Σαφάρι κατά της απάτης με τα «μαϊμού» ελληνικά προϊόντα: Βαριά πρόστιμα για φέτα, μέλι, ελαιόλαδο και φάβα - Ο Κώστας Σκρέκας μιλά στα «Παραπολιτικά»
Οι ενέργειες της κυβέρνησης μετά τα στοιχεία-φωτιά που προέκυψαν κατά τη διάρκεια ελέγχων από τις υπηρεσίες του Υπουργείου Ανάπτυξης
Βαγγελης Μανδραβελης
Σε τρία µέτωπα συνεχίζεται η προσπάθεια της κυβέρνησης και του υπ. Ανάπτυξης (YΠ.AN.) για την πάταξη του Greedflation ή, µε άλλα λόγια, του «πληθωρισµού της απληστίας» των επιχειρήσεων.
Το πρώτο µέτωπο αφορά την υπέρβαση του περιθωρίου κέρδους, το δεύτερο τις παραπλανητικές εκπτώσεις και το τρίτο την προστασία των καταναλωτών από «µαϊµού» προϊόντα.
Για το τελευταίο, το οποίο αρµόδιες κυβερνητικές πηγές χαρακτηρίζουν ως µια άνευ προηγουµένου απάτη, που πλήττει την οµαλότητα στην αγορά εν µέσω της παρούσας κρίσης των ανατιµήσεων, εντείνονται οι προσπάθειες και σε καταστήµατα εστίασης και σε ξενοδοχεία για τα δήθεν ελληνικής προέλευσης αγαθά που σερβίρονται σε ορισµένες επιχειρήσεις, αναφέροντας ότι είναι προϊόντα Προστατευόµενης Ονοµασίας Προέλευσης (ΠΟΠ).
Πρόκειται για ένα µέτωπο το οποίο αποτελεί βασική προτεραιότητα της νέας ηγεσίας του υπουργείου Ανάπτυξης, καθώς, πέραν της οικονοµικής παραµέτρου, χτυπά την ελληνική αγορά στο µαλακό της υπογάστριο, δεδοµένου ότι πρόκειται για προϊόντα που συνιστούν διεθνή trademarks για την πατρίδα µας. Το υπουργείο δεν έχει άλλον τρόπο να επιβάλει τον νόµο παρά µέσω χρηµατικών προστίµων. Και φαίνεται ότι τόσο επί ηγεσίας του Αδωνι Γεωργιάδη όσο και του σηµερινού υπουργού Ανάπτυξης, Κώστα Σκρέκα, τα πρόστιµα πήραν φωτιά. Μέχρι τώρα εκτιµάται ότι το σύνολο των προστίµων που βεβαιώθηκαν από το 2021 και µετά, οπότε ξεκινούν οι πληθωριστικές πιέσεις, πλησιάζει τα 3 εκατ. ευρώ.
Οπως αναφέρουν χαρακτηριστικά πηγές του υπουργείου Ανάπτυξης, από τον Σεπτέµβριο η κυβέρνηση θα γίνει αµείλικτη σε τέτοιου είδους θέµατα. Επίσης, στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του νέου υπουργού και των συνεργατών του βρίσκεται και το ότι η ελληνική ονοµασία ΠΟΠ στα προϊόντα εστίασης, που ξεκίνησε το 2013- 2014 και έδωσε ώθηση στο ελληνικό τουριστικό brand name, τώρα πλέον έχει «θολώσει» εξαιτίας των επιτήδειων που σερβίρουν «µαϊµού» προϊόντα ως ΠΟΠ.
