Τα ψιλά γράμματα στα συμβόλαια της κινητής τηλεφωνίας
Σειρά παρατυπιών περιέχουν τα περισσότερα συμβόλαια κινητής τηλεφωνίας. Αυτό συμβαίνει επειδή ο προκαθορισμός των επιλογών από τους παρόχους για λογαριασμό του χρήστη, καταστρατηγεί τις βασικές επιδιώξεις της κοινοτικής και εθνικής νομοθεσίας.
Παράλληλα, φαίνεται ότι η Vodafone «καθοδηγεί» τους χρήστες να εξαιρούνται από τη διάθεση των στοιχείων τους, ακόμη και στις δημόσιες αρχές της χώρας, όπως είναι η υπηρεσία 112, που στόχο έχει τη διάσωση ζωών σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Η πρώτη παρατυπία στα συμβόλαια έχει να κάνει με τη διαδικασία opt-out από τους τηλεφωνικούς καταλόγους. Ο νόμος (ν. 3471/2006) επιβάλλει ότι ο καταναλωτής βρίσκεται εξαρχής στους τηλεφωνικούς καταλόγους και πρέπει ο ίδιος να επιλέξει την εξαίρεσή του από αυτούς (opt-out). Στην πράξη, ωστόσο, συμβαίνει το αντίθετο.
Τα συμβόλαια, που αποστέλλουν οι πάροχοι στους συνδρομητές, υποστηρίζουν τη διαδικασία opt-in. Δηλαδή ο πάροχος καθορίζει να βρίσκονται εκτός των τηλεφωνικών καταλόγων και πρέπει οι ίδιοι οι χρήστες να επιλέξουν να εισέλθουν σε αυτούς. Αυτό ισχύει τόσο για τα συμβόλαια της Vodafone, όσο και της Nova όπως φαίνεται από τις παράπλευρές εικόνες.
Και δεν είναι οι μόνες παρατυπίες των δύο εταιρειών. Τα προκαθορισμένα από τις δύο επιχειρήσεις συμβόλαια, «επιβάλλουν» την αποστολή διαφημιστικών μηνυμάτων, προωθητικών ενεργειών κ.λπ. από τους ίδιους τους παρόχους, αλλά όχι από τρίτους. Ο νόμος ο σχετικός με τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων (ΓΚΠΔ) επιβάλλει ότι οι πάροχοι για οποιαδήποτε ενέργεια στο επίπεδο αυτό θα πρέπει να ενημερώνουν τον καταναλωτή ώστε αυτός να τοποθετηθεί ρητώς.
Αυτό σπανίως συμβαίνει, όπως καλά γνωρίζουν οι περισσότεροι χρήστες κινητών. Αντίθετα τα συμβόλαια της κινητής πηγαινοέρχονται με τις προεπιλογές των παρόχων, τις οποίες σπανίως οι χρήστες κοιτάζουνε ή/και αλλάζουν. Έτσι, τα συμβόλαια καθίστανται νομικά ορθά καθώς φέρουν την υπογραφή του χρήστη-καταναλωτή. Στην πράξη ωστόσο ο καταναλωτής δεν έχει δει καν το συμβόλαιο και οι επιλογές που καταχωρήθηκαν, ήταν εκείνες που επέλεξε εξ’ αρχής ο πάροχος.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι η Nova και η Vodafone στα συμβόλαιά τους ακολουθούν εντελώς διαφορετική στρατηγική αναφορικά με τη διάθεση των στοιχείων του χρήστη στις δημόσιες αρχές. Η Nova έχει εκ των προτέρων επιλέξει να παρέχονται τα στοιχεία του χρήστη του κινητού τηλεφώνου στην αρμόδια αρχή έκτακτης ανάγκης, ενώ η Vodafone όχι.
Η τακτική αυτή εξαίρεσης των χρηστών-καταναλωτών από τους ενοποιημένους τηλεφωνικούς καταλόγους, βασικό στόχο έχει σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, την «περιφρούρηση» της πελατειακής βάσης των εταιρειών. Καθένας, και κυρίως η Vodafone και η Nova, που δεν ήταν οι φορείς διαχείρισης του ενοποιημένου καταλόγου, δεν ήθελαν να δίνουν τα στοιχεία των πελατών τους στο φορέα διαχείρισης που είναι ο ΟΤΕ και πλέον και η Cosmote, μετά τη συγχώνευση των δύο επιχειρήσεων.
Βεβαίως θα πρέπει να επισημανθεί ότι η χρήση των ενοποιημένων τηλεφωνικών καταλόγων, πολύ μικρή σημασία έχει πλέον για τους καταναλωτές. Κανένας σήμερα δεν ψάχνει καταλόγους για να βρει τηλέφωνα και διευθύνσεις.
Προς την κατεύθυνση αυτή, καθοριστικό ρόλο είχαν οι πολιτικές των παρόχων, οι οποίες επιλέγοντας την εξαίρεση της διάθεσης των στοιχείων στους τηλεφωνικούς καταλόγους, ουσιαστικά αναίρεσαν τον βασικό λόγο ύπαρξής τους, αφού καθένας γνωρίζει ότι δεν πρόκειται να βρει τα στοιχεία που τον ενδιαφέρουν. Έτσι, άλλαξε όλη η φιλοσοφία δημιουργίας και λειτουργίας των τηλεφωνικών καταλόγων.
