Η περαιτέρω επιτάχυνση του ρυθµού υλοποίησης των έργωνσε συνδυασµό µε την εξασφάλιση επαρκούς κερδοφορίας από τις κατασκευές είναι η διπλή πρόκληση που καλούνται να αντιµετωπίσουν την επόµενη τριετία οι διοικήσεις των ισχυρών του κλάδου. Μέσα σε τρία χρόνια, µεταξύ 2022 και 2024, οι τέσσερις ισχυρότεροι εργοληπτικοί όµιλοι της χώρας (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, AKTOR, ΑΒΑΞ και Metlen) διπλασίασαν τα έσοδά τους από τον κατασκευαστικό τοµέα. Από 1,73 δισ. ευρώ το 2022 εκτοξεύθηκαν στα 3,41 δισ. ευρώ το 2024. Τα κέρδη µετά φόρων από την κατασκευαστική δραστηριότητα ακολούθησαν, επίσης, αυξητική πορεία, αφού από 55 εκατ. ευρώ το 2022 άγγιξαν τα 129 εκατ. ευρώ το 2024.
Μια µατιά στον πίνακα µε τα οικονοµικά αποτελέσµατα των κατασκευαστικών οµίλων για το 2024 δείχνει πως για κάποιους από τους ισχυρούς κατασκευαστές η κερδοφορία των εργοταξίων παραµένει στοίχηµα. ∆είχνει, επίσης, πως οι παραγωγικοί µηχανισµοί των εργολάβων θα πρέπει να ενισχυθούν περαιτέρω, προκειµένου να εκτελέσουν µε ασφυκτικά χρονοδιαγράµµατα το συνολικό ανεκτέλεστο υπόλοιπο που προσεγγίζει το ιστορικό ρεκόρ 16 δισ. ευρώ. Πρόκειται για µέγεθος που θα αυξηθεί περαιτέρω µέσα στους επόµενους µήνες, µε την υπογραφή συµβάσεων όπως η παραχώρηση του κεντρικού τµήµατος (Χανιά - Ηράκλειο) του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), και θα προσεγγίσει τα 20 δισ. ευρώ.
Για να τιµολογήσουν έργα 20 δισ. µέσα στην επόµενη τετραετία/πενταετία, τα ετήσια κατασκευαστικά έσοδα των τεσσάρων οµίλων πρέπει να κινηθούν προς τα 4-4,5 δισ. ευρώ ετησίως, µε τις διοικήσεις των εταιρειών να υποστηρίζουν, στο συνέδριο του «Economist» για τις υποδοµές την εβδοµάδα που πέρασε, πως θα τα καταφέρουν. Ο διευθύνων σύµβουλος της ΤΕΡΝΑ, Χρ. Παναγιωτόπουλος, τόνισε πως το πρόβληµα του εργατικού δυναµικού αντιµετωπίστηκε σε µεγάλο βαθµό. Ο γενικός διευθυντής της AKTOR, Αναστ. Αρανίτης, πρόσθεσε πως η γραφειοκρατία και οι αγκυλώσεις του θεσµικού πλαισίου καθυστερούν τα έργα, ενώ λύνονται τα κρίσιµα θέµατα, όπως το προσωπικό. Ο διευθύνων σύµβουλος της ΑΒΑΞ, Κων/νος Μιτζάλης, επέµεινε πως οι µηχανισµοί παραγωγής των εταιρειών θα ανταποκριθούν όπως συνέβη στο παρελθόν.
Οι διοικήσεις και των τεσσάρων µεγάλων οµίλων κινούνται πλέον µε στόχο την υλοποίηση του τεράστιου ανεκτέλεστου µε σοβαρή κερδοφορία. Στον Όµιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ τονίζουν πως το 70% του ανεκτέλεστου, που κατέγραψε ιστορικά υψηλά στα 6,9 δισ. στο τέλος του έτους (ήδη κινείται κοντά στα 7,5 δισ.), αφορά ιδιωτικά έργα ή έργα του οµίλου µέσω των συµβάσεων παραχώρησης, στα οποία διαθέτει το µεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο. Το συγκεκριµένο πλεονέκτηµα αποτυπώνεται στην κερδοφορία µετά φόρων του κατασκευαστικού βραχίονα του οµίλου, που έφτασε τα 66 εκατ. ευρώ. Προς την ίδια κατεύθυνση κινείται και η διοίκηση της AKTOR, που ανακοίνωσε την Τετάρτη την εξαγορά της ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, µέσω της οποίας αποκτά το δεύτερο µεγαλύτερο χαρτο φυλάκιο παραχωρήσεων στην Ελλάδα. Πλέον ο Όµιλος AKTOR θα διαθέτει συ νολικά χαρτοφυλάκιο 14 έργων Σ∆ΙΤ και Παραχώρησης, εκ των οποίων επτά εν λειτουργία, δύο σε φάση κατασκευής, µία προς κατασκευή και τέσσερις στις οποίες είναι προτιµητέος ανάδοχος. Από τη φετινή χρήση θα αρχίσουν να αποτυπώνονται και στην κερδοφορία των κατασκευών οι επενδύσεις σε συστήµατα και διαδικασίες, καθώς ολοκληρώθηκε το ξεκαθάρισµα των παλαιών συµβάσεων της ΑΚΤΩΡ.
Η συμβολή των παραχωρήσεων
Αλλά και η διοίκηση της ΑΒΑΞ υποστήριξε, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στις αρχές της εβδοµάδας, πως η συµβολή των παραχωρήσεων στη λειτουργική κερδοφορία (EBITDA) παραµένει καθοριστική, παρά την παράδοση της Αττικής Οδού. Ο όµιλος αναµένει έσοδα την επόµενη τριετία από την Αττική Οδό ΑΕ (που είχε την παραχώρηση του οδικού άξονα µέχρι τον περασµένο Οκτώβριο), ύψους περίπου 60 εκατ. ευρώ, µε τη µορφή είτε µερισµάτων είτε επιστροφής κεφαλαίου. Η απώλεια των εσόδων από την Αττική Οδό αναµένεται να αντισταθµιστεί από το έργο Flyover στη Θεσσαλονίκη, το οποίο προγραµµατίζεται να τεθεί σε λειτουργία το 2028. Ωστόσο, για να διατηρηθεί η ισορροπία στα έσοδα είναι κρίσιµη η ανάληψη νέων συµβάσεων παραχώρησης.
Στρατηγικά επενδύει στις παραχωρήσεις ο Όµιλος Metlen µέσω της METKA ATE και της M Παραχωρήσεις. Στην παρουσίαση που είχε τη ∆ευτέρα στο Λονδίνο, ενόψει εισαγωγής στο βρετανικό χρηµατιστήριο, η διοίκηση τόνισε πως «η παραπάνω διπλή δοµή -που συνδυάζει την εκτέλεση τεχνικών έργων µε την ανάπτυξη παραχωρήσεων µακράς διάρκειας- δηµιουργεί ένα αυτοτροφοδοτούµενο µοντέλο, που συνδέει την κατασκευή έργων µε επανα λαµβανόµενα έσοδα».
