Του Βασίλη Κορκίδη προέδρου ΕΣΕΕ

Στο δρόμο της διαπραγμάτευσης ενός νέου ελληνικού προγράμματος υπάρχουν συνεχή εμπόδια και νέες δυσκολίες. Φαίνεται ότι σε μια πρώτη συμφωνία-γέφυρα υπάρχουν 7 ναι, 3 όχι και ένα ίσως, στη μείωση πλεονάσματος για το 2015 στο εφικτό 1,5% από τον αρχικό υπερβολικό στόχο του 3% κάτι που οι δανειστές δεν έχουν δεχτεί ακόμη. Επιπλέον, υπάρχει και το μεγάλο ζήτημα, που αφορά στα ισοδύναμα μέτρα για το δημοσιονομικό κενό των 2,6 δις ευρώ, που προέρχεται από την απόκλιση των στόχων του 2014.

Στη σωστή, μάλιστα, απόφαση της κυβέρνησης να καταργήσει άμεσα τον ΕΝΦΙΑ, δημιουργείται ένα κενό είσπραξης 2,8 δις ευρώ εντός του 2015, το οποίο για να αναπληρωθεί με τον ΦΜΑΠ, η ακίνητη περιουσία αξίας άνω του 1 εκ. ευρώ και με δεδομένο το πιθανό αφορολόγητο όριο της πρώτης κατοικίας στα 150.000 και συνολικά στα 300.000 ευρώ, θα πρέπει να φορολογηθεί με το υπερβολικό ποσοστό των 2,5% ετησίως (!), όταν ο κύριος και ο συμπληρωματικός ΕΝΦΙΑ δεν ξεπερνά το 1% της συνολικής αξίας.

Με τα σημερινά δεδομένα και την κατάρρευση των εσόδων τον Δεκέμβριο 2014 και τον Ιανουάριο 2015, από τα δημόσια ταμεία λείπουν πάνω από 2 δις ευρώ, ενώ το κατά πρόγραμμα πλεόνασμα από το προσδοκώμενο 1,5% έκλεισε τελικά για το 2014 στο 0,8%.

ΟΙ ΜΟΝΟΜΕΡΕΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Στο αποκορύφωμα της πίεσης των διαπραγματεύσεων και στο σημείο αβεβαιότητας μιας συμβιβαστικής συμφωνίας ανακοινώθηκαν οι πρώτες μονομερείς ενέργειες της νέας κυβέρνησης σύμφωνα με τις εξαγγελίες του Πρωθυπουργού αλλά και τις νομοθετικές δράσεις των αρμόδιων υπουργείων, που είναι οι ακόλουθες:

1) Η «Νέα ρύθμιση για το φορολογικό νομοσχέδιο και συναφή θέματα», η 16 νέα ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών σε Δημόσιο και Ασφαλιστικά Ταμεία, που αναμένεται να κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή τις προσεχείς ημέρες θα προβλέπει:

• Απαλοιφή ορίου ενός εκατομμυρίου ευρώ, πάνω από το οποίο δεν μπορούσε να ενταχθεί κάποιος στις 100 δόσεις. Καταργείται το όριο των 15.000 ευρώ, που περιόριζε τις δόσεις σε 72.

• Το ελάχιστο ποσό της δόσης περιορίζεται σε 20 ευρώ από τα 50 ευρώ. Η δόση θα περιορίζεται σε 10 ευρώ ανά εφορία για όποιον έχει οφειλές σε περισσότερες εφορίες.

• Θεσπίζεται κλίμακα 12 περιπτώσεων με τις ανάλογες εκπτώσεις στις προσαυξήσεις, τόκους και πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής (π.χ. για εφάπαξ πληρωμή, απαλλαγή κατά ποσοστό 100%, από 2 έως 5 μηνιαίες δόσεις, απαλλαγή κατά ποσοστό 90% κ.ά).

• Δίνεται η δυνατότητα εφάπαξ αποπληρωμής της οφειλής με κούρεμα 50% για οφειλές, που σχηματίστηκαν μέχρι το τέλος του 2013. Θα εξαιρούνται ειδικές κατηγορίες φόρων όπως είναι ο Φ.Π.Α. ο φόρος μισθωτών υπηρεσιών, o Φ.Α.Π. κλπ. Για να τύχει κάποιος του προνομίου της διαγραφής και μέρους της οφειλής, θα πρέπει να υποβάλει αίτηση μέχρι το τέλος Απριλίου.

• Μέχρι 5.000 ευρώ η ρύθμιση θα είναι άτοκη, ενώ από αυτό το όριο και πάνω μπαίνει επιτόκιο 3%. Καταργούνται οι προσαυξήσεις 10-30%, που επιβάλλονταν σε όσους καθυστερούσαν να πληρώσουν φόρους για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των δυο μηνών, έως και δυο ετών.

