Τα ΕΛΤΑ σε ελεύθερη πτώση: Το πρόστιμο από την ΕΕΤΤ και οι νέες ζημιές
Μέχρι και 15 εργάσιμες ημέρες, δηλαδή τρεις ημερολογιακές εβδομάδες, χρειάζονται κατά μέσο όρο τα ΕΛΤΑ για να διανείμουν την αλληλογραφία εντός ΕΕ. Ο κρατικός οργανισμός, παρά την εξυγίανση που υπέστη το 2020 με τη διαγραφή ζημιών ύψους 340 εκατ. ευρώ και την κεφαλαιακή ένεση 280 εκατ. ευρώ από το ελληνικό Δημόσιο και τους Έλληνες φορολογούμενους, βρίσκεται ξανά «επί ξυρού ακμής» με τις ζημίες να ξεχειλίζουν και τα κεφάλαια τους να έχουν εξαερωθεί.
Πρόσφατα, μάλιστα, η διοίκηση των ΕΛΤΑ κατέβαλε πρόστιμο 216.000 ευρώ στην Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ). Το πρόστιμο είχε επιβληθεί από την Επιτροπή Ταχυδρομείων στο τέλος του 2023, αφού το 2022 μετά από μελέτη που έγινε, έδειξε ότι τα ΕΛΤΑ παραβίασαν κάθε όρο και υποχρέωση που είχαν ως Φορέας Παροχής Καθολικής Υπηρεσίας (ΦΠΚΥ) στην Ελλάδα.
Οι παραβιάσεις αυτές στις υποχρεώσεις, έγιναν παρά το γεγονός ότι η ΕΕΤΤ λίγο πριν είχε «κατεβάσει τον πήχη» των υποχρεώσεων του ΦΠΚΥ, αυξάνοντας τις ημέρες παράδοσης της αλληλογραφίας Α’ προτεραιότητας π.χ. εσωτερικού από μία έως και τρεις ημέρες που ήταν μέχρι το 2020, σε τρεις και πέντε ημέρες αντίστοιχα από το 2021 και μετά.
Είναι η τέταρτη φορά που η ΕΕΤΤ βάζει ένα τέτοιο πρόστιμο. Είχε προηγηθεί πρόστιμο 30.000 ευρώ το 2010, πρόστιμο 16.000 ευρώ το 2016 και τέλος 119.000 ευρώ το 2019. Έτσι τα ΕΛΤΑ μέχρι σήμερα έχουν καταβάλει πρόστιμα ύψους 381 χιλ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι, μέχρι το 2020, η υποχρέωση προέβλεπε το 87% της αλληλογραφίας Α’ προτεραιότητας εντός της Ελλάδας να διανέμεται σε μια ημέρα και το 98% εντός τριών ημερών. Από το 2020 και μετά, ο πήχης κατέβηκε στις τρεις ημέρες για το 90% της αλληλογραφίας και σε πέντε ημέρες για το 98% της αλληλογραφίας. Μάταια όμως. Με βάση τις μετρήσεις της ΕΕΤΤ το 2021 τα ΕΛΤΑ διένειμαν το 68,9% της αλληλογραφίας εντός τριών ημερών και το 86,1% εντός πέντε ημερών.
Εκεί όμως που τα ΕΛΤΑ αποτυγχάνουν εντελώς είναι στην αλληλογραφία εξωτερικού. Κατά την τριετία 2019-2021 η επίδοση αλληλογραφίας σε χώρες της ΕΕΤΤ υπολείπεται του στόχου στο μέγιστο δυνατό για κάθε χώρα της Ε.Ε. που εξετάστηκε. Ως στόχος ορίζεται η διανομή του 85% της αλληλογραφίας εντός τριών ημερών και του 90% εντός πέντε ημερών. Σε πολλές χώρες της Ε.Ε. (Φινλανδία, Εσθονία, Μάλτα, Λετονία, Ουγγαρία, Ιρλανδία κ.λπ.) το 2021, ούτε το 10% της αλληλογραφίας δεν διανέμονταν σε πέντε ημέρες, αντί 90% που είναι η υποχρέωση.
Σε αυτές τις χώρες περιλαμβάνεται και η γειτονική Βουλγαρία, όπου κατά μέσο όρο η εισερχόμενη αλληλογραφία χρειάζεται 8,6 εργάσιμες μέρες για να παραδοθεί στην Ελλάδα και η εξερχόμενη από την Ελλάδα χρειάζεται 7,2 ημέρες για να παραδοθεί στη γείτονα χώρα. Για την Φινλανδία ο μέσος όρος επίδοσης μιας επιστολής από την Ελλάδα είναι 13,7 εργάσιμες και από την Τσεχία 16,7 εργάσιμες ημέρες που συνιστά και το ρεκόρ εντός Ε.Ε. Αντίστροφα η εισερχόμενη αλληλογραφία απαιτεί 9,1 εργάσιμες ημέρες από τη Φινλανδία να φτάσει στην Ελλάδα και 7,2 ημέρες για την Τσεχία.
