Εντός του 2025, πιθανότατα πολύ πριν από το τέλος του έτους, αναμένεται να έχει καταλήξει το οικονομικό επιτελείο στην αντιμετώπιση του προβλήματος των χιλιάδων στεγαστικών δανείων που χορηγήθηκαν στο παρελθόν σε ελβετικό φράγκο. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, εκτίμησε χθες ότι το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών βρίσκεται πολύ κοντά στην τελική πρόταση για τα προβληματικά δάνεια σε ελβετικό φράγκο.

Διαβάστε: Δάνεια σε ελβετικό φράγκο: Λύση για 20.000 δανειολήπτες με εξωδικαστικό μηχανισμό

Ελβετικό φράγκο: Κατάρρευση ισοτιμίας και οι επιπτώσεις στα στεγαστικά δάνεια

Το ΥΠΟΙΚ καλείται να αντιμετωπίσει έναν από τους πλέον σύνθετους χρηματοοικονομικούς γρίφους, αναζητώντας μια συνολική, νομικά ορθή, βιώσιμη και δίκαιη λύση για περίπου 20.000 δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο. Μετά την κατάρρευση της ισοτιμίας με το ευρώ, οι κάτοχοι στεγαστικών δανείων πληρώνουν διπλάσιες δόσεις και τα δάνειά τους έχουν εκτοξευτεί.

Πρόκειται για δάνεια συνολικού ύψους 6 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 2,3 δισ. ευρώ παραμένουν στους ισολογισμούς των τραπεζών. Από αυτά, περίπου 1 δισ. ευρώ χαρακτηρίζεται μη εξυπηρετούμενο. Το υπόλοιπο χαρτοφυλάκιο έχει τιτλοποιηθεί και μεταβιβαστεί σε επενδυτικά σχήματα, τελώντας πλέον υπό τη διαχείριση εταιρειών εξυπηρέτησης. Η συνολική νομική απαίτηση μαζί με τους τόκους υπερημερίας ξεπερνά τα 4,6 δισ. ευρώ, δημιουργώντας ασφυκτική πίεση για τους δανειολήπτες.

Αδιέξοδο με το πρόγραμμα "Ηρακλής" και τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο

Το πρόβλημα των στεγαστικών δανείων περιπλέκεται περαιτέρω από το γεγονός ότι μεγάλο μέρος αυτών των δανείων έχει τιτλοποιηθεί στο πλαίσιο του προγράμματος Ηρακλής για τη μείωση των κόκκινων δανείων. Αυτό σημαίνει ότι οποιαδήποτε γενναία ρύθμιση όπως κούρεμα οφειλής ενδέχεται να οδηγήσει σε απώλειες για τους επενδυτές και κατάπτωση των κρατικών εγγυήσεων, με τελικό κόστος για τον Έλληνα φορολογούμενο.

Ειδικά η τιτλοποίηση Cairo II, η οποία περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό τέτοιων δανείων σε ελβετικό φράγκο, ήδη εμφανίζει σημαντικές απώλειες. Κατά πληροφορίες υποαποδίδει κατά 50% λόγω της αναστολής πλειστηριασμών, της μη ρευστοποίησης εξυγιασμένων χαρτοφυλακίων και φυσικά της επιβάρυνσης από την ισοτιμία ευρώ/ελβετικού φράγκου.

Εξωδικαστικός μηχανισμός ως λύση για τα στεγαστικά

Το υπουργείο στρέφεται στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης χρεών ως πιθανή διέξοδο για τα προβληματικά στεγαστικά δάνεια, αν και η εφαρμογή του για τέτοια δάνεια συνοδεύεται από πολλές προκλήσεις.

Οι βασικές εκκρεμότητες που πρέπει να επιλυθούν περιλαμβάνουν:

• Ποιοι δανειολήπτες θα ενταχθούν: μόνο φυσικά πρόσωπα με στεγαστικά ή και επαγγελματίες με επιχειρηματικά δάνεια
• Ποια δάνεια θα καλύπτονται και αν θα υπάρξει διαχωρισμός ανάλογα με το ύψος του δανείου
• Ποια θα είναι η ημερομηνία αναφοράς για την ένταξη
• Αν θα παραμείνει ο ίδιος αλγόριθμος για τις αυτοματοποιημένες ρυθμίσεις

Συνεπείς δανειολήπτες και η πολυπλοκότητα του προβλήματος

Πολύπλοκη είναι και η εικόνα των δανειοληπτών στεγαστικών δανείων σε ελβετικό φράγκο. Υπάρχουν περιπτώσεις που πληρώνουν κανονικά τις δόσεις τους συχνά μέσω ρυθμίσεων που περιλαμβάνουν πλήρη κάλυψη των τόκων και μέρος του κεφαλαίου, διατηρώντας τα δάνειά τους ενήμερα. Στον αντίποδα, υπάρχουν και εκείνοι που αδυνατούν πλέον να ανταποκριθούν, έχοντας ποντάρει σε μελλοντική βελτίωση της ισοτιμίας και στο χαμηλό επιτόκιο του ελβετικού νομίσματος, χωρίς να λάβουν υπόψη τον συναλλαγματικό κίνδυνο.

Η όποια λύση δοθεί υπογραμμίζουν παράγοντες της αγοράς πρέπει να προστατεύει όσους έχουν επιδείξει συνέπεια στα στεγαστικά τους, αλλά και να μην τιμωρεί όσους τήρησαν τις υποχρεώσεις τους. Παράλληλα, πρέπει να αποφεύγεται ο κίνδυνος να θεωρηθούν κόκκινα τα δάνεια εκείνα που απλώς εντάσσονται στον μηχανισμό ρύθμισης, προκαλώντας τεχνητή αύξηση των NPLs και των τραπεζικών προβλέψεων.

Τεχνικά εμπόδια και απορρίψεις αιτήσεων

Αν και τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο δεν εξαιρούνται επισήμως από τον εξωδικαστικό, πολλές αιτήσεις για στεγαστικά δάνεια απορρίπτονται στην πράξη. Ο λόγος είναι η δραματική αύξηση του οφειλόμενου ποσού λόγω της ισοτιμίας που οδηγεί σε υπερβολικά κουρέματα, τα οποία οι πιστωτές κρίνουν οικονομικά ασύμφορα σε σχέση με την αξία των εξασφαλίσεων.