Ανησυχητικά αργή είναι η αύξηση της απασχόλησης στην Ευρώπη, καθώς η ανάπτυξη παραμένει υποτονική, με το ποσοστό απασχόλησης να παραμένει κάτω από τα επίπεδα του 2008 στα δύο τρίτα των κρατών-μελών, διαπιστώνει έκθεση της Κομισιόν για την εργασιακή και κοινωνική κατάσταση στην ΕΕ.

Η Ελλάδα, σταθερά πρώτη στην ΕΕ σε ποσοστό ανεργίας, κέρδισε άλλη μια θλιβερή πρωτιά: αυτή στη μακροχρόνια ανεργία, με το 74,4% των ανέργων να είναι μακροχρόνια άνεργοι, πρόβλημα που έχει πάρει διαστάσεις και στην Κύπρο, αλλά και στην Ιταλία.

Πάντως η αντιμετώπιση της μακροχρόνιας ανεργίας αποτελεί πρόκληση για όλη την Ευρώπη, σύμφωνα με την έκθεση, καθώς το δεύτερο τρίμηνο του 2014, συνολικά 12,4 εκατομμύρια άτομα (το 5,1% του εργατικού δυναμικού) ήταν άνεργοι για περισσότερο από ένα έτος, ενώ περισσότεροι από τους μισούς ήταν άνεργοι για περισσότερο από δύο έτη. Στοίχημα που καλείται να κερδίσει η ΕΕ παραμένει και η υψηλή ανεργία στους νέους.

Αποκαρδιωτικά σε ότι αφορά την Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία είναι και τα συμπεράσματα για το εισόδημα των νοικοκυριών. Στις προαναφερθείσες χώρες το εισόδημα των νοικοκυριών συνεχίζει να μειώνεται. Ούτε στα άλλα κράτη-μέλη γέμισαν τα πορτοφόλια των νοικοκυριών, αλλά τουλάχιστον το δεύτερο τρίμηνο του 2014 οι πολίτες των περισσότερων είδαν ισχνή έστω αύξηση του εισοδήματός τους.

Βραδεία αύξηση της απασχόλησης

Η τριμηνιαία έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εργασιακή και κοινωνική κατάσταση στην ΕΕ, που δόθηκε την Πέμπτη στη δημοσιότητα, καταγράφει βραδεία αύξηση της απασχόλησης, με ρυθμούς χαμηλότερους από το προσδοκώμενο.

Σύμφωνα με την έκθεση, η οικονομική ανάκαμψη που άρχισε στην ΕΕ την άνοιξη του 2013 παραμένει υποτονική, και οι πρόσφατες προβλέψεις για το ΑΕΠ της ΕΕ έχουν αναθεωρηθεί προς τα κάτω.

Ωστόσο, παρά την αστάθεια της μακροοικονομικής κατάστασης, η έκθεση διαπιστώνει ότι η απασχόληση παρουσίασε μικρή, αλλά σταθερή αύξηση στην ΕΕ από τα μέσα του 2013 και μετά.

Η απασχόληση αυξήθηκε στα περισσότερα κράτη-μέλη της ΕΕ, ακόμα και σ' εκείνα που παρουσιάζουν πολύ υψηλά ποσοστά ανεργίας, όπως η Ελλάδα, η Ισπανία και η Πορτογαλία. Η υψηλότερη αύξηση της απασχόλησης το τρίτο τρίμηνο του 2014, σε σχέση με το προηγούμενο, καταγράφηκε στην Ελλάδα (+ 1,7%) και στην Πορτογαλία (+ 1,4%).

Ωστόσο, η έκθεση τονίζει ότι η επιστροφή στα «προ κρίσης επίπεδα ανεργίας» συντελείται με βραδύτερους από το προσδοκώμενο ρυθμούς.

«Παρά το γεγονός ότι η απασχόληση κινείται πλέον θετικά, η αύξησή της παραμένει υπερβολικά μικρή και υπερβολικά βραδεία. Ιδίως η μακροχρόνια ανεργία εξακολουθεί να αποτελεί καίρια πρόκληση για την ΕΕ. Με την επενδυτική επίθεση ύψους 315 δισ. ευρώ που εξαπολύουμε, φιλοδοξούμε να τονωθεί η οικονομική ανάπτυξη και να δημιουργηθούν περισσότερες θέσεις εργασίας», δήλωσε η επίτροπος, αρμόδια για θέματα απασχόλησης και κοινωνικών υποθέσεων, Μάριαν Τίσεν.

Συγκεκριμένα η έκθεση αναφέρει ότι το ποσοστό απασχόλησης παραμένει κάτω από τα επίπεδα του 2008 στα δύο τρίτα των κρατών-μελών.