Το ακόμη χειρότερο είναι ότι αμέσως μετά την εξυγίανση των ΕΛΤΑ το 2020, η οποία κόστισε σχεδόν 660 εκατ. ευρώ ευρώ, οι δείκτες επιδεινώθηκαν. Αυτό ίσως να συνέβη επειδή απομακρύνθηκε προσωπικό. Πάντως οι δείκτες δείχνουν πλήρη αποσάθρωση της βασικής υπηρεσίας από την οποία αμείβεται τουλάχιστον 20 εκατ. ευρώ από το δημόσιο ως ΦΠΚΥ.
Η διοίκηση των ΕΛΤΑ δεν αμφισβήτησε τις μετρήσεις της ΕΕΤΤ. Απέδωσε τις καθυστερήσεις στην απουσία αερογραμμών, ειδικά στις περιφερειακές χώρες της Ε.Ε. που δεν υπάρχουν απ’ ευθείας πτήσεις, στην πανδημία αλλά και σε ταχυδρομικούς φορείς τρίτων χωρών που προκάλεσαν καθυστερήσεις. Οι αιτιάσεις ωστόσο δεν έπεισαν την ΕΕΤΤ και είναι σίγουρο ότι σε περίπτωση ενός ιδιωτικού φορέα, οι κυρώσεις θα ήταν βαρύτερες.
Σημειώνεται ότι τον Δεκέμβριο του 2020, η ελληνική κυβέρνηση με πρωτοβουλία του τότε υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκου Πιερρακάκη, υλοποίησε σχέδιο εξυγίανσης το οποίο περιέλαβε:
τη διαγραφή συσσωρευμένων ζημιών 340 εκατ. ευρώ,
την κεφαλαιακή ένεση 100 εκατ. ευρώ,
την άμεση εκταμίευση των ποσών της καθολικής υπηρεσίας του κράτους ύψους 180 εκατ. ευρώ,
τη μείωση του προσωπικού κατά 1.600 εργαζόμενους και τέλος
την συρρίκνωση του δίκτυο καταστημάτων με στόχο να σταματήσει η αιμορραγία της εταιρείας.
Δύο χρόνια αργότερα, τέλος του 2022 η εταιρεία είχε δημιουργήσει νέες συσσωρευμένες ζημίες ύψους 191 εκατ. ευρώ, ενώ είχε αρνητική καθαρή θέση 102 εκατ. ευρώ.
Πρόσφατα, μάλιστα, η διοίκηση των ΕΛΤΑ κατέβαλε πρόστιμο 216.000 ευρώ στην Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ). Το πρόστιμο είχε επιβληθεί από την Επιτροπή Ταχυδρομείων στο τέλος του 2023, αφού το 2022 μετά από μελέτη που έγινε, έδειξε ότι τα ΕΛΤΑ παραβίασαν κάθε όρο και υποχρέωση που είχαν ως Φορέας Παροχής Καθολικής Υπηρεσίας (ΦΠΚΥ) στην Ελλάδα.
Οι παραβιάσεις αυτές στις υποχρεώσεις, έγιναν παρά το γεγονός ότι η ΕΕΤΤ λίγο πριν είχε «κατεβάσει τον πήχη» των υποχρεώσεων του ΦΠΚΥ, αυξάνοντας τις ημέρες παράδοσης της αλληλογραφίας Α’ προτεραιότητας π.χ. εσωτερικού από μία έως και τρεις ημέρες που ήταν μέχρι το 2020, σε τρεις και πέντε ημέρες αντίστοιχα από το 2021 και μετά.
Είναι η τέταρτη φορά που η ΕΕΤΤ βάζει ένα τέτοιο πρόστιμο. Είχε προηγηθεί πρόστιμο 30.000 ευρώ το 2010, πρόστιμο 16.000 ευρώ το 2016 και τέλος 119.000 ευρώ το 2019. Έτσι τα ΕΛΤΑ μέχρι σήμερα έχουν καταβάλει πρόστιμα ύψους 381 χιλ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι, μέχρι το 2020, η υποχρέωση προέβλεπε το 87% της αλληλογραφίας Α’ προτεραιότητας εντός της Ελλάδας να διανέμεται σε μια ημέρα και το 98% εντός τριών ημερών. Από το 2020 και μετά, ο πήχης κατέβηκε στις τρεις ημέρες για το 90% της αλληλογραφίας και σε πέντε ημέρες για το 98% της αλληλογραφίας. Μάταια όμως. Με βάση τις μετρήσεις της ΕΕΤΤ το 2021 τα ΕΛΤΑ διένειμαν το 68,9% της αλληλογραφίας εντός τριών ημερών και το 86,1% εντός πέντε ημερών.
