Κοινωνός της αισιοδοξίας της Exxon Mobil (σ.σ. του Operator των δυο θαλάσσιων οικοπέδων Δυτικά και Νοτιοδυτικά της Κρήτης) για δυνητικά κοιτάσματα φυσικού αερίου έχει γίνει ο Γενικός Γραμματέας του East Med Gas Forum Οσάμα Μομπάρεζ. Μιλώντας στο energygame.gr κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα και τη συμμετοχή του στο 28ο Government Roundtable του Economist, ο κ. Μομπάρεζ αναλύει το σχέδιο του EMGF για την απανθρακοποίηση της αλυσίδας φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο και τον κρίσιμο ρόλο της Ελλάδας ως πύλη εισόδου της ενέργειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Ποια είναι η βασική αποστολή του East Med Gas Forum;

Στο East Med Gas Forum θεωρούμε ότι η Ανατολική Μεσόγειος αντιμετωπίζει δυο βασικές προκλήσεις, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την απανθρακοποίηση από τη μια και την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού από την άλλη. Βασική μας προτεραιότητα είναι να βρούμε την ισορροπία μεταξύ του να διασφαλίσουμε την ενέργεια που χρειαζόμαστε κατά τρόπο που να μην «πυροδοτεί» -να το πούμε έτσι- την κλιματική αλλαγή. Έχουμε καταρτίσει συγκεκριμένο σχέδιο με πρωτοβουλίες αμέσου δράσης αλλά και πιο μακράς πνοής που διαρθρώνεται σε τέσσερις άξονες και προβλέπει συμπράξεις μεταξύ των πέντε σημαντικότερων stakeholders: Των κυβερνήσεων, των ενεργειακών ομίλων, των τεχνολογικών παρόχων, των φορέων χρηματοδότησης και των ρυθμιστικών αρχών.

Μπορείτε να μας περιγράψετε το σχέδιο;

O πρώτος άξονας είναι η εναρμόνιση των πολιτικών και των ρυθμιστικών πλαισίων των χωρών της περιοχής σε ότι αφορά την απανθρακοποίηση, κάτι πολύ σημαντικό, ιδίως όταν μιλάμε για την ωρίμανση διασυνοριακών projects. Ο δεύτερος είναι η δημιουργία ενός κόμβου γνώσης και τεχνολογίας εντός του EMGF. Ο τρίτος άξονας είναι το «πακετάρισμα» των έργων απανθρακοποίησης που προωθούν ούτως ή άλλως οι χώρες της περιοχής κατά τρόπο ώστε να προσελκύσουν πιο εύκολα επενδυτικά κεφάλαια και χρηματοδότηση. Τέλος, ο τέταρτος άξονας είναι η πιστοποίηση της έντασης του ανθρακικού αποτυπώματος της περιοχής (carbon intensity certification).

Ποιος είναι ο ρόλος και η θέση της Ελλάδας στο EMGF ;

Η Ελλάδα -που φέτος έχει την προεδρία του EMGF- είναι ένα από τα ιδρυτικά μέλη του Φόρουμ και ένας από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές της πρωτοβουλίας. Η Ελλάδα διαδραματίζει και θα συνεχίσει να διαδραματίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο όχι μόνο στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και ως κρίκος που συνδέει τη Μεσόγειο με τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Όχι μόνο λόγω της γεωγραφικής της θέσης, αλλά και λόγω των υποδομών φυσικού αερίου που έχει αναπτύξει. Οι πολιτικές της ελληνικής κυβέρνησης την τελευταία πενταετία -που χαρακτηρίζονται από ρεαλισμό και πραγματισμό- είναι πολύ σημαντικές προς την κατεύθυνση αυτή διότι συνέβαλαν στην βέλτιστη χρήση των υποδομών και την ανάπτυξή τους. Αναφέρομαι μεταξύ άλλων στο FSRU της Αλεξανδρούπολης, τον ελληνοβουλγαρικό αγωγό IGB, τον υπό κατασκευή αγωγό μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας. Ο συνδυασμός γεωγραφικής θέσης, υποδομών και ρεαλιστικών πολιτικών αναδεικνύουν την Ελλάδα σε βασική πύλη εισόδου της ενέργειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, μιας περιοχής που έχει υψηλή εξάρτηση από το ρωσικό αέριο και πρέπει να διαφοροποιήσει τις πηγές και οδεύσεις της. Η Ελλάδα είναι έτοιμη να πρωταγωνιστήσει στον μετασχηματισμό αυτό που πιστεύω ότι θα αλλάξει το ενεργειακό status quo της περιοχής.

