Οι καθυστερήσεις στις αεροπορικές πτήσεις αυξάνονται ενώ οι αποζημιώσεις των επιβατών από τις αεροπορικές εταιρείες κινδυνεύουν με δραστική μείωση, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζει την αναθεώρηση του ιστορικού κανονισμού ΕΕ261. Η πρόταση που θα συζητηθεί την Πέμπτη στη συνεδρίαση των υπουργών Μεταφορών προβλέπει αλλαγές που θα στερήσουν το δικαίωμα αποζημίωσης από το 85% των επιβατών, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή εταιρεία δεδομένων πτήσεων LENNOC.

Διαβάστε: Άντρας έπαιξε… σαξόφωνο για να φτιάξει τη διάθεση των επιβατών σε αργοπορημένη πτήση

Τι αλλάζει στις αποζημιώσεις για καθυστερήσεις πτήσεων

Ο κανονισμός ΕΕ261, που θεσπίστηκε το 2005 και οδήγησε στη δραστική μείωση των καθυστερήσεων πτήσεων σε ολόκληρη την Ευρώπη, βρίσκεται υπό αναθεώρηση. Οι προτεινόμενες αλλαγές περιλαμβάνουν:

  • Αύξηση του ορίου καθυστέρησης από 3 σε 5 ώρες για πτήσεις μικρής απόστασης
  • Όριο 9 ωρών για πτήσεις μεσαίας απόστασης
  • Όριο 12 ωρών για πτήσεις μεγάλων αποστάσεων
  • Μείωση της μέγιστης αποζημίωσης σε 500 ευρώ για μεγάλες και 300 ευρώ για μικρές αποστάσεις
  • Κατάταξη απεργιών, ασθένειας πληρώματος και τεχνικών προβλημάτων ως έκτακτες περιστάσεις

Ο Γιάννης Ζήσης, διευθυντής της AirAdvisor που βοηθάει επιβάτες να διεκδικήσουν αποζημιώσεις, τονίζει ότι η πρόταση θα περιορίσει σοβαρά τα δικαιώματα εκατομμυρίων ταξιδιωτών. Οι περισσότερες καθυστερήσεις κυμαίνονται μεταξύ τριών και πέντε ωρών, επομένως οι επιβάτες θα χάσουν το δικαίωμα αποζημίωσης.

Η Ελλάδα πρωταθλήτρια στις καθυστερήσεις πτήσεων

Η Ελλάδα, σύμφωνα με την εφημερίδα «Καθημερινή», αντιμετωπίζει ήδη σοβαρό πρόβλημα με τις αεροπορικές καθυστερήσεις και θα πληγεί ιδιαίτερα από τις αλλαγές. Το καλοκαίρι του 2024, το 50,7% των πτήσεων από και προς την Ελλάδα παρουσίασαν κάποιου είδους πρόβλημα, είτε καθυστέρηση είτε ακύρωση. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό σε ολόκληρη την Ευρώπη. Στο αεροδρόμιο της Αθήνας η κατάσταση είναι εξίσου ανησυχητική. Το 42% των πτήσεων παρουσίασαν καθυστέρηση άνω των 15 λεπτών, γεγονός που επηρεάζει χιλιάδες επιβάτες καθημερινά. Με τις νέες ρυθμίσεις, οι Έλληνες ταξιδιώτες θα βρεθούν σε ακόμη δυσμενέστερη θέση.

Πώς ο κανονισμός ΕΕ261 βελτίωσε τις αεροπορικές μεταφορές

Ανάλυση της AirAdvisor με δεδομένα από το 1999 έως το 2024 αποκαλύπτει τον κομβικό ρόλο του κανονισμού στην προστασία των επιβατών. Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, πάνω από το 25% των ευρωπαϊκών πτήσεων καθυστερούσαν περισσότερο από 15 λεπτά. Τα ποσοστά καθυστερήσεων άρχισαν να βελτιώνονται γύρω στο 2002, παράλληλα με την αυξανόμενη πίεση για ρυθμιστική δράση. Όταν ο κανονισμός ΕΕ261 υιοθετήθηκε το 2005, οι καθυστερήσεις είχαν ήδη πέσει στο 14%. Το σύστημα αεροπορικών μεταφορών της Ευρώπης έδειχνε σημάδια ανάκαμψης από τα υψηλά επίπεδα της προηγούμενης δεκαετίας.