Η πιο συνήθης πάντως παραβίαση είναι το σερβίρισµα λευκού τυριού ως ντόπιας φέτας. Ωστόσο, οι επιτήδειοι δεν σταµατούν σε αυτά τα ευρείας κατανάλωσης προϊόντα. Περιπτώσεις που αποτελούν σφραγίδα για συγκεκριµένες περιοχές και ταυτόχρονα ισχυρό τουριστικό brand έγιναν αντικείµενο εκµετάλλευσης των κυκλωµάτων αυτών, µε ένα εκ των πλέον χαρακτηριστικών παραδειγµάτων που έπεσαν στην αντίληψη των αρµόδιων υπηρεσιών να είναι η φάβα Σαντορίνης, η οποία ωστόσο δεν παρασκευάστηκε... µε φόντο το µοναδικό ηφαιστειογενές τοπίο του νησιού, αλλά ένα βαλκανικό σκηνικό εκτός ελληνικών συνόρων, κάπου στις γειτονικές µας Βουλγαρία και Αλβανία.
Αξίζει να σηµειωθεί ότι η παράµετρος αυτή, όπως γίνεται αντιληπτό, παίζει κοµβικό ρόλο και στο κοµµάτι της αντιµετώπισης της αισχροκέρδειας και κατ' επέκταση της στήριξης του καταναλωτή, αφού πια οι τιµές θα είναι ανάλογες της ποιότητας του προϊόντος, µε τους πολίτες να γνωρίζουν τι ακριβώς και πώς το προµηθεύονται. ∆εν είναι όµως µόνον οι παραβιάσεις σε προϊόντα µε ονοµασία προέλευσης. Η ∆ΙΜΕΑ έχει επιβάλει την ίδια περίοδο επιπλέον πρόστιµα ύψους 77.250 ευρώ για άλλου είδους παραβάσεις, όπως π.χ. σερβίρισµα κατεψυγµένων αλιευµάτων χωρίς αυτό να προσδιορίζεται στον κατάλογο κ.ά. Εδώ η παραβατικότητα, αν και παραµένει σηµαντική, είναι πιο µικρή και µειώνεται κάτω από το 10%.
Κατά κανόνα αναφερόµαστε σε προϊόντα-µαϊµού που αφορούν σε ένδυση, υπόδηση, καλλωπισµό κ.ά. Σύµφωνα µε όλες τις ενδείξεις, οι προσπάθειες αυτές θα ενταθούν από τον ερχόµενο Σεπτέµβριο. Αυτή είναι η κατεύθυνση που έχει δώσει ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, τόσο στην τελευταία συνεδρίαση του Υπ. Συµβουλίου όσο και στην επίσκεψή του στο υπ. Ανάπτυξης το Σάββατο, 22 Ιουλίου 2023. Στη διάρκεια µάλιστα της σχετικής συζήτησης µε τον υπουργό παρουσιάστηκε ένα πρώτο πλάνο των µέτρων που περιγράφονται παραπάνω και των συνεργειών µε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Τα νούµερα πάντως που παρουσιάζει το υπ. Ανάπτυξης δείχνει ότι η ΔΙΜΕΑ έχει γίνει πιο παραγωγική τους τελευταίους µήνες. Ειδικά µετά το καλοκαίρι του 2021, οπότε άρχισε η ανατίµηση των ενεργειακών αγαθών και εµφανίστηκαν τα πρώτα πληθωριστικά φαινόµενα και ειδικότερα µετά τον Φεβρουάριο του 2022, που ξεκίνησε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Αξίζει, ωστόσο, να σηµειωθεί ότι ακόµα και το 2020, που η αγορά ήταν κλειστή για µεγάλο χρονικό διάστηµα, η ∆ΙΜΕΑ επέβαλε περισσότερες κυρώσεις απ’ ό,τι το 2019.
*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 29 Ιουλίου 2023.
Το πρώτο µέτωπο αφορά την υπέρβαση του περιθωρίου κέρδους, το δεύτερο τις παραπλανητικές εκπτώσεις και το τρίτο την προστασία των καταναλωτών από «µαϊµού» προϊόντα.
Για το τελευταίο, το οποίο αρµόδιες κυβερνητικές πηγές χαρακτηρίζουν ως µια άνευ προηγουµένου απάτη, που πλήττει την οµαλότητα στην αγορά εν µέσω της παρούσας κρίσης των ανατιµήσεων, εντείνονται οι προσπάθειες και σε καταστήµατα εστίασης και σε ξενοδοχεία για τα δήθεν ελληνικής προέλευσης αγαθά που σερβίρονται σε ορισµένες επιχειρήσεις, αναφέροντας ότι είναι προϊόντα Προστατευόµενης Ονοµασίας Προέλευσης (ΠΟΠ).
