Οριστικά φαίνεται ότι έχουν χάσει τη μάχη με τις εναλλακτικές τοποθετήσεις οι προθεσμιακές καταθέσεις, κερδίζοντας ψίχουλα από την αύξηση των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα. Σύμφωνα με πληροφορίες, το 2023 κατευθύνθηκαν κεφάλαια (καθαρές εισροές) 3,2 δισ. ευρώ σε αμοιβαία κεφάλαια, ενώ θραύση έκαναν και τα εξειδικευμένα καταθετικά/επενδυτικά προγράμματα των τραπεζών, τα αποκαλούμενα «Target Maturity». Πρόκειται για προϊόντα βασισμένα σε ομολογιακά αμοιβαία κεφάλαια, ορισμένης χρονικής διάρκειας (οι τελευταίες σειρές των προγραμμάτων αυτών έχουν διάρκεια διετή, από πενταετή πριν, ενώ μόνο η Εθνική Τράπεζα εκδίδει «Target Maturity» με διάρκεια πενταετίας) και απόδοσης, τα οποία δίνουν ετήσιο μέρισμα στον επενδυτή και προσδοκώμενη απόδοση στη λήξη που μπορεί να ξεπεράσει και το 4%. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, στα προγράμματα αυτά κατευθύνθηκε καταθετική ρευστότητα ύψους 3,474 δισ. ευρώ το 2023. Προβάδισμα στις εισροές σε προϊόντα «Target Maturity» είχε η Τράπεζα Πειραιώς, με 1,3 δισ. ευρώ, και ακολούθησαν η Alpha Bank, με 834 εκατ. ευρώ, η Εθνική Τράπεζα, με 698 εκατ. ευρώ, και η Eurobank, με 640 εκατ. ευρώ.

Στους ανταγωνιστές όλων των παραπάνω, και προφανώς των ίδιων των προθεσμιακών καταθέσεων, πρωταγωνιστούν τα λεγόμενα λαϊκά έντοκα. Μόνο στη δημοπρασία εντόκων γραμματίων διάρκειας 13 εβδομάδων, που διενεργήθηκε στις 31 Ιανουαρίου, για ποσό 625 εκατ. ευρώ, υποβλήθηκαν προσφορές 1,016 δισ. ευρώ, υπερκαλύπτοντας την προσφορά κατά 1,63 φορές. Όπως σε όλες τις δημοπρασίες, έγιναν επιπλέον δεκτές και μη ανταγωνιστικές προσφορές, εν προκειμένω 187,5 εκατ. ευρώ, και το συνολικό ποσό που διατέθηκε ανήλθε σε 812,5 εκατ. ευρώ.

Σημειώνεται ότι το ίδιο ακριβώς ποσό είχε διατεθεί συνολικά και στην αντίστοιχη έκδοση τρίμηνων εντόκων του Ελληνικού Δημοσίου, στις 3 Ιανουαρίου. Πράγμα που σημαίνει ότι μόνο μέσα στον Ιανουάριο ρευστότητα ύψους 1,625 δισ. ευρώ, που αλλιώς θα διοχετευόταν σε καταθέσεις ή και εναλλακτικά προϊόντα, προτίμησε τα έντοκα του Δημοσίου. Και όχι χωρίς σπουδαίο λόγο, αφού η επιλογή αυτή υπερτερούσε σε επιτόκιο (η απόδοση των τριμηνιαίων εντόκων διαμορφώθηκε στο 3,83%, έναντι 3,84% στη δημοπρασία της 3ης/1), με την ελάχιστη χρονική δέσμευση των χρημάτων των καταθετών.

Το επιτόκιο των προθεσμιακών καταθέσεων

Απέναντι στις αποδόσεις των λαϊκών εντόκων, το επιτόκιο των προθεσμιακών καταθέσεων, παρά την -αναιμική- άνοδό του μήνα με τον μήνα, υπολείπεται κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες. Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε την 1η Φεβρουαρίου η Τράπεζα της Ελλάδος, τον Δεκέμβριο του 2023 το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των νέων καταθέσεων παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητο στο 0,51%. Ειδικότερα, το μέσο επιτόκιο των καταθέσεων μίας ημέρας από νοικοκυριά παρέμεινε αμετάβλητο στο 0,03%, ενώ το αντίστοιχο των καταθέσεων από επιχειρήσεις μειώθηκε κατά 4 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 0,18%. Το μέσο επιτόκιο των καταθέσεων με συμφωνημένη διάρκεια έως 1 έτος από νοικοκυριά αυξήθηκε κατά 4 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 1,83%. Το αντίστοιχο επιτόκιο των καταθέσεων από επιχειρήσεις αυξήθηκε κατά 11 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 3,25%.

Όπως σημειώνουν στελέχη τραπεζών, για ποσά καταθέσεων της τάξεως των 30.000-50.000 ευρώ (που είναι και η κρίσιμη αρχική μάζα για να διεκδικήσει κάποιος υψηλότερα επιτόκια), τα επιτόκια που προσφέρουν οι τράπεζες στις προθεσμιακές μπορούν να φτάσουν και στο 2,1%-2,2%.

Με μέσο επιτόκιο προθεσμιακών καταθέσεων στο 1,83% και επιτόκιο τρίμηνων εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου στο 3,83%, δεν είναι τυχαίο που οι προθεσμιακές καταθέσεις κέρδισαν μόνο 65 εκατ. ευρώ σε μηνιαία βάση τον Δεκέμβριο από τη συνολική αύξηση των καταθέσεων στις τράπεζες. Τον Δεκέμβριο οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα εκτινάχθηκαν κατά 6,376 δισ. ευρώ, έναντι μείωσης 900 εκατ. ευρώ τον Νοέμβριο. Ειδικότερα, κατά 3,292 δισ. ευρώ αυξήθηκαν οι καταθέσεις των επιχειρήσεων έναντι μείωσης 747 εκατ. ευρώ τον προηγούμενο μήνα, ενώ οι καταθέσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 3,084 δισ. ευρώ, έναντι μείωσης 153 εκατ. ευρώ τον Νοέμβριο. Από την αύξηση των 3,084 δισ. ευρώ στις καταθέσεις των νοικοκυριών, οι προθεσμιακές καταθέσεις κέρδισαν μόλις 65 εκατ. ευρώ.

Σημειώνεται ότι το σύνολο των καταθέσεων των νοικοκυριών διαμορφώθηκε στο τέλος του 2023 στα 146,626 δισ. ευρώ, από 139,829 δισ. ευρώ στο ξεκίνημα της χρονιάς (2023), καταγράφοντας αύξηση 6,797 δισ. ευρώ στη διάρκεια του έτους. Οι καταθέσεις ταμιευτηρίου διατηρούν τη μερίδα του λέοντος (αν και με μηδενικό επιτόκιο, λόγω του ότι η πλειονότητα των καταθετών έχουν στους λογαριασμούς τους μικρά ποσά), με 112,494 δισ. τον Ιανουάριο του 2023 και 108,401 δισ. ευρώ τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους (μείωση κατά 4,093 δισ. ευρώ). Οι προθεσμιακές καταθέσεις διαμορφώνονται σε 36,622 δισ. ευρώ (με μικρή αύξηση ανά μήνα, από τα 25,191 δισ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2023).

*Δημοσιεύθηκε στο «MoneyPro» της εφημερίδας «Παραπολιτικά»