Θα μπορούσαν οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου να αναδειχθούν σε αξιόπιστο ενεργειακό εταίρο της Ευρώπης καθώς επιδιώκει να απεξαρτηθεί από τα ορυκτά καύσιμα της Ρωσίας;

Στην Ανατολική Μεσόγειο έχουν ήδη ανακαλυφθεί σημαντικά κοιτάσματα φυσικού αερίου και άλλα θαλάσσια οικόπεδα βρίσκονται στη φάση της διερεύνησης. Μια από τις βασικές αποστολές του EMGF είναι πώς να στηρίξει τις κυβερνήσεις και τις εταιρείες της περιοχής να αναπτύξουν αυτούς τους πόρους επ’ ωφελεία των λαών τους και κατ’ επέκταση για την τροφοδοσία της πιο κοντινής αγοράς που είναι η Ευρώπη. Με τον τρόπο αυτό δημιουργούμε αξία όχι μόνο για την δική μας περιοχή αλλά και για την Ευρώπη, ενισχύοντας τη διαφοροποίηση πηγών και οδεύσεων.

Βλέπουμε ότι η Αίγυπτος και το Ισραήλ έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο στην αξιοποίηση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου που διαθέτουν. Πώς βλέπετε τις εξελίξεις στις έρευνες για φυσικό αέριο σε Κύπρο και Ελλάδα;

Στην Κύπρο υπάρχουν αρκετές ανακαλύψεις για φυσικό αέριο. Μεγαλύτερη ωριμότητα εμφανίζει το κοίτασμα «Αφροδίτη» για το οποίο διεξάγονται συζητήσεις μεταξύ της κυπριακής κυβέρνησης και του σχήματος των παραχωρησιούχων (σ.σ. Chevron, BG Cyprus, New Med) που βρίσκονται σε εξέλιξη. Ελπίζω να έχουν καταλήξει σε συμφωνία για το σχέδιο ανάπτυξης έως το τέλος του έτους. Για την Ελλάδα, η κυβέρνηση επιδεικνύοντας πραγματισμό υιοθέτησε τη θέση «πρέπει να χρησιμοποιήσουμε όλους τους ενεργειακούς μας πόρους με τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον», μια πολύ σωστή κατά τη γνώμη μου προσέγγιση. Η Ελλάδα έχει δώσει πολλές άδειες παραχώρησης για την έρευνα και ανάπτυξη θαλάσσιων οικοπέδων, μεγάλες εταιρείες όπως η Exxon Mobil είναι πολύ δραστήριες και ελπίζω τους επόμενους μήνες να τους δούμε να ξεκινούν τη διερευνητική γεώτρηση. Έχω συναντήσεις με όλους τους stakeholders και τις εταιρείες της περιοχής και από τις επαφές μου με τα στελέχη της Exxon Mobil αποκόμισα την αίσθηση ότι είναι αισιόδοξοι για τις προοπτικές των οικοπέδων Νότια και Νοτιοδυτικά της Κρήτης. Εάν η αισιοδοξία τους αποδειχθεί βάσιμη, θα μιλάμε για μια εξαιρετικά θετική εξέλιξη όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για ολόκληρη την περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και για την Ευρώπη.