Πρόκειται για ένα µέτωπο το οποίο αποτελεί βασική προτεραιότητα της νέας ηγεσίας του υπουργείου Ανάπτυξης, καθώς, πέραν της οικονοµικής παραµέτρου, χτυπά την ελληνική αγορά στο µαλακό της υπογάστριο, δεδοµένου ότι πρόκειται για προϊόντα που συνιστούν διεθνή trademarks για την πατρίδα µας. Το υπουργείο δεν έχει άλλον τρόπο να επιβάλει τον νόµο παρά µέσω χρηµατικών προστίµων. Και φαίνεται ότι τόσο επί ηγεσίας του Αδωνι Γεωργιάδη όσο και του σηµερινού υπουργού Ανάπτυξης, Κώστα Σκρέκα, τα πρόστιµα πήραν φωτιά. Μέχρι τώρα εκτιµάται ότι το σύνολο των προστίµων που βεβαιώθηκαν από το 2021 και µετά, οπότε ξεκινούν οι πληθωριστικές πιέσεις, πλησιάζει τα 3 εκατ. ευρώ.
Υψηλά
Ποτέ άλλοτε δεν είχαν επιβληθεί τόσο πολλά και µεγάλου ύψους πρόστιµα. Και µάλιστα τα βαρύτερα εξ αυτών επιβλήθηκαν σε µεγάλου µεγέθους και ιδιαίτερα προβεβληµένες επιχειρήσεις. Επιπλέον, τα πρόστιµα µπήκαν για µια παράβαση που εύλογα δεν θα ανέµενε κανείς από τόσο µεγάλες επιχειρήσεις, που θέλουν να διαφυλάξουν τη φήµη τους και το brand name τους: την παραπλάνηση του κοινού µε πλασµατικές εκπτώσεις. Αλλά δεν είναι µόνον αυτό. Ο νέος υπουργός Κώστας Σκρέκας φέρεται να θέλει να ξεκινήσει µια «σταυροφορία» κατά της αισχροκέρδειας.Οπως αναφέρουν χαρακτηριστικά πηγές του υπουργείου Ανάπτυξης, από τον Σεπτέµβριο η κυβέρνηση θα γίνει αµείλικτη σε τέτοιου είδους θέµατα. Επίσης, στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του νέου υπουργού και των συνεργατών του βρίσκεται και το ότι η ελληνική ονοµασία ΠΟΠ στα προϊόντα εστίασης, που ξεκίνησε το 2013- 2014 και έδωσε ώθηση στο ελληνικό τουριστικό brand name, τώρα πλέον έχει «θολώσει» εξαιτίας των επιτήδειων που σερβίρουν «µαϊµού» προϊόντα ως ΠΟΠ.
«Ντόπιο ελληνικό»
Μόνον τον τελευταίο µήνα (27/6-25/7) που βρίσκεται στον υπουργικό θώκο ο Τρικαλινός πολιτικός, για τέτοιου είδους παραβιάσεις επιβλήθηκαν από τη ∆ΙΜΕΑ πρόστιµα ύψους 195.000 ευρώ. Οι περισσότερες παραβάσεις αφορούσαν προϊόντα φέτας και ελαιολάδου. Στην πρώτη περίπτωση επιβλήθηκαν πρόστιµα ύψους 72.000 ευρώ και στη δεύτερη 40.500 ευρώ. Επίσης, επιβλήθηκαν επιπλέον πρόστιµα 6.000 ευρώ σε επιχειρήσεις που πωλούσαν µέλι το οποίο παρουσίαζαν στους πελάτες τους για αγνό, ντόπιο, ελληνικό.Η πιο συνήθης πάντως παραβίαση είναι το σερβίρισµα λευκού τυριού ως ντόπιας φέτας. Ωστόσο, οι επιτήδειοι δεν σταµατούν σε αυτά τα ευρείας κατανάλωσης προϊόντα. Περιπτώσεις που αποτελούν σφραγίδα για συγκεκριµένες περιοχές και ταυτόχρονα ισχυρό τουριστικό brand έγιναν αντικείµενο εκµετάλλευσης των κυκλωµάτων αυτών, µε ένα εκ των πλέον χαρακτηριστικών παραδειγµάτων που έπεσαν στην αντίληψη των αρµόδιων υπηρεσιών να είναι η φάβα Σαντορίνης, η οποία ωστόσο δεν παρασκευάστηκε... µε φόντο το µοναδικό ηφαιστειογενές τοπίο του νησιού, αλλά ένα βαλκανικό σκηνικό εκτός ελληνικών συνόρων, κάπου στις γειτονικές µας Βουλγαρία και Αλβανία.
