Καλάθι του νοικοκυριού: Οι μειώσεις σε 32 προϊόντα και οι αυξήσεις σε 6
Καθώς και η Κύπρος προχωρά στη δημιουργία του «e-Kalathi», είναι περισσότερο από δεδομένο ότι το «καλάθι του νοικοκυριού» που δημιούργησε το υπουργείο Ανάπτυξης δούλεψε και έφερε αποτελέσματα. Μπορεί να μην γκρέμισε τις τιμές των προϊόντων, αλλά σίγουρα «φρέναρε» την αύξησή τους και πιθανώς να συνετέλεσε και στη μείωση του πληθωρισμού.
Τα στοιχεία που δίνει η Warply και ο επικεφαλής της Γιάννης Δοξαράς, δείχνουν ότι το «καλάθι του νοικοκυριού» μπορεί να μην «σκότωσε» το τέρας του πληθωρισμού, αλλά συνέβαλε καθοριστικά στο να μην επιφέρει περαιτέρω αρνητικές επιπτώσεις στους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών. Από τα 51 προϊόντα του, στα 32 καταγράφηκε μείωση της τιμής, ενώ σε έξι -κυρίως γαλακτοκομικά- καταγράφηκε αύξηση. Στα υπόλοιπα η τιμή τους από τον Σεπτέμβριο του 2022 έως το Μάιο του 2023 παρέμεινε σταθερή.
Οι μειώσεις στις τιμές ήταν έως και εντυπωσιακές. Για παράδειγμα η μεγαλύτερη μείωση καταγράφηκε στις φρυγανιές, πάνω από 50%. Ακολούθησαν μειώσεις της τάξης του 40%-50% σε χαρτί υγείας και σαμπουάν και της τάξης από 30%-40% σε πάνες ακράτειας, απορρυπαντικά πιάτων και ηλιέλαιο. Από την άλλη πλευρά οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφηκαν στη φέτα και το γάλα εβαπορέ, άνω του 10%.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Warply, οι προαναφερόμενες αυξομειώσεις αφορούν στις χαμηλότερες τιμές που παρατηρήθηκαν σε όλα τα «καλάθια» που πρόσφεραν τα supermarkets. Επομένως οι τιμές ήταν ήδη οι χαμηλότερες και στη συνέχεια μειώθηκαν περαιτέρω.
Γιατί όμως έπιασε το «καλάθι του νοικοκυριού»; Για ένα και μοναδικό λόγο, ισχυρίζεται ο επικεφαλής της Warply και υπεύθυνος της πλατφόρμας «e-katanalotis»: Οι καταναλωτές έγιναν πιο ευαίσθητοι στο θέμα των τιμών. «Πριν την (πανδημική) κρίση περίπου το 30% έως 40% των αγοραστών ενδιαφέρονταν για τον έλεγχο των τιμών. Μετά το καλάθι σχεδόν επτά στους 10 καταναλωτές έλεγχαν τις τιμές», λέει χαρακτηριστικά. «Ξαφνικά οι αγοραστές έγιναν offer hunters και price sensitive», προσθέτει.
Οι εταιρείες επομένως έγιναν πιο προσεκτικές σε θέματα τιμολόγησης και ειδικά στο θέμα των προϊόντων του «καλαθιού». Το αποτέλεσμα ήταν ένα σημαντικός όγκος καταναλωτών να εστιαστεί στα πιο φθηνά προϊόντα και ο λόγος αυτός ήταν που τους έστρεψε και στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας τα οποία αύξησαν σημαντικά το μερίδιό τους στα ράφια των σούπερ μάρκετ και τα καρότσια των αγοραστών.