• Αναστέλλονται τα εισπρακτικά μέτρα για οφειλές στα ασφαλιστικά ταμεία για όσους έχουν αποδεδειγμένα μηδενικό εισόδημα. Η αναστολή, που θα αφορά μόνο στα φυσικά πρόσωπα, θα ισχύει για 12 μήνες.

2) το δίκτυ προστασίας για την πρώτη κατοικία με απαγόρευση πλειστηριασμών χωρίς εξαιρέσεις για εμπόρους και ρυθμίσεις με κοινωνικά κριτήρια και χρήση του κώδικα δεοντολογίας των τραπεζών με τον κατάλογο εύλογων δαπανών διαβίωσης. Οι ρυθμίσεις στα "κόκκινα" δάνεια νοικοκυριών και επιχειρήσεων με ιδιαίτερα ευεργετικές διαδικασίες σε άπορους και ευάλωτες κοινωνικά ομάδες, με κούρεμα τμήματος οφειλής σε όσους μπορούν να ανακάμψουν και για επιχειρήσεις με πρόβλημα ρευστότητες, αλλά και ειδικές προβλέψεις για τους "εντός κρίσης" οφειλέτες,

3) η δημιουργία κρατικού φορέα-ταμείου τύπου "bad bank" με χρηματοδότηση που θα αναλάβει να καθαρίσει με ειδικές ρυθμίσεις και εξονυχιστικό έλεγχο τα στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια, ώστε να αποφευχθεί η πώληση των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε ιδιωτικές εταιρείες εξειδικευμένες στις πτωχεύσεις αγορές και τρόπους είσπραξης δανείων,

4) η αντιμετώπιση προβληματικών δανείων τα οποία σήμερα ανέρχονται συνολικά σε 85 δις ευρώ εκ των οποίων τα 27,5 δις ευρώ είναι στεγαστικά, τα 12 δις ευρώ καταναλωτικά και τα 45 δις ευρώ είναι επιχειρηματικά. Το 15% των στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων που ανέρχονται στα 100 δις ευρώ οφείλονται στις τράπεζες από νοικοκυριά που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας,

5) τα 48 ΦΕΚ με φορολογικές διατάξεις σε 48 μήνες, αλλάζουν με μεγάλες αλλαγές στο φορολογικό, όπως τη θέσπιση αφορολόγητου ορίου 12.000 ευρώ και νέα προοδευτική φορολογική κλίμακα, την άρση των περιορισμών στη ρύθμιση των 100 δόσεων των ληξιπροθέσμων οφειλών προς το δημόσιο μέχρι 31/12/2014 που έχουν ήδη ξεπεράσει τα 73,5 δις ευρώ, την αλλαγή των κανόνων της προκαταβολής του 50% των οφειλών σε περίπτωση μέτρων αναγκαστικής είσπραξης, την ένταξη άνω του ορίου του 1 εκ. οφειλών ώστε να αυξηθεί ο αριθμός των 198.000 φυσικών και νομικών προσώπων

που έχουν ενταθεί στις ρυθμίσεις, την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών με αναμενόμενη μείωση από τον Ιούνιο κατά 30-35%,
6) εφάπαξ φόρος 15-20% και ποινικές διώξεις για τους καταλόγους φοροδιαφυγής στις λίστες Λαγκάρντ, Λιχτενστάιν, εμβασμάτων και 7.000 offshore. Έλεγχος 20.000 φορολογουμένων για εμβάσματα στο εξωτερικό την τριετία 2009-2011. Πάταξη της λαθρεμπορίας καυσίμων και τσιγάρων με νομοσχέδιο που θα δίνει έμφαση στο λιμάνι του Πειραιά,

7) νέο ασφαλιστικό χωρίς περικοπές με τριμερή χρηματοδότηση και κατάθεση τροπολογίας σε νομοσχέδιο που θα προβλέπει αναστολή της εφαρμογής του ν.3863/10 και του ν.3865/10 που αφορούν στο νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων με βάση την κρατική εγγυημένη σύνταξη των 360 ευρώ. Παράλληλα, αναστέλλεται για 6 μήνες η εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος που θα έφερνε 15% μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις. Νομοθετείται η αποποινικοποίηση των οφειλετών στον ΟΑΕΕ δίνοντας ανάσα σε 378.000 ελεύθερους επαγγελματίες, ενώ δίνεται η δυνατότητα για δυο επιπλέον χαμηλότερες ασφαλιστικές κλάσεις από αυτές που ισχύουν σήμερα. Η πρόταση για ενοποιήσεις ταμείων με τη δημιουργία τριών ταμείων, ενός ενιαίου για όλους τους μισθωτούς, ενός για τους ελεύθερους επαγγελματίες και ενός για τους αγρότες θα βασίζεται στην οικονομική βιωσιμότητα,

