Οι υποθέσεις για το πότε θα εξαντληθούν τα ταμειακά διαθέσιμα του ελληνικού κράτους ποικίλλουν, με το «game over» να αναμένεται στις 9 Απριλίου, στις 17 Απριλίου, στις 20 Απριλίου ή στις 15 Μαΐου, αναλόγως με την πηγή της πληροφόρησης.


Η αλήθεια, πάντως, βρίσκεται σε σημερινό δημοσίευμα της Wall Street Journal, που ξεκαθαρίζει ότι κανείς δεν γνωρίζει. Ούτε καν η ίδια η Αθήνα.


Με το επόμενο κρίσιμο κρας τεστ για τη ρευστότητα να εντοπίζεται στις 9 Απριλίου, όταν η Αθήνα πρέπει να πληρώσει 450 εκατ. ευρώ στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το έγκυρο think tank Open Europe δημοσιεύει μία διαφωτιστική ανάλυση για το τι θα συμβεί εάν η χώρα δεν μπορέσει –ή δεν θελήσει- να καλύψει αυτή την υποχρέωση.


Η ανάλυση ξεκινά με μία διευκρίνιση: Παρότι είναι ευρέως γνωστό ότι καμία χώρα δεν έχει κηρύξει στάση πληρωμών στα δάνεια του ΔΝΤ στα 70 χρόνια της ιστορίας του οργανισμού, αυτό που λίγοι γνωρίζουν είναι ότι τα δάνεια κάποιων κρατών βρίσκονται σε καθυστέρηση. Πρόκειται, βέβαια, για χώρες που έχουν καταστραφεί από πολέμους και βρίσκονται στο περιθώριο του παγκόσμιου οικονομικού χάρτη, όπως για παράδειγμα το Σουδάν, η Ζιμπάμπουε και η Σομαλία. Και τα ποσά είναι πολύ μικρότερα από τα 9,7 δισ. ευρώ που θα πρέπει να πληρώσει φέτος στο ΔΝΤ η Αθήνα.


Ποιες είναι, λοιπόν, οι συνέπειες της μη αποπληρωμής του ΔΝΤ για την Ελλάδα;

  • - Η εσωτερική αντίδραση του ΔΝΤ: Στην πράξη, δεν θα γίνει σχεδόν τίποτα πριν να περάσει ένας μήνας. Έως τότε, το Ταμείο θα συνεχίσει να πιέζει την Ελλάδα να πληρώσει. Αλλά όταν συμπληρωθεί ένας μήνας, η Christine Lagarde θα ειδοποιήσει το δ.σ. του ΔΝΤ ότι μία υποχρέωση βρίσκεται σε καθυστέρηση. Και από αυτό το σημείο θα ενεργοποιηθεί η αναμενόμενη αλυσίδα των επιπτώσεων, που περιγράφεται παρακάτω.
  • - Το ΔΝΤ σταματά να συνεργάζεται με την Ελλάδα: Αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για την Αθήνα, καθώς η υπογραφή του Ταμείου είναι αναγκαία για να υπάρξει η όποια εκταμίευση βοήθειας από τους θεσμούς. Βέβαια, και το ίδιο το Ταμείο θα βρεθεί σε μια ιδιαίτερα δύσκολη θέση: Θα γνωρίζει ότι εάν δεν υπογράψει την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, δεν πρόκειται να πάρει τα χρήματά του πίσω.
  • - Το χάσμα με τους πιστωτές μεγαλώνει, η φήμη της Ελλάδας χειροτερεύει: Εάν οι πιστωτές διαπιστώσουν ότι η Αθήνα προτίμησε να πληρώσει μισθούς και συντάξεις παρά τις υποχρεώσεις της προς αυτούς, κάτι τέτοιο θα έριχνε λάδι στη φωτιά των ήδη εχθρικών σχέσεων.
  • - Ο δανεισμός μέσω των αγορών ομολόγων γίνεται ακόμα δυσκολότερος: Αυτό δεν έχει ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα σε αυτή τη φάση, καθώς η πρόσβαση στις αγορές ομολόγων έχει έτσι και αλλιώς διακοπεί. Όμως, θα έβαζε ταφόπλακα στις όποιες ελπίδες της Αθήνας να επιστρέψει στις αγορές, μετά την επίτευξη συμφωνίας με τους Ευρωπαίους εταίρους.
  • - Πιθανό default στα δάνεια διάσωσης της Ευρωζώνης: Η δανειακή σύμβαση με το EFSF προβλέπει ότι τα δάνεια διάσωσης μπορούν να κηρυχθούν σε default, εάν υπάρχουν υποχρεώσεις σε καθυστέρηση προς το ΔΝΤ. Όμως, η προσεκτική διατύπωση της σύμβασης μετατρέπει το default αυτό σε πολιτική απόφαση των Ευρωπαίων. Έτσι, το Open Europe θεωρεί απίθανο οι Ευρωπαίοι να κηρύξουν όλα τα δάνεια διάσωσης σε default, αλλά εκτιμά ότι θα χρησιμοποιήσουν την απειλή αυτή προκειμένου να ασκήσουν πιέσεις στην ελληνική πλευρά να υποχωρήσει.
  • - Πιθανό default στα κρατικά ομόλογα του ιδιωτικού τομέα: Για να γίνει αυτό, θα πρέπει τα δάνεια του EFSF να βρίσκονται σε default. Όπως έγραφε σε έκθεση της περασμένης Παρασκευής η Fitch, εάν τα δάνεια του ΔΝΤ βρεθούν σε καθυστέρηση, αυτό θα ήταν μεν αρνητικό για την πιστοληπτική αξιολόγηση της Ελλάδας, αλλά δεν θα οδηγούσε αυτόματα στην υποβάθμιση του ελληνικού αξιόχρεου σε default.
  • - Πιθανό default στα ελληνικά ομόλογα που κατέχει η ΕΚΤ: Αυτό είναι ακόμα ασαφές, αφού σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις τα ελληνικά ομόλογα που έχει αγοράσει η ΕΚΤ παραμένουν υπό την ελληνική νομοθεσία.
  • - Η ΕΚΤ περιορίζει ή κόβει τον ELA: Η ΕΚΤ ίσως να επιλέξει να αρνηθεί το ελληνικό αίτημα για αύξηση του ορίου του μηχανισμού έκτακτης ρευστότητας προς τις τράπεζες, ELA. Και με δεδομένο ότι σε μια τέτοια περίπτωση αναμένεται να πυροδοτηθούν σοβαρές εκροές καταθέσεων, οι επιπτώσεις για τις τράπεζες, το κράτος και την οικονομία προβλέπονται σοβαρές.
  • Το συμπέρασμα του Open Europe είναι ότι οι άμεσες επιπτώσεις ενός default στο ΔΝΤ θα είναι κυρίως στο επίπεδο της φήμης της χώρας και των σχέσεών της με τους πιστωτές. Εφόσον περάσει ένας μήνας, οι Ευρωπαίοι θα κληθούν να πάρουν μία πολιτική απόφαση, που θα εξαρτηθεί από το πόσο σκληρή στάση επιθυμούν να τηρήσουν απέναντι στην Ελλάδα. Και η στάση της ΕΚΤ είναι λιγότερο προβλέψιμη.

«Τελικά, δεν θα συμβουλεύαμε την ελληνική κυβέρνηση να δοκιμάσει αυτό τον τρόπο δράσης. Εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι θα βρεθεί μια λύση, σε μεγάλο βαθμό με τους όρους της Ευρωζώνης», καταλήγει η ανάλυση.