Σύμφωνα με τη Nielsen, στο πρώτο τετράμηνο του έτους, η συμμετοχή των συγκεκριμένων προϊόντων ανήλθε στο 25% του συνολικού τζίρου. Το ποσοστό αυτό πλησιάζει τα ευρωπαϊκά δεδομένα και πλέον η καταναλωτική συμπεριφορά στη χώρα έχει εξομοιωθεί με εκείνη των μεγάλων αγορών της Ευρώπης. Το σημαντικότερο είναι πως η συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών αρχίζει πλέον να θεωρεί εξίσου καλά τα προϊόντα ιδιωτικής με εκείνα της επώνυμης ετικέτας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τον κ. Δοξαρά, ακόμη και μέχρι την έξοδο της χώρας από τα μνημόνια, η ανάλωση αγαθών ιδιωτικής ετικέτας, ήταν (συγκριτικά) πολύ χαμηλότερη από την Ευρώπη. Και αυτό παρόλο που η χώρα βρέθηκε σε κλοιό τριών μνημονίων, ενώ η Ευρώπη τα τελευταία πέντε χρόνια της περασμένης δεκαετίας βρίσκονταν πιθανώς σε μια από τις καλύτερες περιόδους της στην ιστορία της.
Πάντως το αποτέλεσμα είναι ότι σήμερα η Ελλάδα διαθέτει έναν από τους χαμηλότερους δείκτες τιμών στην Ε.Ε. και αυτό όχι μόνον στον Γενική Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ), αλλά και στα τρόφιμα. Τον περασμένο Απρίλιο, σύμφωνα με την Eurostat, η Ελλάδα είχε τον έκτο χαμηλότερο πληθωρισμό στην Ε.Ε. (4,5%) και τον δεύτερο πιο χαμηλό πληθωρισμό στα τρόφιμα (11,1%). Μόνον η Κύπρος είχε χαμηλότερο πληθωρισμό στα τρόφιμα (6,9%) από την Ελλάδα εντός της Ε.Ε.
Πάντως οι Κύπριοι ετοιμάζονται για να φέρουν το «e-Kalathi», μια πλατφόρμα σύγκρισης των τιμών στα σούπερ μάρκετ αντίστοιχη με εκείνη του e-Katanalotis. Σύμφωνα δε με την Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή της Κύπρου, «στόχος της ψηφιακής πλατφόρμας είναι η καλύτερη δυνατή ενημέρωση των καταναλωτών για τις τιμές στην αγορά, διασφαλίζοντας διαφάνεια, δυνατότητα σύγκρισης τιμών σε καθημερινή βάση και άμεση πληροφόρηση τόσο για τις τιμές όσο και για τη διαθεσιμότητα προϊόντων που είναι σημαντικά για τα νοικοκυριά».
Τα στοιχεία που δίνει η Warply και ο επικεφαλής της Γιάννης Δοξαράς, δείχνουν ότι το «καλάθι του νοικοκυριού» μπορεί να μην «σκότωσε» το τέρας του πληθωρισμού, αλλά συνέβαλε καθοριστικά στο να μην επιφέρει περαιτέρω αρνητικές επιπτώσεις στους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών. Από τα 51 προϊόντα του, στα 32 καταγράφηκε μείωση της τιμής, ενώ σε έξι -κυρίως γαλακτοκομικά- καταγράφηκε αύξηση. Στα υπόλοιπα η τιμή τους από τον Σεπτέμβριο του 2022 έως το Μάιο του 2023 παρέμεινε σταθερή.
Οι μειώσεις στις τιμές ήταν έως και εντυπωσιακές. Για παράδειγμα η μεγαλύτερη μείωση καταγράφηκε στις φρυγανιές, πάνω από 50%. Ακολούθησαν μειώσεις της τάξης του 40%-50% σε χαρτί υγείας και σαμπουάν και της τάξης από 30%-40% σε πάνες ακράτειας, απορρυπαντικά πιάτων και ηλιέλαιο. Από την άλλη πλευρά οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφηκαν στη φέτα και το γάλα εβαπορέ, άνω του 10%.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Warply, οι προαναφερόμενες αυξομειώσεις αφορούν στις χαμηλότερες τιμές που παρατηρήθηκαν σε όλα τα «καλάθια» που πρόσφεραν τα supermarkets. Επομένως οι τιμές ήταν ήδη οι χαμηλότερες και στη συνέχεια μειώθηκαν περαιτέρω.