Το οικονομικό κίνητρο που άλλαξε τις αεροπορικές εταιρείες

Ο κανονισμός ΕΕ261 εισήγαγε ένα ισχυρό κίνητρο για τις αεροπορικές εταιρείες να αποφεύγουν τις μεγάλες καθυστερήσεις. Κάθε πτήση με καθυστέρηση άνω των τριών ωρών ενεργοποιούσε υποχρεωτική αποζημίωση έως 600 ευρώ ανά επιβάτη. Αυτό το οικονομικό κίνητρο άλλαξε τη λειτουργική συμπεριφορά σε ολόκληρο τον κλάδο. Μέχρι το 2011, μόνο το 0,9% των ευρωπαϊκών πτήσεων είχε καθυστέρηση άνω των 2 ωρών. Οι ακυρώσεις ήταν μόλις 1%, σημάδι ενός πολύ πιο αξιόπιστου δικτύου. Μετά την εφαρμογή του κανονισμού, οι πτήσεις με καθυστέρηση άνω των 3 ωρών μειώθηκαν κατά 20%. Οι αεροπορικές εταιρείες έλαβαν άμεσα μέτρα για να αποφύγουν την ενεργοποίηση των ορίων αποζημίωσης.

Η επιτυχία σε μεγάλα ευρωπαϊκά αεροδρόμια

Το αεροδρόμιο Charles de Gaulle του Παρισιού αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα βελτίωσης. Το 2001, σχεδόν 25% των πτήσεων καθυστερούσαν περισσότερο από 15 λεπτά. Έως το 2009, το ποσοστό είχε μειωθεί σε περίπου 16%. Πρόκειται για βελτίωση 9 ποσοστιαίων μονάδων σε μόλις οκτώ χρόνια. Αντίστοιχη εικόνα παρατηρήθηκε στο αεροδρόμιο της Φρανκφούρτης. Το 2001, πάνω από 25% των πτήσεων είχαν καθυστέρηση. Μέχρι το 2009, το ποσοστό είχε πέσει στο 17%. Παρόμοιες βελτιώσεις σημειώθηκαν και στα αεροδρόμια της Μαδρίτης και της Βαρκελώνης. Ωστόσο, το 2019 οι καθυστερήσεις αυξήθηκαν ξανά σε σχεδόν 28%. Η μεγάλη αύξηση της αεροπορικής κίνησης, η έλλειψη προσωπικού και η παλαιότητα των υποδομών συνέβαλαν στην επιδείνωση της κατάστασης.

Η κρίσιμη απόφαση για τα δικαιώματα των επιβατών

Το θέμα της αναθεώρησης του κανονισμού συζητείται σήμερα σε επίπεδο Coreper, στην Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων στην ΕΕ. Οι αντιπρόσωποι θα κρίνουν εάν θα τεθεί ο νέος κανονισμός σε ψηφοφορία την Πέμπτη στη συνεδρίαση των υπουργών Μεταφορών. Η απόφαση αυτή θα καθορίσει το μέλλον των δικαιωμάτων εκατομμυρίων επιβατών στην Ευρώπη. Με τις αεροπορικές καθυστερήσεις να αυξάνονται και τις αποζημιώσεις να απειλούνται με μείωση, οι ταξιδιώτες βρίσκονται αντιμέτωποι με μια νέα πραγματικότητα που ευνοεί τις αεροπορικές εταιρείες εις βάρος της προστασίας των καταναλωτών.