Επιτόκια: Νέα επιβάρυνση για τα επιχειρηματικά δάνεια
Tην προστασία των συνεπών δανειοληπτών από το νέο κύμα αύξησης επιτοκίων, στο πλαίσιο του προγράμματος που θέσπισε πριν από λίγους μήνες το τραπεζικό σύστημα, εξαργυρώνουν σήμερα όσοι δανειολήπτες λειτούργησαν με συνέπεια στην πορεία του στεγαστικού τους δανείου.
Την ίδια στιγμή, για άλλη μια φορά, πολλαπλασιάζεται το κόστος εξυπηρέτησης των επιχειρηματικών δανείων, η πλειοψηφία των οποίων βασίζεται σε κυμαινόμενο επιτόκιο, άρα άμεσα και αυτόματα, εναρμονίζεται με το στίγμα της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Από χθες, ο… τόνος στις χώρες της ευρωζώνης… χτυπάει με ρυθμό 3,5% στα επιτόκια, μετά την νέα, όγδοη κατά σειρά αύξηση του επιτοκίου της ΕΚΤ (που θα ισχύσει τυπικά από τις 21 Ιουνίου).
Όσο και αν αρκετοί εμπειρογνώμονες βλέπουν φως στο τέλος του τούνελ, εκτιμώντας ότι η Ευρώπη είναι στο τέλος του δρόμου της ανόδου των επιτοκίων, οι θεσμοί και η ΕΚΤ κατέστησαν σαφές ότι ακόμη υπάρχουν περιθώρια νέων αυξήσεων (Ιούλιο και πιθανόν και Σεπτέμβριο), αφού πρακτικά η πάταξη του πληθωρισμού αποτελεί αυτοσκοπό.
Το μήνυμα αυτό έχει φτάσει στα αυτιά κάθε επιχειρηματία πελάτη, μικρού, μικρομεσαίου, μεγάλου που διαχειρίζεται ένα τρέχον δάνειο ή θέλει να λάβει ένα νέο, καθώς εδώ και ένα χρόνο, η εξόφληση της δόσης προϋποθέτει ολοένα και περισσότερα κεφάλαια. Μέσα σε 12 μήνες, η επιβάρυνση από τους τόκους ενός δανείου τείνει να διπλασιασθεί.
Σαν αντιστάθμισμα, υπήρξε σε αρκετές περιπτώσεις μια συρρίκνωση των περιθωρίων επί του επιτοκίου (spreads) είτε προληπτικά και αυτοβούλως από τις τράπεζες προς τους πελάτες τους, σαν διευκόλυνση και σαν κίνητρο να παραμείνουν συνεπείς στην έγκαιρη εξόφληση του δανείου τους, είτε μετά από αίτημα των ίδιων των επιχειρηματιών πελατών τους.
Τον περσινό Μάϊο, πριν ξεκινήσει η ανοδική πορεία των ευρωεπιτοκίων, οι ελεύθεροι επαγγελματίες δανείζονταν με 4,8%, ποσοστό που σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος έφτασε φέτος τον Απρίλιο (άρα πριν τη χθεσινή νέα αύξηση κατά 0,25%), στο 7,08%. Έτσι, από τις 21 Ιουνίου που τυπικά θα χτυπήσει ο νέος ρυθμός των επιτοκίων στο 3,50%, το 7,08% υπερβαίνει το 7,30%. Με το επιτόκιο αυτό, δανείζονται επίσης ατομικές επιχειρήσεις, αλλά και αγρότες.
Αυτός είναι και ένας άλλος λόγος – η αύξηση των επιτοκίων – που κάνει εξαιρετικά συμφέρουσα ευκαιρία τη χρηματοδότηση μεγάλων κυρίως και μεσαίων επιχειρήσεων μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, το οποίο έχει ιδιαίτερα ευνοϊκή τιμολόγηση.
Ο μικρομεσαίος που σίγουρα προβληματίζεται τόσο ο ίδιος όσο και η Τράπεζα – πιστωτής του, βρίσκεται στο επίκεντρο της παρακολούθησης από την Τράπεζα που τον δανειοδοτεί, η οποία – μια τακτική που την εφαρμόζει όλη η αγορά – δεν περιμένει να «σκάσει» το δάνειο, αλλά προσπαθεί να προλάβει καταστάσεις. Δηλαδή, έχει υπό στενή και καθημερινή παρακολούθηση το χαρτοφυλάκιο πελατών της και είναι σε εγρήγορση για τυχόν καθυστερήσεις.
Ο στόχος είναι ούτε να «πνιγεί» στα χρέη και να δηλώσει αδυναμία εξυπηρέτησης ο πελάτης, ούτε να γεμίσει η Τράπεζα νέα «κόκκινα». Μια ισορροπία δυνάμεων, πάνω στην οποία συζητούνται προτάσεις και πολύ συχνά ρυθμίσεις, χωρίς από την άλλη πλευρά, θορυβώδεις ανησυχίες για νέες επισφάλειες.
Οι κερδισμένοι από τις τελευταίες αυξήσεις επιτοκίων είναι όπως προαναφέρθηκε όσοι είχαν στεγαστικό δάνειο και ακολούθησαν συνετή και συνεπή συμπεριφορά στις αποπληρωμές των δόσεων.
Ως γνωστόν, ο τραπεζικός τομέας στήριξε τους ενήμερους δανειολήπτες βάζοντας ένα πλαφόν στην περαιτέρω επέκταση του euribor. Από το Μάϊο 2023 έως τον Απρίλιο του 2024 οι ελληνικές τράπεζες απορροφούν οι ίδιες το πρόσθετο κόστος, ώστε οι συνεπείς δανειολήπτες, ευάλωτοι ή μη, να μην επιβαρυνθούν για 12 μήνες, την επιπλέον άνοδο στα επιτόκια του ευρώ.