Γιατί όμως έπιασε το «καλάθι του νοικοκυριού»; Για ένα και μοναδικό λόγο, ισχυρίζεται ο επικεφαλής της Warply και υπεύθυνος της πλατφόρμας «e-katanalotis»: Οι καταναλωτές έγιναν πιο ευαίσθητοι στο θέμα των τιμών. «Πριν την (πανδημική) κρίση περίπου το 30% έως 40% των αγοραστών ενδιαφέρονταν για τον έλεγχο των τιμών. Μετά το καλάθι σχεδόν επτά στους 10 καταναλωτές έλεγχαν τις τιμές», λέει χαρακτηριστικά. «Ξαφνικά οι αγοραστές έγιναν offer hunters και price sensitive», προσθέτει.
Οι εταιρείες επομένως έγιναν πιο προσεκτικές σε θέματα τιμολόγησης και ειδικά στο θέμα των προϊόντων του «καλαθιού». Το αποτέλεσμα ήταν ένα σημαντικός όγκος καταναλωτών να εστιαστεί στα πιο φθηνά προϊόντα και ο λόγος αυτός ήταν που τους έστρεψε και στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας τα οποία αύξησαν σημαντικά το μερίδιό τους στα ράφια των σούπερ μάρκετ και τα καρότσια των αγοραστών.
Σύμφωνα με τη Nielsen, στο πρώτο τετράμηνο του έτους, η συμμετοχή των συγκεκριμένων προϊόντων ανήλθε στο 25% του συνολικού τζίρου. Το ποσοστό αυτό πλησιάζει τα ευρωπαϊκά δεδομένα και πλέον η καταναλωτική συμπεριφορά στη χώρα έχει εξομοιωθεί με εκείνη των μεγάλων αγορών της Ευρώπης. Το σημαντικότερο είναι πως η συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών αρχίζει πλέον να θεωρεί εξίσου καλά τα προϊόντα ιδιωτικής με εκείνα της επώνυμης ετικέτας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τον κ. Δοξαρά, ακόμη και μέχρι την έξοδο της χώρας από τα μνημόνια, η ανάλωση αγαθών ιδιωτικής ετικέτας, ήταν (συγκριτικά) πολύ χαμηλότερη από την Ευρώπη. Και αυτό παρόλο που η χώρα βρέθηκε σε κλοιό τριών μνημονίων, ενώ η Ευρώπη τα τελευταία πέντε χρόνια της περασμένης δεκαετίας βρίσκονταν πιθανώς σε μια από τις καλύτερες περιόδους της στην ιστορία της.
Πάντως το αποτέλεσμα είναι ότι σήμερα η Ελλάδα διαθέτει έναν από τους χαμηλότερους δείκτες τιμών στην Ε.Ε. και αυτό όχι μόνον στον Γενική Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ), αλλά και στα τρόφιμα. Τον περασμένο Απρίλιο, σύμφωνα με την Eurostat, η Ελλάδα είχε τον έκτο χαμηλότερο πληθωρισμό στην Ε.Ε. (4,5%) και τον δεύτερο πιο χαμηλό πληθωρισμό στα τρόφιμα (11,1%). Μόνον η Κύπρος είχε χαμηλότερο πληθωρισμό στα τρόφιμα (6,9%) από την Ελλάδα εντός της Ε.Ε.
Πάντως οι Κύπριοι ετοιμάζονται για να φέρουν το «e-Kalathi», μια πλατφόρμα σύγκρισης των τιμών στα σούπερ μάρκετ αντίστοιχη με εκείνη του e-Katanalotis. Σύμφωνα δε με την Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή της Κύπρου, «στόχος της ψηφιακής πλατφόρμας είναι η καλύτερη δυνατή ενημέρωση των καταναλωτών για τις τιμές στην αγορά, διασφαλίζοντας διαφάνεια, δυνατότητα σύγκρισης τιμών σε καθημερινή βάση και άμεση πληροφόρηση τόσο για τις τιμές όσο και για τη διαθεσιμότητα προϊόντων που είναι σημαντικά για τα νοικοκυριά».
