Διευρυμένη ασπίδα προστασίας στους ευάλωτους οφειλέτες προκειμένου να σώσουν την πρώτη κατοικία τους από τους πλειστηριασμούς θα προσφέρει η κυβέρνηση, παρατείνοντας το ενδιάμεσο πρόγραμμα κρατικής επιδότησης των οφειλών κατά 15 μήνες. Η παράταση του προγράμματος επιβάλλεται, καθώς ακόμη δεν έχει υλοποιηθεί το έργο του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων, ο οποίος θα αγοράζει από τους πλειστηριασμούς τα ακίνητα των ευάλωτων για να τους τα εκμισθώνει προκειμένου με τον τρόπο αυτό να αποφευχθούν οι εξώσεις.

Παράταση προστασίας για δάνεια ευάλωτων - Το πρόγραμμα

Το ενδιάμεσο πρόγραμμα ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2022, λήγει στο τέλος του τρέχοντος έτους (πρακτικά η ισχύς του εξέπνευσε στις 15 Δεκεμβρίου) και θα παραταθεί μέχρι τον Μάρτιο του 2025 ή στην καλύτερη περίπτωση μέχρι να λειτουργήσει ο Φορέας Ακινήτων. Η όλη διαδικασία για τον φορέα, συμπεριλαμβανομένης της επικύρωσης της ανάθεσης της σύμβασης από τη Βουλή, προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί το νωρίτερο έως τα τέλη Σεπτεμβρίου του 2024, όπως αναφέρεται και στην Έκθεση Μεταπρογραμματικής Εποπτείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (φθινόπωρο 2023) για την Ελλάδα, που δημοσιεύτηκε αυτή την εβδομάδα. Στην έκθεση διαπιστώνεται ότι η υιοθέτηση του ενδιάμεσου προγράμματος (με κρατική επιδότηση της δόσης του δανείου από 70 έως 210 ευρώ μηνιαίως) είναι πολύ περιορισμένη μέχρι στιγμής, με μόνο 130 οφειλέτες να έχουν εισέλθει στο καθεστώς μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου του 2023.

Διαβάστε ακόμα: Πλειστηριασμοί: Μόνο 1 στους 4 ολοκληρώνεται σε ετήσια βάση - Τα συνεχή "παγώµατα" και ο κίνδυνος με τις εγγυήσεις του ∆ηµοσίου

Το μεγάλο παράδοξο

Αυτό είναι ένα μεγάλο παράδοξο που διαπιστώνουν οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης, οι οποίες έχουν και τον μεγαλύτερο όγκο μη εξυπηρετούμενων δανείων υπό διαχείριση (71 δισ. ευρώ στο τέλος του γ΄ τριμήνου 2023). Οι servicers προσδιορίζουν τους ευάλωτους οφειλέτες δυνητικά σε 15.000. Πρόκειται για οφειλέτες με μικρά δάνεια, μικρά εισοδήματα και μικρής αξίας ακίνητα, που αναπόφευκτα θα πέσουν στα δίχτυα των πλειστηριασμών, αν δεν μεριμνήσουν οι ίδιοι για δίχτυ προστασίας από την γκάμα εργαλείων που έχει νομοθετήσει η κυβέρνηση ή προσφέρουν οι χρηματοδοτικοί φορείς.

Όπως τονίζουν τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης, τουλάχιστον 40.000 πλειστηριασμοί θα γίνουν το 2024, οι οποίοι θα αφορούν δάνεια καταγγελμένα (δηλαδή απλήρωτα για πολλά χρόνια, συγκεκριμένα από το 2010), χωρίς φίλτρο για το μέγεθος χρέους και περιουσίας. Πράγμα που σημαίνει ότι αν οι ίδιοι οι ευάλωτοι οφειλέτες δεν σπεύσουν να ενταχθούν στο ενδιάμεσο πρόγραμμα, απεμπολούν το δίχτυ προστασίας που τους προσφέρεται για να αποτρέψουν πλειστηριασμούς και εξώσεις. Οι χρηματοδοτικοί φορείς επισημαίνουν ότι οι οφειλέτες που δηλώνουν ευάλωτοι -χωρίς την ίδια ώρα να επιβεβαιώνουν ότι δικαιούνται το καθεστώς του ευάλωτου, κάνοντας αποδοχή άρσης του φορολογικού απορρήτου τους- δεν θα μπορέσουν να συντηρήσουν αυτό το καθεστώς ασυλίας αν δεν παρουσιάσουν τα προαπαιτούμενα για την ένταξή τους στο ενδιάμεσο πρόγραμμα. Συμπληρώνουν επίσης ότι από τη στιγμή της κατάσχεσης μέχρι τον πλειστηριασμό μεσολαβούν οκτώ μήνες, διάστημα αρκετό για να προχωρήσει ένας οφειλέτης σε κάποια ρύθμιση της οφειλής του. Αν υπολογιστεί δε ο χρόνος από την καταγγελία του δανείου μέχρι τον πλειστηριασμό, μιλάμε για διάστημα τουλάχιστον 21 μηνών, χρόνος που δεν δικαιολογεί την απουσία δράσης για έναν οφειλέτη που θέλει ή να ρυθμίσει το δάνειό του ή να διεκδικήσει προστασία της πρώτης κατοικίας του, λαμβάνοντας το πιστοποιητικό του ευάλωτου.

Τι προβλέπεται

Τα βασικά χαρακτηριστικά του ενδιάμεσου προγράμματος προστασίας της πρώτης κατοικίας είναι:

■ Κρατική επιδότηση της δόσης του στεγαστικού δανείου των ευάλωτων οφειλετών.

■ Κρατική επιδότηση από 70 έως 210 ευρώ μηνιαίως.

■ Κρατική επιδότηση μηνιαίας δόσης δανείων για 15 μήνες (με την αναμενόμενη παράταση οι ευάλωτοι οφειλέτες θα λάβουν τελικά την κρατική επιδότηση για 30 μήνες).

■ Αναστολή μέτρων των πιστωτών (π.χ. κατασχέσεις, πλειστηριασμοί και εξώσεις).

*Δημοσιεύθηκε στην «Απογευματινή».