Την ίδια στιγμή, για άλλη μια φορά, πολλαπλασιάζεται το κόστος εξυπηρέτησης των επιχειρηματικών δανείων, η πλειοψηφία των οποίων βασίζεται σε κυμαινόμενο επιτόκιο, άρα άμεσα και αυτόματα, εναρμονίζεται με το στίγμα της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Από χθες, ο… τόνος στις χώρες της ευρωζώνης… χτυπάει με ρυθμό 3,5% στα επιτόκια, μετά την νέα, όγδοη κατά σειρά αύξηση του επιτοκίου της ΕΚΤ (που θα ισχύσει τυπικά από τις 21 Ιουνίου).
Όσο και αν αρκετοί εμπειρογνώμονες βλέπουν φως στο τέλος του τούνελ, εκτιμώντας ότι η Ευρώπη είναι στο τέλος του δρόμου της ανόδου των επιτοκίων, οι θεσμοί και η ΕΚΤ κατέστησαν σαφές ότι ακόμη υπάρχουν περιθώρια νέων αυξήσεων (Ιούλιο και πιθανόν και Σεπτέμβριο), αφού πρακτικά η πάταξη του πληθωρισμού αποτελεί αυτοσκοπό.
Το μήνυμα αυτό έχει φτάσει στα αυτιά κάθε επιχειρηματία πελάτη, μικρού, μικρομεσαίου, μεγάλου που διαχειρίζεται ένα τρέχον δάνειο ή θέλει να λάβει ένα νέο, καθώς εδώ και ένα χρόνο, η εξόφληση της δόσης προϋποθέτει ολοένα και περισσότερα κεφάλαια. Μέσα σε 12 μήνες, η επιβάρυνση από τους τόκους ενός δανείου τείνει να διπλασιασθεί.
Σαν αντιστάθμισμα, υπήρξε σε αρκετές περιπτώσεις μια συρρίκνωση των περιθωρίων επί του επιτοκίου (spreads) είτε προληπτικά και αυτοβούλως από τις τράπεζες προς τους πελάτες τους, σαν διευκόλυνση και σαν κίνητρο να παραμείνουν συνεπείς στην έγκαιρη εξόφληση του δανείου τους, είτε μετά από αίτημα των ίδιων των επιχειρηματιών πελατών τους.
Τον περσινό Μάϊο, πριν ξεκινήσει η ανοδική πορεία των ευρωεπιτοκίων, οι ελεύθεροι επαγγελματίες δανείζονταν με 4,8%, ποσοστό που σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος έφτασε φέτος τον Απρίλιο (άρα πριν τη χθεσινή νέα αύξηση κατά 0,25%), στο 7,08%. Έτσι, από τις 21 Ιουνίου που τυπικά θα χτυπήσει ο νέος ρυθμός των επιτοκίων στο 3,50%, το 7,08% υπερβαίνει το 7,30%. Με το επιτόκιο αυτό, δανείζονται επίσης ατομικές επιχειρήσεις, αλλά και αγρότες.
Αυτός είναι και ένας άλλος λόγος – η αύξηση των επιτοκίων – που κάνει εξαιρετικά συμφέρουσα ευκαιρία τη χρηματοδότηση μεγάλων κυρίως και μεσαίων επιχειρήσεων μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης, το οποίο έχει ιδιαίτερα ευνοϊκή τιμολόγηση.
Ο μικρομεσαίος που σίγουρα προβληματίζεται τόσο ο ίδιος όσο και η Τράπεζα – πιστωτής του, βρίσκεται στο επίκεντρο της παρακολούθησης από την Τράπεζα που τον δανειοδοτεί, η οποία – μια τακτική που την εφαρμόζει όλη η αγορά – δεν περιμένει να «σκάσει» το δάνειο, αλλά προσπαθεί να προλάβει καταστάσεις. Δηλαδή, έχει υπό στενή και καθημερινή παρακολούθηση το χαρτοφυλάκιο πελατών της και είναι σε εγρήγορση για τυχόν καθυστερήσεις.
Ο στόχος είναι ούτε να «πνιγεί» στα χρέη και να δηλώσει αδυναμία εξυπηρέτησης ο πελάτης, ούτε να γεμίσει η Τράπεζα νέα «κόκκινα». Μια ισορροπία δυνάμεων, πάνω στην οποία συζητούνται προτάσεις και πολύ συχνά ρυθμίσεις, χωρίς από την άλλη πλευρά, θορυβώδεις ανησυχίες για νέες επισφάλειες.
Οι κερδισμένοι από τις τελευταίες αυξήσεις επιτοκίων είναι όπως προαναφέρθηκε όσοι είχαν στεγαστικό δάνειο και ακολούθησαν συνετή και συνεπή συμπεριφορά στις αποπληρωμές των δόσεων.
Ως γνωστόν, ο τραπεζικός τομέας στήριξε τους ενήμερους δανειολήπτες βάζοντας ένα πλαφόν στην περαιτέρω επέκταση του euribor. Από το Μάϊο 2023 έως τον Απρίλιο του 2024 οι ελληνικές τράπεζες απορροφούν οι ίδιες το πρόσθετο κόστος, ώστε οι συνεπείς δανειολήπτες, ευάλωτοι ή μη, να μην επιβαρυνθούν για 12 μήνες, την επιπλέον άνοδο στα επιτόκια του ευρώ.