Εκεί όμως που τα ΕΛΤΑ αποτυγχάνουν εντελώς είναι στην αλληλογραφία εξωτερικού. Κατά την τριετία 2019-2021 η επίδοση αλληλογραφίας σε χώρες της ΕΕΤΤ υπολείπεται του στόχου στο μέγιστο δυνατό για κάθε χώρα της Ε.Ε. που εξετάστηκε. Ως στόχος ορίζεται η διανομή του 85% της αλληλογραφίας εντός τριών ημερών και του 90% εντός πέντε ημερών. Σε πολλές χώρες της Ε.Ε. (Φινλανδία, Εσθονία, Μάλτα, Λετονία, Ουγγαρία, Ιρλανδία κ.λπ.) το 2021, ούτε το 10% της αλληλογραφίας δεν διανέμονταν σε πέντε ημέρες, αντί 90% που είναι η υποχρέωση.
Σε αυτές τις χώρες περιλαμβάνεται και η γειτονική Βουλγαρία, όπου κατά μέσο όρο η εισερχόμενη αλληλογραφία χρειάζεται 8,6 εργάσιμες μέρες για να παραδοθεί στην Ελλάδα και η εξερχόμενη από την Ελλάδα χρειάζεται 7,2 ημέρες για να παραδοθεί στη γείτονα χώρα. Για την Φινλανδία ο μέσος όρος επίδοσης μιας επιστολής από την Ελλάδα είναι 13,7 εργάσιμες και από την Τσεχία 16,7 εργάσιμες ημέρες που συνιστά και το ρεκόρ εντός Ε.Ε. Αντίστροφα η εισερχόμενη αλληλογραφία απαιτεί 9,1 εργάσιμες ημέρες από τη Φινλανδία να φτάσει στην Ελλάδα και 7,2 ημέρες για την Τσεχία.
Το ακόμη χειρότερο είναι ότι αμέσως μετά την εξυγίανση των ΕΛΤΑ το 2020, η οποία κόστισε σχεδόν 660 εκατ. ευρώ ευρώ, οι δείκτες επιδεινώθηκαν. Αυτό ίσως να συνέβη επειδή απομακρύνθηκε προσωπικό. Πάντως οι δείκτες δείχνουν πλήρη αποσάθρωση της βασικής υπηρεσίας από την οποία αμείβεται τουλάχιστον 20 εκατ. ευρώ από το δημόσιο ως ΦΠΚΥ.
Η διοίκηση των ΕΛΤΑ δεν αμφισβήτησε τις μετρήσεις της ΕΕΤΤ. Απέδωσε τις καθυστερήσεις στην απουσία αερογραμμών, ειδικά στις περιφερειακές χώρες της Ε.Ε. που δεν υπάρχουν απ’ ευθείας πτήσεις, στην πανδημία αλλά και σε ταχυδρομικούς φορείς τρίτων χωρών που προκάλεσαν καθυστερήσεις. Οι αιτιάσεις ωστόσο δεν έπεισαν την ΕΕΤΤ και είναι σίγουρο ότι σε περίπτωση ενός ιδιωτικού φορέα, οι κυρώσεις θα ήταν βαρύτερες.
Σημειώνεται ότι τον Δεκέμβριο του 2020, η ελληνική κυβέρνηση με πρωτοβουλία του τότε υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κυριάκου Πιερρακάκη, υλοποίησε σχέδιο εξυγίανσης το οποίο περιέλαβε:
τη διαγραφή συσσωρευμένων ζημιών 340 εκατ. ευρώ,
την κεφαλαιακή ένεση 100 εκατ. ευρώ,
την άμεση εκταμίευση των ποσών της καθολικής υπηρεσίας του κράτους ύψους 180 εκατ. ευρώ,
τη μείωση του προσωπικού κατά 1.600 εργαζόμενους και τέλος
την συρρίκνωση του δίκτυο καταστημάτων με στόχο να σταματήσει η αιμορραγία της εταιρείας.
Δύο χρόνια αργότερα, τέλος του 2022 η εταιρεία είχε δημιουργήσει νέες συσσωρευμένες ζημίες ύψους 191 εκατ. ευρώ, ενώ είχε αρνητική καθαρή θέση 102 εκατ. ευρώ.