8) η δημιουργία του ταμείου εθνικού πλούτου και κοινωνικών ασφαλίσεων βασίζεται στα νορβηγικά πρότυπα και στο οποίο θα μεταφερθεί όλη η εμπορεύσιμη αξία κινητής και ακίνητης περιουσίας του κράτους και τα δικαιώματα επί φυσικού και ορυκτού πλούτου. Το νέο ταμείο παράλληλα με τη χρήση των πόρων του ΑΚΑΓΕ του κουμπαρά των ταμείων, σχεδιάζεται να ενισχύσει το ασφαλιστικό ως μηχανισμός ρευστότητας από τα έσοδα της δημόσιας περιουσίας με το σκεπτικό ενός αναδιανεμητικού συστήματος που θα αναδεικνύει τα θετικά αποτελέσματα της αλληλεγγύης των γενεών,

9) αξιολόγηση στις δομές της δημόσιας διοίκησης με νέα οργανογράμματα υπουργείων, μείωση δαπανών, σχέδια αναδιάρθρωσης των ΔΕΚΟ, βελτίωση δημοσιονομικών κανόνων που θα προσφέρουν μεγαλύτερη οικονομική ευελιξία στους δημόσιους φορείς. Αλλαγές στο πτωχευτικό δίκαιο και ενίσχυση εξωδικαστικών μηχανισμών διαμεσολάβησης,

10) άρση των εμποδίων στον ανταγωνισμό στο χονδρικό εμπόριο, στις κατασκευές, στις τηλεπικοινωνίες και στο ηλεκτρονικό εμπόριο καθώς και νέο νόμο για αδειοδότηση επενδύσεων. Στο μικροσκόπιο της επιτροπής ανταγωνισμού μπαίνουν η ενέργεια, τα τρόφιμα, τα καρτέλ της ακρίβειας και οι ενδοομιλικέςσυναλλαγές τους,

11) η ρευστότητα στην αγορά και η επιστροφή σε θετικό πρόσημο πιστωτικής επέκτασης μετά από 50 μήνες. Προϋπόθεση είναι και η επιστροφή των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες αφού μέσα σε διάστημα 75 ημερών οι εκροές καταθέσεων έφτασαν σχεδόν τα 20 δις ευρώ με το συνολικό υπόλοιπο στις των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες να έχει διαμορφωθεί στο ιστορικό χαμηλό των 145 δις ευρώ, και

12) εφαρμογή ενός "σχεδίου Μάρσαλ" για την αντιμετώπιση της ανεργίας και αύξηση της απασχόλησης με πρόγραμμα εγγυημένης απασχόλησης 300.000 ανέργων σε βάθος τριετίας. Οι προτεραιότητες που περιγράφονται είναι εξοικονόμηση 1 δις από την αναδιάρθρωση του χρέους, επανασχεδιασμός του ΕΣΠΑ, αλλαγή του μέχρι σήμερα τρόπου διαχείρισης προγραμμάτων κατάρτισης, ενδυνάμωση του ΠΔΕ και διυπουργικός συντονισμός για τις ανάγκες των επιχειρήσεων και την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας.

Η "ΓΕΦΥΡΑ ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ"

Τέλος, αναφορικά με τη συμφωνία «γέφυρα επέκτασης» "bridge-extension" για παράταση της υφιστάμενης δανειακής σύμβασης και χρηματοδοτική κάλυψη της χώρας για 4-6 μήνες προβλέπεται να έχει θετικά χαρακτηριστικά, όπως η δυνατότητα να πληρώσει η Ελλάδα μέχρι τέλος Αυγούστου δάνεια ύψους 17 δις ευρώ λαμβάνοντας μέρος της δόσης των 7,4 δις ευρώ και τα 1,9 δις των κερδών των ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ. Η χαλάρωση από τον δημοσιονομικό στόχο για υψηλό πλεόνασμα 3% με μείωση σε 1,5% του ΑΕΠ για το 2015, ώστε να προκύψουν 2,5 δις ευρώ για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, θα είναι πολύ σημαντικός παράγοντας στην αποκατάσταση της ομαλότητας στη χώρα και ηρεμία στις αγορές.

Βεβαίως τα χρονικά περιθώρια στενεύουν, αφού το τέλος της εβδομάδος και του μήνα πλησιάζει το ίδιο απειλητικά με τις απαιτήσεις των δανειστών μας. Η προσωρινή λύση θα είναι να αποδεχτούν μια "επέκταση της γέφυρας" του προγράμματος χρηματοδότησης της χώρας.