Η ηλεκτρική διασύνδεση Great Sea Interconnector (GSI) είναι ένα στρατηγικό, ενεργειακό έργο µεγάλου βεληνεκούς, το οποίο θα διασυνδέσει τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας της Κύπρου, της Ελλάδας και του Ισραήλ µέσω ενός υποθαλάσσιου καλωδίου υψηλής τάσης, συνεχούς ρεύµατος (HVDC), προσφέροντας πολλαπλά οφέλη στην ευρύτερη περιοχή. Το φιλόδοξο αυτό έργο αναµένεται να ενισχύσει δραστικά την ενεργειακή ασφάλεια της Κύπρου, να µειώσει τις τιµές ηλεκτρικής ενέργειας και να προωθήσει τη χρήση ανανεώσιµων πηγών (ΑΠΕ).

Το τεχνικό κοµµάτι περιλαµβάνει µια σειρά από καινοτόµες τεχνολογίες και υποδοµές, που εξασφαλίζουν την αποδοτική µεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας κάτω από τη θάλασσα. Η GSI χρησιµοποιεί τεχνολογία HVDC, η οποία είναι πιο αποδοτική για τη µεταφορά ενέργειας σε µεγάλες αποστάσεις και κάτω από τη θάλασσα, σε σύγκριση µε το εναλλασσόµενο ρεύµα (AC). Η διασύνδεση θα έχει συνολικό µήκος περίπου 1.200 χιλιοµέτρων και θα µπορεί να µεταφέρει 1.000 MW ηλεκτρικής ισχύος, µε δυνατότητα µελλοντικής αναβάθµισης στα 2.000 MW. Το έργο έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να µπορεί να µεταφέρει ενέργεια αµφίδροµα.

Ο Α∆ΜΗΕ, ο ελληνικός διαχειριστής µεταφοράς ενέργειας, έχει αναλάβει την προώθηση και τη διαχείριση του έργου, το οποίο εκτιµάται ότι θα κοστίσει περίπου 1,9 δισεκατοµµύρια ευρώ.

Χρηµατοδότηση

Η Great Sea Interconnector, θυγατρική εταιρεία ειδικού σκοπού του Α∆ΜΗΕ, συστάθηκε τον Ιανουάριο του 2024 ως φορέας υλοποίησης και χρηµατοδότησης του έργου της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης - Κύπρου - Ισραήλ. Το σκέλος του έργου που αφορά την κατασκευή της διασύνδεσης Κρήτης - Κύπρου έχει ξεκινήσει από τα τέλη του 2023, µε στόχο την ενσωµάτωση της Κύπρου -του τελευταίου µη διασυνδεδεµένου κράτους-µέλους της Ε.Ε.- στο ευρωπαϊκό σύστηµα µεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Στην επόµενη φάση του έργου µπαίνει και το Ισραήλ, που επίσης αυτήn τη στιγµή δεν συνδέεται ηλεκτρικά µε το ευρωπαϊκό δίκτυο.

Με αυτόν τον τρόπο θα ενισχύσει την ασφάλεια εφοδιασµού του, αποκτώντας τη δυνατότητα να αυξήσει, περαιτέρω και ταχύτερα, τη συµµετοχή των Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας στο ενεργειακό του ισοζύγιο. Το έργο είναι ενταγµένο στον κατάλογο των Εργων Κοινού Ενδιαφέροντος (Projects of Common Interest - PCI) της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει ήδη δεσµεύσει χρηµατοδότηση ύψους 657 εκατ. ευρώ µέσω του προγράµµατος «Connecting Europe Facility» για την υποστήριξη της υλοποίησης του έργου.

Απαιτήσεις

Η τοποθέτηση του καλωδίου στον βυθό της Μεσογείου είναι ένα από τα πιο απαιτητικά τεχνικά κοµµάτια του έργου. Το βάθος της θάλασσας σε ορισµένα σηµεία µπορεί να φτάσει τα 3.000 µέτρα, κάτι που καθιστά την εγκατάσταση και τη συντήρηση του καλωδίου ιδιαίτερα δύσκολη. Για να εξασφαλιστεί η µακροχρόνια αξιοπιστία, το καλώδιο προστατεύεται από ένα περίβληµα πολλαπλών στρωµάτων, που το προφυλάσσει από µηχανικές βλάβες και διάβρωση.

Η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου είναι γνωστή για τη γεωλογική της αστάθεια και τη σεισµική δραστηριότητα, γεγονός που καθιστά το έργο ιδιαίτερα περίτεχνο. Η τεχνολογία HVDC απαιτεί τη µετατροπή του εναλλασσόµενου ρεύµατος (AC) σε συνεχές (DC) για τη µεταφορά και πάλι σε εναλλασσόµενο, όταν φτάνει στον προορισµό του. Αυτό γίνεται µέσω πολύπλοκων σταθµών µετατροπής, που πρέπει να διασφαλίσουν ότι η ροή ενέργειας παραµένει σταθερή και χωρίς απώλειες. Το ζήτηµα της σταθερότητας της τάσης είναι κρίσιµο σε ένα έργο τέτοιας κλίµακας.

Δημοσιεύτηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή