμων «σκληρών» του Βορρά. Οι Σουηδοί δεν έκρυψαν ποτέ την απέχθειά τους σε οτιδήποτε έχει να κάνει με παράκαμψη κανόνων, η νέα φινλανδική κυβέρνηση δεν χρειάζεται... παρακάλια για να συνταχθεί με τη γερμανική γραμμή, οι Αυστριακοί συνήθως δεν χαλάνε χατίρια στο Βερολίνο και οι Ολλανδοί ανέκαθεν συναγωνίζονταν τους Γερμανούς για το ποιος έχει την πιο σκληρή στάση. Το γεγονός, μάλιστα, ότι η προεδρία της Ενωσης για το δεύτερο εξάμηνο, οπότε υποτίθεται ότι θα πρέπει να ληφθούν οι αποφάσεις για τους νέους κανόνες, περνάει στους Ισπανούς δεν είναι καθόλου καλός οιωνός, καθώς η Μαδρίτη ανέκαθεν πορευόταν πλάι στο Βερολίνο και όχι απέναντί του.

Ο Γερμανός υπουργός, Κρίστιαν Λίντνερ δικαιώνει, εν τω μεταξύ, τη φήμη που τον συνόδευε ως «γεράκι», ασχέτως αν υποχρεώθηκε να μαζέψει τα «νύχια» του λόγω πανδημίας. Αυτό σημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι η κυβέρνηση που θα προκύψει μετά τις εκλογές στην Αθήνα θα έχει μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας ως προς την εφαρμογή του σχεδιασμού της αλλά και την αποτροπή του κινδύνου των υποχρεωτικών πλεονασμάτων-μαμούθ που θα τεθούν ως στόχοι διά της πλαγίας οδού. Τι προτείνουν οι Βρυξέλλες, έχοντας φυσικά την υποστήριξη (και) της Αθήνας; Δημοσιονομικά «συμβόλαια» με κάθε χώρα ξεχωριστά, παρέχοντας ευελιξία ως προς τον βασικό στόχο της σταθερής και βιώσιμης μείωσης του χρέους, με την πρόβλεψη έκδοσης πιο συγκεκριμένων κατευθύνσεων για όσες έχουν χρέος μεγαλύτερο του 60%, όπως δηλαδή η Ελλάδα.

Αυστηροί κανόνες

Τι ζητάνε οι Γερμανοί; Συνταγή... Σόιμπλε, με διατήρηση των οριζόντιων και αυστηρών κανόνων, έτσι ώστε η Ενωση να βγει... συντεταγμένα από την παρένθεση της πανδημίας.

Ποια είναι τα «κρυφά» σημεία της γερμανικής εισήγησης, που προκαλούν πονοκέφαλο στην Αθήνα;

  • Εκτός από τα ανώτατα όρια δαπανών που απορρέουν από την Ανάλυση Βιωσιμότητας Χρέους της Επιτροπής, η Γερμανία προτείνει έναν πρόσθετο κανόνα, που απαιτεί από όλες τις χώρες όπου το χρέος υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ να διατηρούν τον ρυθμό αύξησης των δαπανών τους κάτω από τη δυνητική ανάπτυξη.
  • Οι δημόσιες επενδύσεις στο πλαίσιο προγραμμάτων της Ε.Ε. (π.χ., χρηματοδοτούμενες από δάνεια NextGenerationEU και εθνική συγχρηματοδότηση) δεν θα υπολογίζονται για τους σκοπούς του προτεινόμενου κανόνα δαπανών. Ωστόσο, οι δημόσιες επενδύσεις στο πλαίσιο των προγραμμάτων της Ε.Ε. θα εξακολουθούν να υπολογίζονται για τη δημιουργία χρέους, προκειμένου να αποφασιστεί εάν το χρέος μειώνεται αρκετά γρήγορα.
  • Τα εθνικά δημοσιονομικά σχέδια θα πρέπει να οδηγούν σε (επαρκή) μείωση των υψηλών δεικτών χρέους κάθε χρόνο από την έναρξη του αναθεωρημένου δημοσιονομικού πλαισίου. Για παράδειγμα, οι χώρες με υψηλές προκλήσεις χρέους/δείκτες χρέους θα πρέπει να μειώνουν το χρέος τους κατά τουλάχιστον 1% του ΑΕΠ κάθε χρόνο.
«Εάν η Επιτροπή αγνοήσει τις επικρίσεις των χωρών της Ε.Ε., η μεταρρύθμιση δεν θα περάσει πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές του 2024. Αυτό θα άφηνε τη δημοσιονομική διακυβέρνηση της Ε.Ε. σε μια εκτεταμένη κατάσταση αδράνειας. Αλλά εάν η Επιτροπή εξυπηρετήσει υπερβολικά τις χώρες της Ε.Ε., η μεταρρύθμιση θα χάσει τα πνευματικά πλεονεκτήματα του αρχικού σχεδίου και μπορεί να μεταμορφωθεί σε κάτι που μοιάζει με το σημερινό σύστημα - το τέρας του Φρανκενστάιν των αλληλοεπικαλυπτόμενων κανόνων και διαδικασιών», επισημαίνει το Ινστιτούτο Bruegel, αναδεικνύοντας έτσι το γερμανικό «μπουρλότο».

Ακόμα ένα στοιχείο που προβληματίζει είναι ότι ο γερμανικός Τύπος, όπως η «Welt», συμπλέει με τις απόψεις Λίντνερ, δείχνοντας έτσι ότι η Γερμανία ξεχνάει σιγά-σιγά τις ευθύνες της για την ενεργειακή κρίση, που «έκαψε» όλη την Ευρώπη, και ειδικά τον Νότο, επιστρέφοντας στη σκληρή γραμμή. Σημειωτέον ότι στο στόχαστρο δεν μπαίνει μόνο η Ελλάδα, αλλά και η Ιταλία - ή, μάλλον, κυρίως η Ιταλία, η οποία, όχι αδίκως, χαρακτηρίζεται αυτήν τη στιγμή ως ο πιο αδύναμος κρίκος της ευρωζώνης.

Το πιο εξοργιστικό είναι ότι το Βερολίνο παίζει εκ νέου τα γνωστά παιχνίδια, έχοντας εν τω μεταξύ ενεργοποιήσει μονομερώς ένα πρωτόγνωρο πρόγραμμα-μαμούθ 265 δισ. ευρώ, που προκάλεσε την οργή των υπολοίπων.

Δημοσιεύτηκε στο MoneyPro των ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΩΝ στις 6/5