Η άνοδος της κρουαζιέρας και στην Ελλάδα θα απαιτήσει την επιτάχυνση των έργων υποδοµής στα σχετικά λιµάνια, όπως επίσης και την απαιτούµενη πλέον διαχείριση των δροµολογίων, ώστε να αποφεύγονται ο υπερτουρισµός και οι αρνητικές συνέπειές του στους µόνιµους κατοίκους των περιοχών υποδοχής µεγάλου αριθµού τουριστών. Σε αντίθετη περίπτωση, οι πρόσφατες διαδηλώσεις στη Βαρκελώνη θα είναι µόνο η αρχή, καθώς ήδη και σε άλλα λιµάνια της Μεσογείου έχει αρχίσει να δηµιουργείται ένα κίνηµα κατά της επιβάρυνσης από τον υπερβολικό τουρισµό, όχι µόνο εξαιτίας του µεγάλου αριθµού των επισκεπτών, αλλά και λόγω της ρύπανσης από τα πλοία, που αποτελεί πλέον αντικείµενο έντονου προβληµατισµού.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Πειραιάς καταλαµβάνει την τέταρτη υψηλότερη θέση σε ό,τι αφορά τη ρύπανση του αέρα από τα κρουαζιερόπλοια, πίσω µόνο από τα λιµάνι της Βαρκελώνης, της Σιβιταβέκια (Ιταλία) και της Πάλµα (Ισπανία). Η σχετική έρευνα έγινε από τη µη κυβερνητική οργάνωση Transport & Environment (T&E), που εδρεύει στις Βρυξέλλες.

*Διαβάστε ακόμα: Κυβέρνηση: Εξετάζει μέτρα για την ''αποσυμπίεση'' των λιμένων κρουαζιέρας


Η Ελλάδα µεταξύ των τριών κορυφαίων προορισµών στη Μεσόγειο 

Η Ελλάδα συγκαταλέγεται µεταξύ των τριών κορυφαίων προορισµών τουρισµού κρουαζιέρας στη Μεσόγειο (µαζί µε την Ιταλία και την Ισπανία), σύµφωνα µε τη ∆ιεθνή Ενωση Εταιρειών Κρουαζιέρας (CLIA), ενώ πέρυσι τα ελληνικά λιµάνια υποδέχθηκαν 7 εκατοµµύρια επιβάτες και έγιναν 5.230 προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων. Το 2023 ο κλάδος της κρουαζιέρας από το λιµάνι του Πειραιά σηµείωσε σηµαντική άνοδο σε επίπεδο τόσο προσεγγίσεων όσο και επιβατικής κίνησης. Η συνολική διακίνηση επιβατών το 2023 ανήλθε σε 1.484.788, έναντι 880.416 το 2022, καταγράφοντας αύξηση 68,6%.

Αυξηµένες κατά 12,3% ήταν και οι αφίξεις κρουαζιερόπλοιων, µε 760 κατάπλους, έναντι 677 το προηγούµενο έτος. Οι αφίξεις επιβατών απο-επιβίβασης (homeporting) κατέγραψαν αύξηση κατά 110,4% σε σχέση µε το 2022 (από 378.899 σε 797.234). Σηµειώνεται ότι µόνο το πρώτο τρίµηνο του 2024 από τους σταθµούς κρουαζιέρας του λιµανιού του Πειραιά διακινήθηκαν συνολικά 54.989 επιβάτες, έναντι 36.589 το ίδιο τρίµηνο του 2023 (αύξηση 50,3%).

Μονόδροµος η χρήση ηλεκτρική ενέργεια κατά τον ελλιµενισµό των πλοίων (cold ironing)

Στο πλαίσιο αυτό και µε δεδοµένο ότι ο Πειραιάς αποτελεί επίσης λιµάνι που υποδέχεται καθηµερινά µεγάλο αριθµό πλοίων, τόσο της ακτοπλοΐας όσο και της εµπορικής ναυτιλίας, η λύση της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας κατά τον ελλιµενισµό των πλοίων (cold ironing) προβάλλει ως µονόδροµος. Αντί, δηλαδή, να χρειάζεται να µένουν αναµµένες οι µηχανές των πλοίων κατά την παραµονή τους στο λιµάνι, θα µπορούν να συνδέονται στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας του λιµανιού, κάτι που θα έχει ως αποτέλεσµα την κατακόρυφη µείωση των ρύπων.