Από τα κλιµάκια της ∆ΙΜΕΑ
Τα φαινόµενα αυτά δεν είναι σπάνια. Τα προαναφερόµενα πρόστιµα για δήθεν προϊόντα ΠΟΠ επιβλήθηκαν σε 111 παραβάσεις που εντοπίστηκαν από τα κλιµάκια της ΔΙΜΕΑ σε σύνολο 756 ελέγχων που διεξήγαγαν µέσα στον τελευταίο µήνα. Αυτό σηµαίνει ότι ο καταναλωτής έχει πιθανότητα 15% να σερβιριστεί βρώσιµα προϊόντα-µαϊµού. Γι' αυτό, σύµφωνα µε πηγές του υπουργείου Ανάπτυξης, από τον Σεπτέµβριο θα υπάρξει και συνεργασία του υπουργείου µε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, ώστε να παταχθεί το φαινόµενο των παραβάσεων στα προϊόντα ΠΟΠ ή εν γένει στα ελληνικά προϊόντα και να διασφαλιστεί η γνησιότητά τους στον απόλυτο βαθµό. Με τον τρόπο αυτό, το λεγόµενο ελληνικό «σήµα» θα αποκτήσει νέα διάσταση και ταυτόχρονα θα προστατευθεί στον απόλυτο βαθµό, µε τα αντίστοιχα προϊόντα που παράγονται στη χώρα να αποκτούν εκ νέου ισχυρή δυναµική.Αξίζει να σηµειωθεί ότι η παράµετρος αυτή, όπως γίνεται αντιληπτό, παίζει κοµβικό ρόλο και στο κοµµάτι της αντιµετώπισης της αισχροκέρδειας και κατ' επέκταση της στήριξης του καταναλωτή, αφού πια οι τιµές θα είναι ανάλογες της ποιότητας του προϊόντος, µε τους πολίτες να γνωρίζουν τι ακριβώς και πώς το προµηθεύονται. ∆εν είναι όµως µόνον οι παραβιάσεις σε προϊόντα µε ονοµασία προέλευσης. Η ∆ΙΜΕΑ έχει επιβάλει την ίδια περίοδο επιπλέον πρόστιµα ύψους 77.250 ευρώ για άλλου είδους παραβάσεις, όπως π.χ. σερβίρισµα κατεψυγµένων αλιευµάτων χωρίς αυτό να προσδιορίζεται στον κατάλογο κ.ά. Εδώ η παραβατικότητα, αν και παραµένει σηµαντική, είναι πιο µικρή και µειώνεται κάτω από το 10%.
