«Τρίζουν τα θεμέλια» της συμφωνίας-ορόσημο του 2021, η οποία επετεύχθη με την διαμεσολάβηση του ΟΟΣΑ, και αφορά στην παγκόσμια φορολόγηση των μεγάλων τεχνολογικών ομίλων και των πολυεθνικών, με σκοπό να πληρώνουν περισσότερα στον τόπο που δραστηριοποιούνται, υπό την αντίθεση των Ρεπουμπλικανών στις ΗΠΑ.

Οι αναπτυσσόμενες χώρες προσπάθησαν να μεταφέρουν τις διεθνείς φορολογικές διαπραγματεύσεις από τον ΟΟΣΑ στον ΟΗΕ, όπου θα ασκούσαν μεγαλύτερη επιρροή, περιπλέκοντας περαιτέρω τις συνομιλίες για την εφαρμογή της φορολογικής μεταρρύθμισης.

Σύμφωνα με τους Financial Times, οι παράγοντες αυτοί, αλλά και οι δυσκολίες οριστικοποίησης του κειμένου της Συνθήκης, θέτουν σε κίνδυνο τις προσπάθειες για την τήρηση της προθεσμίας για την υπογραφή της τον Ιούνιο, κάνοντας την ευρωπαϊκή πλευρά να αναζητά τρόπο αναβίωσης της συμφωνίας κατά την συνάντηση των ΥΠΟΙΚ των G20 στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας. Όπως αναφέρει ανώνυμος αξιωματούχος στην εφημερίδα:«Είναι κάτι σαν τέλεια καταιγίδα. Ο ΟΟΣΑ έχει κολλήσει σε ένα έργο χωρίς πραγματικές πιθανότητες επιτυχίας. Ο πρώτος πυλώνας βρίσκεται σε αδιέξοδο επειδή οι ΗΠΑ δεν είναι πιθανό να τον επικυρώσουν… και επομένως έχουμε μια συμφωνία που δεν μπορεί να εφαρμοστεί».

Υπενθυμίζεται ότι, ο 2021, περισσότερες από 135 χώρες υπέγραψαν μια πολιτική συμφωνία, η οποία προωθούσε τη μεγαλύτερη εταιρική φορολογική μεταρρύθμιση σε περισσότερο από έναν αιώνα και αποτελούνταν από δύο σκέλη. Το πρώτο σκέλος της συμφωνίας αποδείχθηκε πιο δύσκολο να εφαρμοστεί, ενώ ο δεύτερος πυλώνας, που εισάγει έναν παγκόσμιο ελάχιστο συντελεστή εταιρικού φόρου 15%, άρχισε να ισχύει φέτος.

Η συμφωνημένη προσωρινή αναστολή ενεργειών για τους μονομερείς φόρους ψηφιακών υπηρεσιών, προβλέπει εισφορές που ως επί το πλείστον θα γίνονταν αισθητές από μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας με έδρα τις ΗΠΑ. Η κυβέρνηση του προέδρου Τζο Μπάιντεν έχει υποστηρίξει τη μεταρρύθμιση. Παρολ' αυτά, για τις διεθνείς φορολογικές συνθήκες στη Γερουσία των ΗΠΑ απαιτείται πλειοψηφία 2/3 (67 ψήφων) για επικύρωση. Η κοινοβουλευτική ομάδα των Δημοκρατικών, η οποία κατέχει ένα ισχνό προβάδισμα με τις 51 έδρες της, δεν έχει τις ψήφους για να ξεπεράσει την αντίθεση από τους αντίπαλους Ρεπουμπλικάνους. Χωρίς την επικύρωση των ΗΠΑ, η απαιτούμενη ελάχιστη βάση για να τεθεί σε ισχύ η συμφωνία δεν θα πληρούταν.

Επιπλέον επιπλοκές από μία νέα νίκη Τραμπ

Περαιτέρω επιπλοκές επί του θέματος θα προκαλέσει μια πιθανή εκλογική νίκη του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Όπως δήλωσε αξιωματούχος της ΕΕ: «Το ερώτημα είναι εάν μετά τις εκλογές θα υπάρξει πολιτική ανταπόκριση από τις ΗΠΑ». Οι αμερικανικές πηγές των FT σχολίασαν: «Υπάρχει πίεση σε όλους, όχι μόνο στις ΗΠΑ. Υπάρχει πίεση στην ΕΕ και σε όλες τις άλλες 140 χώρες για να επιτευχθεί συμφωνία», προσθέτοντας πως οι διαπραγματευτές των ΗΠΑ δεν θα «σπαταλούσαν τον χρόνο τους» εάν δεν «πίστευαν ότι είχαν την ευκαιρία να φτάσουν στη γραμμή του τερματισμού».

Την ίδια ώρα, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι προσπαθούν να πιέσουν τους υπουργούς Οικονομικών της G20 στη Βραζιλία για να δεσμευτούν στο χρονοδιάγραμμα του Ιουνίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι από τη στιγμή που εξασφάλισαν μεγαλύτερο ρόλο για τον ΟΗΕ σε παγκόσμια φορολογικά ζητήματα, οι αναπτυσσόμενες οικονομίες δείχνουν λιγότερο ενδιαφέρον για τις διαπραγματεύσεις μειώνοντας περαιτέρω τη δυναμική για την τήρηση της προθεσμίας του Ιουνίου.

Η Βραζιλία ασκεί επί του παρόντος την προεδρία των G20. Ψήφισε υπέρ του ΟΗΕ για τη θέσπιση σύμβασης για τη διεθνή φορολογική συνεργασία πέρυσι και κάλεσε τον ΟΗΕ να παρουσιάσει τα επόμενα βήματα στη φορολογική του ατζέντα στη σύνοδο των υπουργών Οικονομικών της G20 την Πέμπτη. Στη σύνοδο έχει προσκληθεί και ο ΟΟΣΑ.

Αναλυτές αναφέρουν ως εναλλακτική λύση στο παγκόσμιο φορολογικό πλαίσιο, ένα συνονθύλευμα φόρων που θα καθορίζονται από τις χώρες σε επιμέρους βάσεις. Όπως δήλωσε ο Paul Tang, μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από την Ολλανδία: «Η ΕΕ θα πρέπει να δώσει στις ΗΠΑ προθεσμία, λέγοντας ότι το 2025 πρέπει να ανταποκριθούν με οποιαδήποτε κυβέρνηση. Και αν δεν το κάνουν, η ΕΕ θα πρέπει να επιδιώξει έναν φόρο ψηφιακών υπηρεσιών».