Βεβαίως, αυτό δεν σημαίνει ότι τα στοιχεία των καταλόγων αυτών δεν είναι χρήσιμα. Οι επιχειρήσεις τα θέλουν με στόχο τα δεδομένα τους ν’ αξιοποιηθούν σε προωθητικές ενέργειες, θέματα marketing κ.λπ.
Παράλληλα, φαίνεται ότι η Vodafone «καθοδηγεί» τους χρήστες να εξαιρούνται από τη διάθεση των στοιχείων τους, ακόμη και στις δημόσιες αρχές της χώρας, όπως είναι η υπηρεσία 112, που στόχο έχει τη διάσωση ζωών σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Η πρώτη παρατυπία στα συμβόλαια έχει να κάνει με τη διαδικασία opt-out από τους τηλεφωνικούς καταλόγους. Ο νόμος (ν. 3471/2006) επιβάλλει ότι ο καταναλωτής βρίσκεται εξαρχής στους τηλεφωνικούς καταλόγους και πρέπει ο ίδιος να επιλέξει την εξαίρεσή του από αυτούς (opt-out). Στην πράξη, ωστόσο, συμβαίνει το αντίθετο.
Τα συμβόλαια, που αποστέλλουν οι πάροχοι στους συνδρομητές, υποστηρίζουν τη διαδικασία opt-in. Δηλαδή ο πάροχος καθορίζει να βρίσκονται εκτός των τηλεφωνικών καταλόγων και πρέπει οι ίδιοι οι χρήστες να επιλέξουν να εισέλθουν σε αυτούς. Αυτό ισχύει τόσο για τα συμβόλαια της Vodafone, όσο και της Nova όπως φαίνεται από τις παράπλευρές εικόνες.
Και δεν είναι οι μόνες παρατυπίες των δύο εταιρειών. Τα προκαθορισμένα από τις δύο επιχειρήσεις συμβόλαια, «επιβάλλουν» την αποστολή διαφημιστικών μηνυμάτων, προωθητικών ενεργειών κ.λπ. από τους ίδιους τους παρόχους, αλλά όχι από τρίτους. Ο νόμος ο σχετικός με τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων (ΓΚΠΔ) επιβάλλει ότι οι πάροχοι για οποιαδήποτε ενέργεια στο επίπεδο αυτό θα πρέπει να ενημερώνουν τον καταναλωτή ώστε αυτός να τοποθετηθεί ρητώς.
Αυτό σπανίως συμβαίνει, όπως καλά γνωρίζουν οι περισσότεροι χρήστες κινητών. Αντίθετα τα συμβόλαια της κινητής πηγαινοέρχονται με τις προεπιλογές των παρόχων, τις οποίες σπανίως οι χρήστες κοιτάζουνε ή/και αλλάζουν. Έτσι, τα συμβόλαια καθίστανται νομικά ορθά καθώς φέρουν την υπογραφή του χρήστη-καταναλωτή. Στην πράξη ωστόσο ο καταναλωτής δεν έχει δει καν το συμβόλαιο και οι επιλογές που καταχωρήθηκαν, ήταν εκείνες που επέλεξε εξ’ αρχής ο πάροχος.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι η Nova και η Vodafone στα συμβόλαιά τους ακολουθούν εντελώς διαφορετική στρατηγική αναφορικά με τη διάθεση των στοιχείων του χρήστη στις δημόσιες αρχές. Η Nova έχει εκ των προτέρων επιλέξει να παρέχονται τα στοιχεία του χρήστη του κινητού τηλεφώνου στην αρμόδια αρχή έκτακτης ανάγκης, ενώ η Vodafone όχι.
Η τακτική αυτή εξαίρεσης των χρηστών-καταναλωτών από τους ενοποιημένους τηλεφωνικούς καταλόγους, βασικό στόχο έχει σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, την «περιφρούρηση» της πελατειακής βάσης των εταιρειών. Καθένας, και κυρίως η Vodafone και η Nova, που δεν ήταν οι φορείς διαχείρισης του ενοποιημένου καταλόγου, δεν ήθελαν να δίνουν τα στοιχεία των πελατών τους στο φορέα διαχείρισης που είναι ο ΟΤΕ και πλέον και η Cosmote, μετά τη συγχώνευση των δύο επιχειρήσεων.
Βεβαίως θα πρέπει να επισημανθεί ότι η χρήση των ενοποιημένων τηλεφωνικών καταλόγων, πολύ μικρή σημασία έχει πλέον για τους καταναλωτές. Κανένας σήμερα δεν ψάχνει καταλόγους για να βρει τηλέφωνα και διευθύνσεις.
Προς την κατεύθυνση αυτή, καθοριστικό ρόλο είχαν οι πολιτικές των παρόχων, οι οποίες επιλέγοντας την εξαίρεση της διάθεσης των στοιχείων στους τηλεφωνικούς καταλόγους, ουσιαστικά αναίρεσαν τον βασικό λόγο ύπαρξής τους, αφού καθένας γνωρίζει ότι δεν πρόκειται να βρει τα στοιχεία που τον ενδιαφέρουν. Έτσι, άλλαξε όλη η φιλοσοφία δημιουργίας και λειτουργίας των τηλεφωνικών καταλόγων.
Βεβαίως, αυτό δεν σημαίνει ότι τα στοιχεία των καταλόγων αυτών δεν είναι χρήσιμα. Οι επιχειρήσεις τα θέλουν με στόχο τα δεδομένα τους ν’ αξιοποιηθούν σε προωθητικές ενέργειες, θέματα marketing κ.λπ.