«Σταυροφορία»
Ακόµα, η νέα πολιτική ηγεσία του υπ. Ανάπτυξης έχει ξεκινήσει και µια «σταυροφορία» για τα προϊόντα ένδυσης και υπόδησης που επίσης παραπλανούν τους καταναλωτές και συνιστούν αποµιµήσεις γνήσιων προϊόντων. Προς την κατεύθυνση αυτή, σε 113 ελέγχους 111 παραβάσεις εντοπίστηκαν από τα κλιµάκια της ∆ΙΜΕΑ σε σύνολο 756 ελέγχων που διεξήγαγαν µέσα στον τελευταίο µήνα που διεξήχθησαν τον τελευταίο µήνα από τη ∆ΙΜΕΑ, διαπιστώθηκαν 28 παραβάσεις, οι οποίες επέφεραν βεβαιωµένα πρόστιµα ύψους 467.000 ευρώ.Κατά κανόνα αναφερόµαστε σε προϊόντα-µαϊµού που αφορούν σε ένδυση, υπόδηση, καλλωπισµό κ.ά. Σύµφωνα µε όλες τις ενδείξεις, οι προσπάθειες αυτές θα ενταθούν από τον ερχόµενο Σεπτέµβριο. Αυτή είναι η κατεύθυνση που έχει δώσει ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, τόσο στην τελευταία συνεδρίαση του Υπ. Συµβουλίου όσο και στην επίσκεψή του στο υπ. Ανάπτυξης το Σάββατο, 22 Ιουλίου 2023. Στη διάρκεια µάλιστα της σχετικής συζήτησης µε τον υπουργό παρουσιάστηκε ένα πρώτο πλάνο των µέτρων που περιγράφονται παραπάνω και των συνεργειών µε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Τα νούµερα πάντως που παρουσιάζει το υπ. Ανάπτυξης δείχνει ότι η ΔΙΜΕΑ έχει γίνει πιο παραγωγική τους τελευταίους µήνες. Ειδικά µετά το καλοκαίρι του 2021, οπότε άρχισε η ανατίµηση των ενεργειακών αγαθών και εµφανίστηκαν τα πρώτα πληθωριστικά φαινόµενα και ειδικότερα µετά τον Φεβρουάριο του 2022, που ξεκίνησε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Αξίζει, ωστόσο, να σηµειωθεί ότι ακόµα και το 2020, που η αγορά ήταν κλειστή για µεγάλο χρονικό διάστηµα, η ∆ΙΜΕΑ επέβαλε περισσότερες κυρώσεις απ’ ό,τι το 2019.
«Θα προστατεύσουµε τους θησαυρούς της ελληνικής γης»
«Η Ελλάδα είναι µια χώρα µε πολλά µοναδικά Προϊόντα Ονοµασίας Προέλευσης (ΠΟΠ). Αυτούς τους µοναδικούς, πολύτιµους θησαυρούς της ελληνικής γης η Πολιτεία οφείλει να τους προστατεύει και να τους αναδεικνύει. Σήµερα, το υπ. Ανάπτυξης προβαίνει σε σαρωτικούς ελέγχους σε ξενοδοχεία και καταστήµατα εστίασης σε όλη την επικράτεια για την προστασία της φέτας, του λαδιού και του µελιού. Συγχρόνως προχωρούµε στην ισχυροποίηση και τον εκσυγχρονισµόΟι Ελληνες παραγωγοί πρέπει να έχουν την ευκαιρία να γεύονται την πραγµατική αξία των προϊόντων τουςτου Ελληνικού Σήµατος και στην αξιοποίηση της ενιαίας και ανταγωνιστικής ταυτότητας των προϊόντων της Μακεδονίας υπό το σήµα “M Macedonia the Great”, µια δράση που ο προϋπολογισµός της αγγίζει τα 2 εκατ. ευρώ. Οι Ελληνες παραγωγοί πρέπει να έχουν την ευκαιρία να γεύονται την πραγµατική αξία των προϊόντων τους. Το ίδιο ισχύει και για τον Ελληνα καταναλωτή, αλλά και τα εκατοµµύρια τουριστών που µας επισκέπτονται. Είναι προϊόντα που εµπλουτίζουν το τουριστικό προϊόν ενός τόπου, δηµιουργούν θέσεις εργασίας και αναπτύσσουν την ευρύτερη περιοχή παραγωγής», δήλωσε στα «Π» ο υπουργός Ανάπτυξης, Κώστας Σκρέκας.
*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 29 Ιουλίου 2023.