Παράλληλα, τέτοιες υποδοµές θα λειτουργήσουν και ως ένα πολύ σοβαρό οικονοµικό κίνητρο για τις εταιρείες, ώστε να προτιµούν τον Πειραιά αντί για άλλα λιµάνια στη γύρω περιοχή (π.χ. Ιταλία), ακριβώς λόγω της εξασφάλισης της µείωσης των εκπεµπόµενων ρύπων, που πλέον κοστίζουν χρήµατα στις ναυτιλιακές εταιρείες, λόγω των νέων κανονισµών της Ε.Ε.

Υπενθυµίζεται ότι, µε βάση τη δέσµη κανόνων FuelEU Maritime, έως το 2030 όλα τα επιβατηγά πλοία, αλλά και τα πλοία µεταφοράς εµπορευµατοκιβωτίων θα πρέπει να συνδέονται σε εγκαταστάσεις παροχής ενέργειας ή/και φόρτισης, κατά τη διάρκεια της παραµονής τους στα κυριότερα λιµάνια του δικτύου Trans-European Network της Ε.Ε. Αυτό µεταφέρει την ευθύνη στις κατά τόπους λιµενικές Αρχές να αναπτύξουν τις απαιτούµενες υποδοµές, ώστε να καλύψουν τουλάχιστον το 90% της ζήτησης από τα πλοία (µε βάση τα όσα αναφέρονται στη σχετική νοµοθεσία).


Ποια λιμάνια θα αναβαθμιστούν

Μεταξύ των λιµανιών της Ελλάδας που θα πρέπει να αναβαθµιστούν είναι ο Πειραιάς, η Θεσσαλονίκη, το Λαύριο, το Ηράκλειο της Κρήτης, ο Βόλος και η Αλεξανδρούπολη. Ειδικά για το λιµάνι του Πειραιά, ο σχετικός σχεδιασµός έχει ξεκινήσει, προβλέποντας τη µεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας µέσω καλωδίου από τον Ασπρόπυργο. Το σχετικό κόστος υπολογίζεται σε 70 εκατ. ευρώ. Πριν από µερικές ηµέρες ανακοινώθηκε και η εξασφάλιση, µέσω του ταµείου CEF και µε τη συνδροµή του ΤΑΙΠΕ∆, χρηµατοδότησης 10 εκατ. ευρώ για την ανάπτυξη υποδοµών cold ironing στα λιµάνια του Λαυρίου (9 θέσεις ηλεκτροδότησης), της Ραφήνας (4 θέσεις), της Κέρκυρας (11 θέσεις) και της Καβάλας (9 θέσεις).

Ενα άλλο ζήτηµα αφορά την ορθή διαχείριση του αριθµού των προσεγγίσεων κρουαζιερόπλοιων, ιδίως στα ελληνικά νησιά, όπου οι υποδοµές είναι περιορισµένες, όπως και ο απαιτούµενος χώρος για τη φιλοξενία τους. Το πιο χαρακτηριστικό είναι το παράδειγµα της Σαντορίνης, όπου έχει θεσπιστεί, σε συνεργασία µε την CLIA, ανώτατο ηµερήσιο όριο 8.000 επισκεπτών κρουαζιέρας, µέσω της εφαρµογής ενός συστήµατος κρατήσεων θέσεων ελλιµενισµού, κάτι που ισχύει και για τη Μύκονο. Αυτός είναι ο µόνος τρόπος για αποτελεσµατική διαχείριση και διάχυση των αφίξεων και αναχωρήσεων κρουαζιερόπλοιων σε ηµερήσια και εβδοµαδιαία βάση, αναφέρουν στελέχη της CLIA.
.
Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά» στις 10.08.2024