Ειδικότερα, επισημαίνει ότι η μεγαλύτερη μείωση της απασχόλησης από το 2008 ως το δεύτερο τρίμηνο του 2014, καταγράφηκε στην Ελλάδα (13,7 ποσοστιαίες μονάδες), στην Κύπρο (9,2) και στην Ισπανία (9,2).

Το ίδιο διάστημα, η μεγαλύτερη αύξηση της απασχόλησης σημειώθηκε στη Γερμανία και στην Ουγγαρία (3,3 ποσοστιαίες μονάδες) και στη Μάλτα (6,2).

Οξύ το πρόβλημα της μακροχρόνιας ανεργίας

Η έκθεση υπογραμμίζει το πρόβλημα της μακροχρόνιας ανεργίας, καθώς και τις περιορισμένες ευκαιρίες απασχόλησης για τους νέους (15-24 ετών) και τους ενηλίκους νεαρής ηλικίας (25-39 ετών).

Το δεύτερο τρίμηνο του 2014, συνολικά 12,4 εκατομμύρια άτομα (το 5,1% του εργατικού δυναμικού) ήταν άνεργοι για περισσότερο από ένα έτος, ενώ περισσότεροι από τους μισούς ήταν άνεργοι για περισσότερο από δύο έτη.

Η Ελλάδα και η Κύπρος καταγράφουν ιστορικά υψηλά επίπεδα μακροχρόνιας ανεργίας, τονίζει η έκθεση, τα οποία συνεχίζουν να αυξάνονται στις δύο χώρες, αλλά και στην Ιταλία.

Ειδικότερα, η Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη στην ΕΕ σε ποσοστά μακροχρόνιας ανεργίας, καθώς το 74,4% των ανέργων είναι μακροχρόνια άνεργοι.

Ψαλιδισμένα τα εισοδήματα

Σε ό,τι αφορά το εισόδημα των νοικοκυριών, η έκθεση διαπιστώνει ότι το δεύτερο τρίμηνο του 2014 αυξήθηκε με πολύ αργούς ρυθμούς στα περισσότερα κράτη-μέλη, όχι όμως στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία, όπου το εισόδημα των νοικοκυριών συνεχίζει να μειώνεται.

«Η βελτίωση της οικονομικής κατάστασης των νοικοκυριών με χαμηλό εισόδημα, η οποία παρατηρήθηκε κατά το πρώτο εξάμηνο του 2014, φαίνεται ότι ανακόπηκε τους τελευταίους μήνες», υπογραμμίζει η έκθεση.

Σε ό,τι αφορά τη φορολόγηση της εργασίας, προκύπτει ότι έως το 2012 (τελευταία διαθέσιμα στοιχεία), σε λιγότερα από τα μισά κράτη-μέλη η φορολογική επιβάρυνση της εργασίας μειώθηκε, ενώ μόνο σε λίγες χώρες συνοδεύτηκε από αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης της κατανάλωσης.

«Η πάταξη της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής μπορεί να συμβάλει θετικά στους στόχους σχετικά με τον προϋπολογισμό και την απασχόληση, καθώς και στην επίτευξη των κοινωνικών στόχων», επισημαίνει η Επιτροπή.

Τέλος, η έκθεση διαπιστώνει ότι η απασχόληση έχει βελτιωθεί στους περισσότερους τομείς, ιδιαίτερα όμως στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και των κοινωνικών υπηρεσιών. Όπως επισημαίνεται, ο τομέας της υγείας και των κοινωνικών υπηρεσιών χαρακτηρίζεται από εργατικό δυναμικό με καλύτερες δεξιότητες απ' ό,τι στην υπόλοιπη οικονομία, αλλά και από υψηλότερο μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων, σκληρότερες συνθήκες εργασίας και υψηλό ποσοστό εργασίας μερικής απασχόλησης, η οποία θα μπορούσε να δυσχεράνει την προσέλκυση νέων εργαζομένων στον τομέα.

Παρ' όλα αυτά, αναμένεται να δημιουργηθούν περισσότερες θέσεις εργασίας στον συγκεκριμένο τομέα λόγω της γήρανσης του εργατικού δυναμικού του και λόγω της αυξημένης ζήτησης που δημιουργούν οι νέες ανάγκες που προκύπτουν από τις δημογραφικές μεταβολές.

Ωστόσο, οι δημοσιονομικοί περιορισμοί, λόγω της οικονομικής κρίσης, οδήγησαν σε σημαντικές περικοπές στον τομέα των υγειονομικών και κοινωνικών υπηρεσιών.