Η Βουλή ενέκρινε μια καινοτόμο νομοθετική διάταξη που εισάγει υποχρεωτική διαμεσολάβηση για την επίλυση διαφορών ιδιοκτησίας μεταξύ του Δημοσίου και των πολιτών. Σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας των «Νέων», η πρωτοβουλία των υπουργείων Δικαιοσύνης και Οικονομικών στοχεύει στην ταχύτερη και αποτελεσματικότερη διευθέτηση αμφισβητήσεων κυριότητας ακινήτων στο πλαίσιο της κτηματογράφησης, αποφεύγοντας τις χρονοβόρες δικαστικές διαδικασίες που ταλαιπωρούσαν τους πολίτες επί σειρά ετών.

Διαμεσολάβηση αντί για μαζικές αγωγές: Η νέα διαδικασία

Σύμφωνα με το άρθρο 59 του νέου νομοσχεδίου του υπουργείου Δικαιοσύνης, το Δημόσιο, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τα ΝΠΔΔ υποχρεούνται πλέον να καταφεύγουν κατά προτεραιότητα στη διαδικασία διαμεσολάβησης αντί να προχωρούν σε μαζικές αγωγές. Πριν από την εξέταση οποιασδήποτε αγωγής, οι εμπλεκόμενοι θα συμμετέχουν σε υποχρεωτική αρχική συνεδρία διαμεσολάβησης ενώπιον ειδικού διαμεσολαβητή εγγεγραμμένου στο σχετικό μητρώο.

Στη διαδικασία διαμεσολάβησης, το Δημόσιο θα εκπροσωπείται από νομικό σύμβουλο του Κράτους ή αρμόδιο δικηγόρο, ο οποίος έχει την υποχρέωση να καταθέσει όλα τα σχετικά έγγραφα που τεκμηριώνουν τις αξιώσεις του. Η μη παροχή των απαραίτητων εγγράφων θα θεωρείται τεκμήριο απουσίας νομικών αξιώσεων από πλευράς Δημοσίου και θα συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα για τον αρμόδιο υπάλληλο.

Τα πολλαπλά οφέλη της υποχρεωτικής διαμεσολάβησης

Η νέα προσέγγιση διαμεσολάβησης για τις διαφορές ιδιοκτησίας προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα τόσο για τους πολίτες όσο και για το Δημόσιο:

• Επιτυγχάνεται γρήγορη και αξιόπιστη επίλυση διαφορών εκτός δικαστηρίων
• Μειώνεται σημαντικά ο όγκος υποθέσεων που επιβαρύνουν το δικαστικό σύστημα
• Ενισχύεται η νομική ασφάλεια και η εμπιστοσύνη των πολιτών προς το Κτηματολόγιο
• Διασφαλίζεται η συστηματική συμμετοχή του Δημοσίου σε θεσμοθετημένη διαδικασία επίλυσης διαφορών

Η εφαρμογή της νέας διάταξης για την υποχρεωτική διαμεσολάβηση σε διαφορές ιδιοκτησίας έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει στις 16 Σεπτεμβρίου 2025, παρέχοντας επαρκή χρόνο προετοιμασίας σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.

Η παρέμβαση Πιερρακάκη και τα επόμενα βήματα

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, σε δηλώσεις του στον τηλεοπτικό σταθμό MEGA, υπογράμμισε ότι το νέο καθεστώς διαμεσολάβησης βάζει τέλος στις επίπονες και μακρόχρονες δικαστικές διαμάχες του Δημοσίου με ιδιοκτήτες που διαθέτουν νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας. «Το Δημόσιο οδηγούσε τους πολίτες στα δικαστήρια επί 10 χρόνια. Τώρα που ολοκληρώνεται το Κτηματολόγιο, αυτό σταματά», τόνισε χαρακτηριστικά.

Παράλληλα, ο υπουργός προανήγγειλε νέα νομοθετική παρέμβαση που θα θεσπίσει ένα «φίλτρο λογικής» για τις υποθέσεις που θα επιλέγει να διεκδικήσει το Δημόσιο, με έμφαση σε περιπτώσεις μείζονος κοινωνικού ή εθνικού ενδιαφέροντος, όπως οι τραγωδίες στο Μάτι και τη Μάνδρα. Το υπουργείο επεξεργάζεται γενική ρύθμιση για τις προσφυγές του Δημοσίου, ακολουθώντας το πρότυπο της ήδη ψηφισμένης διάταξης που προβλέπει παραίτηση από τα ένδικα μέσα στο Εφετείο για τις συγκεκριμένες υποθέσεις.

Η επόμενη νομοθετική πρωτοβουλία για την περαιτέρω βελτίωση του συστήματος επίλυσης διαφορών ιδιοκτησίας αναμένεται να παρουσιαστεί έως το καλοκαίρι και, σύμφωνα με τον κ. Πιερρακάκη, θα περιλαμβάνει και την περίπτωση των Τεμπών, διευρύνοντας το πεδίο εφαρμογής της υποχρεωτικής διαμεσολάβησης σε περισσότερες περιπτώσεις διαφορών μεταξύ πολιτών και Δημοσίου.